Zaterdag
31 Aug. 1918.
Binnenland.
TWEEDE BLAD
Demengd Nieuws.
De koninklijke familie.
Gisteren-voormiddag is de Koningin-Moeder1 met
feevolg aan het Apeldqornsche station aangeko
men. i
In de koninklijke wachtkamer bevonden zich
de Koningin, de Prins en Prinses Juliana met
gevolg, benevens de burgemeester van Apeldoorn.
Na een hartelijke begroeting begaven de leden
van de koninklijke familie zich per rijtuig naar
Het Loo 1
Nederlandsche schepen in N.-I. en de Vereen.
Staten.
Reuter seint uit Batavia:
Re verklaring, te Washington in het licht ge
geven, in verband met het tot stand komen van
den modus vivendi tusschen de Vereenigde Sta
ten en Nederland voor het in de vaart brengen
van Nederlandsche sohepen in den handel tus
schen Nederlandsch Oost-Indië en de Vereenigde
Staten, volgens welke er meer aan 40 Neder
landsche schepen in Nederlandsch Oost-Indië stil
liggen, is niet juist. Het aantal van alle schepen,
die in Nederlandsqh Oost-Indië stil liegen, is nog
geen 40. Buitendien zijn al deze schepen druk
tezig met het overUaen van Nederlandsche
vOortbremgselen. De scheepvaartmaatschappijen
verklaren, dat het volstrekt onmogelijk zal zijn om
veel vracht naar Amerika te verschepen.
Rading van door Engeland gcrequireerdc schepen.
Gisteren arriveerde te Amsterdam het stoom
schip Eenstroom, van de Koninklijke Hollandsche
Stoomboot-Maatschappij, inhoudende van het
stoomschip Lombok 3000 kisten thee en voorts
koffievan het sifcqqmsebip Thaliakurk en van het
stoomschip Tellus: wijn en kurk.
Kalfsvleeseh.
Re minister van landbouw heeft bepaald, dat
het sub lb van zijn beschikking van 22 Augus
tus jl., afd. Crisiszaken, bureau Volksvoeding,
No. 46482, vastgestelde, zal worden gelezen als
v°lgt: j i
b. een maximum kleinhandelprijs voor alle soor-
G'n kalfsvleeseh geslacht gewicht van f2.75 per
K.G. uitgebeend. 1 I
Belangengemeenschap Nederlandsche spoorwegen
Rij de spoorwegen staat de uitvoerende dienst
(treinenloop, enz.) onder leiding en toezicht van
inspecteurs, wier standplaats .over het geheele
land verdeeld zijn. De wijze, waarop het spoor
wegnet over de beide 'gJiqote spoorweg-maatschap!-
pijen was verdeeld, had tengevolge, dat qommigie
haanvakken onder .toezicht staan van inspecteurs,
Wier standplaats tamelijk ver verwijderd is, ter
wijl dichter bij een inspektie der andere Maat
schappij gevestigd is, waaraan dit toezicht uit
den aard der zaak niet kon worden opgedragen.
Re belangengemeenschap heeft qok op dit punt
derbetering gebracht, daar zij die mogelijkheid
°Pei)t ,aa,n een bepaalde inspectie de leiding en
het toezicht .op te dragen zoowel van 'Si.S.- als
dan H. S. M.-baanvakken. Deze nieuwe indeeling
der inspecties tileedi 1 jSeptémber 1918 in wer
king De. inspecteur der H. S. M. te Leeuwarden
Wordt dan belast met het toezicht ook op de
-lijnen Harlingen-Leeuwarden-Enschedé, en dio
Ie Amsterdam op alle stations aldaar. Daarente
gen wordt de inspecteur der S.S. te Nijmegen
°ok belast met het toezicht op de H. S. M.-
hjnen Nijmegen-Cranenburg, dè Betuwelijn en
Amersfoort-Resteren en die te Utrtecht op de lijn
Rtrecht-Iiilversum. Voor Rotterdam geldt een der
gelijke regeling', Jteeds .sediert 1 April; aan deze
hispectie wordt 'de lijn Rotterdam-Do.rdrecht toe
gevoegd Oprichtinlg|/v,an nie.uwe pf verplaatsing
Vun bestaande inspecties heeft niet plaats.
Kamerlid.
Het centraal stembureau te 's-Gravenhage heeft
ln zijn gistermiddag ten stadhuize aldaar ge
houden vergadering in de plaats van inr. Th.
Heemskerk, die zijn benoeming tot lid der Tweede
Kamer niet heeft aangenomen, tot lid dier Ka-
"ler benoemd verklaard den heer J. F. Heemks-
herk, te Middelburg, die ingevolge de rangschik
king der candidaten op de betreffende lijst daar
door in aanmerking kwam.
zal echter nog eenige maanden blijven bestaan
om ae hoopend'e zaken af te wikkelen. (Tel.)
Dc pluimveeknoolcrijen.
Naar wij vernemen, is door mr. J. de Vrieze
"Omens een der pluimvee-exporteurs, de Staat
der Nederlanden en de Pluimveevereoniging in
'echten aangesproken voor een bedrag van onge-
deer f 16.000 wegens onrechtmatig geheven oon-
sentgelden. Dti zijn dë extra-heffingen door1 de
Rloimveevereeniging van de exporteurs geëischt,
huiten de ministerieele beschikking om.
Wanneer dit proces gewonnen is, zullen nog
derscbillende exporteurs dergelijke processen
doe ren en daarmede zijn zeer groote kapitalen
Bemoeid. j
Intusschen vernemen wij, dat in een W.oeras-
dg gehouden vergadering besloten is tot liqui-
der Pluimveevereeniging. De verceniging
N ederlandZwi tserlanti
Uit Bazel wordt aan 't Hodl. Nieuws
bureau gemeld. I
Prins Hendrik der Nederlanden heeft bij zijn
verblijf in Zwitserland ook de chemisoh-tecih-
nischee fabrieken in de buurt van Bazel be
zocht en bij die gelegenheid den wensch te
kennen gegeven, dat de Zwitsersch-Nederland-
sche handelsbetrekkingen meer bevorderd zou
den warden, waartoe de Nederlandsche regee
ring gaarne zal willen medewerken.
Tegemoetkoming van Amerika.
Men meldt uit Washington:
Er wordt thans een onderzoek ingesteld naar
de aanspraken op vergoeding voor verliezen
en onkosten in de Ver. Staten geleden, door
de Nederlandsche zeelieden, die zich vroeger
aan boord bevonden der Nederlandsche sche
pen, welke zijn overgenomen door de geas
socieerde regeeringen.
De Shipping B,oard der Ver. Staten is bezig
maatregelen te nemen tot betaling en is na
mens de regeering der Ver. Staten in principe
bereid, aan eiscben als bovengenoemd té ge-
moet te komen.
Metaalindustrie.
Tusschen de werkgevers en de werknemer» in de
metaalnijverheid worden onderhandelingen ge
voerd om te komen tot een collectieve loons-
overeenkomst in de metaalindustrie.
Van de zijde der werkgevers voert de onder
handelingen de Centrale Werkgererscommissie
voor collectieve arbeidsovereenkomsten in de
metaalnijverheid (C. W. A.) terwijl voor de
werknemers optreedt de Centrale Commissie
van Vakvereenigingen (G. C. V.) In de rege
ling voor de onderhandelingen is bepaald, dat
de C. W. A. het ontwerp voor een collectieve
loonsovereenkomst zal opmaken.
Naar wij vernemen zijn de arbeidsvoorwaar
den, door de C. W. A. gesteld in het ontwerp,
loons,overeenkomst, grqotendeels reeds door
de organisatie aangenomen. Van de reeds aan
genomen voqrwaaiden en van ide bezwaren der
arbeiders tegten sommige artikelen, zullen we hier
een kort résumé geven. i
Alle vakken, die in de metaalnijij'verheid voor
komen, zijn ingedeeld in drie foionklassen, n.l.
Ie. langgeschioolden; 2e kortgfesohoolden3e.
ongeschoolden), (de werklieden zonder vakop
leiding). Van arbeiderszijde is een bezwaar
tegen deze bepaling geopperd.. Zij wenschen
in plaats v,an het woord „geschqolden", het
wqoaxl „geoefendlen" te gebruiken.
Voor alle vakken zal een indeeling naar
loonklassen worden vastgesteld, volgens een
vaklijst van het N. A. M. (normalisatiebureau
voor arbeidszaken in de metaalnijverheid.)
In een ander artikel stelt de C>. W. A. voor,
voor iedere loonklasse een minimum gemid
deld uurloon vast te stellen, dat gemiddeld
aan de gezamenlijke tqt die groep behoorende
meerderjarige werklieden fen minste zal wor
den betaald'. De werkgever kan volgens dit ar
tikel twee werklieden aanstellen, b.v. den een
tegen 25 cent en den ander tegen 35 cent per
uur, zoodat het gemiddeld uurloon dan 30
cent is.
f R
partij vervalt, wanneer door de W. G. V. of de
V. V. een uitsluiting of «werkstaking wordt toe
gepast, die 'ten gevolge heeft, dat verandering
wordt gebracht in de loonen, zooals die zijn
geregeld bij de overeenkomst.
Ook tegen de storting van een waarborgsom
hebben de vakorganisaties bezwaar gemaakt,
daar zij dit voorstel als een blijk van wantrou
wen van de werkgevers beschouwen.
Hett ioezicht op de naleving van deze over
eenkomst zal worden opgedragen aan een cen
trale commissie, welke leden wonden gekozen
uit de werkgevers en de werknemers.
Over deze voor de geheele metaalindustrie
zeer belangrijke collectieve loonsovereenkomst
vinden nog wekelijks onderhandelingen plaats.
I (Tel.)
Kon. Nat. Steuncomité.
Volgens de lijsten van bijdragen voor het
Koninklijk Nationaal Steuncomité van 16 Juni
tot en met 17 Augustus is ingekomen een be
drag van f3865.95, makende met het totaal
der lijsten tot 15 Juni 1918 ad f5,027,436,72,
een totaal-generaal tot 17 Augustus 1918 van
f5,031,302,67.
Duitsche kinderen.
Gistermiddag kwamen te Arnhem weder 200
Duitsche kinderen aan, bestemd voor Apeldoorn.
Eenheidssigaren.
Naar men verneemt, zal de verkoopprijs der
eenheidssigaren niet vijf, doch zes cents be
dragen.
De centrale commissie van vakvereenigingen
wenscht daarentegen geen gemiddeld, doch een
vast minimum-uurloon. Deze voorwaarde van de
C W A vormt de gT.jopitste hinderpaal tot' de tot
standkoming van de collectieve loonavereenkoimst
In een volgend artikel echter leggen de werkge
vers er den nadruk op dat zij wenschen vast te
houden aan een gemiddeld uurloon. Deze zelf
de conditie geldt «ook voor de vaststelling van het
uurloon der minderjarigen.
De leden der W. C. V. verstrekken aan ieder
van hun werklieden een loiomboekje, volgens
een door het N, A. M. vastgesteld model.
Een gediplomeerd accountant zal geregeld
controleeren, of wordt voldaan aan de ViopT-
waarden der collectieve loonovereenkomst.
Het belangrijkste artikel, in de collectieve
loionovereenkomst is echter, dat handelt «over
werkstaking en uitsluiting.
Volgens dit artikel verbinden zich de werk-
gëversvereenigingen gedurende den duu«r der
overeenkomst, geen uitsluiting, ten doel heb
bende verandering te brengen in het bij deze
overeenkomst bepaalde op hun werklieden toe
te passen, noch vereenigingen of personen, die
hiertoe mochten overgaan, op eenige a rul ere
wijze dan door poging tot bemiddeling te steu
nen.
De vakvereenigingen verbinden zich op haar
beurt, om, gedurende den duur der overeen
komst" geen werkstaking in het leven te hoe
pen, die ten doel zou hebben verandering te
brengen in het bij de overeenkomst bepaalde.
Om tegen eventueele overtredingen van deze
voorwaarden gewaarborgd te zijn, stelt de C.
W A. voor, dat de W. G. V. en de V. V. bij de
oen of andere Biank een bepaald bedrag depo-
neeren, welke waarborgen aan de. wedér-
De Amerikaansehe gezant.
De Amerikaansehe gezant in Den Haag, de
heer Garrett, heeft met het convooi van gis
teren voor geruimen tijd ons land verlaten om
zich naar Bern te begeven. De heer Garrett
wordt eerst gedelegeerde van zijn land bij een
conferentie van afgevaardigden van Duitsch-
land en de Vereenigde Staten betreffende de
uitwisseling van krijgsgevangenen, die te Bern
bijeenkomen.
De secretaris der legatie, de heer A. Kirk
is voorloopig met de leiding van 't gezantschap
belast.
No. 12229.
en op grond van dat onderzoek achten zij den
machinist verantwoordelijk voor bet gebeurde,
daar hij te laat het sein heeft gegeven aan de
remmers, om de remmen vast te zetten, verder
te hard heeft gereden en ten slotte de rem op
de locomotief niet op behoorlijke wijze heelt
bediend, zoodat de locomotief is doorgegleden.
De bewuste trein behoeft slechts bij hooge
uitzondering te Vork te stoppen, zoodat dc
commissie meent, dat de machinist gedacht
heeft ook ditmaal te kunnen doorrijden Be
vestiging hiervan vond de commissie in het
feit, dat de machinist, zoodra hij het onveilig
sein van Vork zag, tot den stoker gezegd
heeft: ,,Verdnu staat Vork onveilig".
Vreezende, dat hij bij de groote snelheid van
zijn trein dezen niet tijdig zou kunnen stop
pen, heeft hij te ruw geremd, wat juist nood
lottig is geworden.
Inbraak bij de distributie. Te
Andijk (bij Enkhuizen) is ingebroken in de
gemeentelijke bergplaats van levensmiddelen.
Een belangrijke partij boter, kaas en zeep is
ontvreemd.
Aangehouden. Te Neeritter, bij de
Belgische grens, is gisterennacht de kommies
3e kl. P. G., aldaar gestationneerd, door de
marechaussee op heeterdaad betrapt bij het
stelen van een koe uit de weide. Hij zou de
koe over de grens smokkelen en daar aan een
Duitschen smokkelofficier verkoopen. In dezelfde
weide liepen nog een vijftal koeien, die dien
nacht ook zouden overgebracht worden. G. is
naar de gevangenis te Roermond gebracht.
Diefstal van dekens. Te Hengelo
zijn gisteren door de marechaussees een viertal
militairen aangehouden wegens diefstal van een
partijtje zware wollen dekens uit een gesloten
militaire bergplaats in het Beursgebouw. Een
tweetal burgers, die de dekens kochten kregen
mede proces-verbaal.
Het Spoorwegongeval bij de Vork.
Een commissie, bestaande uit den inge
nieur van tractie Nachenius, den ingenieur
van het seinwezen De Vos van Nederveen
Cappel, den inspecteur van den weg Kemper
en den inspecteur van het vervoer Heg, allen
van de H. IJ. S. M., heeft een onderzoek in
gesteld naar de oorzaken van het in den nacht
van 3 op 4 Augustus gebeurde ongeluk te
Vork, waarbij, naar men zich zal herinneren,
de goederentreinen No. 5293 en 5254 op el
kaar zijn geloopen, waarvan, behalve aan
zienlijke materieele schade, de dood van een
drietal beambten het gevolg was, terwijl een
zestal beambten werd verwond.
De machinist van trein No. 5254, welke
trein door het onvelig signaal is gereden, ver
klaarde, dat hij den trein wegens de lichte
machine en de gladde rails niet heeft kunnen
doen stoppen vóór 't onveilig sein, terwijl hij
bovendien verklaarde, te moeten aannemen,
dat de op den trein dienstdoende remmers
niet voldoende hebben geremd, daar on
middellijk na de botsing alle remmen vast
gedraaid bleken te zijn. hetgeen o.a. door den
chef te Vork is vastgesteld.
De commissie van onderzoek heeft verder
nagegaan, of de trein inderdaad geen grootere
snelheid dan die was voorgeschreven 35
K.M. per uur heeft gehad.
Uit de op de verschillende posten genoteerde
doorrijdtijden van den trein, welke nauwkeurig
zijn gecontroleerd, is het tegendeel bewezen.
Over den afstand van Lent naar Ressen
Bemmel, seinhuis A, een afstand van 3.342
K.M. is gereden 3 minuten, wat een snelheid
van ongeveer 66 K.M. per uur beteekent, ter
wijl over den afstand LentRessenBemmel,
seinhuis B, een afstand van 4.454 K.M., 4
minuten werd gereden, eveneens dus een af
stand van 66 K.M. per uur.
Ook de verklaring van den machinist, dat
de spoorstaven vochtig waren, wordt niet als
juist erkend. Wel hing over het landschap een
lichte nevel, maar deze kon echter slechts van
zeer weinig invloed op de rails geweest zijn.
Teneinde thans met zekerheid te kunnen
vaststellen, of met een locomotief van het
type als dio, waarmede bij het ongeval trein
5254 werd getrokken, bij behoorlijk remmen
trein 5254 tijdig voor den onveiligen seinpaal
tot stilstand gebracht had kunnen worden,
heeft de commissie van 9 Augustus op het
zelfde baanvak proeven genomen met een spe-
cialen trein, die, wat zwaarte, aantal en soort
der wagens, beremming en type locomotief
betreft, juist zoo was samengesteld als de be
wuste trein in den nacht van het ongeluk.
Uit deze proeven is gebleken, dat de trein bij
behoorlijke beremming vóór den onveiligen
seinpaal tot stilstand gebracht had kunnen
worden.
De commissie van onderzoek komt daardoor
tot de conslusie, dat het ongeval alleen te
wijten kan zijn aan le. te laat remmen 2e.
te bard rijden, en 3e. onvoldoende rembedie-
ning.
Al deze punten zijn nauwkeurig onderzocht
Vrij gelaten. Gistermiddag heeft de po
litie den kassierlooper te Amsterdam, die op
gegeven had bij zijn val in het water van de
Keizersgracht een portefeuille inhoudende
f 43.000 te zijn kwijt geraakt, weer vrijgelaten.
Dure klompen. Gisteren werden op de
klompenbeurs te Doetinchem honderd paren
klompen verkocht voor de som van duizend
gulden.
Sigaren. Op een dezer dagen in Den
Haag gehouden vergadering van sigarenfabri
kanten is besloten 300 millioen sigaren uit te
voeren, waartegenover 100 millioen eenheids
sigaren beschikbaar zullen worden gesteld.
Een trouwe koe. Sedert Dinsdagmor
gen vermiste de veehandelaar R. te Reek
(N.-Br.) eene koe, die hij den vorigen dag te
Wychen (Geld.) had gekocht. De koe was Maan
dag langs een binnenweg, vervolgens langs den
Rijksweg tot het Graafsche veer, waar met de
pont de Maas gepasseerd werd, verder door het
stadje Grave en dan verder weder langs den
Rijksweg eindelijk in de weide te Reek terecht
gekomen.
Deze koe is nu in den nacht van Maandag
op Dinsdag uitgebroken en is langs denzelfden
weg te Wychen bij den vorigen eigenaar terug
gekeerd, echter met dit verschil dat het dier
nu zwemmende de Maas te Grave is overge
stoken.-
Rijksveevoederfabriek afge
brand. Men meldt uit Leiden:
Ten gevolge van het ineenstorten van den
vonkenvanger, waardoor de vonken in een
droogkamer vielen, is gisternacht brand ont
staan in de Rijksveevoederfabriek aan den
Zoeterwoudschen weg, geleid door prof. Van
Calcar.
Ondanks de pogingen van de brandweer te
Zoeterwoude in Leiden, is het van hout opge
trokken gebouw geheel afgebrand en hebben
de verschillende machinerieën en toestellen zoo
danig geleden, dat men ze wel als vernield
kan beschouwen.
De schade voor het Rijk, dat zijn eigen ri
sico draagt bij brand, bedraagt matig geschat
f 150.000. Er werd door de fabriek nacht en
dag doorgewerkt, zoodat er wekelijks 30.000 a
10Ü.000 Kg. meel werd afgeleverd,|Deze brand
zal dus een groote stagnatie teweegbrengen in
de bereiding van het zoo hoognoodige varkens
voeder. Aan den anderen kant zal
Leiden en omgeving althans voorshands verlost
zijn van den geweldigen stank die deze fabriek
verspreidde.
Donderdag a.s. zou juist een commissie uit
Ged. Staten een onderzoek in loco instellen
naar den toestand, waarover een aantal klach
ten waren ingekomen bij hun college. Groote
voorraden brandstoffen, vischafval en bedor
ven eenheidsworst, waren nog in voorraad.
Deze stoffen zullen naar Pernis ter bewerking
worden gezonden.
