Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
9flf!bii t
41st© Jaargang.
Zaterdag 12 October 1918
No. 12265
QratisOngevallenverzekering i jjljf!'
L U tl doodi l
Vluchtelingen op weg naar Nederland
Binnenland.
FBUILLKTQM,
BUEN RETIRO,
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, franco p.
post ƒ2p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentiën: 15 regels fl.30; elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden meaedeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 °/o oorlogs toeslag.
Incassokosten worden berekend.
u y is# i
f. f| fk |T. bij
levenslange H- 11111 verlies van
geheele 1111 een hand
www invaliditeit; 5 fc w W' voet ol oog; w w
gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
bij verlies
van
een duim;
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger;
Nederlandsche slachtoffers.
Nader is thans bij het departement van
Buitenlandsche Zaken ambtelijk bericht ont
vangen dat het Japansche stoomschip „Hiranu
Maru" den len October Birkenhead had ver
laten naar Japan. Het schip is getorpedeerd
4 October, 60 mijlen van de Zuidkust van
Ierland.
De slachtoffers zijn Arnoldus Beekes, Pie-
ter van den Berg, Johannes Marie de Bruijn,
Lodewijk Karei Grader van de Maas, Jan
Hendrikse, Izaak Cornelis Lemahicu, Gijsbertus
Nusteleij, Menricus Johannes Maria Stadtman.
Licht gewond is Frans Willem Ruseler.
De 4 overlevenden bevinden zich te Londen.
Broodgraan uit Argentinië.
(Officieel.) Stappen door den minister van
buitenlandsche zaken ondernomen, hebben er,
blijkens op gisteravond ontvangen bericht, toe
geleid, dat de Duitsche regeering zich bereid
verklaard heeft voor Nederlandsche aanvoeren
aan thans in Nederlandsche havens liggende
schepen van een gezamenlijken tonnenmaat
van 50.000 bruto registertonnen vrijgeleiden te
verschaffen, wanneer de noodige waarborgen
aanwezig zijn, dat de geassocieerde de vaart
dezer schepen niet belemmeren.
Gelet op de omstandigheid, dat zoodanige
waarborgen voor uit Nederlandsche havens
vertrekkende schepen reeds verkregen zijn, kan
tot de aanwending van deze scheepsruimte
worden overgegaan en daarvan gebruik gemaakt
worden om in afwachting van het tot stand
komen van een economische schikking met de
geassocieerde regeeringen over verderen toevoer,
zoodra de vereischte voorzieningen zijn getrof
fen, in Argentinië de 40.000 ton broodgraan
te halen, die nog overblijven van de 100.000
ton, die de geassocieerde regeeringen tot onze
beschikking hebben gesteld.
sten, hoofdredacteur van de Residentiebode,
Den Haag, mr. J. R. A. van Schaik, lid van
de Tweede Kamer te Arnhem, F. C. de Bruijn,
secretaris van het R. K. vakbureau Utrecht,
A. van Rijen, voorzitter der federatie der soc.
R. K. volks- en werkliedenbonden in Nederland j
te Tilburg, mr. T. Verschuur, redacteur van de I
„Maasbode", G. J. Strukken, voorzitter van de
dioc. Haarlemsche middenstandsvereeniging De j
Hanze, G. D. Wesseling, lid van den Haag3chen
gemeenteraad en G. P. Bon in Den Haag, te
vens secretaris. De commissie zal nog worden
aangevuld met eenige leden uit het Noorden
en uit het Zuiden des lands.
Voorts werd besloten tot instelling van een
raad van belangen bestaande uit vertegenwoor
digers van verschillende standenbelangen ten
einde het bestuur desgevraagd van voorlichting
te dienen ten aanzien van de politiek rakende
sociale belangen.
De derde Vetbon.
Het Bureau vopf rMededeelingen in zake de
Voedselvoorziening {meldt
De derde vetbon van het lo-opende tijdvak zou,
naar den datum, eerst Zondag geldig worden,
wat tot moeilijkheden aanleiding zou geven. Met
het oog daarop is dian .ook vroeger reeds bepaald,
dat in zoodanige gévallen de bon een dag te
voren kan worden aangenomen. Men kan dus
heden Zaterdag al zijn inkoopen doen op bon 3
ken? (levende), spek en gezouten varkensvleesch.
Mede zijn ingetrokken de beschikking dd. 10
Juli 1918, voor bacon en varkensvleesch, versch
en gezouten, vastgestelde maximumprijzen, voorts
de hij beschikking dd. 10 Juli 1918 voor varkens
(levende), spek en gezouten varkensvleesch vast
gestelde inkoopprijzen, alsmede de voor genoem
de artikelen aan de gemeenten in overweging
gegeven verkoopprijzen.
De minister van landbouw heeft de burgemees
ters meegedeeld, dat deze beschikkingen het ge
volg zijn van de omstandigheid, dat het aantal
beschikbare slaohtvarkens niet van dien aard is,
dat tot distributie van varkensvleesch of spek
kan worden overgegaan, en handhaving der aan-,
wijzing bijgevolg geen beteekenis meer kan heb
ben. i
In verband hiermede worden de voor deze
goederen krachtens artt. 2, 3 em; 8 der Dributio
wet 1916 vastgestelde maximumprijzen ingetrok
ken Met he.t oog hierop is het wenscbelijk gte-
acht look den voor bacon vastgestelden maxi
mumprijs iu te trekken. (St.ct.)
Katholiek gemeenteprogram.
De R. K. kiesvereeniging in den Rijkskieskring
's-Gravenhage heeft gisteravond vergaderd. Het
bestuur deed mededeeling van de vorming van
een commissie voor het ontwerpen van een
R. K. gemeenteprogram, welke commissie be
staat uit de heeren jhr. mr. E. B. F. F. Wit-
tert van Boogland in den Haag, tevens voor
zitter; prof. J. D. J. Aengenent te Warmond,
If. W. J. B. Bomans, lid van de Tweede Ka
mer en wethouder te Haarlem, P. J. J. Haa-
zevoet, lid van de Tweede Mamer te Utrecht,
nrr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, wethouder
te Haarlem, H. Cilvius, voorzitter van den af-
deeling den Haag van den Ned. R. K. Volks
bond, FI. Stulemeijer, lid van de Tweede Ka
mer en wethouder te Rotterdam, mr. A. Tepe,
directeur van het centraal bureau de Kath.
Sociale Actie te Oegstgeest, mr. A. M. de Groot,
lid van den Haagschen gemeenteraad, S. Bruy-
door MARIE BERNHARD.
Zittingen van den Ministerraad.
Naar wij vernemen, ligt het in het vooirnemef,
van het kabinet om op dagen, bestemd voor
het hpiuden van ministerraden, maar waarop de
vergadering, der Tweede Kamer te laat eindigt
om dienzelfden dag hetzij nog in ministerraad,
bijeen te komen, hetzij de Werkzaamheden te
beëindigen, in een aanvankelijk begonnen minis
terraad, den kabinetsraad des avonds te houden
of eventueel voort te zetten.
Dergelijke avondbijeehkomsten van den raad
van ministerfe zullen dus niets buitengewoons zijn
en behoeven dientengevolge c.q. geenerlei reden
to.t ongerustheid of spanning te geven.
Dir.-Gen. Posterijen en Telegrafie.
Van betrouwbare zijde vernoem thet Corr. Bu
reau dat voor het (ambt van directeur-generaal
der Posterijen en Telegraphic het meest in aan
merking komt de heer E. P. West erve ld, oud-
officier der zeemacht, thans directeur van 's Rijks
werven en directeur van de Rijkswerf te Wil
lemsoord
22
Hij zelf ging met langzame, aarzelende schre
den, ais iemand, die niet weet wat hij wil, naar
zijn kamer. Daar stond hij1 langen tijd als in een
droom; hij scheen te luisteren, maar niet naar
het onweder buiten; hij1 luisterde naar zijn eigen
binnenste, maa,r hij1 verstond de stemmen niet,
die daar spraken.
Van dezen dag af vergat docte-r Comelis Ro
der nooit moer, niet voor een enkel half uur,
dat hij Gabrielle Hartmann onder zijn dak her-
Het scheen, dat er in het algemeen na het
bedaren van het onweder een beslissende om
wenteling was iontstaaji. Oiok de jonge vrouw
scheen sedert dien veranderd. Zij had in den
nacht, die op het pnweder volgde, voor het eerst
sedert langen tijd vast en niet door hersenschim
men verstoord geslapen, en den volgenden morgen
waagde zij het geheel alleen stil' de grens van
den tuin te overschrijden en het bnsoh in te gaan.
De heerlijke zuivere afgekoelde lucht omgaf haar
zoo verfrisschend, dat zij1 met licht gekleurde
wangen tégen hef middagmaal thuis kwam, op-
Varkensvleeseh en spek.
De minister van landbouw heeft afgevoerd van
de lijst van goederen, aangewezen krachtens ar
tikel 1 der Distributiewet 1916, de artikelen var-
gewekter sprak dan anders en ©enigen eetlust
toonde. Drie dag'en later1 begon ze vroeger op
te staan en het middagslaapje op- haar kamer
tot een goed half uurtje te bekorten, en eens
op-een middag vond Mamsellchen tot haar 'On
uitsprekelijke verbazing mevrioiuw Hartmann bij
den hoenderhof, waar ze toet een zeer vergenoegd
gezicht bezig was de jonge hoenders te voede
ren.
„Ze begint waarlijk op te fleuren!" merkte
Mamsellchen op tot Evert, haar vertrouwde, en
deze knikte triomphantelijk. „Ziet ge wel, Mam
sellchen, ziet ge! Wat heb ik gezegd? Let nu
maar eens op, hoe zij zal opknappen!"
De aangesprokene lette dan ook werkelijk ter
d-ege pp en vond Everts voorspelling bevestigd.
De jonge vrouw begon inderdaad op te knap
pen, zij het ook zeer langzaam en trapsgewijs.
Ze at en dronk niet meer als een vogeltje, maar
'als een normaal mensch; ze lag niet meer uren
lang in haar hangmat, afgemat voor zich uitsta
rend, (maar vprderde ijverig, met haar hand
werkje, schreef brieven en eens, toen de docte®
toevallig in de bibliotheek kwam, om een boek
te halen, verhief zij zich met een vertegen lach
je van den gemakkelijken zetel, die daar voor
de lectuur geiteed stond.
„Neem mij1 niet kwalijk dat ik hier ben, maar
ge ihadt het toegestaan."
„Ik bad verzocht," viel hij levendig in, „en
Plakmiddelen.
De minister van landbouw, gelet op de wen-
schelijkhejd om ten spoedigste een meer volle
dig overzicht te verkrijgen over de hier te lan
de vervaardigde plakmiddelen en gezien de
schaarschte aan verschillende grondstoffen, noo-
dig voor de bereiding van plakmiddelen, maakt
bekend: dat het in zijn voornemen ligt een en
quête in te stellen naar de thans hier te lande
bestaande bedrijven, die zich op de vervaardi
ging van plakmiddelen toeleggen.
In verband hiermede wordt tot alle fabrikan
ten van plakmiddelen liet dringend verzoek ge
licht uiterlijk 20 October 1918 aan het bureau
Nijverheid der' afdeelirrg Crisiszaken opgave te
doen van hun firmanaam en adres, ten einde
dit bureau in de gelegenheid te stellen bedoelde
enquête {in te stellen.
De minister voornoemd geeft allen belangheb
benden zeer ernstig in overweging aan dezen
oproep gevolg te geven, daar met liet belang
van degenen, die daaraan geen gevolg zouden
geven, bij eventueel te trieffen maatregelen Wn
opzichte van plakmiddelen of de verstrekking van
grondstoffen daarvoor geen rekening zal kunnen
worden gehouden. (St-Ct.)
Sir Francis üppenheimer.
Naar wij vernemen zal Sir Francis Oppenhei-
mer, de handelsattaché van het Britsche gezant
schap, zoiodra >de gezant, Sir Walter Townley,
uit Engeland jotp zijn (piost te 's Gravenhage zal zijn
teruggekeerd, (naar Londen vertrekken, om de
Nederlaridsch-Engelsche economische onderhan
delingen aldaar bij1 te wonen. Het moet zoo goed
als zeker zijn, dat Sir Francis zijh post opi de
Britsche legatie in den Haag niet weder zal be
trekken.
Het Correspondentiebureau deelt mede
„Ten gevolge van verschillende omstandig
heden is de mogelijkheid niet uitgesloten, dat
in de naaste toekomst wederom vluchtelingen
uit Noord-Frankrijk en België een toevlucht in
ons land zullen zoeken.
Zoodra die mogelijkheid zich voordeed, heeft
de Minister van Binnenlandsche Zaken aan-
stands de noodige voorzorgsmaatregelen ge
troffen. Reeds Dinsdag j.l. had de heer Buys
de Beerenbrouck besprekingen aan zijn Departe
ment met de personen die als Regeeringsgede-
legeerden in de Zuidelijke provinciën zullen op
treden. Ook met het militair gezag, dat begrij
pelijkerwijze den eersten stroom zal hebben op
te vangen en in de juiste bedding te leiden,
heeft overleg plaats gevonden. De groote moei-
lijkheiden welke vergeleken met den toestand
in 1914 uit den bestaanden voedselnood voort
vloeien, zullen allicht kunnen overwonnen wor
den door de medewerking van de Relief-Com-
missie, met welke mondeling door de Regeering
overleg is gepleegd. De wijze waarop zoo noo-
dig, de vereischte levensmiddelen van deze
Commissie betrokken zullen worden en gedistri
bueerd, wordt door eene Commissie ad hoe,
welke de Minister in samenwerking met den
opperbevelhebber instelde, voorbereid.
Eindelijk zijn bereids de noodige stappen ge
daan om de vluchtelingen met den meesten
spoed buiten het grensgebied naar elders te
vervoeren, terwijl mede de noodige sanitaire
maatregelen getroffen worden."
Het „Vaderl." verneemt van liet Fransche
gezantschap in Den Haag, dat het tusschen
Antwerpen en Roosendaal krioelt van Fransche
vluchtelingen.
Uit de mededeeling van het Corresponden
tiebureau blijkt duidelijk, dat ons land welhaast
een nieuwe toestrooming van vluchtelingen zal
krijgen. Langs het lange front, waar de slag
voortwoedt, is het voor de bevolking natuurlijk
geen leven meer. Zij vluchten of worden in
hun eigen belang door de Duitsche overheid
verwijderd. De „Vossische Zeitung" schreef
in het artikel, waarvan een telegram in ons
vorig blad bericht gaf
„De Fransche regeering weet, dat het oorlogs
gebied, onafhankelijk van den wil der oorlog
voerenden in een woestenij wordt veranderd.
Het is duidelijk, dat de bewoners van de onmid
dellijk bedreigde plaatsen bijtijds moeten wor
den verwijderd. De menschelijkheid gebiedt
dit. Geschiedde het niet, dan zouden zij bloot
gesteld worden aan alle gevaren van den mo
dernen veldslag."
In België is het niet anders en als de wapen
stilstand uitblijft, zal ook daar het gebied dat
in de vuurlinie komt te liggen zich al maar
ik heb niets kwalijk te nemen, ik heb mij slechts
te verheugen, dat ge aan mijn verzoek voldaan
-hebtMag ik eens zienAhBran des, letterkunde
der negentiende eeuw! Nu, hoe denkt ge er wet?"
„Een igoea boek. Zonder een enkel spoor van
geleerdheid 'en toch leerzaam, zaakrijk en zon
der vooroordeel, dat vindt men niet dikwijls."
Roder knikte bevestigend, maar hij had toch
eigenlijk niet goea gehoord, wat de jonge vrouw
ten slotte zeide. Hoe verlevendigde zich haar
gezicht, hoe wisselend in uitdrukking! En welke
diepe blauwe grijze opgen had zeOf waren ze
niet blauwgrijs? Ze. geleken hem nu zoo don
ker! Kwam dat doordien de bleeke wangen riu
rioiod (getint waren?
Een pauze ontstond. De jonge vrouw stoind
daar' toet glinsterende ongen en wachtte op de
voortzetting van het gesprek. De docter was. ge
heel in gedachten verzonken en rukte er1 zich
niet zonder moeite van los.
j „Houdt ,ge reeds lang van zulke- ernstige léc-
tuur?" vroeg hij ten laatste, om toch iets te
zeggen. L
„ZekerReeds in mijn jonge meisjesjaren zoir'g-
de mijn vader steeds voor go>ede boeken. Ge
hebt pap-a immers niet gekend, niet waar?
i „Ik kan eigenlijk slechts zeggen, dat ik hem
1 gezien heb kennen mag, men het toch niet noe-
j men, wanneer men iemand drie, viermaal in
tegenwoordigheid van zoo en zooveel andere per
sonen aantrêft, en geen diepgaand gesprek met
elkander voert. Marjgpt ik méén uw moeder
leerde den consul Sehutze in Hamburg kennen,
waar ze bij goede vrienden logeerde. Hij stelde
zich daarna persoonlijk aan mijn ouders v-oor-
en dong naar baar hand, terwijl ik op reis was.
Bij mijn terugkeer was de bruiloft zeer nabij, en
toen zag ik aldus den verloofde van mijn pleeg
zuster. Hij maakte op mij uiterlijk en in doen
en laten een zeer gunstigen indruk, meer ver
mag ik u met den besten wil niet -..uitrent hem
te zeggen."
„Zijn uiterlijk en de wijze waarop men zich in
gezelschappen bewoog, waren bij, hem bijzaken."
Gabrielles blik en stem verlevendigden zich meer
en meer. „Een aangenaam man met goede ma
nieren treft men honderdmaal aan, maar mijn
vader was tevens een geheel bijzonder man, veel
zijdig ontwikkeld, eerlijk en trouw als goud met
een waar kinderhart. Ik mag dat zeggen, zonder
in het minst partijdig te zijn. Ofschoon ik nog
jong in jaren ben, zoo heeft toch mijn be
mijn leven meen ik" de spreekster ge-raakte
een weinig1 in verwarring „toij «net zooveel
verschillende ontwikkelde lieden te zamen ge
bracht, dat ik zeexJ goed in staat ben vergelijkin
gen te maken.
(Wordt vervolgd).
i
