had verwacht dat de officieren de soldaten vol
doende hadden ingelicht. Dat schijnt helaas
niet te zijn geschied, In den vervolge moeten
uitdrukkelijk bevelen daartoe gegeven worden.
De maatregel is weer ingetrokken toen de strijd
aan de grens slepende bleef en de hoop op een
wapenstilstand gippter werd. De loestand ver
andert bijna met den dag. Van het verlof zijn
uitgestoten allen die deelnamen aan de onge
regeldheden; de goeden zullen niet lijden on-
dei de kwaden. In de Vlasakkers is de order
reeds in dien geest opgevat.
Wat er in de Hafskamp is geschied, blijkt
uit het rapport van de commissie. Daags na
de intrekking van de verloven vertoonde zich
een geest van ontevredenheid, die zich al spoe
dig uitte in het gooien met steenen. De offi
cieren trachtten de mannen te kalnieeren. Het
gelukte niet. Twee officieren weiden gewond.
Fén officier heeft twee revolverschoten gelost.
Daarop zijn de mannen naar de officierscan-
tine gegaan en hebben daar den inhoud ge-
geplunderd en werd brand gesticht. Vele sol
daten kwamen daar kijken, zoodat het kamp
in rep en roer kwam. Bij den brand zijn veie
patronen ontploft en dit leidde tot een paniek.
De electrischf lampen doofden, omdat kort
sluiting ontstond. Er werd krachtdadig inge
grepen. De hiootgene officieren .leden weinig of
niets. De subalterne officieren traden krachtig
op en trachtten de manschappen meester te wor
den, maar velen vluchtten zelfs naar andere
steden
Successievelijk zijn allen weer teruggekomen.
Cmdiooden of gewonden zijn niet te betreuren.
De oorzaak van de ongeregeldheden was aller
eerst de intrekking der verloven en de voeding
was onvoldoende. Met revolutionnaire roeringen
had alles niets te maken, evenmin was sprake
van een militair .oproer.
De houding der officieren was op leen en
kele uitzondering na, slap en weifelend!
Spr. heeft den indruk, dat geen revolution-
naire opzet in het spel is, maar wel veie
klachten over de verloven, do voeding en het
gebrek aan tact hij de «officieren. Vele officie
ren zullen niet in hun hevel gehandhaafd wor
den. De raddraaiers zullen voor den Krijgs
raad verschijnen. Het regiment moet natuur
lijk uit de Harskamp weg. Het is niet goed
«lat dit regiment nog zoolang daar is gebleven.
Over de relletjes in andere plaatsen kan sp(r.
nog niets meedeelen.
Spr verklaart, dat hij de reorganisatie van het
otlicierskorps in modernen zin zal ter hand ne
men, Bij dien hervortningsarbeid zal hij bezwaar
lijk kunnen blijven steunen op d.en tegenwoor-
digen Opperbevelhebber, die niet getoond heeft
den modernen geest te vatten, niettegenstaande
ai zijn voortreffelijke eigenschappen als mensch
en als officier. Nadat spr. dit heden-ochtend den
Opperbevelhebber had kenbaar gemaakt, heeft
deze nog heden zijn verzoek om ontslag inge
diend. (Beweging. Teekenen van goedkeuring.)
Spr. had geen bezwaar om eenige inlichtingen
te «geven ovet' onze weermacht. D;e zinsnede
over de verlichting van den mobilisatie-druk
is duidelijk. Zoolang echter de toestand blijft
zooals hij thans is, kan daarvan geen sprake
zijn. Van volledige mobilisatie is allang geen
sprake meer. Meer dan de helft van ons leger
is met langdurig verlof naar huis. Door op
heffing van de depots kan verlichting worden
verkregen. De lichting 1919 tweede gedeelte is
met het oog daarop niet opgeroepen. De op
leiding zal geschieden bij het ve.dleger.
De heer Marchant (V.-D.): Eindelijk!
De Minister: Ik ben pas twee maanden
minister.
De heer Marchant (V.-D.): Het heette mi
litair onmogelijk.
De Minister: Door dezen maatregel zullen
22000 man vrijkomen en zal het kader beter
zijn, omdat nu een deel' aan het veldleger wordt
onttrokken. i i
Op ruime schaaf zuliien bijzondere verloven
verleend worden. Het aantal dat vrijwillig on
der de wapenen is bedraagt 16.000. Daardoor
wondt het geven van verlof aan anderen moge
lijk Dat stelsel Loiopt in de richting1 van gelei
delijke demobilisatie. Vermeerdering van de trei-i
nen is niet mogelijk.
Niet langer zullen de nieuwe soldaten nieuwe
kleederen en nieuwe wapenen ontvangen. Ver
dere afwerking van linies en stellingen en vanl
geschut zal worden stopgezet.
Spr. is incognito in de Vlasakkers geweest
en werd daar voor een journalist aangezien.
De manschappen verklaarden, dat zij wel dege
lijk eten genoeg hadden. „Zet dat nu maar in
de krant" zeiden zij. Spr. doet dat en kiest
als krant de Handelingen.
Spr. verklaart voorts dat hij bereid is een
'loet van de militaire voorraden ter beschikking
te stellen van zijn ambtgenoot van Landbouw.
(Applaus).
De heer Kruyt (chr.-soc.) repliceert.
De heer Ter Laan (S. D. A. P.) spreekt
waardeering uit voor de rede. Thans is meer
medewerking gebleken dan ooit het geval was.
Belangrijke maatregelen zijn toegezegd. Hiji blijft
afkeuren, dat de heer de Jonge voorzitter is
van de commissie, omdat deze van de oude
richting is,
Spr. dient een motie in, 'luidende: i
De Kamer van meening, dat de geest in het
leger zeer ernstig schade lijdt door de langdu
rige mobilisatie,
van ooideei, dat de buitenlandsche toestand
niet eischt het leger op de- tegenwoordige sterk
te gehandhaafd te houden,
integendeel van gevoelen, dat voor de hand
having onzer neutraliteit voldoende is de 2
jongste lichtingen, naast degenen, die vrijwillig
in dienst blijven, .onder de wapenen te houden,
noodigt de regeering uit overigens tot demo
bilisatie over te gaan.
De Voorzitter zegt, dat de heer Kruyi
hem heeft meegedeeld, dat hij zoóeven heefi
vergeten een motie in te dienen. Hij wenscht
hem daarvoor alsnog de gelegenheid te geven.
(Groot gelach.)
De heer K r u y t (Chr.-soc.) stelt een (motie
voor van aigeheele en onmiddellijke demobilisatie
van leger en vloot.
Beide moties komen tegelijk in behandeling.
De heer D1 nynuer van Twist (A,-R;.) re
pliceert.
De heer T roei s tra (S D A P.) zegt, dat
do algemeeno indruk ra, dat bevredigende mede-
deelingen zijn gedaan. V.oor een motie van wan
trouwen bestaat voor spr.'s fractie geen reden
meer. De verklaringen van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken hadden spr. niet bevredigd.
Z. i. konden die verklaringen wel duidelijker
zijn, wil het volk ze begrijpen.
Spr. betreurt het dat de Minister van Oorlog
geen vertegenwpioudigers van de vakbonden in
de commissie van onderzoek heeft aangewezen.
Dc zig-zag handelwijze hij het intrekken en
verleen en der verloven begrijpt spr. niet goed.
'J'wee maanden geleden zou de druk vermin
derd worden; integendeel werd die druk 8 Oct.
verzwaard; thans, nu de ééne Minister zegt
dat het gevaar vpor ons land even dreigend
is als altijd zegt de andere uitbreiding der ver
loven toe. Dat is alles niet duidelijk.
De heer Romans (R. K.) zegt, dat de belang
rijkheid van de 5 interpellaties is weggevaagd
door de belangrijke rede, van den minister, waar
voor spreker- hem allien dank brengt.
De regeering heeft getoond, dat de verschil
lende vragen van den dag bij haar in goede
handen zijn.
De motie-Ter Laan acTit spreker geheel over
bodig, wanneer men vertrouwen heeft in de
regeering en dit heeft, de heer Troelstra. gezegd,
dan moet men haar niet binden aan een bepaalde
richting. De eischen van den dag maken dit niet
wel mogelijk.
De moitie-Kr'uyt wordt door spreker niet in
ernst genomen.
Wat het verwijt betreft, dat de Katholieken
de lessen niet opvolgen van den Paus, meent
spreker dat tiet thans midden in den wereldbrand
niet de tijd is om idealen te verwezenlijken.
Wij moeten thans rekening houden met crac-
tische zaken. Na den oorlog zulfen ook' de
Katholieken toornen, dat het ernst is met de
ontwapeningsidee.
Wat de commissie van onderzoek betreft, deze
moet niet alleen deskundigheid hebben, maar
ook vertrouwen en daarom had spreker gaane
gezien dat ook mannen uit de vakbonden en
uit het volk zelf, in de commissie zitting had
den genomen. r
Het is wel toevallig dat de periodieke ver
loven, welke in handen liggen van den opperbevel
hebber, zijn stopgezet, maar de Ministerieel© ve(r-
toven als de economische en zaken-verloven niet.
Wilde soms de opperbevelhebber zijn zin door
drijven tegen den wil yan dei Regeering 'l
Met genoegen heeft spr. gehoord, dat hel met
de macht van den opperbevelhebber is gedaan,
met Kent is een stuk militaire macht gebroken,
welke voor de Kamer sinds 4 jaren niet te
grijpen was. Het optreden van den opperbevelheb
ber was steeds een soort neven-regeering van
grapte macht maar zonder parlementaire ver-
antwioptdelijkheid. i
Is met den val' van den opperbevelhebber ook
met dit instituut gebroken dan is spr, ten voile
tevreden en ziet hij met vertrouwen de nieuwe
richting van ons leger tegemoet.
De beer Wijk (democratische weermacht)
meent, dat een leger altijd zaï moeten blijven
bestaan, maar dan een leger met democratische
gevoelens in aanpassing van de burgermaat
schappij
De muiterij in den Harskamp heelt ons in dit
opzicht veel gelieerd. 1
De hoofdoorzaak van alles is het gebrek aan
tucht en in het handhaven der discipline door
officieren en .onder-officieren. I
Er worden te weinig paedogogische eischen ge
steld aan de opleiding onzer officieren het be-
raepscorps is absoluut onberekend voor zijn taak,
daar heerseht een kastegeest die een vertrouwe
lijke omgang met de soldaten in den weg staat.
Daarin zit dan ook de groofe fout van onze
militaire weermacht.
Onze beroepsofficieren voelen zich te groot,
maar ze zijn niet grjoot genoeg om daardoor ver
trouwen te wekken.
Met de veiiofs-officieren is het niet anders ge
steld, hun opleiding geschiedt in dcnzeifden geest
en met hetzelfde resultaat. Onze weermacht
moet gedemocratiseerd worden, de conservatieve
elementen moeten er uit en daarom heeft hrj met
genoegen 's Ministers redevoering gehoord.
Ten slotte dringt spr. aan op opneming van
vertegenwoordigers der vakbonden in de com
missie van .onderzoek en stelt een motie voor,
om die commissie te benoemen .uit vertegenwoor
digers van de vakbonden van officieren, onder
officieren en soldaten
De vergadering wordt hierna verdaagd tot mor
gen 1 uur. j
BINNENLAND.
Rundvleesehdistributie.
De minister vari landbouw, nijverheid en
handel heeft aan de burgemeesters ter kennis
gebracht, onder welk voorwaarden met ingang
van 18 dezer de rundvleeschdistributie een aan
vang zal nemen.
Hij vestigt er de aandacht op, dat het voor
een goede controle van het hoogste belang is,
dat bij het slachten van de runderen wordt
gestreefd naar centralisatie, en de minister
deelt inede, dat het zijn wensch is, dat de
runderen, welke bestemd zijn voor de distri
butie van rundvleesch, voor een combinatie
van gemeenten worden geslacht in één gemeente.
In verband daarmede zijn 216 centrumge
meenten aangewezen.
Het aantal K.G. vleesch, dat voor elke ge
meente beschikbaar zal zijn, zal worden be
rekend a 0.2 K.G. per week per inwoner boven
den leeftijd van één jaar. Voorts wordt een
beperkte hoeveelheid (tot ten hoogste 10 pCt.
van het rantsoen) boven het vastgestelde rant
soen toegestaan voor het verbruik in restau
rants, volksgaarkeukens, centrale keukens en
daarmede gelijk te stellen inrichtingen, terwijl
bovendien voor ziekeninrichtingen en huiszieken
vleesch kan worden aangevraagd tot een rnaxi-
mum-hoeveelheid van 24 K.G. per 1000 inwo
ners per 4 weken.
De burgemeester der centrumgemeente is
verplicht, al het vet, afkomstig van de ont
vangen runderen, in te leveren.
- Voor de distributie van een wekelijksch
rantsoen van 0.2 K.G. versch vleesch van goede
qualiteit zonder been voor de burgerlijke be
volking zullen noodig zijn 8000 runderen per
week.
De maximum-kleinhandelprijzen zijn vastge
steld op: i'3.50 per K.G. voor eerste soort
rundvleesch zonder been, als hoedanig zal zijn
af te leveren ten hoogste 25 pet. van het ter
uitponding verkregen rund of gedeelte van een
rund, en op f 2 per K.G. voor tweede soort
rundvleesch zonder been, als hoedanig zal zijn
af te leveren ten minste 75 pet. van het ter
uitponding verkregen rund of gedeelte van een
rund.
Voor ritueel geslacht rundvleesch is de prijs
10 cis per K.G. hooger.
Voor hutspot, beenderen, kopvleesch en de
z.g. afvallen zullen lagere prijzen gelden.
Verloven.
De opperbevelhebber van land- en zeemacht
heeft de volgende order uitgevaardigd
In aansluiting aan mijn order d.d. 31 Octo
ber 1918, bepaal ik, dat aan de corpscomman
danten vrijheid wordt gelaten om in het ge
stelde in de tweede alinea van mijn voornoemde
order niet te begrijpen personen of groepen
van personen, waarvan vaststaat, dat zij trouw
zijn gebleven en hebben medegewerkt tot het
bewaren of herstellen van de orde.
Voorts zullen uitzonderingsverloven overeen
komstig de daarvoor geldende bepalingen kun
nen worden verleend aan alle militairen, voor
wie daartoe dringende aanleiding bestaat.
Eindelijk zullen, ingevolge last van den mi
nister van oorlog, de bijzondere verloven, welke
verleend zijn of' worden overeenkomstig de her
haaldelijk gewijzigde N. O 1916 B 31, alleen
dan mogen worden ingehouden, indien het be
treft militairen, die zich hebben schuldig ge
maakt aan ongeregeldheden ol' onkrijgstuchte-
lijke handelingen, of wier aanwezigheid nopd-
zakelijk is om te kunnen onderzoeken, in hoe
verre zij hieraan mede schuldig zijn.
Onthouding van deze bijzondere verloven zal
echter niet langer mogen worden toegepast dan
vereischt wordt voor het onderzoek of om de
opgelegde krijgstuchtelijke straf te ondergaan.
In aansluiting op het vorenstaande bepaal
ik, dat onder „onkrijgtuchtelijke handelingen"
ook moet worden verstaan het weigeren vhn
of zich opzettelijk ontrekken aan medewerking
tot herstel van de orde.
Nederland en Rusland.
Uis M,oskou wordt draadloos geseind:
Na aanvankelijk de benoeming van burger Ro
sing tot gevolmachtigd vertegenwoordiger van
Rusland in Den Ilaaig te hebben goedgekeurd,
heeft de Nederïandsche regeering thans verklaard
de missie van Rasing liever niet té ontvangen
De heer Oudendijk, de Nederïandsche gezant te
Petroigrad, voegt hieraan toe, dat de Nederïand
sche regeering niet 'gesteld is op vertegenwoordi
ging van de Soivieticpubliek.
Blijkbaar steunt Nederland het conservatieve
Russische restauratieplan, d.i. het contrarevolu
tionaire plan van de entente.
De heer Oudendijk verklaart verder, dat de Ne
derïandsche regeering, vreezlende, dat maat re go»'
ten van de savietiegeering het gezantschap zul
len belefflfen nuttig werk te doen, hem heeft te
ruggeroepen. Hij vraagt een tlein |om te ver
trekken, I
Nederland heeft dus bestolen met de Russische
voiksregeering te breken. Ongetwijfeld is dit een
voortooper van de aïgemoene contrarevolutionaire
samenzwering van de entente, die de neutralen
tracht te verzamelen tot een contra-revolutionair
offensief tegen de volksomwenteling in Rusiand.
Het woord is thans aan de volksmassa's in
Nedertand. Zulten zij toelaten dat Nederland
wordt gebruikt voor een aanval tegen een volk's-
ievolutie
Een Soeiaal-Democratiseh Congres.
Het partijbestuur der S. D. A. P., het Ned.
Verbond van Vakvereenigingen en de Bond
van Ned. Arbeiderscoöperaties heeft, naar „Het
Volk" meldt, een oproep tot de moderne ar
beidersbeweging gericht tot het. hijwonen van
een congres, dat op 24 November gehouden
zal worden, om de houding van de Nederïand
sche sociaal-democraten tegenover de nieuwe
wending in het wereldgebeuren te bepalen.
Kostwinnersvergoeding.
De minister van .oorlog heeft aan de burge
meesters medegedeeld, dat het rondschrijven van
3 Juli 1918 er toe leidt, dat, wanneer de gezins-
hehoeften worden geacht hooger te zijn dan het
geen bij de opkomst van den dienstplichtige zui
ver werd gederfd, het er voor wordt gehouden,
dat dc dienstplichtige sedert zijn opkomst meer
dan tevoren verdiend en aan zijn gezin of ver
wanten afgestaan zou helt ben. Het komt den mi
nister echter voor, dat er in het algemeen na de
opkomst eenige tijd dient te verin open, om te
kunnen aannemen, dat de dienstplichtige in den
tijd, dien hij onder de wapenen doorbrengt, meer
voordeel in het gezin zou hebben gebracht dan
vóór zijn opkomst. Hij acht het daarom noodzake
lijk, dat ten aanzien van de militiep.ichtigten
en de landstormplichtigen, die nog moeten wor
den ingelijfd of in werkclijken dienst gesle.d,
het vergoedingsbedrag aanvankelijk in geen geval
hooger wondt gesteld dan hetgeen hun gezin of
hun verwanten door hun opkomst onder de wa
penen zuiver derven ten tijde van de opkomst en
dat eerst een jaar na den dag van hun opkomst
de vergoeding wordt geregeld enkel naar de ge
zinsbehoeften. De minister heeft den burgemees
ters verzocht zich naar het vorenstaande te ge
dragen van den dag af, waarop dit te hunner
kennis wordt gebracht.
Ernstige ongeregeldheden te Koedoes. (O.-I)
(Officieel.) Van den gouverneur-generaal van
Nederlandsch-Indië is telegrafisch bericht ont
vangen, dat te Koedoes (afdeeling Koedoes
der residentie Semarang) ernstige ongeregeld
heden plaats hebben gehad. Inlanders bespot
ten de deelnemers aan een Chinceschen optocht,
waarop de Chineezen een der spotters te lijf
gingen.
Den volgenden dag trokken honderden ge
wapende leden der Sarekat Islam naar de Chi-
neesche wijk, en verbrandden en plunderden
bij wijze van wraakneming oen aantal huizen.
De politie kwam tusschenbeide en arresteerde
verscheidene belhamels. Later verscheen de re
sident met gewapende macht ter plaatse.
De orde is thans hersteld. Een Chinees werd
gedood, terwijl vier kinderen worden vermist,
waarschijnlijk zijn deze in de vlammen omge
komen. Ook onder de inlanders zijn enkele
slachtoffers.
Dienstplicht.
Wetsontwerpen zijn ingediend, waarbij voor
landweer, de militie en den landstorm zoo
de heerscliende buitengewone omstandigheden
na 31 Dec. a.s. nog voortduren het ver
band te verlengen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Crisismaatreg elen.
Verkrijgbaar in de week van 713 Nov.
Op bon 393 1 ons kaas naar keuze.
Op bon 395 1 reep chocolade, ongevuld, 127»
cent verpakt, 12 cent onverpakt.
Op bon 397 1/t pond suiker, 30 ct. per pond.
Op bon 399 1/i ons vermicelli, 8 cent per
ons of 1/ï ons macaroni, 15 cent per ons.
Op bon 401 1 ons groene erwten, 11 cent
per pond, vanaf Zaterdag.
Op bon 403 1/i ons gort, 13 cent per pond,
of V2 ons Havermout, 16 cent per pond.
Dinsdag en Donderdag 14 November.
Aardappelen.
Op bon 405 l/2 K.G. aardappelen op Donderdag.
Op bon 407 1/t K.G. aardappelen op Vrijdag.
Op bon 409 1 K.G. aardappelen op Zaterdag.
Op bon 411 V2 K.G. aardappelen op Maandag.
Op bon 413 Va K.G. aardappelen op Dinsdag.
Op bon 415 1 K.G. aardappelen op Woensdag.
Veen- of zandaardappelen 51/» cent, kleiaard-
appelen 8 cent per kilo, poters 7 cent p. kilo.
Suikerkaart. Op bon 12 isvarkrijgbaar
l/, pond suiker.
Kindermeel. Bon 38 kindermeel is deze
week geldig.
Verkrijgbaar 7« pond kindermeel 21 cent
per VtPondi of pond maizena 55 cent
per 7, pond.
V i 1 c h.
Op bon 290 en 391 verkrijgbaar 7» pond visch.
Koffie.
Op bon 40 van 1 tot en met 15 November
7, ons koffie.
Op bon 41 van 16 tot en met 30 November
7, ons koffie.
Kolen. In November zijn geldig bons
nos. 14. 15, 16 en 17 ieder voor 7» eenheid
16 K.G. Steenkolen, bon 18 voor 1JS eenheid
84 stuks hulpbriketten bons 19, 20 en 21
ieder voor 7c eenheid 7i» H.L. geklopt®
cokes.
