Dagblad voor Schiedam
Sratis-OngereSienverzekering
4isto Jaargang
Maandag 18 November 1918.
No. 12295
De Zwarte Week voor
Mr. P. j. Troelstra.
m m
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kanboortrpi no. 148. - Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, franco p.
post ƒ2- p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
it*
A**d verten tTÏTn1-5 regels fl.30; elke regel daarboven 25 et. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden meaedeelmgen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 °/o oorlogs toeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij verlies
van
een duim;
b*i |f. a ri fi b*i
levenslange J 3 111 verlies van
geheele jj 11 een hand,
ww invaliditeit; fe voet of oog; - Q
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollar.(Ische Algexneene
En
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger
Aan den vooravond van het Congres, dat een
week geleden de revolutie zou inluiden, is hét
nuttig de balans op te maken van wat er in
ons vaderland is geschied.
iv. Wij zullen de feiten kort en klaar laten spre
ken.
De ochtend-bladen van Dindsag 12 Nov.
bevatten breede verslagen van een Redevoe
ring door Mr. P. J. Troelstra te Rotterdam ge
houden.
Volgens Mr. Troelstra was het groote histo
rische moment aangebroken.
Troelstra deed mededeeling over de werkwijze
van de arbeiders- en soldatenraden in Duitsch-
land en eindigde toen als volgt
Zondag a.s. zal dus het georganiseerde pro
letariaat de vraag hebben te bespreken of wij
zullen overgaan tot de oprichting van een ge-
persten arbeiders- en soldatenraad en van iaden
in verschillende plaatsen des lands. Rebben
wij dien raad eenmaal gevormd, dan wil dat
zeggen, dat dat het opperste gezag in den staat
is, en niemand anders.
Gij gevoelt, zegt spr. tot de bourgeoisie, dat
ieder verstandig mensch rekening.heeft te hou
den met de historische feiten. Wordt straks
de soldatenraad opgericht, voegt u dan naar
hun wenschen. Het is geen kleine eisch, cn als
men ons vraagtwat geeft u het recht dan
antwoorden wij onze rechtsgrond ligt in onze
noodzakelijkheid en onze onmisbaarheid.
Als wij liet niet doen, kan het niet gedaan
borden. Als gij katholieken het kunt, zegt het
dan, dan kunnen wij erover praten. Als elke
macht steunen moet op georganiseerd geweld,
dan vragen wij minister Ruijs als gij. het
leger oproept tegen ons, zal het dan aan uw
wensch voldoen of aan den onze.
De socialistische heilstaat, vervolgt spr., zal
niet op u neerdalen, arbeiders, maar alles wat
gedaan kan worden zullen wij doen van liet
oogenblik af dat wij de macht aan ons hebben
getrokken.
Ten slotte een beroep op u, georganiseerde
areiders. Op vu bouwen wij. Een rustigeii tijd
van organisatie hebben wij achter ons, voetje
voor voetje hebben wij een dikwijls vervelende
weg gevolgd. Door opbouwenden arbeid zijn
wijder in geslaagd, het meerendeel der arbei
dersklasse een breederen blik bij te brengen,
politieke ervaring.
Thans breekt, ik zeg het met geestdrift en
blijdschap, een groote tijd voor u aan, een tijd-
perk van ontwikkeling naar het socialisme. 1
zal alleen gebeuren als gij blijft wat gij tot nog
toe geweest zijt, een georganiseerde macht, en
indien gij u niet ten prooi laat vallen aan een
avonturier of fantast, maar u blijft scharen
onder de leiding van uw organisatie.
Ik voor mij, en dit geldt ook voor mijn vrien
den, meen getoond te hebben, dat vertrouwen
volkomen waardig te zijn. (toejuiching). an
u zal worden gevorderd, dat gij u niet lezoe
delt met daden, die uwer niet waaidig zijn, c a
gij geen wrok of haat koestert, maar toont.dat
gij volkomen berekend zijt voor de taa v ie u
is opgelegd, opdat later gezegd kan worden,
dat de Nedcrlandsche proletarische revolutie is ge
weest het glanspunt in de geschiedenis van i e
derland. (langdurige toejuiching).
In den Doele spraken velen.
Daar sprak Drop dat de tijd voor daden was
gekomen.
Daar sprak Brautigom - „Een bezieling w m
ons gevaren. Kan wat in Duitschland moge J
is gebleken, niet hier? verder „een staats
greep meer of minder komt er met op aan.
Daar sprak eindelijk Mr. Sannes
„De revolutie is gekomen van het einde van
den oorlog. Zal deze zich kunnen voltrekken
zonder geweld, anders dan in Rusland
Voor een groot deel hangt dit af van de bc
«tiende klasse. Vangt deze aan met geweld om
mogelijk geweld te keeren, dan zal het laatste,
dat van de arbeiders, stellig met uitblijven. J
moet haar militairen en politie thuis houden
Mr. Sannes zeide verder Onze mschen zijn
revolutionaire, eischen, door geen burgerlijke re
geering in te lossen, ons doel is te komen to
de socialistische republic in
_De vergadering werd vurig, geestdriftig, op
Dit artikel moest Zaterdagavond, wegens
plaatsgebrek, tot heden blijven uggen-
gewonden. Troelstra moest komen. En hij
kwam. En weer sprak hij
Hij juicht het toe, dat de eerste vergaderingen
te Rotterdam gehouden worden. In de 2o jaren
dat hij meevecht in den strijd van het proleta
riaat, heeft hij zich nergens beter thuisgevoelt
dan hier, onder strijdbare en strijdvaardige
kameraden.
Men strijd nu om de macht. Om niet langer te
behoeven te zeggen geef ons dit, sta ons dit
toe maar om te kunnen zeggen zoo willen
wordt. Wij, Roomschen, eerbiedigen de vrij
heid van iederen ^staatsburger, maar eischen
vüor ons zelf op :'ivolledige gewetens-jen bur
gervrijheid, zooals de Grondwet deze waarborgt.
Onze godsdienst schrijft ons voor eerbiediging
van het wettig staatsgezag, omdat dat gezag
stamt uit de souvereine macht van God. Zoo
zijn wij krachtens onze beginselen legen revo
ke ging een schok door de Roomsche gelede
ren, toen Dinsdag het ultimatum van Troelstra
wij het. En om dan te kunnen bewerken, dat j bekend wera.
het ook zoo wordt. Een oogenblik vragen wij van degenen, die
Gij zult van mij niet verwachten, dat ik te j nu naar ons opzien, lewon en e
groote illusies in u zal opwekken. Doch dit zeg j Roomsche organisatie.
ik u als allen hun plicht doen, ook de soldaten
als het noodig is ,is de macht voor ons te winnen.
Dan zal zij komen in de handen van wie er
recht op heeft, in uwe handen. (Daverend ap
plaus).
Dien avond moeten velen in Rotterdam ge
droomd hebben van den heilsstaat, van de ko
mende socialistische Republiek. Ik tart ieder
een, die lezen kan, iets andersd an dit uit het
voorgaande op te diepen.
Zoo ging het Maandag 11 Nov.
Dinsdag 12 November.
Troelstra blijft zichzelf in de Kamer getrouw
en verklaart onder ademlooze stilte
De S. D. A. P. wil zich thans niet meer tevreden
stellen met kapitalistische concessies maar zij
verlangt zelf de macht in handen te nemen.
Hij trotseert de regeering, wanneer hij zegt,
dat achter de sociaal-democratie het leger en
de politie staan.
60 van het leger is rood, 3/4 der politie.
Niemand der overige 22 sociaal-democraten
onderbreekt Troelstra. Ter Laan voert na hem
het woord en spreekt„Onze soldaten zijn vier
jaar genegerd en gedonderd cn dat zullen ze
thans niet vergetenIk zal er niet verder op
ingaan die tijd zal wel spoedig komen.
Laat men toch nooit zeggen, dat het ministe-
rie-Ruys niet krachtig is. Wij komen er, om
den loop der geschiedenis niet te onderbreken,
later op terug. De minister-president verklaar
de met nadruk
„De Regeering is niet blind voor de teekenen
„des tijds, dat zou struisvogelpolitiek zijn. Zij
„wil dan ook daarmee ten zeerste rekening
„houden."
Maar met geen enkele verklaring namen ue
socialisten genoegen.
De S. D. A. P. verlangde de macht in handen
te nemen. Geen concessies meer van een bur
gerlijke regeering, nog steeds droomde Troel
stra van zijn arbeiders en soldatenraden, want
ook dit had hij gezegd de arbeiders van Neder
land staan achter mij.
Tot Dinsdag-avond was de toestand aldus.
In een delirium van overmoed en overschat
ting der S. D. A. P.-macht meende Troelstra
De Sociaal-Democraten in Duitschland kwamen
tot overeenstemming. Kolthek gaat hier me
ons mede, alleen Wijnkoop en Ravesteijn niet,
doch deze hebben slechts een partij van 103i
georganiseerde leden. Met Kolthek valt te
praten.
Dusde S. D. A. P. neemt de leiding. Ach
ter mij heb ik het leger en in de groote steden
de politie.
Zoo zal de nieuwe tijd komen als in Duitsch
land. Beschermd door en in samenwerking met
leger, vloot en politie zal Zondag a.s. een on
bloedige revolutie plaats grijpen.
-De arbeiders blijven ordelijk aan het werk.
Onderwijl verandert in een oogenblik het staats-
en stads- en legerbestuur.
Er wordt n.m. op Maandag 18 Nov. opgericht
een arbeiders- en soldaten-raad aan die macht
De Roomsche Partij, de sterkste in het land,
inet hare 30 zetels, bestaat uit alle rangen en
standen. Niet alleen arbeiders niet alleen be-
zitters.
Welnu, Dinsdag-morgen was het bekend, wat
Troelstra wilde, en Woensdag-morgen verga
derden in Den Haag des morgens reeds de ver
tegenwoordigers van 100.000 arbeiders en des
middags om drie uur de R. K. Kamerclub met
Je arbeiders en de vertegenwoordigers der 28
grootste Katholieke organisaties in het land.
C Comite's van actie en verweer, bestaande uit
voormannen, van alle standen, werden opge
richt. Een storm van geestdrift laaide plotse
ling door onze rangen.
De 100.000 Roomsche arbeiders stonden pal,
steunend op het Katholiek program en de be
ginselen van de Encycliek „Rerum Novarum
hadden de Roomschen democratische eischen
«geformuleerd. Eischen, die op dit oogenblik
In te lossen en te vervullen zijn geen onmoge
lijkheden.
Onze Rechtsche democratische ministers na
men het program van het R. K. Vakbureau
over.
Ook de Christelijke arbeiders (50.000) ont
zegden Troelstra het recht namens hen te spre
ken.
In de Kamer was het rumoerig en druk. Uien
middag sarde en tergde Wijnkoop Troelstra op
ontzettende wijze. Wijnkoop begon reeds te
vechten om de leiding.
Mr. Ruys verklaarde in den namiddag dal
hij niet wijken zou voor geweld.
Donderdag 14 November
Overal woelt en werkt het onder ons volk
De Roomschen gaan voor door heel het lam
laait een geestdrift in dagen van de heftigste
verkiezingsactie nooit aanschouwd. Het regent
moties en telegrammen van trouw aan Regee-
ring en Koningin, het enthousiasme is gewei-
dig. De andere Rechtsche partijen volgen met
even veel vuur.
De liberalen ontwaken, maar hoeMet
schaamte, met spijt, met verontwaardiging
ik weet het niet. Alle partijen van orde zijn in
werking.
Een1 stroom van pamfletten gaat er door
stad en land.: tegen de Revolutie. De donder
van, geestdrift is niet te beschrijven.
Het leger Zingende „Limburg ons vader
land", roepende „Leve Ruys" marcheeren Lim-
burgsche regimenten Rotterdam binnen.
Zelfs de muiters van de Harskamp sturen
een telegram.
En kom nu even naar de Tweede Kamer.
Heel den dag hebben de sprekers elkander op
gevolgd In de bestrijding de revolutie staan
zij schouder aan schouder. Het kan alleen in
Nederland gebeuren, dat men van te voren
rustig debatteert over revolutie. Het gaat
naar den avond.
De heer Dresselhuys spreekt en noemt het
woord staatsgreep. Bleek rijst troelstra op
historie Hoort de heer Troelstra thuis in de
Tweede Kamer of
Vrijdag 15 November.
Mr. Troelstra is in de Kamer afwezig. Ziek
zegt Wijnkoop.
Schaper heeft het akelig karwei om het woord
te voeren.
Ziehier zijn slotwoord
Wij hebben jaren lang met de bourgeoisie sa
mengewerkt en hopen dal te blijven doen.
Zwarte dagen voor Troelstra. Zijn houding
is allermisselijkst, allerellendigst geweest.
Troelstra heeft afgedaan.
Het wachtwoord is nu Wijnkoop.
H. J. Micklingiioff.
Buitenlandsch Nieuws.
raad aan die niacin W0Qrd staatSgreep heb ik niet gebruikt.
heeft voortaan iedereen te gehoorzamen. Wordt De heeren mapen zjch al dagen druk over voor
stellingen, die in het geheel niet beantwoorden
zij erkend, dan laat zij de bestaande functio
narissen op hunne plaatsen.
Op die wijze constitueert zij zich als de lei
dende oppermacht in den staat en is gevestigd
de Sociaal-Democratische Republiek.
Zou Troelstra zich in die dagen niet afge
vraagd hebben„Zal iedereen dat goedvin
den
Zij moeien het goedvinden, zij hebben geen
leger en geen politie meer.
En Sannes waarschuwde: Houdt leger en
politie thuis. De Koningin zou natuurlijk al
treden.
Woensdag 13 November
Tegenweer.
Het Roomsche volk van Nederland is niet
aan hetgeen ik bedoeld heb.
„Lafaard" klonk het van de tribune. „Hij
staat in zijn hemd" schreef de „Maasbode
„Bij interruptie wordt de revolutie afgelast,
„alsof het een schutterij-oefening gold (Te
legraaf).
Schande! riepen Kamerleden en Weitkamp
balde zijn vuist.
Onthoudt dit voor immer. Legt naast el
kaar, wat Troelstra twee dagen geleden zeide
en aldus formuleerde in de Handelingen (blz.
347) „Ik eisch de heerschappij van de socia
listische arbeiders-klasse over den Nederland-
schen staat."
Wat moet men hiervan denken Is liet be-
HpI Rnomsche volK van ïveaerianu
meer als vroeger, een deel der natie, dat geduld j drog Is alles geworden tot een Kopenrck-
DE DUITSCHE VLOOT EN DE KANONNEN.
De Duitsche kruiser „Königsberg." wer en
kele dagen geleden naar Rjosuyth om daar met
den Engetschen vfoot-coinma'ndant, admiraal
Beatty, nadere bijzonderheden omtrent die uitvoe
ring van de wapenstilstandsbepalingen, voor
zoover zij1 do zeestrijdkrachten betreffen, te
regelen.
Admiraal Meuref meldt de volgende bijzonder
heden van de getroffen regeling draadloos
Die uit te leveren duikhoioiten moeten in
groepen van elk 20 booten op nog nader vast
te steilten dagen de reis aanvaarden, en met
Enjgelsche zieestrijdkrachten op punten diclht
bij' idten ingang van het Engel sche kanaal bij
eenkomen. Aan iedere groep is' als geleide een
Diuitseli transportschip' onder Duitsteihe vlag toe
gevoegd, dat onmiddellijk na de overdracht der
booten de bemanningen naar Duitschland terug-'
brengt. Over de kwestie van interneejing der
groote schepen en torpedobooten zullen nog ver-'
dere overeenkomsten volgen.
Te Londen verivaeht men, dat alle Duitsche
zeestrijdkrachten, met inbegrip van de duikboo-
ten, voor het einde van de week, uitgeleverd zul
ten zijn.
De Duitsche vertegenwO|Oirdigers op1 het gebied
der militaire" techniek zijn Vrijdag-middag twee
uur te Brugge met Belgische, te Bergen (Mkms)
met Engelsche, te Nancy met Fransche en Ame-
rikaansche bijeengekomen ter bespreking van bi
zon derheden van den aftocht der Duitsche troe
pen naar den overkant van den Rijn. Deze
zijn begonnen rpet de wapenen uit te leveren.
Het moeiendieel der tot dusver overgedragen ka
nonnen bestaat uit veldgeschut. Later komen de
zware stukken aan de beurt. Daar zulten de
Ooistenrijksche van 38 c.M. bij zijn. die Duin
kerken bombardeerden evenals stukken van 42
cM. en waarschijnlijk een „dikke Bertha' die
Parijs heeft gebombardeerd.
Men schat, dat de troepen der geallieerden
aan het eind d er vplgende "week in zes etappen 100
KM. zullen hebben afgelegd.
DUITSCHLAND.
De terugkeer van de Duitsche fronttroepen is
nog steeds aan den gang.
Mag men de berichten uit Mannheim, Karls
ruhe en Straatsburg giefaoven dan geschiedt alles
tamelijk ordelijk.
Alleen uit België tomen klachten over onge
regeldheden.
F,och beeft de Duitschers gewaarschuwd om
plunderingen tegen te gaan, daar hij anders ge
noodzaakt 7.0-u zijn in te grijpen.
Vrijdag is een Duitsch vliegtuig in de Fran
sche 'linies neergestreken. Het bracht oen vetr-
zoiek van den burgemeester van Müjhausen over,
om aanstonds een Fransoh regiment daarheen
te zenden, oon de orde te bewaren, daar de
inwoners tegen de Duitschers zijn opgestaan die
in wanorde wijken.
Naar de Berlijnsclie bladen melden is in het
door het rijksdepartement van Binnenlandsche
Zaken uitgewerkte ontwerp betreffende de kies
regeling voor de constitucercnde nationale
vergadering als termijn voor het, vaststellen der
kiezerslijsten de 2e Januari 19Ï9 en als dag
der verkiezingen de 2e Februari voorzien. et
ontwerp is gisteren voltooid en ïee s gn er-
namiddag door de rijksregeermg gc ïee e ïan-
deld. Het niet onmogelijk dat er groote ver-
anderingen in warden aangebracht.
I
sraBaa«fn
-
U I vu l V.I OlUUtOiyi ,J
