Dagblad mor Schiedam mfjknttrekm.
Gratis Ongevallenverzekering
41sta Jaargang*
Dinsdag 19 November 1918
No. 12296
w
De Zwarte Week voor
Mr. P. J- Troelstra.
FEÜÏLLETO N.
BUEN EETIBO,
Bureau: Koemarkt 4. Tele!. 85, na kantoortija no. 148. - Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ1.50, per week 12 cent, franco p.
post ƒ2— p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
Advertentiën: 1—5 regels f 1.30; elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden meaedeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 ®/o oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
bij verliea
van
bij flfïA biJ
levenslange 4 S||||| verlies van
geheeie j||| een hand, f 81 i| aooa; 100 een duim;
- w w invaliditeit; w* voet of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringston^te^Schiedam.
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger
8*1 oi krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieels al
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
BIDSTOND.
De Regeering gcvpieit, mot het oog op de tijds-
-teistandisheden behoefte om, in ovcneg met de
Kerkgenootschappen, een algemeenen biddag te
dt:.eQ h,oudenDo nood der lijden, die zich ook
ons land zooveel doet gevoelen, dringt in het
zend ei tot venootmoedigi ng en lot het i.ir.oe-
van Gods hulp. i
Nadat gebleken was, dat haar voornemen bij
de Kerkgenootschappen groote instemming had,
gevonden en zij op den steun van deze kan
«ekienen, heeft zij in overweging gegeven den
bidstond te doen houden op den 28sten dezer
111 den vóórmiddag.
Opdat ieder desveriangd in de gelegenheid zij
aan den bidstond deel te nemen noodig ik bij
deze alle werkgevers in deze gemeente uit om,
voj'or zoover het bedrijf dat toelaat, aan de pei-
Sonen die in hunne onderneming werkzaam zijn,
daarfoe vrijaf te geven met behoud van loon.
Schiedam, 19 November 1918
De Burgemeester van Schiedam,
M. L. HQNNERLAGË, GREÏE.
II.
De beroering voor het geheeie land vond
ook weerklank in de vergaderzaal van den
Schiedamschen Gemeenteraad.
De burgemeester m dezen liet voor ree
Volgende van zijn Rotterdamsclien collega,
achtte het oorbaar een kort woord te wijden
aan hetgeen er te gebeuren stond in om an
Een kalm woord. Zóó te spreken was zetei
Zljn recht als eerste magistraat der sta
Weth. P. de Bruin wilde de rede bespreken.
Dij kon met wat gezegd was, niet meegaan.
Nu, het was Vrijdag. Toen wenschte de wet
houder zeer zeker de orde te handhaven. e
onweerswolk was afgedreven.
Maar de Wethouder zeide nog iets anders
U.m.Ik acht de zaak in hel algemeen le veel
°Pgeschroefd om ze nuchler te bekijken.
Die woorden zijn den grooten leider Iroel-
stra waardig.
Onze actie - dit vergete men nimmer, ia
een daad van tegenweer geweest. Niet wij zijn
begonnen, maar de sociaal-democratie.
Als zij met ronde en brutale woorden de
revolutie aankondigen tegen het wettig gezag,
als zij ons bedreigen met een socialistisch le
ger en een socialistisch politie-corps, moeten
wij dan stil zitten, en ons gedwee laten kisten
Moeten wij zoet zijn, omdat zij zeggen, er
zal geen bloed vloeien, alles zal ordelijk ge
schieden, maar de macht komt aan ons, want
in kwaliteit zijn wij de meerderheid Geen
sprake van.
Daarenboven ook in onze stad hebben zij ge
schetterd, dat het een aard had. Ik laat nog
daar het optreden en dreigen van sommige
sociaal-democratische werklieden tegen hun pa
troons.
De menschen droomden van revolutie. En
geen wonder.
Woensdag j.l. werd in onze stad een groote
vergadering gehouden der S.D.A.P. De „Sch.
Grt." gaf o.m. daarover het volgend verslag
A. B. de Zeeuw is aan het woord
De brand in de Harskamp heeft ineens
een licht geworpen op het leger, dat nu
bleek niet meer betrouwbaar te zijn. voor
de ■kapitalisten. De plotseling gewijzigde
houding van den tegenwoordigen minister
is waarschijnlijk liet gevolg geweest van
goede gedienstige geesten, en is tot nu toe
een knusse revolutie geweest. Men is, na
het gebeurde in Duitschland bang ge
worden en nu komt de regeering met de
belofte tot gedeeltelijke demobilisatie.
Maar de revolutiestroom die uit het Oos
ten kwam, is niet kunnen worden tegenge
houden aan de grenzen. En, de revolutie
heeft het Nederlandsche proletariaat gereed
gevonden. Thans zullen de arbeiders nemen,
wat gereed voor hun ligt."
Steunend op een leger, dat niet meer be
trouwbaar bleek, wordt hier niet meer gespro
ken over een knusse revolutie, maar over een
échte, waarbij de sociaal-democratie zouden
nemen, wat voor hen gereed lag.
Daarna sprak J. Brautigam
In verband met den eisch van afschaf
fing der Eerste Kamer, welke niet kan
geschieden zonder grondwetsherziening, zegt
spr., dat de regeering dan maar een grond
wetswijziging moet aan de orde stellen.
En wil men dal niet, dan moet de heer-
schende klasse maar eens bedenken, hoe in
naburige landen wijzigingen zijn tol stand
gekomen, ook zonder officieele grondwets
herziening
Spr. noemt de eischen grondig en revo-
lutionnair. Hoe zullen die eischen tot spoe
dige verwezenlijking komen Twee moge
lijkheden bestaan, n.l. door overleg, als
de regeering buigt voor de wenschen van
de arbeiders (en dat zal spr. welkom zijn);
en indien de eisohen niet bereikt worden
met deze regeering, dan zonder de te
genwoordige regeeringHet algemeen ar
beiderscongres zal a.s. Zondag bepalen, hoe
het 'dan moet gebeuren. Het zou kunnen
zijn, dat we voor groote moeilijkheden ko
men te staan, evenals onze oostelijke buren,
aldus spr., en daarom wekt hij op, trouw
te blijven aan de groote arbeidersorgani
satie en rust en kalmte te bewaren.
Hier hebt ge een voortdurend verwijzen naar
de echte" revolutie van Duitschland, onze
oostelijke buren. Werd hier de zaak soms te veel
opgeschroefd
Wij gelooven het niet, alles, wat hier gespro
ken werd, geschiedde onder de suggestie van
Troelstra's houding te Rotterdam en in de
Tweede Kamer op Dinsdag 12 Nov. En alsof
dit alles nog niet voldoende was, kwam de
„Volksstem" de gemoederen tot kookhitte bren-
gen
Troêlstra heeft de stormklok der revolutie ge
luid. Hel leger en de potiiiemachl in de groote
sleden zijn geworden lol een onbetrouwbaar ele
ment. Het leger en ook de groote politie-corp-
sen zijn, zoodra hel uur zal slaan, op onze hand.
Zelfs lees^ik dan, hoe vriend Dinkelaar in
boven-vermelde vergadering hoopte, dat de Ne
derlandsche arbeiders-klasse, zicli als één man
achter hunne leiders jsoude scharen, om, even-
alss in Duitschland, hier de socialilische repu-
bliek te brengen.
Men heeft de menschen in alle toonaarden
voorgezongen ook in onze stad dat er
een echte revolutie zou komen, waaruit groei
en zou de sociaal-democratische republiek.
Zoo meende, zoo hoopte, zoo droomde men.
En als wij dat' alles dan niet braaf slikken,
een burgerwacht vormen tegen het „onbetrouw
bare" leger, als wij dan onze stem verheffen
ten gunste van het wettig gezag, enXals dan,
na de geweldige actie in het land, iroelstra
merkt, zich vergist te hebben, als door onze pa
raatheid alles mislukt, dan komt onze wethou
der leukweg zeggen, dat het een opgeschroefde
zaak was. Er bestaat een arrogantie, grooter
dan de brutaliteit van den beul van Haarlem.
Het gaat niet aan, nu de zaak voor te stel
len als een onschuldig heibeltje. Zij hebben een
republiek gewild en verloren.
H. J. Micklinghoff.
Buitenlandsch Nieuws.
DE WAPENSTILSTAND.
De üuitschors hebben, naar Havas uit 1 arijs
meldt, thans goheeli Frankrijk reeds 'Ontruimd.
De ontruiming van België is nog niet voltooid
Belgische troepen zijn in Brussel en Antwer
pen .aangekomen. 1
VREDESONDERHANDELINGEN.
Te Parijs veriuidt, dat de onderhandelingen
«ver den voomepigen vrede reeds in de eerst
volgende dagen een aanvang zullen nemen; dat
echter deze onderhandelingen niet identiek zijn,
met de eigenlijke vredesconferentie Eerst moet
afgewacht worden, dat de toestanden in Duitsch
land zich consolideeren. De Entente zal vermoede
lijk in de eerstvolgende nota aan Duitschland
vragen, op welk tijdstip de wettelijke vertegen
woordiging van het Duitsöhe volk, waarmede debi-
nitieve onderhandelingen gevoerd moisten wer
den, zal zijn gevormd. Daar Scheidemann de
nieuwe verkiezingen voor de nationale vergade
ring in Januari in uitzicht gesteld heeft, houdt
men aan de Quay d'Oisay rekening mee, dat de
eigenlijke vredesconferentie half of einde Januari
bijeenkomen kan. Tot zoolang moeten met de
vooruoopige regeei'ing besprekingen worden ge
houden ©ver de meest brandende vraagstukken.
Volgens de opvatting van kolonel House moeten
bepaalde vraagstukken b.v. die welke Italië en
de Zuid-Staven betreffen, dadelijk behandeld wor.
den,
DE UITLEVERING DER DUITSCHE VLOOT.
Het eerste gedeelte van de ter inerneering
aangewezen Duitsche oorlogsschepen heeft gister
middag Kiel verlaten en is door het Kaiser Wil
helmkanaal naar de Noordzee gestoomd, waar
de schepen verdere bevelen zullen ontvangen in
welke haven zij gemterneerd zulten warden. Des
avonds warén uitgeloopen de linieschepen:
„Bayern", „Grosser Kurfürst", „Kronprinz",
„Markgraf", „König Albert" en „Kaiserin", als
mede de kruisers „Seidlitz" en „Molt'ke."
Gister zijn ook ffctilles duik'booten door hel
kanaal gevaren.
De linieschepen en kruisers zullen heden bij
de Firth of Forth aankomen. Daar worden zij
onderzocht, waarop zij oen navigafie-commando
ontvangen, dat hen in de haven van bestemming
brengt.
DUITSCHLAND.
Over den datum van bijeenriOieping eener con
stituante zijn tot dusver nog geen bijzonderheden
bekend.
Intusscben maken zich verschillende politieke
groepen gereed om alles voor te bereiden voor
de Verkiezingen.
De Spartakusgr.oep schijnt een staatsgreep in
den zin te hebben. De regeering houdt er althans
ernstig rekening mee.
In Berlijn zijn de grondslagen gelegd voor een
nieuwe 'groote democratische partij. Prof. Alfred
door MARIE BERNHARD.
45 (Sfot).
>,Ge moogt u met mij niet vergelijken Ik n,
Wanneer ik het zoo zeggen mag, uitgeteei'
Goddank, zijn noch mijn geest, noch mijn ge-
hteed gestorven, ik vermag nog veel te gtn
ten, ..nog over het een en ander in vervoering',
Ser,aken, ik kan nog liefde en vriendschap ge
voelen - ik meen maar, de genoegens, welke
<te wereld mij bieden kan, die heb ik vaar
wel gezegd, ik heb zo volop genoten en opader-
Vonden, dat 'oen natuur als de mijne daarvan
spoedig genoeg had. Ik mocht mijn innerlijk even
wicht niet verliezen, en toen ik gevoelde, dat
daar gevaar voor bestond, hen ik nidr naar
Buen Retire» gegaan, met het pran luar mijn e-
door té brengén. Dé draden, die mij' aan
de wereld verbonden, zijn niet afgesneden, maar
bond ze los in de hand, en, zooals ik nu
Geniaal ben, zal ik ze wet nooit géheiel la-
ten ontglippen, doch ojok niet weder zoo vast
aanhalen, dat een duurzame verbinding ontstaat.
Gij echter, Gabrielte, gij rijt noig zoo jopg
wat heeft het léven' u tot dusver gebracht, 'dat
u tot zulk een verzaking recht geeft? 1
»Meer dan genoeg, «vergenoeg! Ik heb gezel
len omgang en verkeer gehad tot vervelens toe,
J? Batavia, zoowel als bij mijn verwanten te
Brussel; ik heb meer feesten in één maand be
zocht, dan andere 'D|uitsche jonge meisjes in een
jaar; ik heb tafboze menschen gezien en ge
sproken, mijn geest dankt hun velerlei, mijn er
varing veel, meer dan goed is voor mijn jon'
ge jaren...... doch wat hebben zij aan mijn 'hart
gegeven? En in den korten tijd van mijn huwe
lijkdenkt ge niet, dat ik meer gelegenheid»
had, wereld en leven te loeren kennen, dan hon
derd vrouwen van mijn leeftijd? Ik ben gecn
vijandin der menschen, daar beware mij de
Hemel voor, maar ik bezit geen aard, die stor
men, genietingen en opwindingen behoeft. Het
lot heeft het niet goed met mij voio-r gehad,
het wierp mij stuurloos op de hooge zee en ik
siriacht naar de haven."
„Ware ik tien jaar jonger, Gabrielte, ik z0U
u over alles spreken, wat mij'n hart doet klopL
pon, en ik bood u een huis aan op den rustig®*1
oever.*'
Röder zeide dit langzaam, als in een droom1
sprekend, zonder opwindinghet moest een
zuivere toestand worden tusschen hern en haar.
„Ik 20» u kunnen aanbieden," voer hij voeri,
teen zij niets .antwoordde, „bij' mijl te blijven, te
beproeven, hoe lang ge dat stille leven, dat my
een behoefte geworden is, deei'en kondt- Ma®1
dat mag ik niet, voiog mijn rust niet, ik zou u
dan mjoeten verzoeken alleen in „Buien Retire
te blijven en niij1 weder de wereld te laten na
trekken, w.ant wanneer wij te zamen hier ble
ven, Gabrieilé, dan moest ge de mijne worden,
want ik heb u lief neen, neen, schrik met
ik wiicte u sléchts verklaren, waarom ik on
gastvrij schijnen moet ik weet immers, het
is niet mogelijk 1"
Wat was niet mogelijk Op hetzelfde ©ogen-
brik, dat hij het uitsprak, was dat onmogelijke
geschied, hield hij Gabrielte in zijn .armen.
Ze hebben er' rater dikwijls te zamen ©ver nage
dacht, hpe het toch eigenlijk kwam, dat zij elkaar
gevonden hadden, maar de herinnering liet hen in
den steek, het ging zoo» snel, het was zooi onver
wacht en zoo overweldigend schoon.
Comelis Röder wist alleen, dat de jonge vrouw
in zijn armen zacht snikte, en dat, ais hij liaar
Smeekte en altijd Weder smeekte: „W;een niet,
lieveling, ween niet!" zij eindelijk 2$ido toet
tiaar weeke sidderende stem: „Laat mijl tech!
Het zijn vreugdetranen.". I
Wanneer het over haar gekomen was? Zij' wist
het niet te zeggen, in ieder geval snel», zeer
sriei. En of zij hem z.oo kon liefhebben als hij
baar? Meer, yeel meer! En of zij' hem géloofde,
dat hij alles, alles doen zou, om haar geluk
kig te maken, dat hij iedet' barer wenschen ver
vullen wilde Zij had slechts een enkelen
wen'sch altijd, altijd in „Buen Retir©" en
ailijd bij hem te zijn. 1
Na ai de luidruchtige, onrustige dagen welk
schoen, stil verlovingsfeest! Alleen de maan, die
zilverblank boven de donkere boomtoppen stond,
zag. op hen neder, hoe zij elkander susten, en
hoorde de zachte, feeder© woorden, die zij el-
kander toef 1 uisterden.
Be vreemden zouden het voiorloopig niet te
weten komen, dat had hun beiden een heiligschen
nis toegeschenen. Binnen twee dagen zou Ga
brieilé vertrekken, v.oaxeerst naar d© vrouw van
haar ©verleden voogd te Brussel' de ande
ren zouden met haar de villa verlaten en
eerst uit Brussel, zou de wereld hun geluk Ver
nemen Spoedig, spoedig wilde Cornells zijn
bruid daarheen volgen, en een kleine stille brui
loft zou het zijn.
Arm in arm gingen ze eindelijk dien avond
naar de vill* terug, maar het duurde zeer ia,ng,
eer zij er waren. Onderweg kwamen zij Mamserl-
cenh tegen, gedreven door bezorgdheid voor haar
dokter, en zij vernam het groote geheim» en stel
de. zich als onzinnig van vreugde aan. Lachen
en weeuen te gelijk, en handkussen en .omarmin
gen, betuigingen, geen lévende ziel een wonted te
zulten verraden, bezweringen, de „jong© me
vrouw" zou haar Corneiis gelukkig maken, want
zulk een man vond zij op de geheeie wereld
niet meer en. zoo goed ais Mamsellchen kende
hem toch niemand, vragen, of het „gezelschap"
nu eindelijk zou aftrekken, en groot gejuich, toen
het antwoord toestemmend luidde. En ten slotte
trek de trouwe ziel zich in haar kamertje terug,
om daar eens goed uit, te weenen, en de verloof
den hieven buiten vóór1 de villa.
Daar stond het huis, schoon en stil in den
maneschijn, door een wit feestelijk licht over
goten. De donker© omlijsting van hoornen en
boisehjes hield het. als met groene armen omvat,
zijn verlichte vensters blikten als vriendelijke)
.oiog'en en de weerhaan hoog boven den uitkijktoren
glansde als zilveri Boven het portaal schitterde
echter het opschrift als een belofte van rein,
stil geluk op de geliefden nedei V
,B u e u R<etiriod
