Dagblad voor Schiedam
in i' mb5j f
41ste Jaargang.
Woensdag 4 December 1918
No. 12307
Gratis-Ongevaiiwnve
B
i, 111 dood
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148.
Abonnementen per 3 maanden f .o p
kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Incassokosten worden berekend.
12
- Postbus33.
cent, franco p.
post f 2p.
Advertentiëm 16 regels f 1.30elke regel daarboven 25 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 50 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteerten. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden. Op alle advertentiën 20 o/o oorlogstoeslag.
Incassokosten worden berekend.
by f| f§ fl bjj
levenslange ®|i||| verlies van
geheele 111 een hand.
invaliditeitvoet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de HoHandsche Algemeene Yerzekeringstonkte
bij verlies
van
een duim;
by verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieels di
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Ingekomen is oen verzoek van de N.V. Fa
briek van eltectnohteclmische en technische arti
kelen „Fetefca-" om vergunning tot- het oprichten
van een electro technische en technische fabriek-
in het pand Schie ito .17, kadaster Sectie B,
n.o 1303, met 6 electromotor en van totaal- 16
PK. vo.or het drijven van diverse machines.
Dit verzoek' is met de bijlagen op de Secre
tarie ter visie gelegd. Op Woensdag den 18en
December ,a.s., des vo-ormiddags 11 uur, zal ten
Raadhuiz-e gelegenheid wiorden gegeven ,om be
zwaren tegen liet toestaan van dit verzoek' -m
t© brengen ien die mondeling of soh-riftelijoc
te lichtten.
Gedurende drie dagen voor het ijjdstip lneteo
ven g-etioem-d, kan o-p de Secretarie er e-
meent-e van de schrifturen, die terzake zijn in
gekomen, kennis -worden gen-omen.
V|Oiig'ens cl© bestaande jurisprudentie zijn me
tot bieroep o-p- een beslissing: ingevolge ue m
derwet gerechtigd, zij; die niet -overeenkomstig
art. 7 -dier wet voor h-et Gemeentebestuur of
oen ,oit meer zijner leden zijn verschenen, ten
einde hun bezwaren mondeling toe te lichten.
Schiedam1, 4 December 1918.
JBuitenlandsch Nieuws.
WILSON AAN HET WOORD.
In een toespraak tot liet Congres zeide Wil
sh-n te hepen, d,a,t het vredesverdrag in het a.s.
v'Jorjaar form-eei zon worden geteekend.
Dij betuigd© zijn instemming mtet het ijieuwe
vroio-tproigram, omdat het, naar hij verklaar e,
niet verstandig zou zijn het Amerikaansehe pro
gram te bas-eren op een toekomstige wereid-
POliti-ek, die nog onbepaald is.
Toen .Wilson zijn vo-crhiemien te kennen gal
«n persoonlijk naar de vredesconferentie te gaan
stonden de democratische senatoren op en jure i
t©n hem luide t:fe. D|e republikeinen bleven zwij
gen. i i-
N-a circa drie kwartier te h-ebben gesppofoen
verliet Wilson de zaal onder het applaus dor de
mocraten. Dp republikeinen interrumpeerden tij
dens zijn rede gpen enkele maal'. -
Wils,on verklaarde het als zjjn voomaamsten
plicht te beschouwen, op de vredesconferentie
zijn taak volkomen te vervullen, ten einde het
doel te bereikten, waarvoor de Amerikaansehe
Soldaten hun lieven hebben gegeven.
Sprekende -over binnenLapdsche kwesties, ver
gaarde Wilson, dat hij bereid is de exploitatie
der spoiorwegten opte geven, zobdra een re
vredigonde oplossing is uitgewerkt.
N,a Wilson's rede zijn twee -moties ingediend,
©ien door den republikein Ropdeunurg, d.e pan
het Go-ngres voorstelde, te verklaren, dat e
r©is van Wilson met zich brengt, dat hij zijn taak
als president niet kan vervullen en de vice-presi
dent tijdens zijn .afwezigheid helpen mb-et. Dit
VtejogssM' is! naar dp .gommissie verwezen. t
DE REIS VAN WILSON.
„Gentral News" seint uit Washington Offi
cieel is bekend gemaakt, dat Wilson, die gis
terochtend naar Europa had willen vertrekken,
zijn vertrek een etmaal heeft uitgesteld. De
reden wordt niet opgegeven, maar men schrijft
het toe aan een belangrijke kwestie, die ten
aanzien van het bestuur van den staat gedu
rende 's presidenten afwezigheid is gerezen.
Wilson zal waarschijnlijk den 13en Decem
ber te Brest landen. Er zal hem militaire eer
bewezen worden. Namens de regeering zullen
Pichon, Leygues en Tardieu aanwezig zijn. De
trein van den president zal den 14en des
Morgens te Parijs arriveeren.
De Amerikaansehe basis te Brest heeft order
Segeven aan een eskader van 16 torpedojagers
°ni zee te kiezen en zich naar de Azoren
te begeven om daar de aankomst af te
wachten van de marineschepen, welke presi
dent Wilson naar Europa zullen vergezellen.
Volgens bij het Amerikaansehe commando
ingewonnen inlichtingen vormt een uit 9 groote
slagschepen en kruisers samengesteld eskader
het eskorte van den president.
DUITSCHLAND.
Prins Hendrik' van Pruisen schrijft in de
„Kreuzzeitung" elen brief -aan alle joden van
het koninklijke Pruisische huis, waarbij- hij -op- do
bekendmaking des konings van 28 November wijst
en vervolgt
„Niet alileien, dat het thans een ieder vrijstaat,
naar beste krach-ten in staatsdienst w-ericzaam
te- zijn, maar -dit wordt tot plicht jegens het
vaderland, dat we lot den huldigen dag met
de- meeste toewijding hebben gediend. Ook han
delen we zoodoende in den geest van yn zen to
ning. Als 'Oudste -der nu -in Pruisen -en h-et rijk
woonachtige reden van het Pruisische konings
huis, verklaar ik hiermee, dat ik er, in weer
wil van den nieuw-en koers in het rijk en P-rui
sen, welken ik -onder den drang der -omstandig
heden wei moet erkennen, naar zal streven, -een
ge-regelde politiek' en grondwettelijke rooming
tot h-et verkrijgen van dragelijke -omstandighe
den tte zullen bijstaan, dat ik me eVenwei aan
den anderen kant persiO-onïjjk tot mijn dpod aan
den persoon van onzen koning gebonden acht,
alles zai doen, wat ik kan, om hem tok» -on
aangenaamheden te behoeden en hem ailteen, -on
voorwaardelijk als h-et hoofd van mijn familie
erken. Terwijl ik van dit mijn standpunt aflte
leden vpn h-et koninklijke Pruisische huis ver
wittig, hopp' ik, dat zij daar eender o-vier denken."
Il-et uitvoerend comité van Gro-ot-Berlijn heeft
in overeenstemming in-et h-et Beiersche autvoeren-
d© comité, besloten, het volgende te eischen: Po-.
da,t de dioior h-et uitvoerend comité reeds1 gestelde
eisch itoptens het -onverwijlde aftreden van. -Siolf
zo-o, spoedig mogelijk wordt vervuld; 2o -dat in
de plaats van Solf ©e-n man komt, die steeds
een tegenstander van het oude stelsel' en de oor
logspolitiek is geweest; 3o. dot de- verzekering
wondt gegeven dal Ereburger niet aan 'de vre-
de-sohderhandelingen zal -deelnemen
Naar de „Frankf Ztg." uit Bern verneemt be
vatten do Fransch-e blad-en een telegram van
prof. Förster, waarin staat dat Beieren geneigd
is ,e-en afzonderlijken vrede met de Entente te
sluiten. Beieren wil' zich lomttrekken aan het Prui
sische imperialisme ien zelfstandig zijn zonder
van vreemden invloed af te hangen.
De Spartacuqgrplep v-o©rt -een toortsachtige agi
tatie In volksvergaderingen verdedigt Hos-a Lu
xemburg de -annuleering van -oarlogsleeningen,
de inbeslagneming van -al-lie levensmiddelen e-n
e-en bloedige omverwerping van de huidig6' re"
g-etering - - -
Het -orgaan van -de Spartacusgruep', „Die ro-ode
vaan", éischt, dat alle officieren uit de soldaten-
raden verwijderd zullen wonden. Verder verlangt
h-et blad opheffing van het commando,, -een a-rbei-
de-rsmiiitie vO-or de rood© garde en ontwapening
van alle- niet-pnoletariërs.
- Uit Berlijn meldt men dat de arbeiders-
e-n s-oM-atemaden gedurende de eerste 14 dage-n
hunner werkzaamheden 8-00 midioen mark noio-
dig hebben gehad,
LUXEMBURG.
Volgens de Belgische- bia-d-en zo-u de open
bare meening -in het GTOjO-therto-g-dom] zeer' Ver
deeld zijn. Fen deel -der -geesteiij-kheid wou liefst
da-t alles bij het oud-e bleef -en vreest ten zeer
ste -den invloed der redicale strooman-geu
de Westelijkte Handen; -enke'ite industrieeien, di©
liefst hij het D-uitsehe tolverbond aangesloten'
biteven, zijn van -dezie-lfde m-eening.
De aociafistische arbeiders daarentegen wilden
inlijving -d0|O:r Frankrijk. De l'andbouwersbeval-
kinjg uit het Nioorden -der -provincie hopen, dat er
eien totrahioind met België zal tot stand klotnen.
Die intedtectueelen -eindelijk, de umblenareu ©n
-e^n -deei -der industrieelten wensc'hen, -dat hun
1-and -een intefgileerend -deefl van het Belgische ko
ninkrijk zai w-orden.
ENGELAND.
To-en Asquith eergisteren met het Verkiezings-
qomité -in de Liberal Club te Cupar besprekingen
hield, v-erz-amelde-n zich honderden sp-l-daten vo-or
het -gebiouw. Asquith sprak h-en van een venster
uit to-e Hij werd uitgejouwd toen hij' z-eide dat
d-c eerste pdcht van liet land was -om' liet wérk
van reconstructie ter hand t-e nemen ten behoeve
van ben die vochten en -met ro-em bed-ek't terug
keerden Bij zijn vertrek werd Asquith dojor de
soidaten lastig -gevallen en het kostte moeit6 hem
naar zijn ia-ut© te begeleiden.
RUSLAND.
Het bi-ad „G-o-lios Kie-wa" meldt, dat de vol
gende bijzonderheden bekend geworden zijn o-ver
clen moord op het gezin v-an den Tsaar:
De gehaöite familie werd doodgeschoten, de
tsaa,r de tsaritsa, de troonopvolger ein ook de
vier gfo-otvorstinnenTegelijk met -de tsarenfa-mi-
lie werden verscheidene leden van hun gevofg
vermoord. De kamerdienaar van de tsaritsa, -die
k ut t-e v-or-en -do-o-r de boisjewiki w,as gevan
gen genomen ontkwam daardoor dit ibt. Het
g-e-iukte hem te vluchten en belanigrijko verkla
ringen ai te ïeggen betreffende dez-e gebeurtenis.
Daaraan wordt het volgende ontleend:
D-e laatste weken vpior -den moord werd het
igiehe-eie [gezin -in een kamer op-geslo-ten, waate
hun -e-en enkel bed ter beschikking stond. Daar
op sliep de tsaritsa. D-e -ander© lteden derfamilie
waren gedwongen zich op den harden grond,
zo-nd.e-r ©enige onderlaag neer te lteggen. In de
kamer b-evjemd zich dag en nacht een wacht
van (cl;e i|0ipde garde. Geen o-oigenblik' bleef -de
tsaar of een der lieden zijner tamil-ie zonder
to-ezicht. Zij stonden b-lo-oit aan de rnjeest on
gehoorde bel'eedigingen. Dikwijls wekten de wach
ten hen midden in den nacht -en dw.oingen hen
0-p d-e b-rutaal'ste en -onbeschaamste vragen te
antwiaorden De .onverd-raagïijk'ste bel-eedigi-tigen
w-e-r-d-en den gTiO-otvorstinnen aangedaan. Bij zijine
verkfaxing vjopr de commissie van o-nde-rzoek zei-
de de k'aimje-rdiienaar dat de dood vo-o-r d-e geheoie
familie ©ene verlossing was.
D-e terechtstelling1 had als! violgt plaatsIn den
nacht van 17 Juli deelde de commissaris Ande-
jei den gevangenen m-e-de, dat zij' z-onden wor
den gtefusiiteerd, waar-op- zij naai* e-en kelder wer
den gebracht, tegen den muur geplaatst en dood
geschoten. Op het laatste verzoek' van den tsaar
werd hij met d-e-n ziekten en uitgeputle-n troonop
volger ioip den aim doodgeschoten. D-e groot
vorstin Tatiana, die door verscheiden k-oigeis was
ge'wiond, wend mtet de -geweerkolven do-odgesld-
g'en In. denzei'.fd-ein nach-t bracht men -de lijken
uit Jekaterinenb-urg' .weg en verbrandde ze op
40 werst van de -stad 1
De kamerdienaar v-ond -onder -d.e asch een dia
mant, die aan de -grootvorstin Oiga toebehoorde
en. die zij in haar lij-fgoied had genaaid. Nadere bij-
zo-nderheden van d-eiz-e vrees-elij'k'e daad wie-rden
d-o-or -een door de Siberische regeering benoemde
oom-missie vfn -onderzoek vastgesteld. In deze
commissie hadden zitting twee professoren van
de univlersiteit v-an T-omsk' |en leden van -de recht
bank van Tomsk en Jekaterinenburg. Den voiigen-
den -dag maakten d,e boisjewiki den moord pp
den Tsaar bektend, doch -de dood der overige
1-e-den der familie hiei-clen zij geheim. De bloed
sporen in -den kelder werden van de muren ge-
wischt en -de sporten van d'e k'ogtel's met kalk
bestreken. To-ch -gelukte het de commissie alles
te ontdekken. B-ij' Wolop-ajews-k en. in Penn wer
den de grootvorsten Jchan en Ig-o-r Konstantino-
witsj en Berge M-ichaelio-witsj vermoord Er' gingen
geruchten -dat de grootvorstin Elizabeth Feodo-
rofna iteieft en zich in -den Oeral -ophoudt.
SPANJE.
Het kabinet-Dato is afgetreden.
De koning heeft Romanones naar liet paleis
ontboden.
Er wordt verklaard, dat dc crisis is toe te
schrijven aan de Catelonische kwestie.
BINNENLAND.
Ecu brutaal stuk.
De jongste prccramatie van koning Trciel'stra
waarin hij' te Hennen gaf, aan zij-n revioiution-
mirte piannen vast te honden en dus lak te
hebben aan at de verklaringen van Vjiegen, Scha
per, v. Kot, Oudegeest en -andere tw'Sede- -derde
rangs krachten der S.D.A.P., geeft de „N. Haag-
sche Crt." vo-Jlglend scherp stukje in de pen:
„Wij' aarzeten niet, na alles wat er gebeurd
is, id-it een brutaal' stukje t-e noemen.
W-e zwijgen van artikel- 87 der Grondwet,
waarin staat, dat de leden der Tweede Kanter
bij hel; aanvaarden hunner betrekking dezen
e'e-d (-of belofte) afleggen. „Ik zweer getrouw
heid aan de Grondwet"
Boe Troelstra heel' zij-n houding kan rijmen
mtet dezen, d-0|0-r hem herhaaldelijk' afgefegden
eed is ons ©en raadsel.
Wij zwijgen van vele artikelen van het Wetb.
van Strafr., b.v. artt. 93 en 94, waarin staat, dat
de aanslag, o-ndemomen met het oogmerk om
h-et rijk -geheel1 -o-f gedeeltelijk onder vreemde
heerschappij te brengen, wordt gestraft met
levenslange -gevangenisstraf, en dat de aanslag,
-ondernomen met he-t oogmerk om den grond-
wettigen regeeringsvorm of de orde van troons
opvolging te vernietigen of -op- onwettige wijze
te veranderen, wordt -gestraft -met gevangenis
straf van. ten hoogste vijftien jaren, terwijl samen
spanning tot een -dezer misdrijven wordt gestraft
met gevangenisstraf van vijf jaren.
Wat zou deze Nederlander zich aan de Nedter-
lan-dsch© Gilondwiet -of andere wetten storen I
Zijn vriend Friiedrieh Ebert is hem heel wat
meer waard.
Maar toch wii'le-n wij' er uitdrukkelijk op- wij
zen, dat TrioeJstra in bovenstaand manifest op
nieuw dreigt met maatregelen tot „verheffing
der arbeidende klasse als i-cidendc fakto-r in -ons
staatswezen langs anderen dan zuiver parle
mentairen -weg." - -
D-eze woorden zijn z-eer -dubbelzinnig. Natuur
lijk streeft ieder, -die vo-o-r het arbeidende volk
iets ten goede wit uitrichten, er naar, om zijn
do-ei te bereiken, ook langs- andere dan zuiver
pareementaire wegen, b.v. langs den weg d©r
vakorganisatie, bewerking der publieke -op-inie,
enz. 1 I
Maar in den mond van de-zen, onder Duit-
sc-hen invloed staand-en g'evoelsmensch h-ebbCn
deze woonden, m-ede na zijn rede van 12 No-v.
eten p-raegnante beteeken is.
Hij d-oe-t weder1 -een beroep op- „h®t verdér
ve-rfoop -der revolutionnaii'e gebeurtenissen in
Europa", niet iom- zijn aanhangers op- het af-
schrikk-end© van die gebeurtenissen t© wijzen
al had hij -daartoe alle re-d-en, maar -olm.1 di-e ten
exempel te stellen v-oto-r wat er z.i. ook ten
0-nz-ent geschieden moet."
He-t blad acht het -de taak van de pers en
van fillien, die invloed hebben op de oipienbarö
meiening, om -o-p het groot gevaar, dat ons land
van de zijde van dezen arroganten, omder buiten*
landsch-en druk' werkenden vjolksmienner, bedrieigt.
«ne-t 'nadruk te wijzen.
Een Rijks.sclieepvaartbureau.
Naar wij vernemen, zal binnenkort ais orgaan
v-an het departement van Landbouw, Nijverheid
en Handel worden op-gtericht een rijks-scheep-
vaartbure.au, dat to-t taak zal hebben te zorgen,
dat de beschikbare scheepsruimte gebruikt wordt
voo-r den aanvoer van de rrteest noodzakelijke
artikelen en d-e vrachtprijzen binnen redelijke
grenzen te houden.
Als directeur van het ni;euw -op te richten
rijks-scheepvaartbureau wordt geno-emd de heer
Van der Houwen van Oord, oud-secretaris-gene-
raaï van he-t departement van Koloniën en oud-
vice-president v-an den Raad van N-ed..Indië.
i (Msb)
Uitvoering sebcurwet.
In verband met liet feit dat sommigen nog
steepls meenen, dat in verband met veranderde
omstandigheden, aan de Scheunvet geen uit
voering zal worden gegeven, zij medegedeeld,
daq het Koninklijk besluit van 13 November
1918, tot vaststelling van een algemeenen maat
regel van bestuur tot uitvoering van de
Scheurwet 1918 (Stbl. No, 503) in het Staats
blad No. 588 van 25 November 1917 is afge
kondigd en het opleggen van scheurplicht dus
nog slechts van het vervullen van enkele for
maliteiten afhangt.
rr Sw