Dagblad voor Schiedam
De Raadsverkiezing.
W. H. VAN DEN TOORN.
ü&42st« Jaargang.
Zaterdag 10 Mei 1919.
No. 12435
SratisOng^vaiianverzekeririg
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.- per week 15 cent, franco p.-
post ƒ2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 1-5 regels 11.50; elke regel daarboven 30 ct. 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden m ededeelingen 60 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven wor en op aanvrage^
toegezonden.
Incassokosters worden berekend,
MJ
Terlies van
eiken ande
ren vinger;
bij verlies
bij verlies
tP> ft
levenslange
111 verlies van
van een
een hand,
geheeie
een duim
wijsvinger;
w invaliditeit; -=■ V(>et of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene
- -
invaliditeit
of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officieel* »f-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeentebestuur
Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
Brengen op verzoek van Heeren Bestuurders-
Collatoren van het „Wijbenga-Leen" te Bols-
ward ter openbare kennis, dat Bestuurders-
Bollatoren voornoemd voornemens zijn over te
gaan tot de begeving van een studiebeurs.
Nakomelingen uit de familie van den stich
ter, die naar de beurs wenschen te dingen,
zullen zich onder overlegging van een geboorte
akte, vóór 29 Mei a.s. schriftelijk moeten aan
melden bij den heer Dr. C. J. Niemeijer, te
Bolsward. Zij dienen den leeftijd van 12 jaar
te hebben bereikt.
Be begiftigde zal vrij zijn in de keuze van
een vak van studie.
Sollicitanten zullen zich hebben te onder
werpen aan een vergelijkend examen, waarvan
de datum later zal worden bekend gemaakt.
STEMMING GEMEENTERAAD.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat op Dinsdag,
den 20sten Mei 1919, van des morgens acht
uur tot des namiddags vijf uur, zal geschieden
de stemming ter verkiezing van de leden van
den Gemeenteraad.
Stemplicht.
Herinnerd wordt aan de Verplichting, opge
legd bij artikel 71, tweede lid, der Kieswet,
dat ieder, die volgens de kiezerslijst bevoegd
is tot de keuze mede te werken, zich binnen
den voor de stemming bepaalden tijd ter
uitoefening van zijn kiesrecht moet aanmelden
bij het stembureau in het voor hem op de
kiezerslijst aangewezen stemdistrict.
Artikel 149 der Kieswet luidt
De kiezer, die niet voldoet aan de verplich
ting bij art 71, tweede lid, wordt, tenzij den
rechter van eene geldige reden van verhinde
ring blijkt, gestraft met berisping op geldboete
van ten hoogste drie gulden.
Indien tijdens het plegen van de overtreding
nog geen twee jaren zijn verloopen sedert eene
vroegere veroordeeling van den schuldige we
gens gelijke overtreding onherroepelijk is ge
worden, of de deswege opgelegde geldboete vrij
willig is betaald, wordt geldboete van ten
hoogste tien gulden opgelegd.
De uitspraak is aan hooger beroep noch cas
satie onderworpen.
Indien de straf van berisping wordt opgeleg
aan een afwezig gebleven beklaagde, wordt eene
schriftelijke vermaning van den Kantonrechter
°m aan de verplichting opgelegd bij ait.
tweede lid, in het vervolg te voldoen, aan c en
veroordeelde van wege het openbaar ministerie
beteekend op de wijze, voorgeschreven jij ar
144 van het Wetboek van Strafvordering.
Tevens wordt de aandacht gevestigd op art.
128 van het Wetboek van Strafrecht, luidende:
Hij die opzellelijk zich voor een ander uitge
vende, aan eene krachtens wettelijk voorschrift
uitgeschreven verkiezing deelneemt, wordt raf
Met gevangenisstraf van ten hoogste EEN
Schiedam, 10 Mei 1919.
In geen jaren heeft er voor een Gemeente
raadsverkiezing zulk een groote belangstelling
bestaan als ditmaal het geval is.
De reden dezer meerdere belangstelling moet
gezocht worden in het allerbelangrijkste feit,
dat de geheeie Gemeenteraad moet aftreden.
Geen wonder dan ook, da iedere politieke
partij haar uiterste best zal doen om haar
stemcijfer zoo hoog mogelijk op te voeren.
Aan de Rechtsche partijen wordt thans de
gelegenheid geboden, om de kleine lmksche
meerderheid in den Raad naar rechts om te
ZC Denuitslag van de Statenverkiezing geeft re
den om te vermoeden, dat e ,cc '_si; J,a!
tijen weer in staat zullen worden gesteld, de
leiding in Schiedams Raad te hernemen.
De verhouding in den Se^ednmechen^
meenteraad is thans aldus
rechts.
De linkerzijde bestaat uit6 vrijzin
nigen, 5 socialisten en 2 z.g. Protestanten
bond ers.
De rechterzijde wordt gevormd door
7 katholieken, 2 anti-revolutionairen en 1 Chr.-
historische.
De uiterste krachten zullen moeten worden
ingespannen, om te zorgen dat de rechtsche
partijen minstens een 13-tal zetels zullen kun
nen bezetten.
Het zal er bij dezen stembusstrijd inderdaad
warm naar toe gaan. De kans om een over
winning te behalen, moet de rechtsche kiezers
dan ook wel uitermate prikkelen om alle zei
len bij te zetten, teneinde op 20 Mei een zoo
sterk mogelijke, goed gedisciplineerde strijd
macht mobiel te hebben.
De katholieken zullen ontegenzeggelijk een
leeuwenaandeel hebben in den strijd, die ons
in de komende dagen wacht.
Maar wij hebben veel te verdedigen en strij
den ook voor liooge idealen.
De revolutionaire beweging in den lande
heeft de katholieken reeds wakker geschud en
het zal zeker aan onze beproefde krachten
niet liggen als de eindzegepraal niet aan rechts
zal verblijven.
Het ontwerp-leiddraad voor een katholiek
gemeente-program heeft de punten ontvouwd,
waarnaar de katholieken zich in de toekomst
zullen richten.
Dit program ademt een frisschen democra-
tischen geest. Het behoeft wat de bescherming
der belangen van de arbeidende klasse betreft
volstrekt niet onder te doen voor hetgeen an
dere partijen op hun verlangenslijstje hebben
geplaatst. Maar naast de bescherming dier be
langen is er voor gewaakt, dat de belangen
van andere standen niet uit liet oog zullen
worden verloren.
Het katholiek program omvat 4 hoofdstuk
ken le de geestelijke belangen, 2e de stof
felijke belangen, 3e de gemeente en haar per
soneel en de standen en 4e de administratie,
belastingen en bedrijven.
De katholieke partij streeft o.a. naar ver
hooging van het zedelijk peil van de bevolking,
heiliging en viering van den Zondag en ver
zekering van de Zondagsrust'en bestrijding van
het alcoholisme.
Zoolang-aan de gemeente nog zelf een taak is
toebedeeld op onderwijsgebied, wordt er voor
gezorgd dat het lager-, middelbaar- en hooger
onderwijs zoo goed mogelijk zal zijn.
Met betrekking tot een behoorlijke salaris
regeling voor het onderwijzend personeél, bil
lijke schoolg^ldheffing, de stichting van studie
beurzen, onpartijdige samenstelling van school
commissies enz. zijn speciale wenschen in ons
program te vinden.
Bevordering der volksontwikkeling in den
ruimsten zin des woords is mede een onzer
eischen.
Het streven naar allerlei maatregelen, welke
de volksgezondheid ten goede komen, verbe
tering van de volkshuisvesting en bestrijding
der werkloosheid wordt in ons program duidelijk
omschreven.
In zake armenzorg is ons streven o.a. gericht
op maatschappelijke verheffing van de paupers.
Het program houdt zich voorts uitvoerig
bezig met de verbetering van de rechtspositie
van het gemeentepersoneel, de loonen en sa
larissen, den arbeidsduur en de organisaties van
gemeentepersoneel.
Wat het program in dit opzicht biedt mag
met recht genoemd worden het meest demo
cratische wat in onzen tijd te bereiken is.
Niet alleen het gemeentefiersoneel zal volgens
de katholieke programeischen behoorlijk worden
beschermd, maar ook het lot van andere ar
beiders zal nauwlettend in 't oog gehouden
worden.
Den middenstand zal evenzoo de meest
mogelijke steun en medewerking worden ver
leend, om zich behoorlijk staande te kunnen
houden in zijn strijd om 't bestaan.
Vele zaken, die dien stand ten goede kunnen
komen, als bevordering der klein-industrie,
krachtige financieele steun voor vak-, handels
scholen en cursussen, bestrijding van oneerlijke
concurrentie, zullen door de katholieken be
vorderd worden.
In zake het belastingwezen wenscht de ka
tholieke partij dat bij de vaststelling van den
post: Inkomstenbelasting op de Gemeentebe
grooting rekening zal worden gehouden met
de draagkracht der burgers.
Vóór een zuivere toepassing van 't beginsel
„belasting naar draagkracht" streven wij naar
ruime progressie.
Men ziet dus dat de „reactie welke spre
kers en schrijvers van de linkerzijd bij ce
rechtsche partijen steeds willen zoeken, bij de
katholieken niet aanwezig is.
Op dus, katholieke kiezers, voor de doorvoe
ring van onze program-eischen
Ten strijde tegen de sociaal-democratie, die
onder de mom van bevordering der belangen
van de arbeiders, de maatschappelijke verhou
dingen tracht te vertroebelen en een rustige,
vreedzame ontwikkeling van een na den oor
log opbloeiend bedrijfsleven in den weg staat
Weet het wel arbeiders het socialisme leidt
tot anarchisme en bolsjewisme.
Welke vreeselijke ellende de communisten
en bolsjewiki reeds over Europa hebben ge
bracht is u bekend. Beschermt u tegen die
gevaren door bij de a.s. Raadsverkiezing te
stemmen
op de Katholieke lijst.
Deze lijst toch bevat de namen van ver
schillende candidaten, waarvan men de zekerheid
heeft, dat zij slechts het waarachtig belang
van onze stad en al haar nijvere ingezetenen
zullen bevorderen.
Wie mee wil helpen aan den bloei van
Schiedam, wie bekwame afgevaardigden in de
Raadszaal wenscht te hebben, die het gezag
onder alle omstandigheden zullen hooghouden
die niet zullen dulden, dat de oranjewimpe
bij onze nationale driekleur vervangen zal
worden door de roode victorievaan, stemme
Dinsdag 20 Mei
den bovensten naam
op de katholieke lijst.
In kieskring I (Stadhuis, R. K. Volksbond
en Huijsmansstraat) moeten onze kiezers
lijst 2 opzoeken.
In kieskring II (Broersvest, Doele, Buiten
haven) lijst 3.
In kieskring III (Lange Nieuwstraat, Dwars
straat en Zwartewaalschestraat) lijst 1.
Op die lijst make men alléén het blokje
zwart vóór den naam van den bovensten can-
didaat
Buitenlandseh Nieuws.
DE VREDESVOORWAARDEN.
Niet alleen in Duitschland, maar zelfs in
Engeland hebben de voorwaarden, waarop de
geallieerden bereid zijn vrede te sluiten, ont
stemming verwekt.
Het nationaal bestuur der EngelsChe arbei
derspartij heeft een manifest uitgevaardigd,
waarin liet zegt, van meening te zijn, dat de
vredesvoorwaarden op enkele belangrijke punten
afwijken van de verklaringen van Wilson, van
de conferenties der geallieerden en van de
conferentie te Bern.
Het vredestractaat is, zoo zegt het bestuur
der Labourparty, zeer gebrekkig uit een oog
punt van wereldvrede en geeft blijk van een
compromis onder invloed van het kapitalistische
imperialisme, -.dat de Europeesche staten nog
beheerscht, in zoover de georganiseerde arbei
der? niet vertegenwoordigd zijn geweest op het
vredescongres, dat het tractaat heeft ontworpen
en daar de algemeene geest ervan met in
overeenstemming is met de opvatting, die de
werkende stand van vrede, gerechtigheid en
recht heeft.
Donderdag-avond hebben de Duitsche gëdeiM
geerden te Versailles «n voltallig;© vergadjering
gehouden, dije| van 9 uur tot middernacht heeft'
geduurd.
In dezei zitting zijh de vredesvoorwaarden breed
voerig besproken. Er werden vijf arbeidscom
missies gevormd, een1 politieke, ©cpinomisehe, fi
nancieel©, sociale en rechtspolitieke' commissie.
De lopvatting moet beerkchen dat het ontwerp
in ziijh huidige sametnstellinlg omaannemehj(s.
In Verschillende doelen1 Van hief Duitse e uj
is teieu grootje opwinding omtsaan toen e v c
Voorwaarden: bekend zijh geworden.
De groepen 'der Duitsche volkspartij uit .duitsche
eln, Pruisische constituante hebben m oen verga,t
dering uitgemaakt dat de vredesvoorwaarden met
met de eer van het Duitsche volkf te Jrgmen,
volstrekt .onvervulbaar ten dus ook onaanneme
lijk zijn.
Het „Berliüier Tageblatt" meldt, dat de Duit
sche Volksraad vnpr West-Pruisen Oen verklaring
opehbaar maakt, waarin geztegd wordt: De rip-
winding, is door het dreigende geVaar tot het
toppunt gestegiejn en men is1algemeen, met zooi
sombere vastberadenheid besloten,-.(ander geeni_
omstandigheden aan de overweldiging toe te ge
ven, dat er mjeit een hartstochtelijke uitbarsting}
gerékenSd moet worden. Bij: het binnentrekken
van de grensbewakingstroepen in Opnehi kwam
het tot gromt© betoogtógen der bevolking1 voor
Duitsrihland.
Volgens de „Deutsche Allg. Ztg." zeggen de
bladen te Koningsbergen als uit één mond, dat
de op Oost-Pruisen betrekking hebbende voor
waarden den dood dier provincie, wat het eco
nomische en het nationale aangaat, tengevolgei
zouden hebben.
De „Koenigsberger Allg. Ztg. schrijft: Voor
Oost-Pruisen, is 'het nu ©en kwestie van leven ml
dood. Gedongen wet inderdaad, dat de Pool zich
tuissdben ons dn bet overige rijk nestelt] en dat
de entente ons oude Duitsche Memel met djeiij
mond van de haven en den uitgang van de Li-
taus'ch-Oost Pruisische scheepvaart naar de Oost
zee onder baar bestuur plaatst, dan is Oost-
Pruisen ©eins voor al zijn oeoonomische toekomst
maar eveneens de mogelijkheid op verder beslaan}
kwijlt.
Volgens een telegram uit (Berlijn heeft de
Rijksregeering en de Pruische btaatsregeering
een boodschap tot Oost-Pruisen gericht, waar
in o.a. het volgende staat
De bevolking van de Pruisische Oost-provin
cies kan overtuigd zijn dat de regeering der
republiek het uiterste zal doen om het gevaar
van een economische afsluiting af te wenden.
Daartoe is nu meer dan ooit onvoorwaardelijk
noodig dat het Duitsche volk onder nationale
tucht blijft en in eensgezindheid en vertrouwen
in het geloof in eigen, kracht en in zijn goed
recht vast aaneengesloten staat.
AMERIKA.
Wilson heeft door bemiddeling van het de
partement van financiën, een boodschap bot het
Amerikaaniscbet volk gericht, waarin het dit aan
spoort pm aan: den vooravond van bet tot stand
fcamen van den zegevierenden vrede, niet slechts:
de groote vrijbeiidsleening te daen slagen, doch
dankoffers te brengen, waartoe elke: Amerikaani
.overeenkomstig zijn financiëele draagkracht moet
medewerken), r
ALLERLEI.
De New-York World" wijkt er op, dat --
welke ook; die: plafnnen en afspraken mogen zijn
van de entente1 omtrent het bondam van. een Ame-
rikaans'cli bezettingsleger aan den Rijn, men wel
moet begrijpen', dat de 300.000 man die daar
thank aanwezig zijn, binnen yier maanden nadat
president Wilson zijn vredesprpdaniatie bij( t be
ëindigen van den oorlóg1 Z£d hebben afgekondigd
moeten gedemobiliseerd zijn. 1
De Russisch© keizerin-weduwe komt lieden
te Itonden aan met haar dochter, grootvorstin
Xeriia en derzelvcr zoons. De. keizerin za ppi
Marlborough House vertoeven', met haar zus
ter, de koningin-moeder Alexandra, de an eren
zullen tijdelijk op Buckingham Palace logeeren.
Slaten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Vrijdag 9 Mei.
Aan de orde is het wetsontwerp-Marchant
tot invoering van het
Vrouwenkiesrecht.
De heer Schokking (G. H.) erkent dat
er voordeelen verbonden zijn aan de toekenning
van het kiesrecht aan de vrouw, doch de be
zwaren zijn in zijn oog grooter. Daarom zal
spr. zich tegen het wetsontwerp verzetten.
De heer De SavorninLo hm a n (C. H.)
wijst erop, dat hij reeds jaren geleden het
kiesrecht voor de gehuwde vrouw verdedigde.
Thans is spr. ook voor het kiesrecht iooi e
ongehuwde vrouw, omdat hij niet lang1gc
looft, dat de vrouwen afzonderlijke politiek
partijen zullen vormen. Spr. wensc even
dat aan vrouwen vrijstell mg van de
toé„e\7 beware» aa» ^«langen
ontleend.
NIEUME SGH