Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
42ste Jaargang.
Maandag 22 September 1919
No. 12545
6r»tis Ongevallenverzekering
Een negentiende-eeuwsch wonder,
PEUILLBTOK,
1 mm
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 mamoden 2.pfaï week 15 deint, franco p.
post ƒ2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 8 cent.
Adrerteatlëni 16 resets 11.60; eik# eefel daHrbomi 60 et. 8 mi*
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden m ed'edeielinglen 60 et. f. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
tacas**kMAft* arwr&ca kuwkwaC,
flood;
var&sa
Buf^eitlaBéaefe Nieuw»,
n fb r\
lamudaugu 4 "fl 11 fe «wliess rm&
geheole |j g 11} een hand,
invaliditeit; voet ol oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Holland3che Algemoene Verzekeringsbaak te Schiedam.
oordeel ovter
een duim;
fel mriï&i
van een
wijsvinger
fe>%
verities
eiken ande
ren vinger;
DE SCHULD VAN I)EN OORLOG.
Met toestemming van liet Oostenrijksehe
ministerie van Buitenlandsche Zaken is door
dr. Gros te Weenen een lijvig boekwerk samen
gesteld, dat als titel draagt„Het Weensche
kabinet en het ontstaan van den wereldoorlog."
Het boek bevat afdrukken van de authen
tieke documenten uit de Juli-maand van 1914
en zet uiteen welk aandeel de Oostenrijksehe
regeering van 1914 aan de verantwoordelijkheid
van den oorlog. De gewichtigste onthulling
van dr. Gross is de volgende
Het doorslag gevend© besluit, dat tot den wiet-
rfaMJojorlog voerdle, werd gjenplmien in die zitting
van 'dien Oostenrijksch-Hotagaarscben ministerraad
Öüe te Weenen op 7 Juli 1914 werd' gjehoiudteln,
en njet opi den beruchten maar fabelaahtigjenj
kroonraad, die op 5 Juli te Potsdam zpu heb
ben plaats gehad. De vloioïzitter van heit toen
malig© Oostenrijksch-Hopgaarschc kabinet was de
minister van buitenlandteche zaken graaf Bencih-
tiold.
Na den mOord jop den aartshertog' Ferdinand en
Öiens vrouw te Sarajevo was' Berohtoldi er vast
toe besloten djem iOprljog mjeit ,Sjesfvïë; door tlei zet
ten. Door het geheim houden en het uitstellen,
van publicaties van belangrijke uitlatingen had
Berchtold getracht, zijim eiglem Keiaer tel misleidtejrj
fan tevens Berlijn over dfaziei werkelijke befdhtei
lingjen en over zijn besluit, om1 in elk gfaval! ppp~
log te vioeren, in 'Onwetendheid te laten.
Dp Berljjinsche ochtendbladen Ivan, gisteren, Z|qi:t
wel de rechtsche als de linksche, vierpolidefaltejnj
eenparig' de dol van graaf' Berchtold, en noemjeuj
helm dien eigenlijken aanstoker, v'an, d|en oorlog.
Ook die toenmalig© Duitsche regeering wioildt be
schuldigd van volkomen gebrek aan politiek initia
tief. 1
Het Berliner Tageblatt" zegt o.a.
Niettemin blijkt tevens, dat dte oude Duitsche)
negeering1, tniet 'dein kei ziet aan het hoofd1, de
onvterantwiaordeijke lichtvaardige politiek van
Ons tenrijk-Il ongarije zonder mieer haar steun
heeft verzekerd', zonder zich ernstig béziolrgdj
te maken over d<> gevolgen van een dergelijk^
blanco' volmacht. Het zwaarwegend besluit met
Servië ondier aile Omstandigheden militair af
pfaescbe catastrophe, is niet in dien Kroonraad
te Potsdam, maar twee diagen daarna in den
OostenrijkschemHongaarschen Kroonraad g|e-
vhilen. Wanneer echter graaf Berchtold' zich
niet zeker van Duitscrand's steun had! gewe
ten, dajn had deze ministerraad natuurrijk oioü^
faen ander verloop genomen.
En da „Vorwarts"Het was om zoo te zeg
gen inogj een daad van internationale hoffelijk
heid, dat dje Entente de Duitsche mach^heh-
henden voor de bewuste schuldigen van den
Oorlog hebben vlerklaarld. De geschiedenis ken)
andere mannen, die een oprlog gewild en ver
loren hebben en had vdior hen veren tschuldi-
Uit het Enfieiscfa,
1 van
LOUIS ZANGWILL.
gingen over. Haar oordeel ovter Wilhelm1 II
en zijn raadgevers zal strenger, liet vernieti
gend' zijln. vooiKopvter een „niet" nog verniet-
tigd kan wordjeu. Een „niet" waren deze man
nen. Bij die grootste beslissing' der wesel'dge-
scchiedlenis liebbpn zij, pan wie het lot van pp»
dér grootste volkeren der aarde toevertrouwd
w,as, de erbarmelijke rol v'an nullien gespeeld.
Ziehen is de onthulling' van de voorgeschiedenis;
v'an dep, wereld-oorlog veer Duitscbland pen
ontzaglijke schande, die neg gnopter is dan wan
neer het opzet van zijln heerschiers, den oorlog
te ontkepeten, bewezen ziojn zijn. De (Onbekwaam
heid van. dien laatsten Hobenzollern dertig jaa|n
lamgite hebbdn geduld!, dat was onze schuld.
DaarvoOr boeten, wij thans."
De conclusie, waartop all© bl'adlenechtletr kou
men, is dalt uit het boek van dr. Goiojs ten dui
delijkste blijkt, dat het aandeel van Oosten
rijk in de schuld greater is dan noil; is ge
dacht e(n Duits'chlainldlsi Schuld in diezelfde mate
kleiner. Of die conclusie juist is, is moeilijk
te zeggen, daar jeerst bewjeiz'eni 'dient te wordjetn,
dat hiet dp or dr. Ropsverzamelde feitenmatej-
riee) betrouwbaar is: fan waarheid 'bevat.
Lansing
HET VREDESVERDRAG.
De Amerikaansche staatssecretaris
heeft verklaard, dat het vredesverdrag zonder
verder uitstel en ongewijzigd geratificeerd moet
worden. Er is niets in het verdrag, dat in
strijd is met de souvereiniteit der Vereenigde
Staten. De geheele wereld roept om vrede en
ons patriotisme en onze gemeenschap roepen
er eveneens om. Wij hebben reeds te lang
gewacht aldus Lansing.
IN FIUME.
Stefani seint uit Rome d.d. '20Sept:
Uit Fiume is niets nieuws te melden.
Generaal Badoglis heeft afgevaardigde Gros-
sisch, voorzitter van den Nationalen Raad van
Fiume ontvangen.
Een bewapende sleepboot, die de vlag van
Fiume voerde, heeft een Fransch stoomschip
aangehouden, dat levensmiddelen voor de
Fransche troepen aan boord had. Nadat het
schip doorzocht was, kon het de reis voort
zetten.
In Dalmatië wilden in den afgeloopen nacht
enkele Joego-Slavische vrijwilligers op het door
ons bezette gebied landen. Bijtijds genomen
maatregelen der Italiaansche autoriteiten be
letten zulks echter.
DE OPPERSTE ECONOMISCHE RAAD.
Naai Havas uit Brussel seint, heeft d'e oppep
sta ©complmisclhe rand' dlaar Zaterdagmorgjen ver
gaderd. D© levering van phadmaoeutische pro
ducten aan Ppten werd' besproken. Verder dje)
kotenvIcpTzietning va|n Oostenrijk', die viendieelingj
der Donaugchepeni, db douanerechten, die'
Duitschland aan deh R'ij'n hpft en de statistiek
van vereischte grondstoffen voor verschillendei
Ententeland'en, alsook dér, grondstoffen, welkje
nog in DuitsChland' aanwezig! zijn ien aldaar
63
Zijn adem schieten te stokken, zooi hevig be-
ving hein het verlangen, id'at hij 'de laatste we
ken gekoesterd' had. Hij had het het willen uit-
Rchreeuwen: „Wilt g|e 'dan niet begrijlpen, liefste,
<tet gij het zijlt, die ik daarvmoir begeer. Gij,
gij alleen!" Maar hij durfde zich niet te bui
ten gaan Als hij dte, kracht in zich hadl g'evbeld
om het bij teen Vriendschappelijk yerzpek tel la.
ten, zou hij hpt geWjaagd hebben1 te spreken.
Haar zijin gemoeid' wad zo|o| overvol, dlat hij' ge
doelde niets te kunnen spreken, zion'djer uiting;
®an zijn hartstocht te gfav'en.
Hij voelde, dat hij doiodsbleck wierd, toen Rij
Huisterend uitbracht
-,Ik wetet niet of ik dat, 't welk" ik' io|p het
O'og heb, wiel' zal kunnen krijjgjen. Ik wilde haar
far vandaag juist over schrijven."
in ruil voor ■'aindtena prodlucten misschien kun
nen verkregen worden. Ten jsltette werd ookf
weer de bevborradiing van, Roemenië besprotón..
Verschillende rapporten werdten goedgekeurd.
IN DE OüSTZEE-STATEN.
De Opperste Raad' dier Entente ontving een
rap'port van generaal Rough ovfar den toestand
in de Oostzee-staten. Volgens dezen is uit leeni
onderzoek tejr pilaafe'e gebleken, dat die ge-
dachten van de bevolking overheerscht wotr-
rk-n door de aanwezigheid van de Duitsche
roepen, d(iot ip dè Odstzes-statcn een poli tick o
basis vinden vpor Duitschei interventie in Rus
land'. De Duitsche soldaten hebben in het land
eeini gevaarlijken toestand1 geschapen, zoowel uit,
militair als politeik loogpunt. In het rapport spreekt
generaal Goug(h ten slotto als zijin1 mjeening uit,
dal de Duitsche regeering', als zij dat wenscht;
wel kan mlaken, diat dfe Duitsche soldlaten haag
bevelen opvolgen, en de soldatben van von 'dfar
Goïtz kan tfarugi golepen'.
EEN ENGELSCHE VROUW OVER
DUITSCHLAND.
Een Englelsche vrouw, die onlangs van een
bezoek aan- Hamburg iin Engeland terugkeerde,
vertelt het volgende aan een vertegenwoiordiggn
van dte Daily Herald:
Ik geloof niet, dat d|e menschen in Engeland
d',en toestand, d'ie nu in Duitschland heerscht,
goed begrijiplen. Behalve het absolute gebrek it}
het het ontzettende ongemak dat het .©ven hiep
zoto onaangenaam maakt. Zoo. zijn b.v'. in ver
band' met die ko.enschaarschte, de spoorwegjvteiV
bindingen dusdanig beperkt, dat er bijna geep'
verbindingen mleer zijln, mlet het resmtaat, dat
de weinige treinen, die nog kropen, tot stikkers!
toe voi' zijn. De zeep1 is zoo schaarsch, diat het
efan wonder is, dat de kinderen er nog zoo.
sohoion, uit zien. Dej loortogszeep is iets ver-
schiikkteiijks. 'mien is nog' vuiler, wanneer men die
gebruikt heeft dan tevoren. Natuurlijk leven dej
mtens&hen van hun kapitaal zij hebben alle
begiip van dte waardie van het geid verloren^
Waai' zij zopt-ang Z'Oindter alle gemakken gewfaesK
zijn, vexiangten zijl nu die te knopen tegen well-1
kean piij's pok. Diegjenen, die gteen ge,d hebben,
hebben crmvinidig- niets te eteif^
E;nikiejie noodzakelijke leVfansbehoieften zijd ge-i
ïialntsoeneierd, maar dte h'OcvteCiheden, die dlaaliV-
van te krijgen zijn, zijn zpo onvoldoende, dat
iedereen, van den kantoonooper tot den scbetepsk
magnaat,zijni toevlucht neemt tot dien kettingi
handei. Het gerantsoeneerde vlëesch kost 5 mailk1
per Engefsch pond (een Engelsch pond is 4.53
pps), het nitet-gerantsoeneerde 9 tot 12 maii
Gerantsoeneerde boter kost 10 mark, o-ngerantsok-
neprde 22. Eieren kosten 2 mark per stuk. Mj^ik)
is iniet te krijgen, zelfs niet op Voorschrift va'n
een dbkter. Klecrera zijn vrijwel niet te krijgen
een jaiponfijfje, dat vpor den oorloog 2 maijc
kostte, kan mien nu niet voor minder dan 23
miark krijgen. Stof, waaruit een draagbaar
Mrs. Ashfieidl'wasi op'gcistaa-n en bekeek d'e
schilderij wpejr. Hij voelde, dat zij' pok wilde
spreken, doch het ioio|k niet durfde wa.gfen. Dje
lucht o'm hen 'heten' scheen vioil van t?en ge<-
heimzinnig iiets, dat d'et beildlen gevOeidlen, docbj
vvaaiivïm ze bat bestaanl n,iet durfden erkennen^
H'iji had heit giefvoel' alsof ze beiden aan een,
gemeenschappelijke misdaad Schuldig1 waren; fan,,
terwijl hij' zoo naast haar stond, voelde hij' toch
geen wioeging ovter 't geien hein' in eigen ioiogen
verachtelijk maakte.
„Ik in'ag u dus om' half acht :oiok ver wach
ten? zeide zij eindelijk. „Ik hoop', dat ik' u njfaf
te lang heb opgehouden."
Opnieuw had hij een hevig'en strijd te voieK
iien tegen :de begeerte op één ainld'eréi dan dfe
wonie foimieielte wij'zte, afscheid v'an haar te nei-
micn.
Hij dwong' z.ich echtefr tot een' uiteriijlk kloek J
„Au revoir dus." j
HOOFDSTUK XV.
Gedureind'e d'en eigen.ij'k'en maaltijd wiexdj
dien avopdi' stechte ter loops1 over „het wonder"!,
g- sptoken. Csii'hto|n viernam', dat Gerardl'S
vacantie zich niet tot dien middag en avotod
zou bepaiein, doch gat hij1 d'aaroip' eenige dagenjj
kloeien te maken is, kost 185 mark de meter.)
De Duitschers hebben schitterend© dingjen ge-'
daan met papier1, maar zelfs papieren lakens zijn
moeilijk to krij'gpn en kosten 40 mark per stuk,
De werkeldiosbeid nepmlt ontzettend toe en d'e'
v'reets voor :wut er gebeuren zal, wafaheer dr
w©rkeuoj|zenondersteuning in October ophoudt, ver
vult d'e autoriteiten met grpofte onrust.
BELGlë.
Ook die Belgische bezettingstnoepien; iu R'rj'nlanjdl
zullen aan alg'emeene verkiezingen deel metm(eni
De manschappen zullen hun stembiljetten ontvanL
gpn diooi bemiddeling van het grootei hoiofdkwartier
berwiji dfa verkiezingen in België 16 Novieiinben
zullen plaats vindien. Zal' het bezettingsleger reeds
13 November stemmenopdat dten 16en die vofte-
dige uitsiag kan worden opgemaakt.
IN HONGARIJE.
Uit Boedapest wordt aan de. „Morgein" gemfald
Ovter de gisteren in Boedapest aangekohrien moita
van dte Entente aan d'e Honglaarsche regiering)
v'erluidt heden, dat zij' zich met de binnenkort;
te houden verkiezingen bezig houdt. Dlei vteridezlin-f
gien zullen onder controle van een Enteinte-coimlf
missie plaats hebben. In regieering'skringen is merjl
van meening, dat deze nota een sport van er
kenning van die tegtenwoiondige regeeringsVorni.l
ZUID-AFRIKA.
De „Times" verneemt uit Kaapstad, dat de
Zuid-Afrikaansche minister van Landbouw in
den Senaat, in antwoord op een vraag betref
fende de Engelsche nederzettingsplannen, ver
klaarde, dat Kanthack, de directeur van het
irrigatie-wezen der Unie, had bevonden, dat
verschillende plannen onuitvoerbaar waren en
dat anderg, waarop minder was aan te mer
ken, toch moesten worden beschouwd als het
werk van onnadenkende agenten. Kantheck
had met het oog daarop een brochure geschre
ven, die te Londen aan het bureau van den
Afrikaanschen hoogen commissaris te verkrijgen
is, ten einde de aanstaande kolonisten in staat
te stellen zelf over hun vooruitzichten te
oordeelen.
ALLERLEI.
De „Bi. Z. am' Mittlagi" vlerneemt uit Mun-
jschenIn vfarhaud mfaf db gemeld© arrestatie
van ©fan man, bij wlen men een volledig plani
voor .een pieujwe bezetting van Muneben dojor
de Spartacisten vond, dfeelt de coimmissaris
van politie 'mjedj;, dat dj© gearresteerde zich
communist nioiemdia en in het bezit werd! ge
vonden van ©on pas öp naam van kapitein
der resebvo Karl Ebhartlt Bij zijb verhoioir
gaf hij toe, de schrijven Karl Heill, uit Hagen
in Wjestialen, te zijn.
De „Munchietaer Neues'te Naohrichtien" havat
medejdJeclingen over een gleheime qokferenti®,
die met dieze .arrestatie in- vlei|bandl zou kulnneö
zijn en waaraan reyolutiothnairie ooimmunis-
ten van Duitsche fan Russische nationaliteit
cteelhamlen. Het djoel was een program van,
dtekter zou zijde praktijk in dien tijd waarr
nfamieini, zo;odat gedurende zijne afwezigheid)
ailes wat zijnet patiënten betref, geregeld' dlaoi
zou gaan1.
Eerst tofan zij m dien gezellig ingerichten,
saion van Mrs. Ashfieidl waned gezeten, buiten
het gehoor der bediendfan, richtten oiler blikkpn
in gespannen verwachting' zich op Warlock
Jones, die ip een gi'ocjten armistoei bij dien haard)
gezeten, was Geaard' zat links van den schoor
steen, over hem, terwijl Mrs. Ashfield en Eth^l
op eiein tab-ur,et rechts vc(n d'en dtetefativet dicht
naast eikander zatfen. Clinton stond' half ach
ter dje dames over ©en stoel geleund!.
„Zoi'oals ik Mr. Clinton reeds heb medieget
deield" aldus begon Warlock Jones zijn
verhaal, „bracht ik een bezoek aan zijn atelie^
toen 'mij dat nog gieten penny hehcafde tö fcos-'
ten; draar ijk ontdekte er helaas, niets bijzon
ders, d,at 'mij' bij mijne onderzoekingien van dienst)
zou kunnen wezen. i
De eenige basis, waarop ik voort kon. bou
wen, was eten woordelijk rapport van het ge
rechtelijk onderzoek." En hij haalde bijl djiei
fatoorden teein dik repoi'ter's aanteekenboek ujlt
den zak „Hie.rbij' werden alle feiten, die
mot Ether naar buiten zou gjaan. Een ander Ier bij op tje mjexken wacen ol' er betrekking
op kondten gehad hebben, in het daglicht ge
steld' eni mijine ©enige kans van sucdes be
stond' nu ei1 in dit rapport aan een grondig
onderzoek te i'jjnderwerpcn en tezien iof die
feiten inderdaad tot de conclusie moesten vloei-
ren,, diei.dle president der rechtbank, djei 'jitey
en het publiek' er uit getrokken haddfeu,
Natuurlijk moet ik toegeven, dat zij ojntegemt?
zeggfaiijk allen naar een en dezelfde conclusie!
heen wijzen, maai er waren toch mo!m|enten»
waarop de voorzitter, hoe knap hij' ook is,
eene andere mteening scheen toegedaan, dlkj
bij' echter .ater weer moest laten varen. Ik
was gedurenidle het geheelel onderziotek in dc)
gerechtszaal en bem'erk'te zee'r goed, wat e|r!
bu en dan in zijin geest omging. lm het begin,
b.v. hechtte die voorzitter ©enig gewicht aan
het verhoor van Eiias, d'en oppasser van d'en
heer Clinton, doteh lafer ging' hij- niet pp het
vermoedten, dat misschien bij hem was ge
rezen door. Hij handelde misschien aldus ten
g|evolge van een nieuw gezichtspunt, dat dioior
eep ander getuigenis pp, dte zaak geopiendi
werd'. Nu trof het mij', dat dit, juist een spjoor
was, da.t met hoep op succes gevolgd zou kun
nen worden. 1
(Wordf vervolgd}:
S3&
«SKSa
m i i i n mmmn m.
O