Dagblad mor Schiedam en Omstreken.
42sta Jaargau
Vrijdag 3 October 1919
No, 12555
Srjt!$0ng8¥alienv«!Z8kenrif
Ben negentiende-eeuwscli wonder,
m,
f$ p|
7KDILLETO H.
i .1wmk II.BO; elk*
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. - Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden f2.- per w«& 15 cent. tranen p.
post f2,50 p. kwartaal, Afzonderlijke nummers 8 cent.
Adterteatiem 4-5 «fete 11.80; elke «fel *UlrW»ró® SO ct. 8 »aal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden m ededeelinjen «0 et. p. refe-1
Speciale conditiën toot herhaaldelijk adverteeren, Tarieven warden op aanvrage
toegezonden.
8$ mil»»
van ®e»
wijsvingerj
var Ilea
hveiaaianga
verlig T&s
eiken and,
ren vinger
SI|5
111 geheelc
I verlies
hand
een duim;
voet oi oog;
invaliditeit;
De verzekering wordt gewaarborgd door^de Hollandsche^^IgemeeneTteriHskeringabamk^J^^jcbiedam
Bi* of krachtens wetten vemdening'v
voorgeschreven en andere offledeeie ai-
en aankondigingen en kennis
gevingen van het Gemeensebestwur
HINDERWET.
Bij besluit van Burgemeester en' Wethoudier£
van den 2en October 1919 is1 vergunningl verleend
aan M,. DIRKZWAGER Azjnj. tot uitbreiding zij
ner distilleerderij in htett pandj Gnoenwëlegj© no. 4,
kadaster Sectie A nid. 1013, 'met 2 ©lectrtomioi-
toren van, totaal 31/2 P-K.., drijMend© 10 pom
pen en een vienitilhtor.
Schiedam, 3 October 1919.
lïMisesünndsek M«aws.
DE VREDESONDERHANDELINGEN.
De pppersfe raad dier gleiallieei1d|en. lis gister
ochtend bijëenigehomlep. Pp' den Q>uai d Orsay on
dier voorzitterschap' van Clem'eincteiau en hesft de,
officieren aaag|éwieïz|elni, 'die -deel zuiljein uitma
ken van die commissie, belast mlet het onder
zoek van die terugzending uit Siberië der Duit
se he en Opstenrijtocihie krijlgsg|eivangeneu. Deze
terugzending zal plaats hebben na diiei van de
Zuid-Slaven en TsjeChoSlovaiben.
De Raad heeft besloten, generaal Dlepjikin het
Russische pantserschip Gelia terug t|ei geven, dat
dioor die Eingieljseiha marine in dë Zfwarte Zetg
in beslag genomen was.
De Raad preciseert!)© de 'voorwaarden, waar
onder aan. de Duitsch©, Oosteniijiks'chiei oï' onzij
dige gedielegeerdiejix vtejrguind zal wjordjeln deel) to
nemen aan de arbeidërjsöopitereutijei, dfie plaats)
zal hebben te Washington
De Raad, der geallieerden had in zijln zitting
van 11 .September besloten, paspoorten voor de
Vereenigde State|ni toe; te staanl aan dia Duitscbte
en Oiostenrijksch© gedjelegiele^dlein1, die daarom' had
dien gevraagd e|u heli is idle aj'beidersoonfieretitiïf
zelvë, die zich m|o|et uitspreken loven dia toela-
ting v'a|n de gedelegeerden djem vrpte-gerë central e
rijken. Sindsdien zijh andere vierhoeken om pas
poorten biinnengle'kiomten voor Finschei, Noorscho
en Nederl gpd lejegëfèli'djen. De Oppersto Raad
heeft zijln uitspraak gehandhaafd, Alle facilitei
ten om zich naar Washington te begelvjeln zullen
worden verschaft, maar het is dë arbeidterseom-
fcrentie die zal hebben te beslissen mvër de toP-
lating der Duitsche en O'ostemrijlksöhjei gëdelegeer
den tot de werkzaamheden.
DE SPOORWEGSTAKING IN ENGELAND.
Totnogtoe heeft de- spoorwegstaking geen ver
dere uitbreiding gëkregen.
D;e stakers melden zich pp verschillende plaat
sen reeds aan om het wiejrfc te helv'atHeh-
Lloyd George hoeft aan die afvaardiging der
spoorwegarbeiders geantwoord, dat afgezien v,an
andere 'Oivérwegingjein: dë ministers din bij' d'e on
derhandelingen betrokken zouden zijn, zich niet
voldoende met de kwtestie zpuden -kunnen hou*
dlan, terwijl! 'hun geheele aandacht gewijd! is-,
zooals noodzakelijk het geval zijn moet, aan die
beraming van maatregelen omi het lalnd in le
ven te houden.
Over de houding van de transportarbeiders
is nog bekend' geworden, dat! dë tegeering hielj
viols trekt onuitvoerbaar acht om dë oinderhan-
dtelingen voort te zetten z-oolang het werk niet
hervat is.
Het verslag, dat door de transportarbeiders
over hun bijeenkomst van gister-middag open
haar is gemaakt, zegt:
„Nadat, het congres d'e uiteenzetting V;an de
vertegenwoordigers dier vakvereieinigingen van,
spoorwegpersoneel 'had! aangeboord, sprak het
eenstemmig als zijd mieielning' uit, dat alle afge
vaardigden overtuigd zijln, dat de staking een
zuivere vakvenetetnigi'ngÈstrijÜ is. voor1 honger loon
en betere arbeidsviotorwaardeni."
Het is van belang, dat Thomas vanochtend
verklaard heeft, dat hij tracht het gjetecihil te
beperken tot de 'kwëstie tusstehem jdtef spoorweg!-
arbeiders en de rtegeePing ie'n uitbreiding ervan»
tegen," e gaan
I-let bestuur Van de vereleniging .van omnibus-
personeel te L|0ind)ein heeft tot wunrcii'ttull 1' uur
vergaderd' en beslotepi te wachten pp htett besluit
van dë conferentie, van transportarbeiders.
DE VOORGESCHIEDENIS VAN DEN OORLOG.
Die Germania vernelelmt van ingewijde 'zijdje uii
Munichen nopens dë Weteinsc'he onthullingen, Idat
het waarschijiriijlk is, dat het vërslag Vajn dën
ministerraad v'an 7 Juli 1914 slechts dat deel
van dë beraadslaging' Weeigeeft, dlait bestemd 'was|
-om aan keizer Fralnsi Joz'ef te w'orden meegjel-
dëe-ld, voor wi.en het Veirslag' opgesteld was. Dó
besluiten van dën nrinisterraad zouden eigenlijk
reeds in een vlooriafgaandei "bespreking 'zijd gier
namen. D'e Parijsche Tternps heeft het bij! heit
recht© eind met tel verzeker jé|ni, dial de werkelijk,
schufcugen de Hongaarsc-ne eocertiei geweest jzïjn,.-
aa.11 weiteer h-oiofd graaf Forgaleh em graaf lloyos
stonden. Forgach, dë vpoiegere' gezant te Belgradoi
en in 1914 als afdeelingschef aan het hoofd vain
de politiek© afdjeëlingi van het departement van
buiteinlaindsche zaken wa;s de drij'vjeaide (kracht
Hoyos, de chef van 'het kabinet van d)e|n mi
nistér, en baron Musulin, de voornaamste r&p'
pioirteur, waren- zSjb vëirtrouwëlingleln, met wie
hij! graaf Beïtohto-ld politiek gjedteakll 'en beheerscht'
heeft. Forgach h'ad g|raaf Friedrich S-zUpary.
die eenige maandlen v|oor het uitialekieln van vljen
lOrfoig als ge-zant naar St. Petersburg was ge
zonden in zijn piannens ingewijd'. Szapary's op-
dracht bestond daarin, dat hij de vioorgëno-men
tuchtiging v'atn; Sie-rvië mogelijk moest maken, djoor
Rusland Van tusschenko-mst te laten- afziën. S-zai
pary 'iemand', die erns!tig|e zaikjm met tame
lijk grioote lichtzinnigheid pfecht te behandlellen|
zou inderdaad na den moord op den troon*-
v.olgier -mieegledejeUd hehbejn, dat dfd tsaar in eed)
op- dynastieke gronden ondeimoimten bestraffing
van Servië geein aanlëidingi zou vinden om dat
lijk te' hulp te ko-mën. Met dit telegram van dën
Fe tersburgsehen gezant is graaf Fo-rgjach er in
bijeenkomsten 's avonds bij hem aan huis mlet
de beide minister-prleisidmten in geplaagd frën
te oVertuigen van de juistheid! en ongievaarl'ijk-
heid van zijln plan. Aan een van die bijleenk-om-
ste moet ook von Tschirschky, de Duitsche g)ef
zant (irebben deelgieno-men, die zich daarbij' evens
eens uitsprak voor een krachtigë houding va^i)
Oostenrijk tegenover Servië. Het is niet bekend
of hij zich daarbij op olficieele opdlrachten van
Berlijn heeft beroepen, maar wel moet hij gn-
Wëzen hebben op het gevoelen) |in toonaangevende
kringen, waaromtrent thans nauwelijks rndetf zal
kunnen worden nagegaan of hij daarbij' hol- of
militaire kringen- op- h-et oog- had.
Toen de ministerraad bijeenkwam verkeerd^
de'ze roöds ,ond|er den indruk van het bericht
uit S-t Petersburg, dat Rusland' niet tusschenheide
2501U komen en graaf Tisza had' onder Forg'aJch s
invloed zijn bedë-nkingen al inderdaad laten val
ren. Dat hij- ze in dën ministerraad nog aanroer
de zal wel 'slechts pb> memorie zijn geweest.,
(Men mag daarom als zeker aianneme-n, dat wel
iswaar de ministerraad den' oorlog met Siervië
heeft gewild, doch dat hij slechts gedacht heeft
aan de tuchtiging van dat laind, opdat er een
eind zou komen' aan dte groot-Pervisch© stoke--
pijlen in Bosnië en Dalmatië. Men was ervan
overtuigd, dat deze daad niet tot eënl Eurapeesch
conflict zou ieidënmen was het er volkomen
mier eens, dat het uitbreken van ©ein alge-mee*
men oorl-og voor Oostenrijk-Hongarije het grootst
mogelijk ongeluk zou zijln, dat natuurlijk moest
worden vermedërt
Dat -uit dë gebefurtienissien, die ojidëtr Berch-
toid's verantwoording p-laate vonden niettemin
toch de groot© oorlog; voortkwam omdat opi het
oogtenblik, dat Bic(rlijin' en- Weem.en het gevaar,
waarv'-oor hun dë oogien waaien op>eng|egaan, wilden
afwentelen, 'die niët meer moglelijk .was, daar dfë
Russische aanhitsers1 tot dein oorlog intusscben
gezorgd hadden, dat zijl voor ©en uitgemaakte zaak
kwamen ite staan: Dë Russische dtepiiohilisatie
Het is -onloochenbaar, dat zoowel idle lichtzinnigt-
heid! o-p den Ballhauspliatz als de tochnbch gë-
lieel lontoereikiendle bdhandieiing van c^et crisis i«
de Wilhelmstrasse aan dit ongeldkzaligë feit eiein
zekere mate van schuld hebben. Dat dloiet echter
niets af van het feit, dat de eigenlijke schuld' bet-
rust bij JaMimoesjekeWitsj en Soechomlinof. In
derdaad had S-zapairy niet gëheë! en al ongelijk
toen hij het bericht zond', dat dë tsaar Weinig
neiging1 gevjoiel'de tot een oorlogsvetrikilaring. Ni-
colaas II had na het ongelukkige Jalpansc'he eot-
periment wieindg lust in oen -nieuwen -oorlog!; naar
men weet is het mobilisatiëbevel tegen zijn zin,
ja zelfs tegen- zijb orders in, gegeven op eefl,
,oogenblik dat hij npg' briefwisseling was mët
Wilhelm II. j'
Men kan, zegt de schrijlver van bet artikel in
de Germamia, het -ontstaan van dën oodog ien
de schuld daaraan, volstrekt niet. alleen afleiden!
uit de gebeurtenissen van Juli en Augustus 1914,
daar de oorlog een gëvolg is van dei tegenstellin
gen tusschem Engeland en Duitschland, als me-U
zich echter afvraagt wie de lont in het kruit
gestoken heeft, blijft er geen [twijfel 'mog^uljk
of de Beide Russische generaals zijn de schul
digen, met de mannen, dij© te Bar ij-si en Lo-ndtenl
achter ;hen stondën en hun beschermers aan b|e)5
hof, waaronder gr-xitvOTSt Nikolaas Niko-loijewitsj
de vxxi-rnaamste plaats inneemt. Voor zoover ech
ter Weenen- in aanmerking komt, moet worden
geconstateerd', dat de eigenlijke stuwtendëi (brach
ten de Hiongaarsche diplomaten Forg'ach, Hovos
eni Szapary waren, -en d'e Kroaat Musulin. Perch-
t-obd was slechts hun. volgeling: ook hij: is Hon-
gaarsch onderdaan of, daar zijn kasteel Buchla.u,
dat beroemd is geworden door het onderhoud
van Aehrenthal met Iswols'ki, in het Tsjechische
dleiel van Moravië ligt, Isjecho-Sljoiwaak. Duitsch
Ootstenrijkers hebben- in i-eder gev'al bij- dlei nood
lottige besluiten gw actieve nodi g|qjsp'eeld did
daarom is het dwaas de bewoners van Wee-
metn on dë Duitsche Alptenlandcn de moreele
schuld voor den oorlog in| de sc-hoe-nen hei schui
ven. Blijkens het verslag van dien ministerraad
he-eft ook vom Biliinski, de minister voor P-osnië,
©en Pool, ©en belangrijk aandeel glehad in d|e
besluiten ten gunste van d|ei oorltoglspolitiekniet
temin is het 'dën Parijtschen Raad nieit inge
vallen het P-oollsche volk schuldig aan den oor
log te verklaren en is von Bilinski op- helt oogen-
bli'k zelfs Poolseh minister.
Bet artikel besluit met n-og eons te Zeggen, dat
er geen- schijhi Van- r.echt bestaat om Duitsch
Oostenrijk thans een schadeloosstelling op te leg'-
gën en het als ëela bestrafte mateel, te stellen
tegenover dë Tsjëchen, Polen en .X1 ii.d-Savc 11
Naar
DE STAKING TE BERLIJN.
de Berlijnsche avondbladen melden,
Uit het Engedsch,
vain
LOUIS ZANGWILL,
71
HiOOFDSTUK XVI.
-Er verliepen verscheidene d'agie-n, vóór Clinton,
Weër iets van Mrs. As-hfield hoio-rde, totdat
zij eindelijk idp z©k©re|ni middag in een ko-r.ti
briefje hem n;og dienzelfdën dag vroeg of zij
he-m kon kotoein bezoeken, daar ,zij hem in
iets -o|m raad wënschte ie v ragen- Toen het
uur, waarop' haar visite was aangekondigd'»
njadërde, Werjd hij onigeduldig' etn nerveus iein|
zond hiji zijn model ve-el vroeger naar huis dan
andërs.
Toen Mrs. Ashfiold verscheen, kwam 'zij hem
met uitgësitokJen handen tegemoet e-n zeddei:
„Ik hoop, dat. het u niet -derangeert, dat -ik
u al -zoo spoëdig w|eer 'met mijnë belangen las
tig 'kom vallen."
Hij ontkende hot met telen pf anfller|e| gbmeen-
p-laats, wat haialr in- laclhelm dteed uitbarsten.
„Ik moet zeggen," riep zijl vrool'ijk, „dat wij
vandaag ijs-elijk vormelijk teglenovër elkaar zijln,
maar d'at verrukkelijke vuurtje in uw haalrd- zal
o;ns wel do-en ontdooien. Ik mag zekër mijln man
tel wel wat liosmakëni? Heit is eigienaardigi," ver
volgde zij- peinzend, nadat 'zij zich in, ©en gë
makkelijken stoel had neiergezet, „we-lk eien ver
schillenden- indruk vier wanden ien eenl -zoildpj:
ring op- ©en toënsch feumnien makenIk voel
mij altijd zop thuis in, dit atelier. -Maar hel wak
iniet -oim' u dit te zeggen, dat ik hier gekomen
ben. Ik wieet haast -niet, waarmëe te beginners
zooveel heb ik u te viertellen. Eier ik het ver
geet. ik heb Oen 'brief :van' Eftihel1. HJeit schijnt,
dat haar broeder nog altijd levlen gjediukt isl
Het deed mij feed, dat te hooren."
,Ja'„' zeidë Clinton, „het w-as dwaas v'a)n
hem juist naar die streek te gaan, en dialt taët
Warlock Jones! Iiij had nergens meer behoeftiei
aain dan aa:n rust en kalmte, ©n nu 'wed ik,
dat hiji voortdurend over dat wonder zit te
„piekeren," ,1,' 1 f
,,E,thel schrijft anders, dat Ze- niet vjeel wan,
Warlock Jones merken. Hij sdhijlnit hun 'zijln
gezelschap violstr-ekt niet op te: dringen en -lloi-
gteert in ©en ander hotel als zij."
gelukte het de politie op één geval na, overal
de samenscholingen van metaalbewerkers te
verstrooien, zonder dat daarbij van de wapenen
gebruik behoefde te worden gemaakt. Alleen
na het uiteengaan van een vergadering in de
Pharuszalen in de Müllerstrasse kwam het tot
een botsing, toen de politie een der sprekers
en twee andere personen, die de menigte tot
verzet zouden hebben aangespoord, arresteerde
en wegleidde. Daar de menigte, die op den
rijksweerminister Noske en den hoofdcommis
saris van politie begon te schelden, aan de
sommatie om uit elkaar te gaan geen gehoor
gaf en de gearresteerden wilde bevrijden, los
ten poiitie-agenten verscheidene schoten waar
door volgens de „Berliner Lokal Anzeiger"
zeven personen gewond en een gedood en vol
gens het „Berliner Tageblat" zes personen ge
wond en twee gedood werden.
„Zoo, dat d|oet mij genoegen," hernam1 Clinton^
„Maar niettegenstaande duit, vpees ik, djati
Gerard laatst op die soiree bij' u aan huis te
op-gëwondën over die zaak is geraakt. Ik wil
niet ontkennen. Idat dit bij' mij ook het getval
was. En als Gerand eens over iets begint te
denkenClinton strékte zijn aitóeh. Veelhe^
teekenend uit e»n vond het daarbjj niet' noodig
zijn zin t© voleindigen.
„W© 'willen hopen, dat z© het daar d© bei(Ja
laatste 'dagen vain- hun verblijf n-og wat ge
zelliger zullen hebben," zei-de Mrs. Ashfield.
„Ik gëloof, dat het weer zich goed zal houden.
Maar verbeeldt u eens, ik heb ook van War
lock Jones een brief gehad. Ik bén nu vooral
blij, dia-t gij1 er bij tegenwoordig waart, toen
hij zijh nieuwste theorie ontwikkelde."
„En houdt hij er nog aan vlast?"
„Nu hiji -er -ons dëel'getoOiOit van heeft gemaakt,
is heit natuurlijk zijln' eer te na 2© te laten
v'anen-. Hij- bewleert, d'at hij ier geheel van èooF-
dnomgem is en dat hij nu, m©er dan ooit be
sloten is ze te bew'ijlzeln» Hij vraagt verlenging
van proeftijd."
„Maar als zij dë waarheid blijkt te zijn. riep
Clinton, „moet hij immërs alle hoppi laten va
I rein pp..1 f
„Op' -een huwelijk mët mij1," z!e»idë Mrs. Ash-
field lac hendie.
„Daarover hapdtelt zijn brief hoofdzakelijk
Daarom ben ik zon blij, dat ik u heb, lievë
vriend, oim rpaid' mied© te weinën. Ik weet
immers, dat het u een gjelnpiegën is eën|
ander leven- mindier ©llëndtg! t© maken als'
het zoinder uWe vriendschap' zou zijln. Daarom
vPeea ik niet u mët mijln) iptersoprfijk-e belan
gen lastig' te vadem. Wat dënkt ge wel, dat
die man nu, 'weer voorstelt?"
„Ik denk, dlat het hoog tijd; wprdt, dat gij
dien vent rtoorstelt, u verdle-r gëein|e! Voo-r-
stellen te dloen," tfijelp' Clinton olp zulk een
vter-cnCwaaadligd/m toon, alsof hiji dien detective
zelf vloor zich haid'.
„Och, ik wil hfeta niet te hard' behandelen.
Hij is er -nu slechts- iop uit zichzelf in eigjem.
©ogen te rechtvaardigen. Om mïjëlentijil wil
hij afstand doen.- vani al d-e glorie:, die hem
Mji een -openlijk sncëës waciht. Als hij dei zaak
voor zichzelf beiwlezen acht, belooft hij mijln
echtgëniopt want hij houdt vol dat mijln
zWager Cyrus mijn- e-chtgënoote is mlet rust
te. laten.
(Wordt vervolgd).
