Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevallenverzekering
De opstand der Vendée.
42ste Jaargang.
Dinsdag 4 November 1919
No. 12581.
FEUILLETON.
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.—, per week 15 cent, franco p.
post 2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels ƒ1.50; elke regel daarboven 30 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeliDgen 60 ct. p. regel,
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incasseerkosten worden berekend.
bij verlies
van
biJ ]PHf§ n bij
levenslange 11 is i 1 verlies van
geheele ff I I een hand,
invaliditeitvoet of oog
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
een duim;
bij verlies
van een
wijsvinger;
hij
verlies van
eiken ande
ren vinger
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
De Beursbrug zal van af Woensdag 5 No
vember a.s. tot nader aankondiging voor het
verkeer met rij- en voertuigen zijn afgesloten.
Buitenlandsch Nienws.
HET VREDESVERDRAG.
De ,,Timlete:"-crartesppndent tiei Washington spint.:
Het staat pogl altijd' niet vast, wanneer de
Arnerikaansche Senaat .ovieir. hjat Vredesverdrag!
zal stemmen. De repjublikjeinscha Sonatoriera.
trachten gedaan te krijgjen, dat dge viöigeinde
wéék over het vppirf^elhioiuid zal worden gestemd,
terwijl |d|e debi|olcïr)ateu djetep stemming1 ti acht
ten uit te steilten t(0|t pnelsid|eint Wilson zal zïj!n
hersteld, i 1
DUITSCHLAND.
Van betrouwbare zijde wordt verklaard, dat
de regeering voornemens is, de verplichting, dat
te houden vergaderingen vooraf moeten wor
den aangekondigd voor 9 November op te
heffen. Toch blijven vergaderingen en betoo
gingen in de open lucht verboden. Voor 10
November, den herdenkingdag van de revolutie,
blijven de bepalingen van den staat van ba
leg van kracht.
Te Hamburg zal de sociaal-democratische
partij 22 groote volksvergaderingen houden ter
viering van den eersten verjaardag der revolutie
In Munchen had het commando der rijks
troepen in den beginne alle revolutiefeesten ver
boden. Het stond echter ten slotte het houden
van vergaderingen toe, welke op het politie-
uur gesloten moesten worden en waartoe eerst
Verlof moest worden gevraagd. Vergaderingen
ih de open lucht en demonstratieoptochten
blijven echter verboden.
is immers maar alleen in 'n monarchischen
staatsvorm mogelijk En welke landen zouden
dan wel in die federatie, welke men te Londen
blijkbaar wil, opgenomen worden Het blad
noemt Slovakije, dat van Bohemen zou afge
scheiden worden, Kroatië en het Westelijke
gedeelte van Zuid-Slavië tusschen Laibach en
Ragusa ten slotte ook Oostenrijk.
ITALIë.
Volgens de lijsten, welke zijn ingediend, zijn
de candidaten voor de aanstaande verkiezingen
als volgt in te deelen ministerieelen 294, con
stitutioneel oppositie, Giolittianen 46, oud-
strijders 193, democratisch blok 219, katholie
ken 30, economische partij 41, agrarische partij
36, revisionistische socialisten 24, onafhankelijke
socialisten 36, officieele geunifieerde socialisten
473, republikeinen 23, diversen 37. Het aantal
candidaten is 2073 voor 502 zetels.
HONGARIJE.
.,Der Morgen", het socialistisch Weenerblad,
bevat een beschouwing over de rol welke En
geland in Boedapest speelt. Minister Friedrich,
zoo schrijft het blad heeft eindelijk een flinken
steun gevonden en wel geen minderen dan
die van de Engelsche wereldmacht. Engeland
Wil een soort van protectoraat over Hongarije
Uitoefenen, om van uit Boedapest het lieele
Europeesche Oosten en den Bfdkan te kunnen
beïnvloeden. De oude Magyarenstad is daartoe
uitstekend geschikt. Maar men wil te Londen
Uog meer. De oude gedachte der Donauiede-
ratie heeft daar nog altijd vele voorstanders.
Eitmaal wil men het plan trachten te ver-
Wezenlijken, Hongarije tot kern- en uitgangs
punt te maken. Daarom juist moet Hongarije
Weer een koning krijgen: een fedeiatie van
«thnogratisch niet bij elkaar hoorende volken
ENGELAND.
I-n het wetsontwerp1, betwleïk' Robert Horite,
minister van arbeid, bij: het Lagerhuis zal' indie
nen, kamt het voorstel voor, dat alle oioirliogsloo-
pöb zulten gehandhaafd worden tot 30 Septem
ber 1920. Dit stelt alle arbeiders i)n de industrie
•oip' één lijin met de spoor wegmannen.
Het nieuwe Stelsel v'oiGt dte. tegjeliog' van p|n-
eenighèdcin in de industrie, bestaat in een p®n;
majrtent.e industrieels rechtbank en een iaad vaji}
•oiri^ëirZoek, die do macht zal hebben getuig|ein<
voor 'zich te doen. verschijnen. Dszp raad zar-
.oiok do jopenbare meening onpartijdig' hebben vboir
te lichten. ,Er zal een .prqef genomen worden vfa.'n
centralisatie ,vdn dte arbitrageradleto, dier zoo goed
ge-werkthebben gedhrejncte den oorlóg. De' 'm'eieptjp.'
leiders ld'er arbeiders ie® dte; teteej&f® wferkg'evers zijjn|
v'ain me-.-ning, dial op' bet huidig ©ogenblik d|e|
imvjoiering van- de verplichte arbitrage ntet ma
rijk is cin in het wetsontwerp- wordt voorgesteld,
dat dé industriegite .iiechtbank bevbiegd zal zijp,,
'wafnineer die beid» partijen eten kWeette dotor |haar,
beislist WénBche® te zie®.
De raden Van .onderzoek zulten nok 'die: bevoegd-
h,aid krijgen bet vtertiqonein: van de: boekbcnuding en
papieren te .eistobe!n.|
EGYPTE.
Naar 'dé „Times" uit Cairo verneemt, waren
dg ignlustein.op Donderdag1 jl. te Alexandrite vfsr-
lopiizaakt dbor straalshjlpiers, die gebruik makend
vain cent optocht dér stakende1 vrachtrijders, door
die bui tonwere n der stad trokken, en- aldaar vér-
schillende' Engelsche .oflic'iierien en soldaten aan
vielen.
Dén Vóilgendien mprgen, na dei tojp- Vrïjldag giet
bruibehjkc gieb-edlein., vieijiat®e|n buitengewoon
gropfe 'betoging éemi 'def vfqmpaamistle: mo-s-
kkeeën. Alles ging goed, totdat de demonstran
ten het een!rum dier stad berietik'teni, waar oen.
ambatenic.e.wagén achter d' 'ei stoot rjeiejd,:
aenigie ongelukken vterojqnzaakte. Hierop oute
stond oen' handgeffnéém. Dé betopgers viejdn d(qj
winkels aah .eln jplupldferdien cHazie. De Egypti
sche politie bejrBttel!d|a de ortdfe, z.oin|d|0r diei hulp
vain Engélbtebe tuotepenf^
De huurkoetsiers te Alexandrite hébben, hot
werk gestaakt. De stakilngi dier vrachtrijders is
i.nmiddete geëindigd. 'Met het Oog op da moge
lijkheid ©ener alglellnjepie (Staking v'an liet pért
so neet dier staatsspoorweg® zijln vrijwilligers op-
goorepen door de handhaving Van den spoorweg
dienst,. 1 Vkfrscbeidielei vipijtwiiligietfs hebben zich
réeds lOp^epvjent
CHILI.
Berichten aan dé „Times" wijken op een g|er-
sipainnpn verhoiudïmg tusschen Peru én Chili.
De president vajn Peru luefs-ft in, eon interview
vlehkliaaidi, rlat zijln régoerinjg niét geneigd' is,
hot directe onderhandelingen mjelt Chili. Tjo-t
oplossing vhin hot geschil v?nrdt verlangd, diat
de za,ak btesilst z:al worden door eiein- arbitrage
tribunaal, wëlkis mioirelel gezag, hovtejn allén, twijt-
fel1 vterbeVen- fe. Do pjlelsidejnit moendé. dal Ölö
oikenbond idfe leerstel (ttwjefe- of di^e jaren nog:
Op het «indé van de viorigé eeuw zien .we
'".-tzejfdie v-oJk, door Katholiek® .aanvoerders ge-
Add, viol geestdrift het l!ev|en laten voor hèt !bie-
Aoud .yan dien godsdienst. Adijd gpdsldiénslig en
Kucid zijn g,eijoof met htotajd te bbzegblfen;
hij Ix-kü do list-on n< - n d psalmbn in .1566 lejn
'Strijd! ;hïj Cruder heit zingeln van Katholihké
^érkliedeifen del tepuhlikr-inen in 1793. Anion <«n
^°itou warén, gedurende de 16,e eeuw Voortdurend
ten. prqoii aan godSdiénstoorikgén, het Edict van
A antes voorkwam dien totaiön ondergang dter lan-
^iari1. De drago'ninadies, geoiganisefcfd door |La
uioignon dé Basvilte, wio-eddem hier op heit he
en dé e-migratie gelmiakkédjk gemaakt
dio-or de nabijheid der zee dreigde het rand te
""'tvoikesn. De gioote .welvaart, die heit
had bereikt, gedurlende: heit he.-'uur der
A'tete Coihart's, -ging daardiqor weder geheel ver1-
teren k©erdé steéhfe langzaam terug.
ïhj het edict vto 1787 betreffende „degenén,
niet hehoorein bott del Roomëth-Kathjirelke
te véeï in .■hes'lag zal w|otrldjetni glenomén door de
opjéssimg ylanl Eiuriopeésché k.'wiestiieis.
Berichten u,i^ Santiago .aan de „TiméS" hh-
vestig'ein die bericht|e|nj |ujt helt Nioprden oven
troépienooinicientoattes ,aain dé girelns. Vijf Pertrt
aanscbe qorllogisséhepiqn mét tnrplek3bho,oitgn en
tra'nspiartfv'aartuigiani zijn .naar het Noorden ver
trokken:, telhvSjll' 'die Peruaanschö negéering liet hé
viel lot demobilisatie 'Van de ieteirste Iegérdivisid
heeft i'ng'etnojkkéinj..
AMERIKA.
De „Times"-K»(n1espondle!nt sleirnt nit Nqw York
het v'olgendle
Ofschoon de herich,tien uit verschiil-mdé
rhijnldistrictein .er opi Wijlzen', da hett mléeren:-
déej der led|etn Jyjalni djeh' mijn'wterkébshchd aan
het staki.nigkhes'i.'uit gevolg gaf, kon die toé-
'stand Zaterdag', eejn,; !heilig|elnidlag, nog niét als
een maatstaf W|Ondlen beschouwd. Eerst Maan
dag zal' dén juisteln1 stadta; der staking kunnen
Woirdleb heppfrdieél|d.;
'Omfdlertius'schen1 (zit dé régqaring' niet stil', leb
g!af den stakjers duidehjk te verstaan, dat zijl
met haar fem niet m|elt dé .mïjbleigenaars te do|e)n
zullen, hebbén
De pl'aatselijlkje. rechtbank té Indianapolis waar
het hoofdfetwlartier Vanj' dien mijnwerk!ershobd is!
gevestigd', iqmtvmig vfan de regéieri-ng een tijdelijk)
bevelschrift, in diieb géést.
Dn vjol^iebdé stjap' der régeiering zal vermre-
dleCijk zijln, éeb derglelljk txetvielsicihrift uit te Vaar
digen 'vlqor dé 30 vetrfe'chiltenidel staten1, waarin
steonkiool 'wiordt giedolVten. Er wordt tle'Vcns ge
spróken Van eelne poging1 om' dlei 3000 ambtenaren
dea- locale bonden. Wettelijk in bedwang te hou
den. Of dat .mogelijk zal zijln' valt af te wach
ten. Le'wis1 eb Öle ander® hoofdleiders der m'jjnf.
Kerk," na een hevig verzet dolor het Parïetoewt
van. Parijs dén 19 .Tanuari 1788 g-eënregistreieid,
wérden ovenn de g|eVaingjein genoWein Protes-
ïlaoition los gelaten, maar die vrije uitoefening'
.van ejkem anderen dan den Staats-godsdiensi
bleef streng v:erh|o|d|eln.
Hioor, al' deze oortegeln. .en vierVolgingen was
het karakter van den Vmidéer zwaarmoedig
en wantrouwend' gewonden. Op' het platteland
leefde hij1 qeinaaiam in zijn. hut; vaak had, hij
gbon ainjdér gteaeischap: dan zijn Osslen, die hij
aemóeldleiijk fcoespmeiekt en waarvoor hij zélfaj
liedjes vervaardigd hééft. In d|a •Oosfwaaito
gfedejgiein jHaute-V.endé|e is bet Katholielte gé'teof
-onhét'WiKt hcorschcnde g^bllev-eni. D|ei boeien'
ondersichcidden zich hiep viöoral door gjebeldht-
heid' aain hnjn adéllijke laindheiepein, zijl hetoioW-
dfön ihub'ieferhied, viefjmemgd. mét eén soort jojvialél
én llain'dielijfee gidl'mle|e(nKa:almheid. De édeffiiedén vain
Poitou én An jou wiaren gédbchtq jageirs én van
dief jeugd af gewand aam imopiajnneindei lichaalnte
oehiniinigén en luelf bant|elerim d|e|r wapénéh. Zijl
warén 'daardoor uitnemend geséihikt ram! op' te
treden afe aanvldérders 'd|eir boenen bij de. |onlus-
ten, die spoedig daarop' uitfetjakén.
De vbnmaa'mste aanl'cidiing daaftoe was
aaiivankefijk: d|e leed, dien de priesters tojp- dé
werkers Iwaiden zich strikt aan het neéhfeirlïjkf
betveï. In hun hoofdkWartier is bet zoo gioisd
als stil en. er galap géén' hefvélen van uit. Het
plan loon een1 giropit© publiciteitscampagne te be
ginnen. jwieidd opgiegevlen én men oordéélt, d'a.tï
dv? 'gelden der mijlnwierkieiBboinden, wier bedrag:
Op 15 miilioen dollar wordt geraamd, zoo goed
als in 'beslag zijb g|en-olmen.
Niettemin wordt gezegd, dat dei werkstaking
Op deze mianier niet kan: wlorden göbuoken, en!
dat men met beVefsfebriften g|e|en steenkool gedol
ven fcrijglt, teiffiij Hé neg|ep2|iing, zelf de mijnciir
gaa.t explloite|er1ebl,',
Tot nb taé zljlni geien pngertegelldheden gé-
méld, 'maat de riegeeiring1 'njeémt alle mogelijkiD
vicorzongisina atregjelfen-
De npienbare meeining is op de hand idler
autoriteiten'. Washington wordt overstelipd mlelt
telégxammten van Kamers van Koophandel, dijet
steun teozeggen, ook voor hst vervoer van
brandstof. Ook bieden zich Velé vrijlwilligers vqor
het dlefvén van steenkool aan, zooais 700 o,nder-
Wijlzers te New York.
Mpn (Vreest efein actie, van, het spo-orwegpie|r-
sobieiel'. Het hoofd vian ee:n, der voornaamste
vereemgingem van spoorwegpersoneel', die ni'eti
bij de Federatie van de|n Arbeid is aangeslirt-
ten, heeft zic'h heden evenals Gom'pers, uitge
laten, dat het stakimgsvèrbod den toesfd.ndi
kian verergeren. D® pegieering kan Dinsdag vairj
het spjqoiwégperson-e|€i' eien, jeisfc'h om loiobsvkxr-
hooging verwachten. Ondertusscben voorzien
dé miibwerkérshonden zich van rechtsgie't'e-.-j:-
dien bijistand tot betwisting der rechtsgletdigp
beid van het stakingsverhod. Nader méldt dé
.Times"-ooirresponde-nt te Washingtj-on, dat de
AiiK-rikaansche bTaJdlem van bedien vooral Kji-
zonderheden öiedtedeellen' omtrent de militaiivt
maatregelen d'oor de regeering geno'imlen. Naaij
geméld wordt zijp 52 regilmlentein Infanterie,
28 regimenten, v'cddlartilleriei, 4 regimenten
cavalerie en 20 hataljiops mitrailtenrs beschik
baar Vtoo-r dé bewaking der mijlnen. Hiat Dépar
tement Vató Oorlog heeft ook1 alfes gedeed voior1
de genie enl jandjere1 hnïlpitiootepien mot inbegrip:]
vim het sigqaallqoirps, om' alle commando's1
der m'ijlndist'ricten pier diaadllqozé telegrafie tol
voihind-en.
ALLERLEI.
De m'agis'traat vian idestad Flensburg heeft
éen memorandum gtepublideord waarin wórdt ge
wezen op' het ovbih\T^|2!n!d! Duitséhe karakter van
dé stad. Veldleus de resultaten der laatste volks
telling bedroeg' het aantal inwoners, wier moeder
taal Deensch is, slechts 6.4 pCf. dér beviolking,
de kinderen medteg^tekpind. De leidejrt'dle pérscoin'-
ljjkheden ipp1 alle ecoqolmisch gebied zijn sedierti
tientallen Vian jaren;, op ader ctnkele, uitzonderingen!
na. LKiitschgezin'd. Van de leidende Dteensche po
litici in Flensburg: zijln dé meesten afkomstig uit
Noord-Sleoswljk' en mjet uit Flteusburg zjöII. Van
Constitutie nun-sten afteggen 'den spoe
dig daarop de dienst in de legerscharen der ge
hate R'eprabllek, waartoe zij gedwongen werden.
Den 24n Februari 1793, aan de grenaen door
tal' va.n vijanden overvallen, schroef de, Conven
tie de oproeping uit van 300.000 man.
Spoedig daarop vielen er oproerige bijteiein-
klomsten in de dorpen vóór; op verscheidene
Plaatsen werd d© noodklok geluid. Dien 13n
Maart weigeren 500 j-qnge li'ediep te Yzérnav,
een dorpje nabij. C'hoiet, aan d|e loting d,eel te
nemen. Eene afdeieling Republikieinscha ruitOrs-
komt aangerend om hen te dwingen; maar
door de boeren (die zich met knuppetó, en
hqoiviorken gewapend hadden) genoodzaakt
tot een haastigen aftocht. Na dte overwinning
'zloeken zij ee.n aanvoerder, die gevonden wurdp
in Stofthet, boschwachter te Maulévrier, dte bb-
reid is zich aan hun hqofd te stellen.
De geschiedenis v«n d|eEldn grooteni vedej
diiger der Vendée, die voortdurend de ziel is
gleweest v'an den- oorlog: ie'n zijp heldenmoed mjef
den dood. heeft bezjegeld, kan, |eraed'ölijk als' leid
draad strekken bij d© beschrijlvinggi van dé groot-
s'che daden der Vendóers.
Stoff/et deni loqp der gebeurtenissen
vtOiOrziendle had needs sedert geruimen tjjd
zich onledig glehouden mét het vervaardigen
van wapens en kogels- De uit Yzérnav ver
dreven cavaferisten waren iontkomen in de
richting va,n het landstadje Vezins, waar zich
een Steak© afdtepiling' netpublikeinsche infanterÜci
be,poind
StjOfflét begrijpt onmiddellijk, dat de ltepur
biikeinen zich geducht willen wr>ek©|n, en)
meent, dat zijln' geimpnoiviséerde', gleestdrii"dge|
soldaten heter geschikt zijp; om' als aanvallers
dan Wel' als verdedigers iopi tel treden. De iqön-
vondigte hesch wachter, 'di© echter afe leenvj-oadig
onderofficier in d© legers jdjels Koning's had ge
dimd, handel! thans mét waren vleldhaersblik.
Hij: kiest d|e beste schutters ©in hein, die. van giefwé-
ren voorzie'ni waren, uit, en. zp|nd' zé „eln tirailleur"
tegen, die oprukkende infanterie der republikeinen'.»
Eep verwoed gievteicht ontwikkjell't zic'h, plotseling
worden de aaplvlallers door boeneln, mist zeisen
gewapend, in1 die fï'ankf aangegrepen, zij vluch
ten in wanotrdc en Stoffltet bivakkelart met zijin,
landelijke troepen .op heit schouwtoneel zjjn.er
eerste overwinning:.
(Wordt vervolgd).