Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevallenverzekering
43ste Jaargang.
Vrijdag 16 Januari 1920.
No. 12640.
B E RICH T.
i.L
BureauKoemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco p.
post 2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
A d v e'r t e n t i e o l 15 ragels f 1.50alka regel daarboven 30 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 60 ct. p- regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Ihcaiieerkoaten worden berekend.
hij P A fl hij
levenslange "I f 8 8 verlies van
geheele 111 B een hand,
invaliditeitIJ voet ol oog
De verzekering wordt gewaarborgd dooi de Hollandsche Algemeene Verzekeilngsbank te Schiedam.
bij verlies
van
een duim
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vinger;
Wij vestigen er de aandacht op, dat adver-
tentiën, bestemd voor het Zaterdagmiddags ver
schijnend nummer van ons blad, des Vrijdags
in ons bezit moeten zijn.
Na D1 2 uur Zaterdagochtend kunnen, in
verband met de beperking van den arbeidstijd
in het drukkersbedrijf, geen advertentiën meer
voor de editie van Zaterdagmiddag worden
aangenomen.
Ons Bureau is Zaterdags na 1 uur gesloten.
Buitenlandsch Nieuws.
DE RELLETJES TE BERLIJN.
Gisteer is helt in Bieiriijh zieer rustig glawefisti
n helt N, feta diefr sifcald heeft mwn vl'ugf-
-Cl ïiftpjn verspreid om de mfenschen tod. fién |aA!-
girnïtielne stalking ujt te noodiigie'n „tegen de sjofda,-
tesk'a;."
D? tram, viaductspofor, fijjeclrisohe centralfe^
en Jgasi'abiifelkjm werkten dioior, afl'etóa ld© stedjrK
hj^ei Ir,alm, dïfe sljejchtgl in enkele 'huitjpn wijken k>|op$
fotaakteu In del grwxja fabrieken namen dp .pji-i
hlédietrs stehts vo,or een kliein dhel aan de sla-
hu-ig defeat Sihmiens en Börsigi werkten. iWöjar
getaakt wtordt, is dit siijeichfs grisrixtédl d,o|or de
Bedreiging vlajn die radioafb minderheden,
De „Vopwiairts" mle'idt ,ovier de staking' nég,. Bij
de^ firtniai Lud'wig loopwiel, heeft sifechts' leien kl©i,i^
den de'r arbeiders aajn diein oprloleip' g,ebo|a|r g^>
gev'eri, In de fabrieken v'an'Schwarizk,o;pff wpirkti
h- ildaju hei: g'rotoitste deel dfer arbeid'-'rg d)0|0(r.,
doeh tie, Btetrlïjn. staakt mieter dan de hlft.|e, In de
xiepiifalbtri'eOcjeta van Knnrr 'wierken -S00 van dte 2500'
arhjejid'elrs. In andere fabrieken wordt miel 16%
kelie, uitzonderingen dio|orgiewto(rkt.
Bje „EWÏnlelr Lokal Anzeiger" mlaldt, dat ta#
valn arbleid'elrs, :arbfefidsteirs Van de g?m^3'ute en
ook hrpdiiejndietn uit bedrijven, dsjet valn
zijn voojr de bielvjoliking: den oproep dor co.mituu-
nxsfen gevolgd hebben en zioinder opzegging zijp
gaan 'staken. Die- ailMdersciomtaissie van dei Opst-'
havicn heleft om deze tuchtwjlhoisheid haar m'an-'
uaat nlelefrgtelilegid.
detfiumekwestie.
De Amerikanen schijnen zich nog steeds voor
de Fmme-kwestie te interesseeren.
Men verwacht te Fiume een Amerikaansch
oorlogsschip, hetwelk binnenkort door andere
zal worden gevolg. Ook meent men te weten
dat er Amerikaansche troepen geland zullen
worden ter vervanging der Italianen zoodra
te Parijs een beslissing zal zijn gevallen.
Intusschen wordt uit Parijs gemeld, dat. in-
besllst ge Fiumevraagstuk nog niets is
Een telegram aan „Gentral News" uit Rome
Zegt, dat te Rome inlichtingen zijn ontvangen
Uit Spalato, volgens welke de Zuid-Slaven Ame
rikaansche matrozen hebben aangevallen, waar
hij eenige matrozen gedood en gewond zijn.
Van Amerikaansche zijde wordt echter gemeld,
dat over deze zaak nog geen inlichtingen zijn
ontvangen. Volgens de laatste officieele be
richten was alles rustig.
In Amerikaansche kringen te Parijs wordt
gezegd, zoo meldt men, dat Lloyd George het
nieuwe plan heeft aanvaard waarbij Fiume
onder Italiaansche souvereiniteit wordt gesteld,
om ^01^ei1 verschillende uitleggingen gegeven
den RnBf4,0tSelmgC wijziging in opvatting bij
d Premier' en 00k schijnt het bij
wordt o- 1 verfelaren. In sommige kringen
gezeg at ze overbluft zijn dooi Nitti's
dreigende waarschuwingen voor opstanden en
bolsjewisme en wat er verder in Italië zal ge
beuren, indien Fiume niet wordt geannexeerd.
Anderen echter zien m het toegeven van Lloyd
George en Glemenceau aan Nitti een krachtigen
tet om president Wilson te dwingen uit den hoek
te komen en de Ver Staten zich onmiddellijk
ze laten uitspreken of ze plan van zijn zich ver
der met de Europeesche zaken in te laten.
kamen met deze veronderstelling verklaart
men in diplomatieke kringen, dat deze jongste
Z,aken weer eeö bewiJs is koe de oude
entente der Geallieerden welke tijdens den
oorlog zoo vast aaneengesloten was nu af
brokkelt en met het komen van den vrede stuk
valt, wegens de lijnrecht tegenovergestelde aspi
raties van de leidende Europeesche mogend
heden. Het is een feit, dat niet is tegen te spre-
spreken, dat Wilson is geflikflooid om hem te
doen optreden als werktuig van Clemencean en
Lloyd George in verleden voorjaar, toen zij
hem den Adriatischen rommel lieten opknappen
en hij de geheele verantwoordelijkheid voor de
Italiaansche ambities op zich nam door vast te
houden aan Fiume als vrijen staat. De Fran-
schen steunden dit, daar zij Italië niet als over-
heerscliende mogenheid in de Adriatische Zee
willen. Voor den oorlog woog Oostenrijk op
tegen Italië, maar met de verdwijning van Oos
tenrijk als groote mogendheid is Italië besloten de
teugels in de hand te nemen. Clemencean kreeg
Lloyd George's steun om de eischen van Italië
in de Adriatische Zee te versluieren in ruil voor
Frankrijks steun aan den Britschen honger
naar de Duitsche kolonies en gebied in Turkije
Mesopotamië en Perzië. Nu echter de tijd rijp
is om te praten over Turkije staan de Franschen
en Engelschen vijandig over elkaar wegens
Syrië en de overeenkomsten, welke het vorig
voorjaar zoo mooi zijn gesloten, worden verge
ten Geen mogendheid wenscht haar hand te
toonen in het graaien naar land in Turkije,
totdat ze precies weet welke houding de regee
ring der V. Staten denkt aan te nemen bij de
onderhandeling over het vredesverdrag met
Turkije.
HET LOT VAN TURKIJE.
Het „Journal des Debats" is zeer tevreden
over het feit, dat Lloyd zich bij de Fransche
plannen betreffende Gonstantinopel heeft aan
gesloten en, er van afgezien heeft om de Turken
geheel uit Constantinopel te verjagen. Het
blad ziet daarin een gelukkig gevolg van de
vrije en openhartige discussies die in de groote
Fransche en Engelsche pers over het Turksche
vraagstuk gevoerd is.
Met het lot van Gonstantinopel is echter de
heele Turksche kwestie nog niet beslist. Er
zijn zekere voorwaarden onmisbaar voor de
vorming van een levenskrachtigen modernen
Turkschen staat aan de Dardanellen en in Klein-
Azië, zooals men dien nu wil. De Dardanellen
moeten onder een nieuw betrouwbaar toezicht
komen er moet een Europeesche raad in Tur
kije worden ingericht ter bescherming van de
Christelijke minderheden en ter bevordering
van den economischen wederopbloei en einde
lijk er moet vooral een goed georganiseerde en
krachtig beschermde Armeensche staat buiten
alle Turksche gezag om worden tot stand ge-
gebracht.
Het behoud van Constantinopel zal de Tur
ken aan het nieuwe regiem binden en er hen
toe brengen zich van de verlokkingen der bol-
sjewiki af te wenden en een door de mogend
heden ondersteund Armenië vormt nog een dam
te meer tusschen Turkije en het huidige revo-
lutionnaix-e Rusland.
ZWITSERLAND EN DE VOLKENBOND.
De „Petit Parisien" verneemt, dat de oud
president der Zwitsersche republiek Gustave
Ador te Parijs komt, om bij den Oppersten
Raad in opdracht van den Bondsraad stappen
te doen met betrekking tot de toetreding van
Zwitserland tot den Volkenbond De president
van den Zwitserschen Bondsraad, Matto, heeft
een langdurig onderhoud over dit onderwerp
gehad met den Franschen zaakgelastigde te
Bern.
ENGELAND.
De minister-van Verkeerswezen heeft in den
namiddag de spoorwegmannen er van in ken
nis gesteld, dat de regeering bereid was conces
sies te doen, doch dat zij er niet aan dacht iets
van haar algemeene beginselen prijs te geven.
De regeering hoopte, dat de spoorwegarbeiders
de nieuwe voorwaarden zouden aanvaarden.
Reuter seint nader:
De gister gieihoiudien ciotifcrlelntie va|n 'dé sptopir-,
wieigair'hlc-|idieïrs heeft bij' nxjeppdcrheid van stemt-'
méri fcleisiblpfn heit aiainhiod dhr. nejgjeiering' aan te,
nteimlein. Tbotaas deteldie m©e, da,t pip enkele pun-
Ivin nog taphiellfdieirTngien. alan de rfegeering- zniu dién
worden giévraiagid., Delze zouden achter geien aam
Mding gpVeln tot moeil'ijikbedtóm i
EGYPTE.
Naar de „Times"-correspondent te Cairo me
dedeelt, schijnt men in Egyptische kringen van
meening te zijn, dat de toestand in Egypte thans
zoodanig is, dat spoedig zal moeten worden
ingegrepen, daar het anders wellicht te laat is.
Deze meening wordt versterkt door de verkla
ringen, welke door twee Egyptenaren, Adly
Pasja en Sarwat Pasja, in een interview zijn
afgelegd.
De Egyptenaren, die nauw betrokken waren
bij de kort geleden gevoerde onderhandelingen,
verklaren, dat de missie van lord Milner een
nieuwen toestand heeft geschapen. De vraag,
tot hoever lord Milner's bevoegdheden gaan,
welke van zekere zijde werd geopperd, behoeft
niet verder te worden overwogen en, wanneer
men tot een beslissing mocht overgaan, heeft
de missie niets te vreezen, ten minste wanneer
deze beslissing wordt genomen door een volks
vertegenwoordiging. Deze zal echter slechts
de maatregelen nemen, die zij gepast acht, daar
de met de missie gevoerde onderhandelingen
voor geen der beide partijen bindend zijn. Bo
vendien zou de missie moeten uiteenzetten, wat
zij bedoelt met Britsche en buitenlandsche
rechten.
Het belang van dit interview is gelegen in
het feit, dat deze autoriteiten het wenschelijk
hebben geacht, den weg der publiciteit te be
treden, en dat er weinig twijfel behoeft te wor
den gekoesterd, of er wordt een meer of minder
vertegenwoordigend lichaam samengesteld, dat
officieel met de missie in onderhandelingen kan
treden. Het is blijkbaar de bedoeling des Pas
ja's geweest, de openbare meening in deze rich
ting voor te bereiden.
Of Zaghlul aan het hoofd van deze vertegen
woordiging zal willen staan, kan thans nog niet
worden vastgesteld.
ALLERLEI.
De Sjah van Perzië, die een officieel bezoek
khmt brengen aan het Belgische koningspaar
kwam te Brussel aan de Znider Statie aan, waar
hij werd ontvangen door den Koning en prins
Leopold. Op den tocht van het station naar
het paleis werden hem de militaire eerbewijzen
gebracht. Des avonds had een galabanket
plaats, waarbij hartelijke toasten werden gewis
seld.
De Canadeesche regeering is van plan een
lading tarwe naar Oostenrijk te zenden als on
middellijke hulp en met de Vereenigde Staten
en Groot-Brittannië samen te werken om cre-
diet te verleenen aan Centraal Europa.
De Fransche regeering heeft besloten, aan
Lloyd George het grootkruis van het Legioen
van Eer te verleenen.
Het „Petit Journal" meldt, dat de com
missie voor de berechting van de oorlogsmisda
digers gisteren heeft vergaderd en aan de hand
eener lijst van schuldigen aan misdaden tegen
het volkenrecht een standpunt heeft uitgewerkt,
op grond waarvan uitlevering van de Duitsche
autoriteiten zal worden geëischt. De lijst bevat
de namen van 880 personen, waarvan 330 door
Frankrijk worden opgeëischt.
18' Januari wordt het directe spokrwegver
kelen tusschen Fxunkrij'k en Duitschl'and hervat.
BINNENLAND.
Steenkolentreinen.
Pit Zigivlelnaar niee;dt men:
In Duitschi'aïxd is nu dei staking giefukkxg zia?
viejriioiopiein, dat Van heden at de s-te^nki-^ieplfeij
iK-'n wltder naiar Nodei-fand zuilen vBirUekjxteiR Yp-
'xie Ilolla'ndelrsi Lieigieven zich nu ijlings wed®: pek
trein naar ons l!and, daar ernstig© onfusion het
verb:'ijf ginds oinraladzaam mak'cm.
Het vervoer van Dienstplichtigen.
In aansluiting aan hetgden dezer dagen totvlep,
de 'te; dezer zake te wach'tfeb maativ.g'-ien iSf
mVdegledeex'd, kajn thans wordien texiebt dat
doi® dein minister v!a|n Gorjjbg a. i. de bes'chikkjng
'is gbnomjen, waardoor atxle: dienstpJichti.'en. daar
onder 'biegreipen het restervd-perslineej Lenédén-
de'n riaing van adjudant-onderofficier (-vaandrig)
fin vrijwillig di|e|nie|nde militairen beneden diVa
xatig van onderofficier, mits in uniform' gieikfeed
zich fe mögleilïjkJhieid geopend zien, oni hoogs!) n»
v'itïixiaai peg- maand blij Verleend verlof in rij-
tuigjen v|aïx dief laagstel klass© tegen betaling van
40 pCt Valn de ;gle!wöue< burgervrachtpi'ijsetx té peli-)
aein.
Heit zou ni|e|t uitgieteljoten zijn, da|t de Legjjr-
order aiangaaixdjel deizie beschikking reeds Vrij
dag 16 de'zler in 'helt bezit der troepen oomiotekV
dainttn ziou fcuxmtefn zijn.
Op onz0 nadenie v'raagi Vernamen wij: nog', dat,
nadat aan die dirleicties dier spoorwegen gfibib-.
kien wiais, dat dei minister van Oorlbg a., i, te
dezen opzichte- mlet zijn a|mbfëVolo!i ganger Van
inzicht viorschdidef, hjett ojo(k! aian Je harerzijds
helsta'amde groioitjet medewerking' lie Janken is
%viöjels't, ïat. dfi 'Begieetring' (Hein yoor Je d)i©nsf-
pilchtigein zjOfOi guns'tigeln
nen treffen.
m'alatilefgoT heeft kun-
Gemeenteraad.
Vergadering van den Raad der gemeente Schie
dam op Vrijdag 16 Januari 1920 des
nam. 2 uur.
VotorzitHelrdia bürgemleesteir, de h'Oer A. J.
N i e u w j a1 a ,s r e d.e.
Arvorehs tot behandeling van de g-^W'Cnie. zaken
over te gaian, hiexd de V ujot zi tier dei vpjl-
gonde liefde:
Dames en Heer en.
De goede gewoonte getrouw blijvende en al
vorens onze gewone werkzaamheden aan te vaix-
gen, is het mij een aangenamé taak, in de eer
ste raadsvergadering van' dit jaar U en de
Uwen en tevens alle ingezetenen, mijn welge
meende gelukwenschen aan té bieden bij den
aanvang van het nieuwbegonnen jaar.
Wanneer ik in mijne gedachte eenige maan
den terug ga, rtioge ik met dankbaarheid ge
denken, hoè U bij mijn benoeming tot Uw
Voorzitter, mij met groote welwillendheid zijt
tegemoet gekomen om aan mijn taak, welke
thans voor, mij een levenstaak *is geworden,
met U allen gezamenlijk te kunnen arbeiden
de behartiging der belangen, de bloei en wel
vaart van Schiedam.
Werpen wij een terugblik op het afgeloopen
jaar, dan moeten wij constateeren dat, hoe
gaarne wij ook deze nieuwe tijdkx-ing, waar
naar zoo hoopvol werd uitgezien, omdat hij
ons eindelijk de lang verwachte wereldvrede
zou brengen, met blijdschap zouden hebben
begroet, als een nieuw tijdperk van welvaax-t
en van geestelijke en moi-eele verheffing, wij
daarin ontgoocheld zijn geworden.
Allerwege ziet men nog verschijnselen van
duurte, ontreddex-ing van handel en vei'keer, ge
brek aanwoningen, aan grondstoffen, schaarschte
van brandstof. In tal van landen wei-ksta-
king, opjaging van loonen, abnormale ver
korting van arbeidstijden met als noodwendig
gevolg, vermindering van productie, toeneming
van ontevredenheid, onlusten en geweldple
ging-
Alleen, wanneer tot de erkenning wordt ge
komen, dat de achterstand, die de oorlog schier
op elk gebied heeft veroorzaakt, slechts is te
herstellen, indien ieder voor zich bereid is mede
te werken, om langs den weg van recht en or
de de maatschappelijke verhoudingèn, sociale
en economische misstanden te verbeteren, en
daarbij worde ingezien,, dat arbeiden en be
zuiniging deugden zijn van veel verder sociale
strekking dan ooit te voren zal de komst van
betere tijden nader kunnen gebx-acht woi*den.
Dan zal weder algemeen gesproken worden
van den zegen van den arbeid, instede zooals
velen dien thans als, een vloek willen doen voor
komen.
Toch mogen wij dankbaar erkennen, dat oixs
land ten dezen opzichte in gunstige positie
begint te verkeeren,.vooral nu die twee zwa
re ketens, mobilisatie en distx-ibutie, langzamer
hand van ons werden afgenomen.
Gelukkig bij dit alles heeft de groote nood
en ellende om ons heen, ten slotte de naasten
liefde naar voren gebracht en tot medelijden be
wogen. Ons land moge daarbij met eere genoemd
worden en in het bijzonder zij daarbij vermeld,
de groote offervaardigheid onzer ax-beiders.
Roepen wij thans in onze herinnering, het
voornaamste wat in 1919 in onze gemeente
is doorleefd.
Wij denken dan terug aan den heer Honner-
lage Grete en houden in dankbare herinnering,
het vele goede, dat hij voor de gemeente heeft
verricht. Zoo vraag ik mij af, is het niet ook
voor een goed deel aan zijn geest te danken,
dat de Wethouderskeuze hier zoo gunstig, ja
voorbeeldig verliep en dat hier in Uw Raad
en in Uw College zulk een goede tooxx heerscht,
van zooveel waarde voor een viuxchtbare samen
werking.
Dames en Heeren, gij weet dat de oude Raad
en het oude College - en als ik dat noem, dan
denk ik nog in het hijzonder aan den heer Van
Westendorp als een zijner voortreffelijkste
