PLANTENBOTER
Laat stoomen, verven, wasschen
en strijken bij de
„DE PHOENIX", Telef. No. 15.
ten, w. o. de verordening tegen beperkingvan
de woongelegenheid en het verleenen van voor
schot ad. 310.000 aan Volkshuisvesting"
voor den bouw van 59 woningen e.a.
Deze mededeelingen worden voor kennisge
ving aangenomen.
Het Ziekenhuis.
Van den heer v. d. Most zijn ingekomen
eenige vragen met betrekking tot het ontbre
ken van een wachtlokaal voor bezoekers van
patiënten in het nieuwe Ziekenhuis.
De voorzitter zegt. dat ofschoon het
gebruik is, dat deze vragen eerst naar B. en W.
worden gezonden om te worden beantwoord,
hij hierover thans Wel iets te zeggen wil. Het
aantal bezoekers, hetwelk zeer is toegenomen,
soms 80 per dag kan, niet in de bestaande
wachtkamer worden toegelaten, daar deze slechts
14 A 18 personen kan bevatten. Eerst is gepro
beerd de bezoekers in de vestibule te laten
wachten, maar die proef mislukte. De glazen
in de deuren werden vernield, men liep allerlei
kamers binnen, men trad zelfs in vertrekken der
zusters en in de operatiekamer. De patiënten
werden door de bezoekers zeer verontrust.
Een ziekenhuis is allereerst voor de patiënten
en dus moestem wij een ander middel ter hand
nemen. Door de invoering van kaarten heeft
men getracht den toeloop te beperken, maar
daar werd misbruik van gemaakt. Nu zijn er
kaarten van verschillende kleuren ingevoerd
vermeldend gedurende welk kwartierde bezoe
kers bij de patiënt kan worden toegelaten. Men
zal dus precies op tijd moeten komen en weer ver-
trekken. Getracht wordt de kleine wachtka
mer zoo mogelijk te benutten. Laten we dus
eerst het resultaat afwachten van het nieuwe
stelsel.
Voorz. stelt dus voor over dezo zaak niet
verder te discussieeren. B. en W. zullen onder
zoeken in hoeverre verbetering mogelijk is.
De heer v d. Tempel zegt, dat hij met
een 1 O-tal personen Zondag buiten heeft moe
ten wachten in het barre weer. Het was toen
noodweer. Men kan van de bezoekers niet eischen
dat zij a la minute binnenkomen en vertrek
ken. Zooals de toestand j.l. Zondag was, vond
spr. dien verschrikkelijk.
De v o o r z i t, t e r repliceerend zegt, dat on
derzocht zal worden of er iets .aan te doen is
De heer D i n k e 1 a a r meent, dat wellicht
het schaftlokaal, hetwelk nu de nieuwe
haven toch machinaal zal worden uitgegraven
waarschijnlijk niet door werkvolk zal behoe
ven te worden gebruikt, in den tuin van het
ziekenhuis kan worden geplaatst om als wacht
lokaal te dienen.
De voorzitter gelooft, dat men het dan
met den architect, den heer Stuivinga, aan den
stok zal krijgen. B. en W. zullen onderzoeken
wat ter zake kan worden verricht.
Van B. en W. zijn ingekomen
Het proces-verbaal van kasopneming bij den
Gemeente-ontvanger.
Kennisgeving.
Voorstel om den heer H. C. de Vlieger over
eenkomstig zijn verzoek met ingang van 16
Februari a.s. eervol ontslag te verleenen als
onderwijzer van school H.
Hiertoe wordt besloten.
Idem voorstel om het Hoofdbestuur van den
Ned. Bond van Gemeente-ambtenaren, in ant
woord op de circulaire van 27 October j.l. waar
bij wordt verzocht over te gaan tot den bouw
van woningen voor ambtenaren, te berichten
dat besloten is bij nieuwbouw door vereeni-
gingen of particulieren, waarbij de gemeente
op een of andere wijze steun verleent, een zeker
percentage der te bouwen woningen voor amb
ténaren dezer gemeente te reserveeren.
Goedgekeurd.
Iden voorstel om hun College te machtigen
voor den tijd van 2 jaren onderhands aan P.
du Pont q.q. te verhuren, tegen een huurprijs
van 3500 per jaar, de pakhuizen en open ter
reinen van den Buitenhavenweg ten Z. van het
Nieuwsticht.
Goedgekeurd.
Idem voorstel om een crediet van 11.000
toe te staan voor uitbreiding van de Smederij der
Gasfabriek.
Goedgekeurd.
Voorstel tot wijziging van de verordening,
regelende de bezoldiging van Ambtenaren in
dienst der Gemeente Schiedam, in dien zin dat
ook de Kringcommandanten der Brandweer
bij opkomst voor brand boven hun salaris een
uitkeering wordt toegekend.
De wijziging wordt goedgekeurd.
Van de Commissie voor de Fin. en de Belas
tingen mededeeling dat, in verband met den
financieelen toestand der gemeente, ook naar
de meening van hare Commissie een verhooging
der straatbelasting van 4 op 5 alleszins bil
lijk is.
Hierop werd reeds bij de behandeling van de
Gemeentebegrooting in dien zin een beslissing
genomen.
Van den directeur van den Gem. Woning-
dienst aanbieding van het verslag der door
dien dienst in de maanden October en Novem
ber 1919 onderzochte woningen.
Van mr. J. H. Welcker mededeeling dat hij
zijn benoeming tot lid van de Commissie v.t.o.h.
Lager Onderwijs, opnieuw aanneemt.
Van de wed. W. F. v. d. Beek dankbetuiging
voor de verhooging van den haar toegekenden
toeslag.
Van de Commissie uit den Kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente tot behartiging van den
Diaconiearbeid dankbetuiging voor de haar
toegekende subsidie.
Voor kennisgeving aangenomen.
Van het Hoofdbestuur van den Ned. Zan-
gersbond verzoek voor den wedstrijd in 1920 te
's-Gravenhage onder de auspiciën van zijn
verbond te houden, een prijs beschikbaar te
stellen, hetzij een medaille, hetzij een beker als
wisselprijs, hetzij een bedrag aan geld.
Dit verzoek wordt ter afdoening gesteld in
handen van B. en W.
Van mej. C. M. L. Zoetmulder dankbetuiging
voor hare benoeming tot leerares in Stenografie
aan den Gemeentelijken Handelsavond-cursus.
Kennisgeving.
Van de afd. Schiedam van den Bond van
Werklieden in openbare diensten en bedrijven,
adres, waarbij zij ter kennis brengen, dat, door
verschillende bedrijven zonder hooge noodza
kelijkheid wordt afgeweken van den 8-urendag
en verzoeken een betere naleving te bevorde
ren.
In handen van B. en W. om advies.
Van het bestuur der vereeniging tot bevor
dering van Chr. onderwijs te Schiedam, adres,
waarin financieele steun wordt gevraagd, in
verband met aangebrachte verbeteringen aan
hare Bewaarschoool aan de Broersvest en zoo
deze steun niet mocht worden verleend, voor
1919 een extra subsidie, opdat de salarissen
voor het personeel van de school gelijk gemaakt
kunnen worden aan die van personeel aan de
gemeentelijke bewaarscholen.
In handen van B. en W. om advies.
Van de vereeniging „Volkshuisvesting" aan
bieding van het jaarverslag en de balans en
Winst en verliesrekening over 1918.
Het verslag wordt voor kennisgeving aange
nomen en de rekening e.a. gesteld in handen
van de Commissie voor de Fin. en de Belas
tingen.
Van het bestuur der afd. Schiedam van de
vereeniging „Eerste hulp bij ongelukken.' adres,
houdende het dringend verzoek hare vereeniging
jaarlijks een subsidie van 250 toe te kennen.
Van B. en W. van Smallingerland schrijven,
waarbij ter kennisneming wordt gebracht een
door den Raad dier gemeente aangenomen mo
tie, de wenschelijkheid uitsprekende, dat door
wijziging van art. 10 der Wet van 24 Mei 1897
(Stbl. no. 156) de uitkeering op de jaarwedden
van Burgemeester en Secretaris ten spoedigste
wordt verhoogd en bepaald op ten minste 50
van het bedrag dier jaarwedde.
In handen van B. en W. om advies.
Van D. Hoek, dankbetuiging voor zijn. benoe
ming tot onderwijzer aan de Herb, school voor
jongens.
Kennisgeving.
WordI vervolgd).
str. 11 vrouwenzak met inh., Collignon,
Hoogstr. 166 dasspeld, Bijl, Overschieschestr.
94hond, Vinke, Mariastr. 96b.
Ingezonden Mededeelingen.
Kunst en Letteren.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Crisismaatregelen.
Verkrijgbaar in de week van 15—21 Jan.
Suikerkaart bon 15, van 1218 Jan.
bon 16, van 1925 Jan.
Broodkaart. De broodkaart van het
123e tijdvak van 14—23 Jan
Vetkaar t. Bon 6e week 1422 Jan.
Gemeenteraad.
De GejmipionInlaad heeft gister o.m. neg h|e-
siofv-n tot prdmievrij pensioen en hel vfror reke
ning der grlme-c-n te rdmen vjaft do kosten vaiq
ziefkcahoidsstel 1 ing (tor dalarljcb vtapplSchfn g(ri-
mielen te-aimbton amn
Gdedgic-ke-rnd wierd hielt Vjotarste! van li. ienj
W. óm te bepalen, dat bouwVorieenigLvgien, dia
in aanmerking wetnschen te komifen Voor eelh
■oorschot, violgeins dei Woningwet, aan uit dgetty
middieiiem gevonden kapitaal, slschts .2 pCt. vary
die, bota'iie bouvfcioptom aanwezig moeten hebben,
Eten aimit'ndöment—Kotrplea1 om die volle 100 pCt,-
Toot te schieten werd met 12 tegen 9 stemlmjejn
veerworpen.
Die, voorsteden in zake bat sluitingsuur vjo|ojr
vischwinkeii's en de elieietrificeiie van do viejrf
óch ting op de Rrcieirsvest werden aangehouden
tot die volgende zitting'.
F. H. b. O.
In de gisteRriónd gehouden vergadering van
E. H. h. O. wierd helsloten een ba|zar te |o<rga,-
ui-A leren in het gebouw Va!n den R. K. Violfa-
twod op tof na dein 17en April' a.s. ter getogenheidj
van 2-jarig bestaan, der afdcoffibg, ten bate
Voor aan te schaffen materiaal, waar Vin gr,optie
behotrlte bestaat. Eiein comité bestaande uit ei&n
40 la1' damels <e;n heerlein werd geVoem'J (Ojndjeïj
Aiding van de dames Van Gogh, Vai: der Zieia
en Mo-ntfoort :ejn de beiareln v. d, Rov cnk&tmp,
v. Pan' on v. BralkleL
VjcHOT liet Efflre-Gsmilé zuilen worden aang©-
zacht de biugicimlöesMr ,ejn de hoeren Mr!. v^:
Eawm, dr. djsi Leeuw en dr. de Bruijn, functiona
rissen 'dier Afdcejing. Die w|erkz:auinhcd,cn Van-
ge n aan op 23 dezer.
Gevonden voorwerpen.
Te bevragen aan het Commissariaat van Po
litie op alle werkdagen van 1 tot 2 uur 'smid-
dags sleutel, breukhand, étui met schrijfbe
hoeften, stap van zuurstoffleseh.
Bij vinders breekijzer, Zuidgeest, Broersvest
51 handschoen, Feelders, Villastraat 98 sleu
tel, Schoenmakers, Singel 134 portemonaie met
inh. de Vries, Steijenschestraat 20 slot, Kleiss,
Zwartewaalschestraat 24 sleutel, Wezenberg,
Overschiescheweg 154ellen katoen, Nolet,
Hoogstraat 194 handschoen, Witberg, Nieuweb.
19; hond, Mandenmaker, Ged. Broersvest 36;
handschoen, v. d. Kooy, Westfrankelandsche-
str. 84a zakje met inh., Bijkerk, Groenelaan
19 bont, v. Driel, Leliestr. 33 kinderschoen,
v. Dijk, Vriendschapstr. 3bkousen, Schra,
strijenschestr, 26; geld, de Pater, Piet Hein-
Joh. Seb. Bach en zijne werken.
Nu hier ter stede den 19en Januari in de
Groote Kerk het Weihnachtsoratorium van
Joh. Seb. Bach ten gehoore zal worden gebracht,
lijkt, het ons niet ondienstig iets te schrijven
over Bach's loven en werken.
Joh. Seb. Bach in 1685 geboren te Eisenach,
als zoon van den stadsmusicus Ambrosius Bach,
stamde uit een familie, waarin men van geslacht
op geslacht muziek had beoefend. Toen hij
op 10-jarigen leeftijd zijn ouders verloor, werd
hij door zijn ouderen broeder Johan Christolph"
in huis opgenomen. Beeds vroegtijdig moet hij
zich hijzonder tot klavier- en orgelspel aange
trokken gevoeld hebbenmen verhaalt al
thans, dat hij tersluiks bij maanlicht een cahier
met. compositie's van Troberger e.a. copieerdc,
dat zijn broer voor hem verborgen hield. Op
14-jarigen leeftijd verliet hij wegens oneenigheid
zijn broer's huis en werd sopraanzanger in het
koor der Michaelskerk. te Lüneberg om de
beroemde organisten Reinken en Lubcck te
hooren deed hij herhaaldelijk de wandeling van
Luneberg naar Hamburg (ongeveer 4 uur gaans).
Na hij den stêmovergang een paar maanden
violist te zijn geweest, werd hij in 1703 als or-
nist, naar Arnstadt beroepen. Bach moest dik
wijls klachten ondervinden over zijn kunstvol
orgelspel in composities. De .betrekking als
organist te Mulhansen, die hij in 1707 heklee-
den ging, bracht hier ook geen verbetering in
het streven van Bach de protestantsche kerk
muziek tc verheffen, werd in zijn omgeving niet
begrepen. In dien tijd huwde hij zijn nicht
Maria Barbara Barh, uit welk huwelijk Wilhel-,
mina Friedeman en Karl Philip Emanuel spro
ten
In 1708 komt hij als organist te Weimar
waar hij tol, 1717 bleefhierop werd hij kapel
meester en directeur van de vorstelijke kamer
muziek te Kothen, een geheel andere betrek
king dan hij tot dusverre had bekleed, hij was
hier noch organist noch koorleider en zoo ont
stond hier het grootste deel zijner kamermuziek
daar stierf zijn eerste vrouw en hertrouwde hij
anderhalf jaar later met AnnftC Magdalena
Wulken uit welken echt Christolph Friedricli
(de Biickeburger Bach) cn Johan Christian (de
Engelsche Bach) voortsproten. In 1722 dong
Bach naar de organistenbetrekking tc Hamburg
maar tc vergeefs, want een onbekende had de
betrekking reeds gekooht. Ranken toen 97
jaar oud en nog als organist werkzaam voegde
hem die gelegenheid de woorden toe „Ik
dacht, dat dc kunst van phantaseeren gestorven
was, maar ik zie, dat ze in u voortleeft".
In 1723 kwam dc betrekking van cantor aan
de Thomasschool te Leipzig vrij en het gelukte
Bach deze betrekking te verkrijgen. De cantor
had tol, taak de leerlingen van de Thomasschool
in den zang (en enkele wetenschappelijke vak
ken) te onderwijzen en bovendien de muziek
in de vier hoofdkerken te leiden. In den tijd
van zijn cantoraat, dat Bach van 1723 tot zijn
dood bekleedde, componeerde hij zijn grootste
kerkelijke werken de Johannes- en Mattheus-
Passie, de H. Moll-mis, benevens een groot aan
tal cantates voor verschillende kerkelijke feesten.
In 1734 heeft hij 6 cantates vereenigd n.l.
voor ieder der drie Kerstdagen, voor Nieuwjaars
dag, voor den Zondag na Nieuwjaar cn voor
den Epiphaniën Zondag (komst van de Ooster-
sche Wijzen). Deze verzameling cantate's is
bekend onder den naam van „Weihnachts
oratorium". De zes cantate's belmoren litur
gisch bij elkaar, want de Kerkelijke Kersttijd
strekt zich uit over de oude „Twaalf nachten"
(25 Dec.6 Jan)- Ze zijn dan ook geschreven
voor de Kerk en de Godsdienstoefeningen in
den meest vreugde- en poëzievollen tijd des
jaars. Op den naam "Oratorium" kan deze can
tate verzameling eigenlijk geen aanspraak ma
ken, want een Oratorium vereischt 'n bijbelsche
handeling, en deze ontbreekt geheel, daar men er
alleen lyrische beschouwingen in aantreft, die
door het in racitatief-vorm voorgedragen Kerst
verhaal verbonden zijn.
De muziek van het Weihnachtsoratorium
bestaat evenals de meeste kerkelijke cantaten
van Bach uit koren, aria's en recitatieven. De
solopartijen worden vervuld door den Evange
list, (Tenor), de Alt, dc Sopraan (aan wie de
belangrijkste partij is toebedeeld) en den Bas
Het tweede deel vangt aan met een zelfstandig
orkestnummér, dat op afzonderlijke uitvoeringen
bekend is onder den naam „Pastorale". Ko
raai bewerkingen in den stijl der Passionen ko
men nergens voordaarentegen zijn er vele
kleine koralen van bijzondere schoonheid.
Op het, laatst van zijn leven dreigde een zwak
te van oogen, waaraan hij reeds langen tijd
leed, in volledige blindheid over te slaan na
dat. een tot tweemaal herhaalde operaties mis
lukte, moest hij de hoop op herstel van zijn
gezichtsvermogen laten varen. Dit vernietigde
zijn toch reeds geschokte gezondheid geheel en
werd gevolgd door een ziekte van zes maanden
hij stierf 28 Juli 1750.
Om nu nog even terug te komen op het voor
omschreven Weihnachtsoratorium, het zal voor
muzikaal Schiedam een feit van beteekenis zijn,
de uitvoering in de Groote Kerk aanstaanden
Maandag.
1 Iet, bestuur der Schiedamsche Toonkunst-
ai deeling heelt zich de medewerking verzekerd
van Neerlands groote Bach-zangeres, Mevr,
NoordewierReddinguis, terwijl Mevr. Drij
ver Jacquet uit Rotterdam en de heer Jan
Dekker uit Utrecht de verdere solistische dee-
len zullen vervullen. De. organist Jacques
VOEDZAAM
HEERLUK
VOORDEELIG
Vranken heeft het instrumentale deel voor zijn
rekening, waarbij dient, opgemerkt dat het groote,
orgel, thans geheel gemoderniseerd en pneuma
tisch ingericht, van grootsche werking is in eene
Bacil-uitvoering.
Het bekende Toonkunst,-koor uit Vlaardingen
werkt mede voor de groote koren en koralen a
cappella.
Het geheele ensemble staat onder leiding van
den heer Jos. Vranken en maakt eigenlijk elke
aanbeveling overbodig.
Rechtzaken.
De ramp van het s.s. „Zaan".
De Raad vow dto .Scheepvaart belaft een jom-
diVrziolelk ingostefd naar hét, door .een rnijnpntplofl
fin'g gteltroffen en zinken op 9 Novejmké-r 1919,
via'n bet stoomschip „Zaan" op tfe Noordzee,
bij wijk-a ramp 22 personen onn het leven kwa-
ïnlsjn, Rjcederij is d© j\r. V. Mij. Houlvalart,
Rolteid -hu.
wlpLdigia knal. gie-vjoil^d d jor et-n twlaeda 'Slagj.;
Aa'n 'dek^gekcinen zag hij i^teia -wftterzuk'
Si'a-a-'n. Het voorschip zlotafc ïéeds snel. Bei bp,
manning spoedde zich naar de stuurb'jioirdared-
dings'blOfOt, die ahn de davids buiten bjjoird hing.
Bjézio werd te wailjefr gjdJkben. Ge*uig|j was- alfa-ju
op ójdk achtiè-igebj'evlén. Hij wist' zk-1'f niet h-.(.-j
h|et kvvain. Hij had nog in dé b-xd willen
springiem, maar de sprong was le hojog. Kort
daarna wagen dje eerstel en tweede m i hi-qist ie(rv
ickln tremmer bij b.ejm gjekjomdn. Zij hadden in
die bajkborrdsredclinghpot pi'aafs genomen, dfa in
cl© ki'e|mmen onder d|ei dnivjdis aan dek stojnd.
Be boot wfais gqed to water giejkdm'en -en dig
mét dleln kop in den wind. Mm hald "hieifc schip
n-og zien z.inkje'n. De aindere bjddingboluft had
men eveneeps nog waargeniomle-n. Gedurende 4fi
uur had mjeln op z|eie rondgezworve i en was npg
gtepipoieierd te zeifai, doch daarin was m|en nidtj
gestaagd. D© lichten Van Ameland had men nog
gcizitende andere) red'dingsjboiot had' men uit het
opg vlcrlbi-ep.
ÖOiOir dem Zweedsch bje!rgingBV|a-artiiig wa,S -mjen
opge'pik t lejn aim Hoek' va-n HiO,lland atgez.e(t.
De leteTste mjalchinist C. de NVijs, uit Hotfar-
da'm, als gtejlhiga ge'hqord, deieide p. tw. ntofa,
dal hij in de mletesroicml was then de ontploffing
pi'aats had. Hij had zich naar dek Legeven mm
pi'agts tje nc-jmten in de stuurboiordsboiot, die ©ven-)
wier juist Van bjowrd zwaaide',
To!e!n Wals hij mie|t den tweeden machinist naar-
de bakhoio-rdshojot glegaan waar hij den etejrstei')
stuuTmap ieln le|en trcmmler aantihof,
Zijn velrdiejre vérk'iialring k*wa:m cvc-ic-n -n%4!
dif; van dén vdrigen getuige,
Alls icfers-le ge|u%et Word ia vW-v naak gehoord*.
d|e tweede sfuulilmajn A. Miojr, wonende te Ter
schelling. Dielzie verklaarde, -dat die Zaan esu
nieuw schip was, van 1100 Ion bruto inbond;
bet werd in 1918 gebouwd. Aaiu boord waren
24 kioppiein en hvteo patsBagfars. Men was van
Rpttlelrdajm mjet -een giejtnlehgdo lading wertiwlc-
kjia. Gieltuig© bezat hfetdipfama van derden stuur-
main, d|C- kaplitëiih deed tjejefans als eerste stuurt
man d iemst. Men bad hot vOnrnemirn mifrt de
r.outle door bet Keizer NVilhieimkahaal1 I© hemlojn
c(n zlpilf.e aanvankelijk koers,o:p hét vuurschip
Haaks. Er was lejrirs't een flauwe ikdielte, diül
l'atlelr !e,Ven wiel in ©pin storm was -overgegaan.
Om lia'lï eten 's' middags had getuige wacht tem
wlérd Ttirst:helingerbank gepasseerd. Het schip.
Vojcjr mfeit een JVo rnijis vïtart; die wind was
O.N.O. Getuig© mwnd©, dat zich in te lompje-
ving giifn mijnen bievioindienop zijn kaarbettd
Wiamejn géén mijnen aangétéekend. Onv ha.Ü-
zievéin had g'Otuigle d|ei wacht overgegeven, Bcj-
nddeiri gekom-c-n hoiordiei hij kort daarna, het waq
o-mstr-.v.'ks kwart vjoior zleVeh. 's avonds, io|ejn ge-
