Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevallenverzekering
43ste Jaargang.
Woensdag 21 Januari 1920.
b« rnnn by
No. 12644.
uïnnenland.
de Nette£!??te Ga!zelte" döe'Jf dat
BureauKoemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus i 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco p.
post /2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advartantiem 15 ragela f 1.50alka regel daarboven 30 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeeliDgen 60 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ©p aanvrage
toegezonden.
Incaaiearkoitan worden barakand.
levenslange w1" B| 18 11 verlies van
geheele 1 ij Jl een hand,
invaliditeitvoet 0j 00g
De verzekering wordt gewaarborgd doo» de Hollandsehe
Buitenlandseh Nieuws.
RUSLAND.
Kicfeinregeering heeft de mbbi Katte bte-
vril 11 vian de lichtingen 1886, 1887, 1839 en <1901,
iri'eliÖ ieletn bericht uit Helsingfiors.
DUITSCHE KRIJGSGEVANGENEN.
Gister zoudjem de eerste krijgsgevalrigeneii naanj
Duitschiland terug wtordiein gebracht. Zij die loip
dieh lïnketrdjuoever w|oinen komen het eerist aan
dte 'btefort. De eerste geviatogewein w|ó;rden WiOianlsdagj
in d'e kampen verwacht, vlanwaar zij ontslagen szul-
fcin worden. Dagelijks zullen 6 A 8000 Duitsche
g'evahgeinen naar bun vaderland terugkeeren.
ITALIË.
Ite Associated Preste" seint een persg'espiietk
met Nitti ovlelr
vitti verkifalardlel, dat Italië bereid is zich neef»
te telgen 'h'ij de beslissing via)n den oppcrsxieln:
raad. IX Adriatischlsl kwestie zal worden topgefoist
diocjfr ibiemidddling va|n die vredesconferentie fe
Patijj?; maar ais Italië 't wiejrk van fi n (opper
st n raad 'kan bkyoirderen d,o|oir dij uil niet fifc,
Zuid-Si'aviem npderhandelen. is liet biarri.d hit;,r-
tep lOviqr te gaan. De Adriatische kwestie! kan tiiel
haingielndie IbHijven. Het is van het giootste' be-
i'ang, dat die onmiddjolbjk wiorrït lOpgeiost. Wr
hopen, zjeide Nitti, dat-de Zuid-Si'aven eein vter-
zioiemlende houding zuilen aannemen, D zaak zal
op ,c|r-n Iwij'ze werden geschikt, die lalile pari ij,en,
b;vr.:<%t, De Italïaansche kamer en de senaat
hieil'hjeï) de Zuid-SahVien nooit als vijanden be
schouwd, mlalar als vrielndjem, daar de beide vjol-
tJn «tka'ndor ppadig1 .hebben en die1 samen toit
e)efn vergeilijk moeten hotbon. Frankrijk en Ein-
geVand Zijn gebonden dear het verdrag van L|0in-
dc'n. Itaiië zou ben aan dit verdrag hebben Wnem
houdt*!, maar hielt gaf er 'de viqosrkeur aaniafstand
ie dolen. Van vterschillende aanspraken. die in dit
vletdrag zijn Vaislgiefegd en een verzoenend- hou
ding aan te, nemen, oni tdl een vergelijk ;Le w
nu-in, dat d|e: Zuid-Slavien bevredigen kan. Op
de vr'alag, wiet d'Annunzio, uit Fiumë zlou vier-
drijvlen, antwioiorddiel Nitti, dat dit het gemakke
lijkste, onderdeel van de kwestie was, dal zan
der bif'ziwaren geregeld zou kunnen wonder,.
!*- YoA' Timtes" bevat een pmsgespmk
met Trumbits, die! verklaarde, dat de Zrid-Stavi-
sche regeering de vloimgeste'ide rageling van dp:
Adriatische kWetelie aanvaardt, volgens welke Fiu-
taie tot leien vrijistaiat wordt gemaakt, met
havbn leln spoorweg, die onder a»itrü.b van den
ilo.ke'nbond staian. Maair hij mkaktsi een uitzjom-
•ieling ten aanzien van de hepa,ing. vólgens wielkie
Halte eten smalle striQpk land krijgt mssehen de
stad en d'ef Itauaansche grens. Hij verklaarde. dat
deze eisch van Italië ovferbbdig' is.
AMERIKA.
Gom'peirs, die' voorzitter vlaln den arbeidersbond,
delekf, Vtolgiens een Reuter-bëricht, irtGle, dat d|o
bond 'zich mjeft ajlfo macht, waarover hij be--'
schikt, za1/ vje'rwieren, tieigen de w'et tegen opreis-
rigi bewegingen, die thalns voor tiet congres aan
hangig i«. f
ALLERLEI.
N Óp elem Iersdhe bijeenkomst tw New York
^dlefeiedeeild, da|t in d'tezie stad alfern reedis
voólr 2i/2 müili|ojejri_ ds inge|schrevlen op de lpel-
nmg dier leltetehe republiek,
In leien rapport v'an hetHritsche ministerie
van p'aatslebjk bestuur, opgemaakt d|0|oir Sir Geior-
,i- ^''Haa. het botofd van den geneeskundigan
lc?,S ,v* dit departement, wordt teriloops ver-
a ernstige influen'za epid'oniie .at'iten,
I'1 bat iand 100.000 leVens gekost heeft.
oio, spole, ïg mlogleiijk Z:an een Viitvoerig verslag
jovkr dipze epi'deMe bet, licht zen.
UustevS Ador, vioormalig oifösident van Zwil-
sternand, rs Maandag te, Parijs aangekomen ,om be-
sprefeingen Je voeren aangaande de toetreding tot
Hij, werd aan, hei. stalim .op
gewacht dotoii' dieln Zwitsersohen gezant'.
De Nederlandsche gezant te Londen.
eirleriandsche gezant te Londen, Jhr de Ma-
Vto Aderen, zich te P^mputh heeU V
bij verlies
van
een duim;
Algemeene Verzekeringsbank te Schiedam.
by verlies
n ij van een
B 2
wysvmger;
by
verlies van
eiken ande
ren vinger
goschtet-pt naar New: York, ptó1 zich vandaar ui:
naar Washington to b(e|gevten in verband mët
fanii l'iiO' olmjstandigbelden. Qp eene vraag, Le'n' dicioir
elch joiuirnardst gesteld, of de Nederlandsche pet-
gdeiriug malar zijn weten moeilijkheden in Jen weg
zou Heggen ialan de geallieerden in verbar.d rpcit
d|o uitlevering v'ah den ex-keizcr, antwoordde Zij.
n:>| Excjeïlentie„Hoe k!a|n ik dat weien?"
Comité voor Koloniale Historische studiën.
Jn tefoin op Dinsdag 13 Jan. jl'. tan (kadhir©
va'n het Koloniaal Instituut tel Amsterdam' op
initiatief van dei besturen van het Koloniaal J,,,
stituut len h'ot Historische Genootschalp te Utrecht
bijdemgefooimlen verg,aider in g van vertegeu'wofondi-i
gejrs va;n die! beide instellingen, van het Bepartiq.
Went vah Koloniën iein vto diverse lOirgaipisaiies,
vcoieienigingen en geuoiolscha'ppen, wier wetk-
z'aamble'Jlein geheel' pf ten deole aan koloniale
IMjainglejn zijn gewijd, is besloten tlot de pp.
richting Va,n ie(e|n comité v|o|otr kiOi'oniale histo
rischestudiën. Dit coihité sts'lft' zich ten UjoI
d'e bevordering vjajn de Wetenschappteiïfke.
gieischijdvorschingen alangaande de vroegere
ten bedenda'agsche Nederlandsche koloniën, zpjv
wiet wat betreft de geschiedenis van vTOegigiw
«•uw ai's die vlafu den tegolnwoH-'digen tijid,
at:smbde: de bblangsteïling in deze koloniale bistp.
tie aan tje w'akknren.
Men zat' tiadhtieta dit doel lObder nicer te Jblei-
ïkliklen do,or ide aandacht t,e vestigen op iogSüer.
w't'jplfin. ,op dit. golbted gelegen, die vwicc weten-,
schappelijk, onddrzloiak 'in aainnaérlrin'g komen,
door vtcj^rdchting1 ie|n "sltjeiun. te vierleea m bij het
doi'dn van dnigedijke 1 onderzoekingen un bij heit
puluiwpren der resultaten daiarvan.
Yolorts dölor h|eit uitschrijvlen va'n prijsvragen.
Tof 'jfadlem vlaln het bbstuur van het comité pijn
hrnorjmd de heeren: dr. H. F. R. HuLrccht, #34.
mr. S. Muiter Flzn., prof. dr. C. W. IK-mkifnip
F. A, Liefrinck. J. W|. IJzieirmialn, prof, dr. (H.
Th. .Colelnbrlalndielr, D. F. W. van Rees, mr. fir.
S. v'an Brakle'l lojn prof. D. G. SttbLe, 'j'
Gemeenteraad.
Zitting van Vrijdag 16 Januari.
(Slot.)
Woningbouw.
29. Voorstel van B. en W. om te bepalen,
dat Bouwvereenigingen, die in aanmerking wen-
schen te komen voor het ontvangen van een
voorschot volgens de Woningwet aan uit eigen
middelen gevonden kapitaal, 2 pCt. van de
tatale bouwkosten aanwezig moeten hebben.
De heer Korpel zegt, dat B. en W. thans een
stapje verder zijn gegaan. Bij de behandeling
der begrooting was gezegd, dat alleen die ver-
eenigingen, welke reeds gebouwd hadden, voor
steun in aanmerking konden komen, terwijl nu
de steun voor alle vereenigingen zal gelden.
Spr. zou gaarne gezien hebben, dat B. en W-
nog verder gegaan waren. Hij vertrouwt echter,
dat B. en W. en den Raad ernstig het woning
vraagstuk onder de oogen zulten zien en al het
mogelijke zal worden gedaan om-uit den woning
nood te komen. Wanneer ernstige menschen
hun schouders er onder zetten zullen zij niet
alleen moreelen maar ook finantieelen steun
moeten geven. Er zit voor de gemeente geen
1 ïsico m den steun der woningbouwvereni
gingen. bpr. kan zich dan ook niet begrijpen,
waarom de gemeente niet de volle 100 wil
geven In A dam Dordrecht enz. is zulks al
geschied.
Vooral voor pas opgerichte vereenigingen is
het niet zoo gemakkelijk om kapitaal te ver
zamelen.
Alleen wanneer het misloopt, zou de gemeente
schade kunnen lijden, maar dan heeft de ge
meente nog het recht van naasting.
De heer Mr. Kavelaars: Met de schuld
er bij.
De heer Korpel: Dat moet nog blijken.
Me hebben hier een bouwvereniging, een
100 tal leden, allemaal gesjochte jongens, die
t ernstig ineenen met den woningbouw. Die
mènschen dienen geholpen te worden.
Spr. wil dan ook een amendement voorstel-
len om die woningbouwverenigingen, welke
bouwcrediet aanvragen, de volle 100 %'He ge
ven.
De heer Mr. Kavelaars bepleit de wen-
schelijkheid van hypothecair verband voor de
door de gemeente verleende credieten.
Weth. Mr. VanVelzen zegt, dat de heer
Korpel blijk heeft gegeven een goed hart te
hebben voor de arbeiders, die willen bouwen.
Het voorstel van B. en W. is echter al vrij ver
strekkend. Door de bouwvereenigingen is ge
vraagd om het minimum van het stamkapitaal
van 5 op 2 terug te brengen. Men zou al
te kwistig omgaan met de gemeente-financiën.
indien nog verder werd gegaan.
De heer C o 11 Als het maar geen hoofd
ambtenaren betreft.
Weth. Mr. VanVelzen: We hebben het
nu over de woningbouwvereenigingen.
De heer C o 11 Dat weten we wel.
Weth. Mr. VanVelzen herinnert aan de
vroegere besprekingen in den Raad over de
kwestie van verlaging van het stamkapitaal.
De heer Houtman, thans vóór het voorstel van
B. en W., was destijds een ernstige tegenstander
van verlaging van het percentage. Bij verla
ging van het percentage, zooals door B. en W.
nu is voorgesteld, zal men den woningbouw
krachtig ter hand nemen en kunnen de bouw
vereenigingen haar arbeidsveld verruimen.
De heer Korpel zegt, dat zijn vereeniging
geen kans ziet de 2 stamkapitaal bijeen te
krijgen. Het is inderdaad een moeilijke taak
om stamkapitaal bijeen te brengen. Ook mr.
Henny verklaart zulks op blz. 44 in diens
standaardwerk over den woningbouw.
Van mij, zegt weth. vervolgens, zijn voor
stellen te verwachten om, wanneer blijkt dat
de onmogelijkheid bestaat om voldoende stam
kapitaal bijeen te brengen, ten slotte zonder
stamkapitaal de bouwvereenigingen te helpen.
Spr. wil voorloopig niet verder gaan. Het risico
is even groot of men 98 geeft of meer. Een
belangrijke factor is. evenwel, dat men beter
zorg besteedt aan iets waar men geld heeft inge^
stoken dan wanneer men zulks niet heeft ge
daan. Spr. blijft dus voorloopig den eisch van
stamkapitaal handhaven.
Men moet in deze echter niet vergeten, dat de
gemeente nu al het geheele risico loopt, daar zij
het risico van het Rijk heeft te dekken.
Wat de kwestie der hypotheek betreft (waar
over mr. Henny van oordeel is dat de gemeente
alleen dan safe uitgaat, wanneer zijn hypotheek
neemt) zal men nadere voorstellen van B. en
W. moeten afwachten. Aan den Raad zal deze
zaak in een uitvoerige memorie worden uiteen
gezet.
Weth. Houtman zegt, dat hij nu wel
voorstander is van een stamkapitaal van 2
maar dat hij zulks niet is geworden dan na een
scherpen strijd in het college van B. en W.
Toen ik een verloren man was, ben ik, gezien de
treurige omstandigheden der volkshuisvesting
alhier, er toe overgegaan mijn standpunt te
veranderen. Ik heb, zegt, weth., zulks noodge
dwongen gedaan, gezien detijsdomstandigheden.
Weth. hoojit, dat de tijd weer zal aanbreken,
dat hij weer de 5 stamkapitaal kan verde
digen.
Hij geeft voorts den heer van Velzen in over
weging zich niet te veel te verdiepen in boeken,
maar met den heer de Bruin op den bodem der
praktijk te blijven. Alleen bij het gedeelte van
het betoog van den heer van Velzen, waar hij
het had over de groote financieele bezwaren,
kan hij zich aansluiten. Spr. zou het lichtzinnig
vinden, indien men aan de zijde van den heer
Korpel, (die 100 wil geven) ging staan. Spr.
acht het een zeer slechte zaak aan menschen,
die zich verbeelden goede financiers te zijn der
gelijke groote kapitalen in handen te geven.
Ér wordt tegenwoordig veel gesproken over
gesjochte jongens, maar die gesjochte jongens die
de heer^ Korpel op'toog heeft, verkeeren thans in
beter doen dan menig burger, die in financieele
zorgen verkeert.
Er zijn arbeiders, die met zeer behoorlijke
loonen naar huis gaan en die hun in staat, stel
len wel 'n 150 per jaar over te houden om daar
door mede te kunnen werken aan een eigen stich
ting. Het is niet moeilijk voor de spaarzamen
om een stamkapitaal van 100.000 gulden bijeen
te brengen.
Een strenge en scherpe contröle moet de ge
meente nu eenmaal op de betrokken vereenigin
gen hebben. Vooral komt 't er op aan dat de
architect betrouwbaar is. Het moet een man
zijn, die goed op de hoogte is van de praktijk
en de gemeente moet de zekerheid hebben dat
de volle 98 in het bouwwerk tot hun recht
komen. Spr. waarschuwt dan ook, niet verder
met beperking van het stamkapitaal te gaan
dan thans wordt voorgesteld. Het is wel goed,
dat er moeite voor gedaan wordt om het kapi
taal bijeen te brengen en men er offers voor over
heeft.
Weth. brengt gaarne hulde aan hetgeen de
hier bestaande bouwvereenigingen totnogtoe
hebben gedaan, om het belangrijke vraagstuk
van den woningbouw tot oplossing te brengen
Spr. gelooft, dat men gerust eerst- eens een
proef kan nemen met de vernieuwde Werkzaam
heid der bouwvereenigingen tengevolge van de
verkleining van het vereischte stamkapitaal.
De heer D i n k e 1 a a r zegt dat vele leden
hier ter vergadering zijn gekomen met de vaste
overtuiging, dat men niet langer dan tot 5 uur
zou vergaderen. Als de gemeenteraad vóór
anderen verkorten arbeidstijd voorschrijft, kan
hij kwalijk zelf maar voortgaan met langdurige
vergaderingen. Hij stelt voor, de beraadslagin
gen te schorsen. Om B. en W. ter wille te zijn
heeft wellicht menig Raadslid niet veel aan de
debatten deelgenomen. Hij blijft bij zijn voor
stel om de nog op de agenda staande punten
aan te houden tot de volgende vergadering.
De heer M r. Kavelaars wil dit voorstel
wel ondersteunen en meent, dat tegen de volgen
de zitting dan wel inzake de kwestie van de hy
potheek een voorstel aan den Raad zal kunnen
worden gedaan.
Weth. Mr. Van Velzen zegt dat de heer
Dinkelaar een wenk heeft willen geven, maar
toch wel geen bezwaar zal hebben dit punt van
de agenda af te doen.
Na iverder debat, verklaart de heer Dinke
laar zich bereid zijn voorstel terug te nemen,
in de hoop, dat B. en W. mët zijn opmerkingen
rekening zullen houden.
De heer Korpel, replieeerend, zegt, dat
hij den heer v. Velzen in overweging geeft niet
langer te wachten met zijn voorstel om de
volle 100 te geven, maar daar nu mee te ko
men. Volkshuisvesting was aanvankelijk ook
niet te vinden voor de 2 stamkapitaal,
maar gaat daar nu toch ook mee accoord. Ook
voor vereenigingen als Volkshuisvesting zal het
steeds moeilijker worden om voldoende kapitaal
bijeen te brengen, laat staan voor ,,St. Jozef",
„Eendracht" e.a.
Al kunnen enkele vrije jongens zich vrij goed
roeren, de hoofden van huisgezinnen hebben ech
ter heel wat moeite om er te komen. Er is heel
wat noodig om de 10 cent contributie in de
bouwvereeniging van spr. bijeen te krijgen.
De heer Houtman kijkt te eenzijdig. Spr. merkt
hem op, dat de financiën in de arbeidersgezinnen
wel degelijk aan den lagen kant zijn.
Dat men meer hart voor de woningen zou
hebben als men er geld in heeft gestort, ont
kent spr.
Voorts zegt hij dat men door centraliseering
van de administratie enz. het financieel beheer
der woningbouwvereenigingen zoo goed mo-
gelijk tracht te maken. Er is dan ook alle reden
om met het volste recht voor de volle 100
voorschot aan de bouwvereenigingen op te
komen.
Weth. D e B r u i n zegt, dat hij vóór het voor
stel-Korpel (100 zal stemmen. In het college
van B. en W. heeft spr. reeds aangedrongen om
ook de eisch 2 stamkapitaal af te schaffen.
Wanneer de zaken verkeerd zouden loopen, speelt
de kwestie van een paar procent meer of minder
geen rol meer. Nu de heer Houtman nog naar
5 stamkapitaal verlangt, hoopt spr. daar
tegenover, dat die tijd.niet meer terug zal ko
men.
Wij moeten op de bijzondere nooden letten
en dan stellen deze meer bijzóndere eischen.
Iedere poging om in de behoefte aan woningen
te voorzien dienen wij te steunen.
Wij hebben ,,St. Jozef" en „Volkshuisvesting"
gesteund. „Volkshuisvesting" en „St. Jozef"
hebben moeite om aan geld te komen. Als
Schiedam nu de eerste stad was, die 100
gaf, zou weth. zeggen laten we nog even wach
ten. Maar dit is niet het geval.
Intusschen hebben de gemeente» de bouw
vereenigingen dermate aan den ketting, dat ze
niet voor belangrijk finantieel nadeel bevreesd
behoeven te zijn. Als men geen vertrouwen heeft
in de woningbouwvereenigingen en haar leiders
laat dan de gemeente maar gaan bouwen.
We moeten alles doen om den woningbouw te
bevorderen en onder deze omstandigheden acht
spr, zich volkomen verantwoord wanneer hij
medewerkt om het stamkapitaal af te schaffen.
Weth. M r. V a b Velzen, de verschil'ende
sprekers beantwoordend, zegt allereerst tot den
heer Houtman, dat deze niet bevreesd behoeft
te zijn dat hij të véél zit te studeeren. Spr.
staat met zijn beide beenen op de werkelijkheid.
Jjjc
ct
