Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevallenverzekering
43st® Jaarg&u#.
Zaterdag 10 April 1920.
De toestand in Duitschland.
No. 12711
Bnieau t Koemarkt 4. Telef. 89, na kantoortijd no. 148. Poitbns j 39.
Abonnemcntan per 3 maanden 2.per week IB cent, franco p.
poet /2.50 p. kwartaal. Afzonderlijke nummert 3 cent.
Advertentllni 1—5 rtgelt /1.BQ] elke regel daarboven SO «ent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden medodeelingen 60 ct. p. regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
iiR*a»««srkort3# worden feerekssd.
bö I4|l|lf| SI
levenslange 111 81 verlies van
geheele #1111 een ^aa(^>
invaliditeit; voet of oog;
De verzekering wordt gewaarborgd door de Hollandsche Algemeens Verzekerlaflthank te Schiedam.
bij verlies
van
een duim;
bij verlies
van een
wijsvinger;
bij
verlies van
eiken ande
ren vingerj
Dit nummer bestaat uit twee bla
den en een Geïllustreerd Zondagsblad.
BINNENLAND.
Congres tegen het alcoholisme.
Op het derde Ned. Katholieke Congres tot
bestrijding van het Alcoholisme zal het Tweede
Kamerlid Henri Hermans spreken over „Loon
^n Arbeidsduur" en de zeereerw. heer A. v. d.
Venne, directeur van „Rolduc", over „Jeugd".
Vervoer uaar het Ruhrgebied.
Van Duitsche zijde wordt medegedeeld, dat
de spoorwegen in het Ruhrgebied voor levens-
^iddelentransporten weer zijn vrijgegeven. Het
vervoer van andere goederen is op het oogen-
blik echter nog niet naar het Ruhrgebied
mogelijk. Het vervoer van steenkolen uit het
Ruhrgebied ondeivindt geen belemmering meer.
berde Nationaal Congres voor de Zondagsrust.
De Ned. Vereeniging tot bevordering van
Zondagsrust is voornemens 20 Mei a.s., in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, te
Utrecht, een congres bijeen te roepen.
De heeren mr. H. C. Dresselhuys en mr.
D. A. P. N. Kooien, leden van de Tweede
Kamer, zullen als sprekers optredener zal
gelegenheid zijn vragen te stellen.
Het congresbureau bestaat uit de heeren
dr. P. J. Muller, voorzitter, G. B. van Aaken:
secretaris en H. Meyboom, penningmeester
Naar Engeland.
Naar wiji veainjeimen, zal de directeur va'n BftuW-
n WViaiLngitioieizifcht te Amsterdam1, met den inigeh
nieur van dien dienst, dbn heer J. dig Ropij,
binnenkort naar England vertrekken, ten Linde eetnj
tezjoiek te krengen aan dé Building Tr:adl?| Exhi-
tdtion te Raindjelm (Tel.)
Groei van de Kath. Vakbeweging
Het ledental van de organisaties, aange-stoflcn
bij het Bureau voor de R. K. Vakorganisatie,
ging iji 1919 ze,er sterk vooruit. Op 1 Januari
1919 vyaren 24 biomdién aangestoten mlet 97618
'edjein', terwijl op 1 Januari 1920 waren aiaingiesfoiteh
-7 Tonden nileit 148.981 leden. Een vooruitgang
derhal vie met 513635 leden of 52.61 pCt.
Een wgelijking met dé andere centrales dioiet
z.ien, dat de groei van dé Katholieke Vakbeweging
relatief het sterkst was.
Hier vioilgien de cijters.
259739
148981
70262
48764
Hij de hetojordeeling dézer cijfeps mpet reke
ning gehioudién wioirden, dJa-t bij' het Katholiek Ver
kond nog niet zijn aangesloten de organisaties
vain mijnwerkers en het Plost- en Tetegraaf-pler-
Sioneel, waarvan het gtez!a|m|einlij'k' ledental gere
kend kan wordieto top 10.000. Zlijn wij wel ingelicht
dan wordt in beidle gein|oemde Bioindieini dle< aanslui
ting ernstig ptvleirlwlolgien1,
In de kringleln van het Vakbureau ietenlt m|e|n
ér mlet ginonte zekerheid op, da.t in 1.920, hef
ledetntaa hioiv'en de 200.000 zal wiorden opgevoerd.
59471
51363
22519
15136
29.70
52.61
47.16
45.—
Dure boeken.
Hoe dikwijls kan men tegenwoordig ouders
hooren klagen over de steeds hooger wordende
rekeningen voor de dure schoolboeken. De
leeraren hebben makkelijk voorschrijven, de
boekhandelaars en uitgevers nog makkelijker
everen de ouders worden het kind van de
rekening. En dat drukt niet het minst in deze
tijden de toch al zoo beklagenswaardige „nieu
we armen die, zelf uit intellectueele kringen
kemend, gaarne hun kinderen goede en intel
lectueele vorming willen geven. Thans gaan
ook in leeraarskringen stemmen op om hierin
eenige verlichting te brengen.
De heer Hoogèwerff te Hilversum raadt in
het „Wbld. v. gymn. en m. Onderwijs" het
volgende aan
„De dure boeken, die nu eenmaal zijn aange
schaft, zullen zoolang mogelijk worden gebruikt
Voor de nieuw te vormen klassen zullen ze ech
ter worden afgeschaft en door goedkoopere ver
vangen. In tal van gevallen is dit mogelijk ge
bleken.
Verder zal er zooveel mogelijk uitbreiding wor
den gegeven aan ons boekenfonds, eene in
richting, die sinds jaren aan onze school bestaat,
en die in alle stilte veel goeds heeft gesticht.
Wanneer leerlingen, kinderen van gegoede
ouders, de school verlaten, dan verzoek ik die
ouders, de niet meer gebruikte schoolboeken ter
beschikking van dat boekenfonds te stellen.
Die boeken worden dan nagezien, zoo noodig
ingenaaid of gebonden, en aan de leerlingen,
die daarvoor in aanmerking komen, in bruik
leen gegeven. Wanneer liet gemeentebestuur
en de ouders het willen steunen, kunnen velen,
die tegen de hooge kosten van de aanschaffing
der schoolboeken opzien, op lciesche wijze wor
den geholpen, en er behoeven minder nieuwe,
dure boeken te worden verkocht.
Eindelijk is aan het gemeentebestuur ver
gunning gevraagd, om van die boeken, die uit
sluitend in de klasse worden gebruikt, een be
paald getal exejnplaren aan te schaffen, die dan
jaren lang dienst kunnen doen. Met de platen
atlassen zijn wij daar reeds aan begonnen. Wie
zulk een boek of atlas in eigendom wenscht. te
hebben, kan zich die natuurlijk toch aanschaf
fen. De directeur der school moet daarenbo
ven de bevoegdheid hebben, om de leerlingen,
die de school verlaten, de boeken te laten be
houden, die zij voor hun verdere studie noodig
hebben, of op het bezit waarvan zij prijs stellen."
De redactie van genoemd weekblad teekent
hierbij aan
„Al zou het onbillijk zijn de prijsverhooging
der leermiddelen in 't algemeen en zonder on
derscheid onredelijk te noemen, lijkt het ons
toch een rechtmatige eisch, dat de uitgevers
zich nu ook op dit punt eens onderling verstaan
■over een zoo hoog noodige beperking. Voor
beelden toch van buiten evenredigheid opge
dreven prijzen zijn in voldoende mate voorhan
den, en het lijdt o.i. geen twijfel dat daartegen
hunnerzijds onverwijld kon en moest worden
opgetreden.
De hooge prijs der schoolboeken is oorzaak
van een tweeledig kwaad, liet eerste betreft
de hygiëne dat n.l. gebruikte boeken komen
in handen van opvolgende geslachten van leer
lingen. Het tweede bestaat hierin, dat in de
zelfde klasse oude drukken van leerboeken naast
de nieuwe, waarvan ze dikwijls in niet geringe
mate verschillen en hoezeer zullen we dien mis
stand zien toenemen, als we van de zijde dei-
school bevorderen dat dezelfde exemplaren zoo
veel langer mee kunnen Of zouden de uitgevers
wellicht termen kunnen vinden om door een
algemeene schikking ook hierin tegemoet te
komen Wij zouden hun het denkbeeld van
inruiling in overweging wenschen te geven.
Den verouderden druk van een leerboek of
schoolatlas, gewaarmerkt als het eigendom van
een leerling der school, zouden wij voor een be
paald bedrag stel b.v. den halven prijs -
inwisselbaar gesteld willen zien tegen den
nieuwsten druk daarvan. Tegen het finantieel
verlies, aan de ruiling van exemplaren verbon
den, zou een vermeerderd debiet van den nieuwen
druk tot zekere hoogte opwegen."
Buitenlandsch Nieuws.
DE ADRIATISCHE KWESTIE.
Naar de Fransché tl adem meldlen, zoiu in 2|ajkie
de Adriatisch© kwestie een oylelreeukioantet iwpir-
den gesloten tusscben Nitti én die Servische re
geering dioior bemiddeling vian Lloyd George, Ita
lië zbu Fiumie, Vppjó^ca. ieh Abbazia krijgen, ter
wijl de voorstad Sussalk' m|eit het achterland vlan
F'iutnte ieta de harien v'ajï Baros alan de Serviërs
ziou 'kjaanien, diiei hij! wijze van compensatie ook
Skoietari zloludlejn krijgen
DENEMARKEN.
Men meldt uit Kopenhagen
De staking d(er bakkersgezellen duurt vioioirt!
en hoetwel de hakkterspatrgHqtis zich v.eid infosite
geven om in idle beh|Oiette jjg voorzien, dioet zich
het gel-rek aan bmopid nijpend ge*vjoie#-;in«
Het bestuur van de betreüfendlel vakve-reemi-
g'ing hééft zich jn Verbinding gezel; miet dhn
nieu wlierweniden minister van arbeid Jidnsen,
doch mien kan njagj nijelt Verwachten, dat lünlnjeW
afzrenlacen tijd de onderhandelt ngen Lot blenig]
resultaat znlltqn leiden. Ovieral in die stajd! staan
de mlensehen Voor de winkels en z^odra tUf
ke-nd is, dat brpioid vierkjoich't zat worden vnr-
mlen zich 1 angel files.
Ook de sfakiiu|g|sl|e(weging* in andere Vakklstnj
1 icidt zich sHerik uit, niet alleen in: Kopen-
kagen, doch letvteueeins in dé provinciestede^
In Kopenhagen alleen wprdt het; aantal sla-
kers dier verschillende. lledrijvfeln op1 minstens
20.000 geschat. Aangezien lOjok de werklieden
(Jer groote Siuikerfabriekien in LyWgby len Ko
penhagen het werk hebben nteiergelëgd, zal bin
aenktort |o|ok d|ei suiker schaars worden; vooral
nu iledfereen ziopveel mjogidlijk suiker tracht in
te slaan.
ITALIë.
Bit Milaan wiordt gemierd, dat naar. aanleiding
van de conflicten, 'hij BWcigna, waiairbij 5 person
nen gedood werden, ©en proteststaking is afgekon
digd in Bologna, en .ounkigigleinde steden'. Eein tjsi
Modena gehouden pcotestvierga'dexing had hfc-fczlelf-
dc tragische einde: 4 demonstranten werden ge
dooid en 50 gewond.
De slaking'sagitatiié, welke reeds aan hjeit kat-
naeeren was, leeft door deziei gebeurtenissen;
we©!: op en dit is des té ernstiger, omdat vér-
schillende rcgeeringlsblca'mbtiein, zooals die d'cïj
spop-rwegleh en posterijen, dneigjm zich 'biji de
staking aan te sluifCn, niet oinU een economische!
doch tom zuiver piojitieke reden. Te Bologna,
Lisa, Fioronqei en Livjoiraioi proclameerden de!
plaatselijke spoiorwegComimissies de slaking,
zciinder die centrale .organisatie hierin tlei keinnen;
Welke zich reeds tegen detrgclijk'e plaatselijk!©
agitaties lwett Verklaard.
In verhand limit een slaking1. Sm de papierfial-
hri;ke;n is een btekendmaking afg|ekoinidigdl v|ol-
•jeiis welke de hlatlien wegelns de psdpietschaalsch'të
slectrts mlet fwee bladzijden mlogien verschijnen.
Ofschipon dö S|Ocialistiscihiei leiders zich leglen dd
staking VerklaaKldjeln en iriea derhalve ini!-!t ver-
wachten 'kan, dat d|e| beweging zich zal uitbrei
de!!, hleierseiit,' en een grp|olt|;| Verbittering ondlei)
do arheidersklasse leglen, hielt onbesuisd op tre
den van da canabiinteri.
Een .aigleinieenie staking is tojojk afgekiondigd.1 ijJ
Fimmte. Dp stad is zander wafer ien licht.
JAPAN.
Ketei medewerker*.*, van do. ,,B|;rliner I iokal-anzel-
ger" heeft de vlolgiende postkaart uit Tokio Idld.
27 Januari .ontvangenhet beheer der p,ostlojrijte|nj
is hier volklinijen ontredderd, alle doelmatige or
ganisatie en controle .ontbreekt. Het kan wl-.l,
dd brieven 'vb|oïi m'ij bedolven liggen onder dj-l
duizenden postkaarten1, die mlen vjoprloopig1 tier
zijde heeft gelegd mlet het plan zé 'later wel
eiens- aan de geadresse|:Wlein te bezocgein. Initujs-
schen kbmlen er steeds niiouwid duizenden p|ojst-
kaarten aan. Dei halndelshuizèn hebben vporgjej-
steld, dat hun leigien kantoprbediondeni all.el diajgjen
een paar uren aan het sprfceerie» lor brieVein!.
zouden wérken; zij hoopten op die wijze toch
eindelijk hunne öoirriesp:o|nÖeinitiiei in hajndien te kt'ij-
e!en. Dit aanbod wletrd echter v'aa de hand ge-
wezleh,
Duizendiein Japanners zijn, ten gevolge Van d4
ondervL'ieiding' in piorlogstijd, aan de griep gestor
ven. Hét gebrek' aan goied iinlgtericbtis opienlare
tmaiTlvtein, de onbekwaamheid dier stedelijke aut>
rjlei feu en de scbanidelijkle wlohlkler echte 'g'eioirgia-
niseieirde plundteringl -van de vfeiiklojoipeirs heb-
1.1 schuld daaraan.
MAROKKO.
Een bijzondere correspondent vain de „Mor
ning 'Post" vestigt dé .aandacht pip. het werk
v'an generaal Lyau.tey in Ma|rokk|o., In het be
gin van den oorlog had de generaal onder ge
kregen het binnenland le o|ntridm|an ie|n zich
op1 de kuststeden terug te trekken. Generaal
Ly.autey wleiigerde echter deizen ordfer uit te
vloeren. Wel zond hij iederen soldaat di|e|n hij
kórt missen naar Frankrijk, maar hij stond
gleén duimbreed grond af aan de vij'andleilijkj^
stammen isn de „Paix franfcaise" Weef in zijira
gdtiied heerschen. i
De Fransche, invloiedssfeer wordt verdedigd!
door e©n aantal betrekkelijk zwakke posfeln,
dio Vidórtdurond strijd mjoleten voeren tug'en de
goed gewapende inbjOjojrliojglem. Hot is feleln soori
guerilla, waarhij de Franschen onlajngs n|og
22 man aan. dotoden v'erloren.
Bij Bon Knadel, 'oragleveer 20 mijlen van Fez,
was .een post, die haar waterfoievjo|efr mlojejst
krijgen uit een wel lusschm bet Franscljcj
front en het gebied der opstandeli'ngein!. Vjolort-
dureiid werden er dan mok soldaten, die watieir
haalden, doodgesclrolen.
Omi ©len einde aan dezen toestand te maken
gelastte generaal Bertxand, dat mlen 1300 mlei-
ter Verder een. vérsfoikten post mloest Vestigfeh.
Er weiden acht compagnieën uitgestuurd oin
den vijand op .een afstand te houden, maar die
onderneming gelukte niet, daar de inboorlin
gen ondanks h,et artillerie- ©n miachin!eg|ewe©r-
vïiur v!an de Franschen verwoed bleven aan
vallen. Hét Week, dal er eieln heele r0eks
operaties noodig1 zon zijn om het gewenschte
doel te. bereiken en mign beslioott, voorloopig
naar de kust lierug' te trekken..
Frank rijk's optreden tegen Duitschland.
Uit de houding der Engelsche pers was aan
vankelijk af te leiden, dat Engeland in zake
het optreden van Frankrijk in het oproerig
Duitsch gebied aan de zijde van zijn bondge
noot staat. Thans blijkt dit evenwel niet het
geval te zijn.
De Engelsche regeering heeft gister aan Cam-
bon laten weten, dat zij niet dezelfde opvat
ting heeft over de kwestie der interventie als
de Fransche regeering.
Reuter verneemt uit gezaghebbende bron dat
Frankrijk geheel op eigen verantwoordelijkheid
handelde, toen het besloot in de onzijdige zone
op te rukken, daar Engeland, Italië, België en
Amerika daar allen tegen waren.
De Duitsche regeering blijkt overijld gehan
deld te hebben, en Frankrijk heeft daarop ge
antwoord door de methode toe te passen, die
de geallieerden als laatste middel voorgesteld
hadden. Frankrijk, dat een langdurige ervaring
van het Duitsche juk en van de waarde van
Duitsche verzekeringen kwam blijkbaar tot de
conclusie, dat de Duitsche zet gedaan werd uit
verder strekkende beweegredenen. De geallieer
den in hun geheel kunnen niet in de verant
woordelijkheid voor Frankrijk's optreden deelen.
Stellig ligt het niet in het voornemen van de
Britsche regeering om Britsche soldaten te la
ten deelnemen aan een bezetting van de on
zijdige strook, ofschoon ongetwijfeld de toestand
onmiddellijk zou veranderen, wanneer de arg
waan van Frankrijk ten opzichte van de Duit
sche beweegredenen een uitgemaakte zaak is
geworden.
Eenige Fransche Waden bevatten heieds be-,
schiouim'ingen jeivjefr dez'e aangetegielnheid.
De „Ma,tin" nefemt het der Britsch© diplomlaUé
kwalijk, dat ze vbpirdat djel Frajnsche regoering
ppi de foofetie was, aan verschillende Engelsche
agientschappiere gelegenheid gaf, dit afwijiz|=|nidlö
standpunt over tlei seinen. Italië ie.ni Amlerikai zul
len nu stellig een ojrènejelnklomSti'g'e houdinlg aaiir
«ernén. Het tehoieft glefein betoog hoe betr©mens
waardig die feiten z'ijln. Het' geschil bétiplft ech
ter allieen de manier van dtwalngi, die dioijor d|e]
Franschen uitgtoietend wjordt. De Enlglelsch|ê(n,dleinr
ken er niet aan de DuitscherS vrij te phliteml
v!an de overtredingen va,n het verdrag.
De „Echo. dé Paris" vindt, dat als de „Press
Association" de gedachte van de Britsche negee-
i'ingi juist weergaf Frankrijk' met ee.n daiad te
maken hieieft, waarvan de gevlolgjen dreigen zwaan
te drukklen op1 de v'erhiolu'ding met Engeland, Ovlef
rigens inleent dit Wad, dat Lloyd Gqoligfe zich mlet
dezle verklaring gtelijk' Weef.
De Londensche ciornespiondent v'alnj diet „Pleltit
Parisien" vlemeeant dat het opstootje tei Frank
fort de houding dier Engelsche xegeielring w.ij'zig-
de, die daarin het bewijs zag, dail de Fransche
regeerin'g te hard: vari stal was gelojoipén'. Vol-
gjens hiemi is er geen aanleiding: dat lijdjeiijke
toleleningsverschil zwaar op te neinlem.
De „lliimanité" wijst .erop dat, in weerwil
vbn de tiezefting der Duitsche sfedj-n de koers
van de mark is gestegen en die van dje| frialnk
is gedaald en schrijft dit toe a;alii het feit, dat
Millerand de kapitalistische orde in Duitschl'alnd
te hulp snelde. Dit echter is ejern edelmoedigh^idi
dip Frankrijk zich niét kan v'enoiarbjiv en. Hei
avontuur van Frankfort zal noodlottig zijb'.
De „Éclair" raadt aan hét Hoer-bekkén t© b(W-
«•tten. Dit alleen aou de [Cinttvikkleling djeir Fijamf
snhe industrie en de vterlle'felring van diein eai-
«ptajsoli'en knestaml waarborgen.
Namen "an de Ledental
1 Jan. 1920.
Centrale.
R-K. Vakbur.
N V. V.
chr. Vakv.
N. A. S.
Groei over
1919.
In prbc"
centen.
