MAROKKO.
Uit Larresj wordt gemeld, dat drie bataljons
Madrilleensche troepen, versterkt door inheem-
sche elementen, uit Tetoena zijn vertrokken om
een kamp op te slaan, van waar uit zij spoedig
de krijgsverrichtingen tegen Sjesjauen beginnen
Talrijke troepen zullen daaraan deelnemen.
AMERIKA.
Ontploffing te Ne w-Y o r k.
De „Times" verneemt uit New-York, dat een
geweldige ontploffing in de beurswijk te New-
York heeft plaats gehad, op den hoek van Wall-
street en Boardstreet. Er zijn dertig dooden en
ongeveer tweehonderd gewonden. Omtrent de
oorzaak is nog niets met zekerheid bekend. De
die beslissing en de loonpolitiek. Aan den diree-
teurugeneraal van den arbeid verzocht hij de
best-ren der vakbonden in de metaal-nijver
heid tot een onderhoud uit te noodigen en hen
in te lichten omtrent de motieven, welke ertoe
hadden geleid op dit punt af te wijken van het
advies, door den Hoogen Raad van Arbeid uit
gebracht. Die uitnoodiging was gesteld op 10
September. Maar het bleek dat men, zoowel
van de zijde der katholieken, als der modernen,
op die toelichting geen prijs stelde, waarbij als
reden werd opgegeven, dat men de argumenten
wel kende.
Er zijn nog eenige maatregelen van bestuur
bij den Raad van State. En dan moet er ook
nog eenige tijd verloopen tusschen het publi-
ceeren dier algemeene maatregelen van bestuur
liet bruinbrood.
Naar het Corr. Biur. verneemt, blijft de toe-
slag op het brum brood dezen winter nog ge
handhaafd.
De melkprijs.
Omtrent den melkprijs en het al dan niet
verleenen van toeslag op de melk van regeerings-
wege is, naar het Cor.r Bur. verneemt, nog gee
nerlei beslissing genomen.
Haring.
Te bevoegder plaatse was gister nog niets bekend
van een opheffing door de Duitsche regeering
van het invoerverbod op Hollandsche haring.
schade wordt op twee millioen dollar geschat.
Op last van den gouverneur is de beurs gesloten. en het in werking treden van de wet, omdat de
Onder de gewonden bevindt zich de zoon van
Pierpont Morgan.
Binnenland.
Het in-werking-treden van de Arbeidswet.
Het „Gentrum!" heeft een onderhoud gehad,
met minister Aalberse in verband ,met de be
denkingen, die zijn gerezen tegen het voorne
men van den Minister, om voor de metaal
nijverheid een overgangstermijn van twee jaar
toe te staan, gedurende welken de werkdag
872 uur zal mogen bedragen met een vrijen Za
terdagmiddag.
Op de vraag, waarom was afgeweken van
het advies, door den Hoogen Raad van Arbeid
gegeven, ten aanzien der metaalbewerkers,
zeide de minister, dat de Hooge Raad van Ar
beid niets anders heeft gedaan, dan zich ver
eenigen met zijn plannen tot invoering van de
45-urige arbeidsweek, behalve wat dan de
scheepmakerijen betreft. De minister dacht tot
voor korten tijd niet anders, of ook voor de
metaal-industrie zou die arbeidsweek, de acht
urige arbeidsdag terstqnd kunnen worden in
gevoerd. En het advies van den Hoogen Raad
van Arbeid strookte dan ook geheel met zijn
eigen wensch en verlangen. Maar daarna kreeg
hij cijfers en feiten onder de oogen, die hij niet
kon veronachtzamen. Men moet nu eenmaal
rekening houden met de buitenlandsche con
currentie, speciaal van Duitschland en België.
En dit geldt in deze zaak niet slechts voor den
arbeidsduur, maar ook voor de loonen. Die
bedragen in Duitschland bijv. naar het verschil
in valuta berekend, circa 10 cent per uur min
der dan bij ons, terwijl men er niet de 45-urige
maar de 48-urige werkweek heeft. Waarbij men
tevens in aanmerking dient te nemen, dat wij
in ons land de beste arbeiders-inspectie hebben,
beter dan in Duitschland en zeker beter dan
in België, waar zij lang zoo straf niet is, om een
stipte naleving van de wetgevende bepalingen
te verzekeren. Zoo staat onze metaal-industrie
dus onbetwistbaar gehandicapt uit het oogpunt
der concurrentie tegenover de beide genoemde
landen. En wanneer ik hier spreek van de me-
taai-industrie, dan bedoel ik daarmede niet de
geheele metaal-nijverheid, maar alleen de groote
bedrijven. Het is toch enkel voor de groote be
drijven, dat de overgangstermijn gelden zal,
bedrijven, welke vooral, of althans voor een
belangrijk deel hun afzetgebied in België heb
ben, of op de markt met Duitschland en België j
moeten concurreeren. Mag ik nu het risico loo-
pen, dat onze nijverheid in dit geval wordt over-
vleugeld en verdrongen Dat er dus minder werk
zal komen of, wat nog erger is, werkloosheid
Reeds nu komen er uit Duitschland geheele
ijzer- en metaal-constructies kant en klaar, ter
wijl wij het ruwe ijzer daarvan alleen al duurder
moeten betalen. De kolen-prijzen zijn trouwens
hierbij ook van invloed. Het is een complex
van redenen, die tot noodzakelijke voorzich
tigheid maant. Er is nog werk in het groote
metaal-bedrijf, ten gevolge der loopende con
tracten maar indien die afgeloopen zijn, over
een jaar of anderhalf jaar, dreigt er gebrek
aan werk te komen met wellicht voor verschil
lende bedrijven een algeheele stilstand in zaken.
En nu stond ik voor de verantwoordelijkheid,
wat de gevolgen betreftvoor de mogelijkheid
de kans, de waarschijnlijkheid dat mij later het
niet ongegronde verwijt zou kunnen worden
toegevoegd hadt gij de 45-urige arbeidsweek
voor die bedrijven niet zoo streng en zoo on
middellijk doorgedreven, dan zou onze metaal
nijverheid beter het hoofd hebben kunnen
bieden aan de mededinging van het buitenland
en voor Nederland de werkgelegenheden zijn
behouden die thans verloren gingen."
De minister hoopt over enkele dagen eenige
cijfers te kunnen publiceeren, die hem thans
nog onder geheimhouding zijn verstrekt. Dan
zal het nog duidelijker zijn, dat er inderdaad
ernstige reden bestaat voor den door hem be
paalden overgangstermijn. Het oorspronkelijke
acht-uren-ontwerp-Schaper bevatte een over
gangstijd van niet minder dan acht jaren, en
in zijn tweede, verscherpte editie van dat ont
werp wilde de voorsteller in October 1918 nog
een termijn van vier jaren stellen. Twee jaren
zou er nog 10 uur mogen gewerkt worden en
twee jaar 9 uur, om dan te komen tot den 8-
urendag. Na Novemberjvanjdat jaar schrapte
hij alle bepalingen dienaangaande. Maar in
dat korte tijdsverloop is niets gebeurd, wat hem
daartoe moest bewegen, dan dat mr. Troelstra
zich had vergist.
Op het verwijt, dat de minister in dat geval
gehandeld heeft in strijd met het advies van
den Hoogen Raad van Arbeid, wees hij er op, dat
de Hooge Raad van Arbeid heeft te adviseeren,
maar de beslissing is bij de regeering. Zij draagt
de verantwoordelijkheid.
De minister zei te begrijpen, dat zijn beslissing
na het bekend worden van het advies, bij de
vakbonden teleurstelling zou wekken, óók om
dat er door hen verband wordt gelegd tusschen
werkgevers daarop hun bedrijf hebben in te
richten, terwijl de gemeentebesturen moeten
Het ontwerp voor een internationaal gerechtshof.
Het ontwerp voor een Internationaal Ge
rechtshof, dat het Secretariaat van den Volken
bond publiceert na het te hebben toegezonden
zorgen voor arbeidskaarten, het aanleggen der aan de regeeringen der Staten-leden van den
noodige registers enz.
De minister hoopt, dat op een Zondag (als
eersten dag der week) in October de wet, in wer
king zal kunnen treden. De juiste datum zal
zoo spoedig mogelijk worden bekend gemaakt
maar zeker zal het nog in October zijn.
Op een vraag, hoe het stond met de arbeids
regeling in de suiker-industrie, waaromtrent
ook werd gemeld, dat Z.Ex. van het advies,
door den Hoogen Raad van Arbeid gegeven,
zou zijn afgeweken, zei de minister zich te dezer
zake gehouden te hebben aan het advies van
den Hoogen Raad van Arbeid.
Bond is tegelijkertijd een voortzetting van het
onvoltooide werk van de Haagsche Vredescon
ferentie van 1907 en een uiting van de begrippen
betreffende de handhaving van den wereldvrede
vervat in het Volkenbondsverdrag.
De uitbreiding van het Staatsmijnveld.
De minister van Landbouw enz. heeft het
voorloopig verslag der Eerste Kamer beant
woord betreffende het wetsontwerp tot uitbrei
ding van het Staatsmijnveld.
De meening van die leden, die ernstig be
zwaar hadden tegen verdere uitbreiding van het
Staatsmijnveld, kan hij niet deelen. Hij meent
dat juist in de tegenwoordige tijden, nu het er
boven alles op aankomt de ontginning van de
Limburgsche mijnvelden met de uiterste kracht
op te voeren, aan mijnontginning door den
Staat belangrijke voordeelen verbonden zijn.
De feiten, dat de Staatsmijnen haar productie
gedurende de zes zoo moeilijke oorlogsjaren
zagen verdubbelen en de particuliere mijnen
een toeneming van 50 mochten boeken, ter
wijl het personeel bij de Staatsmijnen met
171 en bij de particuliere mijnindustrie met
80 toenam, getuigen van de krachtsinspan
ning en een beleid, die zeker aanspraak kunnen
maken op groote waardeering.
In verband met de groote toeneming van
arbeiders bij de mijnbedrijven is het wensche-
lijk, de nieuwe mijnen aanvankelijk niet op een
al te kleine oppervlakte te zamen te dringen.
Deze gedachtengang noopt den minister het
mijnveld Vlodrop, dat op tamelijk grooten af
stand ten noorden van de mijn Maurits ligt, te
gaan ontginnen.
Onmiddellijk na zijn optreden heeft de mi
nister er zich rekenschap van gegeven, of er
voldoende aanwijzingen waren, dat er nog in
andere deelen van het land dan waar thans
mijnen in aanleg of in exploitatie zijn, met kans
op succes naar kolen zou geboord kunnen wor
den. De aandacht is toen gevallen op het ge
deelte van Zuid-Limburg, dat ligt ten zuiden
van den Aken-Maastrichtschen spoorweg, ter
wijl de boringen, die in het belang van de kolen-
voorziening van ons land ondernomen zijn in de
nabijheid van Winterswijk, aanleiding gaven
om de vraag onder de oogen te zien, of in deze
streek ook met succes kolen te zouden winnen
zijn. De noodige gelden voor deze boringen
zijn door de wetgevende macht toegestaan.
Zonder vooruit te willen loopen op de vraag,
welke wijze van beheer zal moeten gekozen
worden voor de mijnen, die zullen geprojec
teerd worden, indien bovengenoemde boringen
tot gunstige uitkomsten aanleiding zouden ge
ven, acht de minister het gewenscht, de mijn-
velden, die in de naaste toekomst voor exploi
tatie in aanmerking komen, van Staatswege te
doen ontginnen.
Kan men later wellicht het tempo, waarin de
kolenwinning in ons vaderland zal worden ont
wikkeld, eenigszins verlangzamen, bij de tegen
woordige constellatie dient vóór alles de vraag
onder de oogen te worden gezien „Hoe maakt
Nederland zich binnen den kortst mogelijken
tijd ten opzichte zijner kolen onafhankelijk van
het buitenland
De wensch, om zoo snel en krachtig mogelijk
de steenkolenwinning door te zetten, heeft den
minister ook geleid tot het besluit om te trach
ten de Dominiale mijn, die tot 1945 aan de Aken-
Maastrichtsche Spoorweg Maatschappij is ver
pacht, weder bij den Staat terug te brengen.
De aanbieding van een koopprijs van drie mil
lioen gulden, waaromtrent volkomen overeen
stemming met de directie van de Maatschappij
verkregen was, werd echter door de aandeel
houders dier maatschappij verworpen.
De minister meent dat in 1930 de geheele
Internationale financieele conferentie.
Bij Kon. besluit van 9 dezer is aan mr. G.
Vissering, president der Nederlandsche Bank,
in verband met zijn benoeming tot vice-voor-
zitter der te Brussel te houden Internationale
Financieele Conferentie, eervol ontslag verleend
als vertegenwoordiger der Nederlandsche regee
ring te dier conferentie en als zoodanig benoemd
mr. R. J. H. Patijn, buitengewoon gezant en
gevolmachtigd minister, secretaris-generaal van
het departement van buitenlandsche zaken.
De Nederl. R. K. Bouwvak-Arbeidersbond.
Naar uit de statistiek blijkt, bedroeg het ge
tal leden van den Nederlandschen R. K. Bouw
vakarbeidersbond St. Joseph aan het einde van
het tweede kwartaal 1920 26810 tegenover
24595 aan het einde van het eerste kwartaal.
Er valt dus een vooruitgang te constateeren van
2215 leden.
Naar in de kringen der R. K. vakbeweging
verwacht wordt zal dit jaar het ledenaantal
van den R. K. Bouwarbeidersbond stijgen tot
30.000.
ten met meer dan 25000 inwoners ter gemeen
schappelijke beraadslaging over de leenings-
moeilijkhedenvoor de gemeenten. Deze bijeen
komst was belegd dor de Vereeniging van Neder
landsche Gemeenten, waarvan bedoelde ge
meenten alle lid zijn. Bij de bespreking, welke
een voorloopig karakter bedoelde, kwamen
verschillende belangrijke denkbeelden in be
handeling. Besloten werd dat de Vereeniging
een commis-sie zou benoemen om de beraad-
slagingen nader in de studie te nemen en omtrent
het onderwerp spoedig rapport uit te brengen
voor een tweede vergadering. In die commissie
zullen zitting nemen de heeren mr. J. B.
Bomans, wethouder van Haarlem; P. J. de
Kanter, wethouder van Dordrecht; J. H. Th.
O. Kettlitz, wethouder van Utrecht. A. R. Veen-
stra, secretaris van Amersfoort, mr. dr. F. L. G.
Z. M. Vonk de Both, burgemeester van Tilburg
F. M. Wibaut, wethouder van Amsterdam,
mr. J. A. de Wilde, Wethouder van 's-Gra-
en de directie der Vereeniging de heeren mr.
A. Jonker en H. Th. Klein.
Berichten omtrent plannen, die in de verga
dering zouden ter sprake komen, misten allen
grond.
Gemeentelijke Spaarbank.
Bij de beraadslagjng over een adres tot uit
breiding van de belastingbetalingsbewijzen,
heeft wethouder Kettlitz in den Utrechtschen
gemeenteraad meegedeeld, dat B. en W. voor
nemens zijn nog vóór het einde van dit jaar te
komen met een voorstel tot stichting van een
gemeentelijke spaarbank.
Kinderbijslag voor rijkspersoneel.
(Offcueel). De regeering wenscht, ter tege
moetkoming aan de moeilijkheden, welke gaein-
nen met kinderen onder de bestaande omstan
digheden ondervinden, wijziging te brengen in
de regeling van den kinderbijslag voor het rijks
personeel.
Zij zal de volgende wijzigingen voorstellen
1. de bijslag wordt voor elk kind beneden
den leeftijd van 18 jaren toegekend, dus reeds
te beginnen met het eerste kind
2. de bijslag wordt genoten, ongeacht het
bedrag der wedde, zoodat de bestaande grens
van 6000 komt te vervallen
3. de bijslag bedraagt voor elk kind als
sub 1 bedoeld 21/apct. van het bruto-salaris met
inbegrip van vaste toelagen, met een minimum
van 50 en een maximum van 200 per kind.
Het ligt in de bedoeling, vorenstaande wijzi
gingen met 1 October a.s. te doen ingaan, naar
den maatstaf van de wedde en het aantal kin
deren op 1 Januari 1920.
Wetsontwerpen tot beschikbaarstelling van
de noodige gelden ter uitvoering van de nieuwe
bepalingen, zullen met den meesten spoed wor
den voorbereid en ingediend.
Voorts is besloten de schalen 2 en 3 van het
bezoldigingsbesluuit in maximum te verhoo-
gen met 100, ingaande 1 Januari 1920.
Studiereis naar de slagvelden.
Naar het Corr. Bureau verneemt, zal eerlang
een tweetal Nederlandsche genie-officieren een
studiereis maken naar Frankrijk, ter beoordee
ling op de slagvelden van de ondervindingen in
zake de versterkingskunst in den oorlog opge
daan.
Tuindorp.
De minister van arbeid mr. P. J. M. Aalberse
heeft gistermiddag een bezoek gebracht aan
het tuindorp Treewijk aan den Groenen Hilledijk
te Rotterdam.
Maximumprijzen van Gemeentewege.
Het correspondentie bureau meldt
Naar aanleiding van bezwaren, in „Het Volk"
geopperd tegen de circulaire van den minister
van Landbouw aan de gemeentebesturen, waar
in hij in herinnering brengt, dat zij plaatselijke
maximumprijzen kunnen instellen, wordt van
bevoegde zijde opgemerkt, dat dit juist voor
het brood, waarvan in de bedoelde circulaire
m 't bijzonder sprake is, zeer goed mogelijk
is; immers het Rijk stelt de Bloem nog steeds
ter beschikking van de bakkers voor een vas-
ten prijs, welke in elke gemeente dezelfde is.
De broodprijzen echter zijn in de verschillen
de gemeenten zeer uiteenloopend, terwijl de
gemeentebesturen veel beter dan de Minister
onder de oogen kunnen zien, hoe de prijs ter
plaatse behoort te worden geregeld.
Iets dergelijks geldt trouwens ook voor de
melk, immers gedurende den aanstaanden win
ter zullen weder zeer groote hoeveelheden
door de regeering moeten worden bijgeleverd,
tegen een door den Minister vast te stellen
prijs. Reeds heeft de Minister, ten einde exces
sen te voorkomen, voor enkele gemeenten op
haar verzoek maximumprijzen voor de melk
vastgesteld. Maar niet zulks door den Minister
geschieden, dan draagt hij de verantwoor
ding voor het opvolgen van adviezen, welke
geheel gebaseerd zijn op plaatselijke toestanden
waarvan uit den aard der zaak de adviseerende
gemeentebesturen beter op de hoogte zijn
dan het centraal gezaag. Daarom is het veel
beter, dat de gemeentebesturen zelve voor zoo
Raden van Arbeid.
In de Mem. van Antw. op het voorl. verslag
der Eerste Kamer betreffende het wetsontwerp
tot wijziging der Radenwet, wijst de minister
van Arbeid er op, dat in Radenwet ondubbel
zinnig aan de Raden van Arbeid de bevoegd
heid is gegeven om, behoudens het in de wet
geregelde toezicht, over de wijze, waarop de
Raden aan hunne taak uitvoering zullen geven,
zelfstandig maatregelen en besluiten te nemen.
Inperking van deze wettelijke bevoegdheid
der Raden is niet zonder wetswijziging mogelijk
en een zoodanig wetsvoorstel is niet gedaan
en is ook niet van den minister te verwachten.
Mochten andere organen, wier werkzaamheid
op het gebied der arbeidsverzekering ligt er
naar streven de wettelijke bevoegdheden van
de Raden van Arbeid aan zich te trekken of
tegenover die lichamen bevoegheden zich aan
te matigen, welke de wet hun niet heeft verleend,
dan zal de minister niet aarzelen die organen
te nopen zich binnen de grenzen hunner be
voegdheden te houde, terwijl, naar hij vertrouwt
de Raden zelf wel tegen zoodanige machtsover
schrijding krachtig positie zouden nemen.
De burgerwachten.
Naar „Het Volk" verneemt, zal minister
Ruys de Beerenbrouck op het ontwerp-begroo-
ting van binnenlandsche zaken voor 1921 een
post van ongeveer anderhalf millioen gulden
voor de burgerwacht plaatsen.
danige prijszetting de verantwoordelijkheid dra
productie der Nederlandsche mijnen zal kunnen 8en- Men kan hierin overigens niet te ver gaah;
zijn opgevoerd tot 61/ji millioen ton. In hoeverre unmers alle maximumprijzen zijn eenigszins
Nederland dan ten opzichte van zijne kolen- twijfelachtige middelen tot duurtebestrijding in
voorziening onafhankelijk zal zijn van het dit geldt in het bijzonder de melk, welke een
buitenland, hangt natuurlijk af van het te wach- j bederfelijk artikel is, hetgeen inbeslagneming
ten verbruik. j daarvan bij overtreding in het algemeen
De Minister meent dat er reden is te veronder- ongeraden maakt, terwijl ook 't verbod van kaas
stellen, dat het kolenverbruik zeer belangrijk maken buitengewoon moeilijk te handhaven is-
Luchtvaart.
De voorzitter van de staatscommissie voor de
luchtvaart, mr. Kan, sceretaris-generaal in alge-
meenen dienst, en de ondervoorzitter dier com
missie, de heer Westerveld, directeur-generaal
der posterijen en telegrafie, zullen vandaag een
bezoek brengen aan het vliegterrein te Deventer.
Bestrijding van den kanker.
Naar verluidt, is de regeering voornemens,
aan het Nederlandsch Kankerinstituut een voor
schot te verleenen van 400.000 voor den bouw
van een nieuw Ziekenhuis voor kankerpatiënten.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
zal blijven beneden dat van vóór den oorlog-
Rekende men, dat in verband met bovenge
noemde maatregelen het kolenverbruik con- j
stant zou blijven, dan zal Nederland in 10 jaar
ten opzichte van de kolenvoorziening onafhan- j
kelijk zijn. Het spreekt echter vanzelf, dat in
dit opzicht verschillende veronderstellingen re
den van bestaan hebben.
en dan ook op de ergerlijkste wijze ontdoken
is in den moeilijksten tijd der distributie.
De financieele moeilijkheden der Gemeenten.
Eergistermiddag werd te 's-Gravenhage, naar
vanwege de Vereeniging van Nederlandsche
Gemeenten aan het Corr. Bur. wordt gemeld,
een vergadering gehoudenvanvertegenwoordigers
der Collegesvan dagelijkschBestuur der gemeen-
Suikerkaartcn.
De uitreiking der Suikerkaarten zal op ver
toon der Domiciliekaart plaats hebben op
Maandag 20 September voor de letters AF.
Levensmiddelenbureau van AB (1).
Vereenigingslokaal Broersvest van B(o)F.
Dinsdag 21 September voor de letters GK.
Levensmiddelenbureau van GH(e).
Vereenigingslokaal Broersvest van H(i)K.
Woensdag 22 September voor de leters LO.
Levensmiddelenbureau letter L.
Vereenigingslokaal Broersvest van MO.
Donderdag 23 September voor de letters PT.
Levensmiddelenbureau van PR(i).
Vereenigingslokaal Broersvest van R(o)T.
Vrijdag 24 September voor de letters U—Z.
Levensmiddelenbureau van UV.
Vereenigingslokaal Broersvest van W—Z.
De bureaux zijn geopend 's morgens van
912 uur^ 's namiddags van lx/j5 uur,
