ill I
Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevallenverzekering
fonn m non
£/UU t lüU -TL,
De Aanranding.
43s»« Jaargang.
Zaterdag 25 September 1920.
Mo. 12846.
Handel in Bouwstoffen,
Mm uit voorraad ei fabriet
FE UI L L E T O N
Lange Haven 85 - Kantoor Westvest 70.
Telefoon 522
SU H! 1Ü
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels f 1.75elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
De verzekering wordt gewaarborgd floot de HoUandscha Alg>nmn« Vefz«k»rlnfl»b«nb te Sehledam.
wg
levenslange
geheele
invaliditeit
bg verlietgf
van een
^wijsvinger
hg
verlies van
eiken ande
ren vinger
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
Binnenland.
Lager Onderwijswet.
Verschenen is het eindverslag der Commissie
van Rapporteurs der Eerste Kamer over de
Lager Onderwijswet benevens de Memorie van
Antwoord op het Voorloopige Verslag.
Hieraan is het volgende ontleend
Volgaarne erkent de Minister, dat de moge
lijkheid om te komen tot het resultaat, dat
thans verkregen is, te danken is aan de wijze,
waarop het wetsontwerp is voorbereid. Bij de
hulde, in het Voorloopige Verslag gebracht aan
den Minister, van wien de instelling der Bevre
digingscommissie is uitgegaan, sluit hij zich
dan ook van ganscher harte aan.
Ook zijn hoop is het, dat de wet, welke op
den door die commissie ontworpen grondslag
tot stand komt, inderdaad zal leiden tot een be
vrediging op het gebied van het lager onder
wijs, die onderlinge waardeering van verschil
lende inzichten in zich sluit.
Dat bij dit ontwerp van overwonnen en
overwinnaars zou mogen worden gesproken,
kan de Minister niet toegeven.
Indien het juist is dat het bijzonder onderwijs
nu in verschillende opzichten een voorsprong
zal krijgen op het openbare, dan ligt het naar
den Minister voorkomt, de oorzaak daarvan
in den onderscheiden aard van die beide soorten
van onderwijs. Ook al ware het mogelijk ge
weest de omschrijving der bestaansvoorwaar
den van die twee geheel gelijk te maken, dan
zou daarmede toch niet voorkomen zijn, dat
zich plaatselijke verschillen in ontwikkeling
zullen gaan vertoonen.
Het vraagstuk der financieele gelijkstelling
kan alleen uit wettelijk oogpunt worden be
schouwd. Geschil hierover is ten principale
beperkt tot de concrete vraag of bij het ver
strekken van de bestaansmiddelen uit de pu
blieke kassen het bijzonder onderwijs boven
het openbaar wordt bevoorrecht, of omgekeerd
Deze vraag nu moet beslist ontkennend worden
beantwoord. De vrijheid tot het doen van
schenkingen kan, noch mag door den wetgever
aan banden worden gelegd. De vrees, dat door
deze vrijheid de bijzondere scholen meer zullen
worden bevoorrecht dan de openbare, is niet
vrij van overdrijving. Hiermede is niet gezegd,
Toen Frits dien avond thuis kwam, wit,
klam-bezweet, liet Lena 'n onderdrukt gilletje
hooren
'n Paar seconden werd er niet gesproken.
Lena voelde haar keel dichtgeknepen, durfde
niks vragen, want vreesde 'n jobstijding.
Maar ze moest welmoest, wilde ze niet
stikken van angst-spanning, want Frits hield
z'n mond dichtwou de kamer uitloopen,
zonder zich te hebben ontlast vanja, van
iets vreeselijks, dat kon niet anders
Lena schoof zich vóór de deur en pakte hem
bij de revers van z'n colbertje.
Frits, fluister-beefde ze, Fritswat is
er met je gebeurd Spreek toch jongen.
'k Ben angerand.
Als 'n blok kwamen die paar woordjes op
Lena neer, ook al omdat ze 'r rauw en schor
waren uitgesmeten.
Wéér bleef 't stil, nu 'n paar seconden langer
nog.
Wat zeg je, ange.....
Ja
En meteen kwam 't er in 'n zenuwachtigen
Woordenvloed uitzelfs de vrouw zag geen
kans er 'n enkele op- of aanmerking tusschen
te werpen.
Aangerand, jaop 'n „fatsoenlijke"
manier dantenminste, wat je fatsoenlijk
noemtzonder geweldplegingmaar onder-
tusschende schooiersde vuilleken
Zulk schuim laten ze vrij rondloopen't is
hemeltergend't is
De uitdrukkingen, 'n 25 in getal, die nu volg
den, zullen we kieschheidshalve in de huiskamer
van meergenoemde echtelieden begraven laten.
Met woeste stappen liep Frits heen en weer
vertelde, dat hij op 't stille gedeelte van den
dat er geen bijzondere scholen zijn, die over
eenigszins ruimere middelen kunnen beschik
ken, maar deze zijn zèer gering in aantal, zoodat
de vrees voor unfaire concurrentie door middel
van particuliere fondsen ongegrond mag wor
den genoemd.
De leden, die de meening uitspraken, dat de
quaestie der gemeentelijke vergoeding voor de
bestaande gebouwen der bijzondere scholen
voor den Minister een zwarte bladzijde zou zijn
in de behandeling van dit wetsontwerp, hebben
daarmede, naar zijne meening blijk gegeven
van geen geheel juist begrip van de beteekenis
dezer regeling.
Het was juist de heer Snoeck Henkemans,
die in de vergadering van de Tweede Kamer
van 22 Juni j.l. er nadrukkelijk op wees dat
deze regeling voor de meeste schoolbesturen
geen voordeel zal opleveren omdat zij tot
„over de ooren in de schuld zitten".
Het wetsontwerp voldoet inderdaad aan den
aandrang die meer en meer ontstaan is omhet
godsdienstonderwijs op de openbare onderwijs
inrichtingen beter tot zijn recht te laten komen.
De opmerking van vrijzinnige zijde dat nu
van de zelfstandigheid van dit onderwijs door
zoover het uit de openbare kas zal worden be
kostigd niet veel overblijft, is den Minister
niet duidelijk. Op de openbare lagere scholen
zal het godsdienstonderwijs evenmin als tot
dusver uit de openbare kas worden bekostigd.
Afgewachd dient of deze wet de gemeente-
financiën op een te zware proef zal stellen.
Mocht zulks inderdaad het geval blijken, dan
zal hiermede rekening zijn te houden bij de
komende herziening der financieele verhouding
tusschen Rijk en Gemeenten. Intusschen die
nen die financieele lasten voor de gemeenten
niet overschat.
De Minister meent dat in ons volk genoeg
gezond verstand en nuchterheid van opvatting
aanwezig is om bij het oprichten eener nieuwe
school allereerst te vragen naar goed onder
wijs en dat hierin een rem zal gelegen zijn
tegen de zoo zeer gevreesde verbrokkeling.
De bezwaren tegen het bestaan van twee
soorten van onderwijzeressen acht de Minister
ongegrond.
In zake de niet-opneming van de Fransche
taal onder verplichte leervakken blijft de Mi
nister overtuigd dat de gedane keuze aan ons
onderwijs ten goede zal komen. Ook hij betreurt
het dat de Tweede Kamer handenarbeid naar
de facultatieve vakken heeft overgebracht.
Rijksstraatweg was aangehouden door 'n groote
jenever-stinkende kerel, die 'm geld had ge
vraagd voor nachtverblijf, en toen Frits zijn
weg zonder gift had willen vervolgen, hem bij
den arm had gegrepenen gedreigd met din
gen, die z'n wanhoop hem zouden ingeven.
Meteen had Frits hem in z'n broekzak zien
graaien.... of gevoeld had ie het eigenlijk meer,
want 't was al donker.
Twee kwartjes had ie den smiecht gegeven,
om er van af te zijn. Wat hij loog, want 't was
'n gulden geweest, die hij den vent in z'n doods
angst had toegestopt.
Lena liet 'n zucht, die even zwaar als diep was.
't Had veel erger kunnen zijn, vond ze. Als
je voor twee kwartjes je leven nog kon redden.
De kerel had net zoo goed 'n pistool voor den
dag kunnen halen en 'n tientje, of al 't geld ge-
eischt hebben. Als je 'r dan met 'n halven gul
den en de schrik afkwamnou
Ik ben niet geschrokken, vloog Frits op.
Denk je dat 'k bang ben voor zoo'n half-dron-
ken stuk vergif Maar ga jij maar 's vechten
tegen zoo'n beest, dat tot alles in staat is. Als
je je hielen gelicht hebt springt zoo'n smeerlap
onverwacht op je nek en steekt je hartstikke-
dood'.... daar doe je niks tegen. Daarom kies je
in zoo'n geval de wijste partij en geeft zoo'n
knul wat. Tegen sluipmoordenaars in 't don
ker doe je toch niks.
Ogelukkig dan maarik dacht
heusch dat je erg geschrokken was, Fritsje
zag hagelwit in je gezicht en zei, dat je was an
gerand.
Nou ja, angerand angerand, angehou-
wen dan, als 'k elk woord zoo precies mot af
meten.
Je moet voortaan óók wapens meenemen,
Frits. Als zulke lui zien, dat je niks bij je heb,
durven ze wel, maar als ze merken, dat je ge
wapend bent, zijn ze zoo bang als 'n wezel.
Ja, ik ga daar met 'n revolver of 'n dolk in
me zak loopengoed om de grootste ongeluk
ken te krijgen...,, en 'n bekeuring d'r bij.....
niks hoor 1
De stelling, hoe kleiner klassen des te beter
onderwijs leidt in haar consequenties tot wan
verhoudingen.
De regeling van de salarieering der onder
wijzers is in voorbereiding.
Dankbetuiging.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
van Graaf Teleki, voorzitter van den Hongaar-
schen Ministerraad, het volgende telegram ont
vangen
„Op dezen dag, waarop het nobel werk een
einde neemt, dank zij hetwelk drie duizend
Hongaarsche kinderen uit Nederland terug zijn
gekomen met herstelde krachten en overladen
met geschenken, gevoel ik mij gedrongen Uwe
Excellentie uit naam van de Koninklijke Hon
gaarsche Regeering en het Hongaarsche volk
onze vurige dankbaarheid uit te spreken voor
de edelmoedigheid waarvan het Nederlandsche
volk heeft blijk gegeven ten opzichte van onze
landgenootjes en voor de teedere zorgen waar
mede dezen in uw gastvrij land zijn omringd
geweest.
van Kalk, Cement, Zand, Grint, Steen
Tegels en verdere
Pannen, Buizen
Bouwmaterialen.
15384 16
belastbaar inkomen wordt gesteld op 1300
Het verzoekt daarom te bevorderen, dat de
belasting hierdoor meer naar draagkrachtworde
opgelegd.
Een proefneming met betonwoningbouw.
Naar 't Hbld. verneemt zal de Woningdienst
te A'dam in het in aanbouw zijnde tuindorp
op de gemeentelijke gronden onder Oostzaan
binnenkort proeven gaan nemen met be
tonwoningbouw.
Deze zullen worden genomen met kleine
complexen van twintig vijf-en-twintig eens-
gezinshuisjes. Met verschillende betonbouw-
firma's wordt thans onderhandeld en de eerst
eisch is dat de woningen niet duurder mogen
zijn dan de baksteenbouwhuisjes.
De Woningdienst zal zich voor dien bouw
eenige machines aanschaffen, waarmee het
nieuwe bouwmateriaal kan worden vervaar
digd. De proefneming zal zich ook uitstrekken
tot de verschillende systemen. Tevens zal wor
den geprobeerd in hoeverre de slakken van de
vuilverbranding bij den betonbouw als materi
aal kunnen worden aangewend.
Nederland en de Volkenbond.
De heer Troelstra heeft de volgende schrif
telijke vragen gesteld aan de regeering.
1. Is de regeering van plan, voor dat de in
structie aan de Nederlandsche delegatie in den
Volkenbond wordt vastgesteld, deze aan de
Kamer mede te deelen, opdat de Kamer in de
gelegenheid zij, hare inzichten daarover te doen
kennen
2. Denkt de regeering bij de benoeming dier
delegatie rekening te houden met den vaak uit
gesproken wensch, dat ook leden der Staten
Generaal daarin zitting zullen hebben
Belasting naar draagkracht.
Het bestuur van het Algemeen Nederlandsch
Vakverbond heeft in een adres aan den Minis
terraad als zijn meening te kennen gegeven, dat
het gewenscht en noodzakelijk is om bij de vast
stelling van de aanslagen in de belasting met
de veranderde waarde van het geld rekening
te houden en mitsdien het bedrag van het on-
Op dit oogenblik werd aan de kamerdeur ge
tikt en kleermaker van Balen, de bovenbuur
man, kwam 'n praatje maken.
Dat deed ie dikwijls, want hij woonde al
jaren in 't zelfde huis en Frits en Lena mochten
hem graag, omdat 't zoo'n leukerd wasuren
kon hij ze bezig houden met z'n moppen en
jeugdvertellingen.
Toen ie van de „aanranding" hoorde, had
v. Balen direct 'n pracht-voorstel. Frits moest
'n degenstok koopen. Dat was precies 'n ge
wone wandelstok, maar als je op 'n knipje drukte
kon je den knop er afnemenen an dien knop
zat 'n degen vast Iemand als Frits, die dikwijls
bij den weg was in den avond, moest er absoluut
zoo'n ding op nahouden.
Dat was 'n idee
Toen Frits een paar dagen later weer den
zelfden eenzamen straatweg moest bewandelen
en laat in den avond zou terugkeeren, was ie
gewapend met een splinternieuwen degenstok.
Veertig gulden had 't ding hem gekost
expres was ie er voor naar Amsterdam geweest.
Maar 't was dan ook 'n goeie, had de wapenhan
delaar hem verzekerd.
Hij voelde zich sterk en overmoedig. En toen
ie tegen half twaalf naar huis liep 't was
eigenlijk mal, ja maar toen hoopte hij haast
dat zoo'n zelfde kerel hem nóg eens zou aanhou
den. Potdori, wat zou ie 'm aan 't schrikken
maken. Hij zag z'n eigen al staan, rechtop, ge
weldig, den degen schitter-zwaaiend in 't maan
licht en dan 't angstige gezicht van den boef,
scheef getrokken van doodsbenauwing.
Maar er gebeurde lekker niks. Dat zou je al
tijd zien héals je er op voorbereid was,
kwamen de schoften nietof ze 't roken
Nog 'n kwartiertje, dan kwam ie al in 'tstads-
gedeelte.
Maar plots ging er 'n ril-schok door z'n
üjf
In 't struikgewas, even echter hem, ritselde
iets.
Vluchtig keek ie om en 2ag 'n gedaante
n lange, magere kerel moest het zijn, met 'n
Vertrek van den Italiaanschen gezant.
Gisterenmorgen heeft de afgetreden Italiaansche
gezant bij het Nederlandsche Hof, graaf
Aldrovandi, de residentie verlaten.
Hij is, naar thans gebleken is, benoemd tot
gezant van zijn rijk te Sofia.
Namens den minister van Buitenlandsche
Zaken werd hem in het Hollandsche Spoorsta
tion uitgeleide gedaan door den heer R. C.
Th. Roosmale Nepveu, Chef van 's ministers
kabinet, terwijl mede aanwezig waren de Bul-
gaarsche gezant, de heer Radef, en de leden van
de Italiaansche legatie.
Graaf Aldrovandi vertrok via Milaan naar
zijn post.
Werklieden uit Duitschland.
Heden komt de eerste ploeg Duitsche bouw
vakarbeiders, enkel stucadoors,in ons land enwel
te 's-Gravenhage.
groote pet, diep over de oogen getrokken.
't Koude zweet brak hem over z'n heele li
chaam uit en slurpte blijkbaar al z'n moed op.
De vent liep op z'n teenen achter 'mhij
hoorde en voelde 'tz'n knieën knikten. De
degenstok leek in z'n hand 'n stuk was, dat
wegsmolt.
De schooier kwam dichterbijelk oogenblik
kon de smiecht 'm op z'n nek springenhij
hoorde z'n adem al piepenz'n vuile moorde-
naarsadem.
En met 'n zwaai smeet Frits z'n degenstok
in 't gras en zette 't op 'n loopen.
Loopen dat-ie-dé, kolossaalHij vlóó» let
terlijknam sprongen ails n hert over plassen
en kuilenin 'n paar minuten was ie al bij
't grenspaaltje, waar de stadslantaarns begon
nenmaar evengoed snelde hij voort, als 'n
bezetene. Hij werd nagekeken en 'n schelle jon
gensstem vroeg, of ie zoo'n hoogen nood had
Hij kwam thuis „nog erger" dan de vorige
keerwitter kon z'n gezicht niet zijn anders
was 't zeker zoo geweest.
Tegen Lena loog-ie, dat-ie opeens niet goed
geworden wasen dat ie z'n stok had verloren.
Verloren Hoe kan dat nou
Dat zie je, dat 't kan, want ik ben 'nm
kwijt. Laat jij ook nooit 's 'n parapluie staan
of zoo Nou dan Nou dan
O-o-o, laten staan, laten staaaan, maar dan
weet je toch wel waór.
Nee, dat is 't 'm juist, ik weet niet pre
cies waar.
Waar ben je dan in Godsnaam overal ge
weest
Ach mensch, laat me toch even bekomme...
Hier kwam van Balen binnen, brul gierend
van 't lachen
In z'n eene hand had ie 'n oude pet met 'n
groote klepin z'n andere handde degen
stok.
G. N.
