Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-Ongevaüenverzekeriiig
43Mia Jaargang.
Dinsdag 5 October 1920.
No. 12854
BureauKoemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post ƒ2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels ƒ1.75; elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
laatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel,
peciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten -worden berekend.
vnHai
levenslang* if 000 veilles van
InvaHdftel:S £1111 vwt of^gLUU aooaI U U een duimt
De verzekering wordt gewaarborgd doo» de Hollandsehe Algemeena Veizekeriagibank te lahladam.
bfj verliesQ
van een
^wijsvinger
bfl
verlies van
eiken ande
ren vinger
Buitenlandsch Nieuws.
generaal Wrangel doèn weten, dat hij zichzelf alleen ten doel hebben de arbeiders te verdee-
POLEN EN RUSSEN..
Het jongste Poolsche stafbericht deelt mede
dat de ontsteltenis in het roode leger toeneemt.
Een bolsjewistische divisie is vernietigd door
Poolsche Cavalerie, terwijl bij Ilorodyszcze een
sowjetbrigade zich moest overgeven.
Daszynski, dienstdoend eerste minister, is
naar het front vertrokken om met Pilsoedski
over dringende politieke kwesties te spreken.
Witos had gister een onderhoud met sir Horace
Rumbold, den Britschen gezant, over de vredes
onderhandelingen en het Poolsch-Litausch ge-
Schil.
De bijzondere correspondent van de „Man
chester Guardian" te Riga, die geruimen tijd
te Moskou is geweest, bevestigt in een telegram,
dd. 2 October, de berichten dat het bolsjewis
tisch régime in Rusland zijn uiterste crisis be
reikt heeft. De Poolsche oorlog, welke verre
van populair was, is nu zeer onpopulair en het
volk zou zelfs een tweede Brest-Litofsk willen
aanvaarden. Het land wordt bedreigd door een
hongersnood zooals nog nooit is voorgekomen,
en veel uitgebreider dan die van 1891. De bol-
sjewiki vreezen ontspanning van den oorlogs
druk. Want die zou zich kunnen uitbreiden tot
de organisatie van het voedseltransport.
Een groot gevaar voor de sowjets is de moge
lijkheid dat Wrangel de graanvoorziening van
het Koeban-gebied zal afsnijden, alsmede de
petroleum van Grozny.
Uit Warschau wordt aan de „Vossische Zei-
tung" geseind, dat Daszynski vice-minister-
president, weldra naar Riga vertrekt, om daar
op het beslissende oogenblik aanwezig te zijn.
Deze reis van Daszynski beteekent niet, dat
de onderhandelingen te Riga in een kritiek
stadium zijn getreden. Men meent integendeel
te Warschau, dat voor de eerstkomende dagen
een gunstige wending te verwachten is. Op een
vraag van den Engelschen gezant te Warschau
heeft Sapieha, minister van buitenlandsche za
ken, uitdrukkelijk geantwoord, dat de Poolsche
troepen in het geheel niet van plan zijn Wilna
te bezetten. Zij denken er zelfs niet aan tot
deze stad op te rukken.
Door deze verklaring, aldus meent men te
Warschau, vervalt een der twee voornaamste
eischen van Moskou. Men hoopt nu nog maar,
dat Rusland zijn tweeden eisch de volksstem
ming in OosUGalicië, zal intrekken. Polen kan
zich in geen geval met deze volksstemming ver
eenigen. De Poolsche commissie, die bij de tech
nische bepaling der grenslijn zal moeten mede
werken, is Zondag naar Riga vertrokken. Dit
kan ook als een bewijs worden beschouwd, dat
men in Polen den wapenstilstand en den voor
loopigen vrede verwacht.
Een telegram uit Riga aan de „Deutsche
Allgemeine Zeitung" zegt, dat Tsjitsjerin al
daar is aangekomen. Zijn opvattingen over den
stand der onderhandelingen geven in tegenstel
ling met de berichten van Poolsche zijde, geen
aanleiding tot een bijzonder optimisme inzake
het sluiten van den vrde.
Een telegram uit Warschau aan de „Ber-
lingske Tidende" deelt mede, dat de Poolsche
regeering Zaterdag een beslissing nam over de
politiek, welke ze zal aannemen in verband met
de jongste Russische eischen te Riga. Zij zond
in dien zin nieuwe instructies aan de Poolsche
afvaardiging. De plannen der Polen zijn, naar
men zegt, belangrijk, maar bepaalde bijzonder
heden zijn niet bekend gemaakt.
POLEN EN LITAUEN.
Een Reutertelegram meldt
Een Reutertelegram meldt, dat Britsche
officieele kringen geen bevestiging van het slui
ten van een wapenstilstand tusschen Lithauen
en Polen hebben ontvangen. De jongste tele
grammen toonen aan, dat de bijeenkomst te
Soewalki, die Vrijdag begon, geen resultaat
heeft opgeleverd. De voornaamste moeilijkheid
is de spoorwegkwestie. De Lithauers kunnen
niet de Poolsche voorstellen aanvaarden voor
het gebruik van den spoorweg Soewalki-Oraley.
De Lithauers stelden voor om de zaak te ver
wijzen naar een commissie uit den Volkenbond.
Déze commissie is Zaterdag te Soewalki aann
gekomen. De hoop is levendig, dat ze iets zal
kunnen doen om de spanning te verminderen.
HET LEGER VAN GENERAAL WRANGEL,
Het leger van generaal Loklutsy, de aanvoer
der van de vroegere legers van Koltsjak, die
Xransbaikalië zijn gehergroepeerd, heeft aan
en zijn leger onder diens bevelen stelt.
ENGELAND.
Volgens de Londensche bladen toonen ver
schillende berichten uit de mijndistricten aan,
dat er veel meeningsverschil heerscht onder de
mijnwerkers inzake de aanvaarding van^ het j
nieuwe aanbod. Zuid-Wales, Lancashire, Ches
hire en Staffordshire verzetten zich, maar
Yorkshire en Gloucester zijn ten gunste van
de voorgestelde regeling. In Zuid-Wales zijn
than^ velen werkeloos, daar de mijnwerkers
staakten tegen de beslissing van de nationale
conferentie in. De mijnwerkersraad in Derby
shire nam een motie aan,waarbij hij zijn leden
aanried om de voorgestelde regeling niet te
aanvaarden. Adamson, de voorzitter van de
nationale unie van spoorwegpersoneel, zeide
in een rede te Mansfield, dat het spoorweg
personeel gelijk had om te trachten een staking
te voorkomen, welke alleen in revolutie kon
eindigen.
FRANKRIJK EN DUITSCHLAND.
In verband met het bericht uit Parijs over de
aanstaande hervatting van de rechtstreeksche
economische onderhandelingen tusschen Frank
rijk en Duitschland, verneemt het „Acht Uhr
Abendblatt" van goed ingelichte neutrale di
plomatieke zijde, dat men te Parijs reeds ge-
ruimen tijd geleden de noodzakelijkheid heeft
ingezien, de indertijd in alle stilte afgebroken
onderhandelingen te hervatten.
Het afbreken der onderhandelingen, even
vóór het bijeenkomen der conferentie te Spa,
hield voornamelijk verband met de exportkwes
tie. Duitschland was niet bereid, vrijen invoer
van luxe artikelen en wijnen toe te staan, waarop
Frankrijk stond.
Intusschen moest men in Fransche econo
mische kringen erkennen, dat men niet voor
altijd van de economische betrekkingen met
Duitschland kon afzien. Dit sproot voornamelijk
voort uit den overvloed van Fransche ertspro
ducten, waarvoor men geen afzetgebied vond,
terwijl in Duitschland talrijke hoogovens het
bedrijf hadden moeten stopzetten.
Even dringend was de wederopbouw van
Noord-Frankrijk, welke slechts met succes be
werkstelligd kan worden, wanneer er weer ge
regeld economisch verkeer tusschen Duitsch
land en Frankrijk zou zijn. Waarschijnlijk zul
len thans opnieuw onderhandelingen worden
gevoerd over de deelneming van Duitsche ar
beiders aan den wederopbouw.
RELGIE.
De staking der mijnwerkers heeft sinds gister
ochtend, aldus seint men uit Bergen, een veel
grooteren omvang aangenomen. Men sprak van
30.000 werklieden, die zouden staken. Zij wei
geren de inkomstenbelasting te betalen onder
voorgeven, dat de patroons dat maar moeten
doen, omdat zij zelf niet genoeg verdienen. Nu
bedragen hun loonen gemiddeld 25 franken per
dag. Bovendien eischen zij een verhooging van
5 ten honderd voor alle groepen van werklieden.
Er heeft in de Borinage een groote betooging
plaats gehad. Men had groote witte biljetten
aangeplakt, waarop met bloedroode letters een
groote betooging der oud-strijders ter inwijding
van hun vaandel werd aangekondigd. Deze be
tooging heeft plaats gehad en was heel kalm.
De sprekers hebben echter heftige en opruiende
toespraken gehouden. Een hunner heeft ver
klaard, dat bij een nieuwe mobilisatie de sol
daten zich niet meer naar de kazerne, maar
naar het Volkshuis zouden begeven, want als
zij zich bij hu» regiment voegden om de ge
weren in ontvangst te nemen, zou het niet zijn
om naar de grens te snellen, maar om op de
barrikaden de sociale omwenteling te verdedi
gen
Een ander spreker heeft gezegd, dat het er
onvoorwaardelijk komen moest, dat de werk
lieden zelf het kapitaal zouden besturen, Daarna
nam de afgevaardigde Mouri. het woord, die
eenheftigenaanval deed op de burgerlijke bladen,
welke thans nog op een nieuwen oorlog aanstu
ren, omdat zij daar baat bij zullen hebben.
De afgevaardigde van den Meulebroecke van
Dendermonde heeft de talenkwestie behandeld.
Hij heeft het Vlaamsche programma verdedigd
en is toegejuicht. De Vlaamsche kwestie, heeft
hij gezegd, is een zaak tusschen de Vlaamsche
arbeiders en de Waalsche arbeiders. Zij zullen
zich wel met elkaar verstaan, als zij de ver
bonden voor de Waalsche verdediging, welke
len, den rug maar toekeeren.
AMERIKA EN JAPAN.
Een telegram uit Tokio van 28 October meldt
De toenemende spanning tusschen Amerika en
Japan houdt de verantwoordelijke staatslieden
in Japan ernstig bezig, alsmede alle goede vrien
den van beide landen, die hopen, dat de uit
wisseling van verontrustende berichten door de
Jingo-pers, welke op den geest in beide landen
onvermijdelijk een slechten invloed uitoefenen,
spoedig zullen ophouden.
De Japansch-Amerikaansche vereeniging zal
twee van zijn leden naar Amerika zenden, om
te beproeven, in Californië een beter begrip
omtrent de Japansche zaak ingang te doen
vinden, en voorts om te trachten de gevoelens,
welke in Amerika heerschen, dat n.l. Japan
moeilijkheden zoekt, te doen verdwijnen. De
afgevaardigden zijn gekozen, maar het staat
nog niet vast dat zij de missie zullen aanvaarden.
Intusschen is besloten om aan de Japansch-
Amerikaansche vereeniging te New-York tele
grafisch te verzoeken haar pogingen, om de
aan weerszijden van de Stille Zuidzee opdoe
mende wolken te verdrijven, te verdubbelen.
Baron Goto, die als de toekomstige eerste-
minister beschouwd wordt en die vroeger de
post van minister van buitenlandsche zaken be
kleed heeft, veroordeelt in een geschrift krach
tig de uitbarstingen in de pers, welke tegen
Amerika vernomen worden.
ENGELSCH-INDIE.
Naat de „Times" uit Bombay verneemt,
br-idt de stakingsbeweging aldaar zich uit. Op
1 October hebben de arbeiders van de gasfa
brieken de staking geproclameerd. Zij eischen,
dat eenige ontslagen arbeiders weer in dienst
worden genomen.
De staking van het post- en telegraafperso
neel duurt voort. De autoriteiten kunnen echter
den dienst gaande houden. Ook bij de Great
Indian Peninsula Railway is een staking onder
eenige categorieën arbeiders uitgebroken.
Uit Calcutta wordt gemeld, dat er groote
ontevredenheid heerscht onder de arbeiders
van de thee-plantages van Dooni, Doma Pabho-
jan en Deodam in het Lachimpoerdistrict. Toen
hun eisch betreffende hooger loon niet werd
ingewilligd, kwam het tot ongeregeldheden,
waarbij 5 Europeanen gewond werden.
Te Deodam werden verschillende huizen ge
plunderd. Vijftig onruststokers werden gear
resteerd.
De regeering van Engelsch-Indië heeft den
verkoop van de „Daily Harold" verboden.
Binnenland.
De P. T. T. Dienst.
Bij Kon. besl. is bepaald
Er is een commissie van advies betreffende
aangelegenheden van het staatsbedrijf van de
posterijen, de telegrafie en telefonie, zetelende
te 's-Gravenhage.
De commissie bestaat, behalve uit den voor
zitter, tevens lid, uit 6 leden, door de koningin,
te benoemen op voordracht van den minister
van Waterstaat.
De voordracht van één dezer leden geschiedt
op een aanbeveling van 2 personen, opgemaakt
door den Nijverheidsraad;
van een ander lid op een aanbeveling van 2
personen, opgemaakt door den Middenstands-
raad;
van twee leden op een aanbeveling van 6 per
sonen waarvan 3 voor elke plaats) door de
commissie van overleg voor het Staatsbedrijf,
opgemaakt uit de ambtenaren in vasten dienst
bij dat bedrijf.
I De directeur-generaal der posterijen en tele-
grafie is ambtshalve lid en voorzitter der
commissie.
Aan de commissie wordt toegevoegd een se
cretaris, door den minister van W aterstaat op
voordracht van den directeur-generaal te be
noemen.
De leden en de secretaris genieten, behou
dens vergoeding van reis- en verblijfkosten,
geen geldelijke belooning ter zake van hün lid
maatschap of de ten behoeve der commissie
verrichte diensten.
De leden der commissie met uitzondering
van den voorzitter, treden om de 4 jaar af: het
ééne jaar twee leden, het andere jaar 1 lid, het
volgende jaar 2 leden en het vierde jaar 1 lid, vol
gens een door den minister van Waterstaat vast
te stellen rooster.
De eerste aftreding heeft plaats 1 jaar na den
datum van instelling der commissie, de tweede
2 jaar, de derde 3 jaar en de vierde 4 jaar
daarna.
De commissie houdt zich bezig met die on
derwerpen, betreffende het Staatsbedrijf van de
posterijen, de telegrafie en de telefonie, welke
haar door den minister van Waterstaat, den
voorzitter of een harer leden worden voorge
legd en brengt daarover advies uit aan den mi
nister van Waterstaat.
Het Dagbladbedrijf en de Arbeidswet.
Naar wij vernemen, hebben het algemeen
hoofdbestuur der Boekdrukkerijbonden, het
hoofdbestuur van den Algemeenen Nederl. Typo
grafenbond, het hoofdbestuur van den R. K.
Graf. bond, het hoofdbestuur van den Ned.
Chr. Graf. Bond, in verband met het, volgens
het ontwerp der werktijden genomen besluit
voor fabrieken en werkplaatsen, nachtarbeid
toe te staan voor dagbladdrukkerijen met een
ochtendblad, mits de nachtploeg niet meer dan
eens in de drie weken 48 uur arbeid verricht,
tot den minister van Arbeid een adres gericht.
Daarin wordt er op gewezen, dat door deze
regeling voor het dagbladbedrijf onhoudbare
toestanden moeten ontstaan, omdat de dagblad
drukkerijen zullen worden gedwongen een nacht
ploeg te nemen, die slechts eens in de drie we
ken opkomt en overigens geenerlei arbeid heeft
te verrichten, doordat het dagbladbedrijf geen
continu-bedrijf is, doch slechts werkt met één
dag- en één nachtploeg.
Met het oog op het feit, dat overeenkomstig
de nieuwe C. A. O. tusschen werkgevers en
werknemersorganisaties van het boekdrukkers-
bedrijf is gesloten, de werknemers der dagblad
drukkerijen met ochtendblad om de andere
week vijf nachten 7 uur en den zesden nacht
5 uur arbeid verrichten, wordt den minister
verzocht een zoodanige wijziging van de Ar
beidswet en van het Werktijdenbesluit te wil
len voorstellen, dat eene regeling, aansluitende
bij de G. A. O. wordt verkregen, die de onover
komelijke bezwaren uit de huidige bepalingen
voortvloeiende, ondervangt.
Wettelijke bescherming der arbeiders.
Onder voorzitterschap van Dr. W. H. Nolens,
is Zaterdag te Den Haag een algemeene leden
vergadering gehouden der Ned. Vereen, voor
wettelijke bescherming der arbeiders, waarin
door den secretaris en den penningmeester ver
slag werd uitgebracht over den stand der ver
eeniging gedurende de crisisjaren. Deze versla
gen, welke in druk zijn uitgegeven, werden goed
gekeurd. De aan de beurt van aftreding zijnde
bestuursleden prof. J. P. de Vooys en mr. J.
Hingst werden herkozen. Uitvoerig werd van
gedachten gewisseld over de verhouding vzan
de internationale vereeniging voor arbeids
bescherming tot het bureau du travail van den
Volkenbond te Genève. Afgewacht wordt hoe
zich de samenwerking met het nieuwe instituut
ontwikkelen zal. Besloten werd begin 1921 een
algemeene vergadering te houden, waarin Dr.
Nolens de huidige wereldpositie van de wette
lijke arbeidsbescherming zal uiteenzetten. Voorts
zal de arbeidsbescherming bij den landbouw wor
den besproken. Een drietal referenten zullen
worden uitgenóodigd in die vergadering daar
aan beschouwingen te wijden.
Het Kon. Echtpaar naar Friesland.
De Koningin en Prins Hendrik komen Donder
dag a. s. met den morgensneltrein te Wolvega.
met de auto wordt gereden naar Oldelamer
nekebureni Scherpenzeel en Schoterzijl naar de
stroomsluis te Lemmer, Vandaar wordt gewan
deld langs de visschershavèn, de schutsluis en
de binnenhaven tot Truitjezeil,alwaar de hooge
bezoekers weder in de auto zullen plaats nemen
en rijden naar het stoomgemaal.
Na bezichtiging van het gemaal wordt gede
jeuneerd in de opzichterswoning.Om ongeveer
twee uur vertrekken H. M. en de Prins met de
auto over Tacozijl, Sondel, Nijemirdum, Oude-
mirdum, Rijs, Galamadammen, Koudum en het
Workumer Nieuwland naar Workum, alwaar
plaats wordt genomen in den sneltrein, die 3.31
uit Stavoren vertrekt en 4.26 te Leeuwarden
komt.
Van het station te Leeuwarden zullen de
hooge bezoekers zich per auto begeven naar de
woning van den commissaris der Koningin langs
den Stationsweg, den Wirdumerdijk en de
St. Jacobsstraat.
Vrijdag 8 October voor 12 uur zal een bezoek
m
f60
fli
