Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
Gratis-OngevaUenverzeberini
iSmm Jaargang.
Zaterdag; 18 December 1920.
Sfe. 12916.
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 89.
Abonnementen per 3 maanden f2.per week 15 cent, franco per
post f 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels
plaatsen wordt 2
Speciale conditiën voor herhaaldelijk
toegezonden.
f 1.75;
maal berekend. Ingezonden
elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
mededeelingen 75 ct. per regel,
adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
Incassokosten worden berekend.
bij
levenslange
gelieele
invaliditeit j
bQ verlies
van
verlies Tu
een hand,
voet of oog B Uü aooaIHII «er duim
De verzekering wordt gewaarborgd door de HeUendsehe Algemeene Verzekeringsbank Ie Schiedam.
bQ verlies
van een
wijsvinger
l>«
verlies van
eiken ande
ren vinger i
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
De Eerste Kamer en de fi uancieclc politiek
der gemeenten.
Bij het afdeelingsonderzoek der Eerste Ka
mer van het wetsontwerp tot wijziging van de
Gemeentewet en van de wet op de inkomsten
belasting 1914, betreurde men het, dat waar
dit wetsontwerp sedert Febr. 1909 aanhangig
was geweest, enaan de Eerste Kamer, wil zij 't
administratieve raderwerk niet in het ongeree-
de brengen, voor haar onderzoek en de afdoe
ning van deze aangelegenheid slechts eenige
weken zijn gegeven.
Verschillende leden verklaarden dan ook het
voorstel zonder eenige geestdrift te hebben ont
vangen. Eenige van hen betreurden het, dat
de regeering de thans afzonderlijk gedane voor
stellen betreffende het belastinggebied der ge
meente niet had opgenomen in de reeds in uit
zicht gestelde algemeene wijziging der Gemeen
tewet.
Hiertegen werd aangevoerd, dat er met het
oog op den noodtoestand, waarin vele gemeen
ten verkeeren, niet langer gewacht mocht wor
den met het aanbrengen van middelen tot ver
betering en dat thans financieele hulp, zelfs al
zij die slechts eene gedeeltelijke, dringend noo-
dig is.
Ook was men van gevoelen dat het thans hoog
tijd is, dat het rijk de gemeenten rechtstreeks
krachtig hulp verleent een feitelijke hulp, wel
ke echter het wetsontwerp niet biedt.
De stelling, dat de hoogere uitgaven in vele
gemeenten voornamelijk gevolg zouden zijn van
de door de gemeentebesturen gevoerde minder
zuinige administratie werd bestreden. De groo-
te uitgaven van den laatsten tijd worden voor
namelijk veroorzaakt door de salarisverhogin
gen, welke niet te vermijden zijn.
Ook werd gewezen op uitgaven die in groote
gemeenten, ais interrlationale centra, onvermij
delijk zijn en die het geheele rijk ten goede ko
men.
Daartegenover stond de betrekkelijk gun
stige toestand in vele kleine gemeenten, waar
de meerderheid der bevolking van kerkelijke
richting zijnde, tot nu toe in belangrijke mate
profiteert van de bijzondere school en de ker
kelijke armenzorg.
Andere leden achten verscherping der con
trole door het hooger gezag noodig en speciaal
scherper toezicht van Ged. Staten, bijv. om te
zorgen, dat gewone en buitengewone uitgaven
goed uit elkander worden gehouden en dat niet
meer vlottende schuld wordt in het leven ge
roepen dan met een goed financieel beleid was
overeen te brengen.
In het algemeen meende men, dat het ver-
leenen van rijkshulp aan de gemeenten gepaard
behoorde te gaan met inperking der gemeente
lijke autonomie en scherp toezicht op het fi
nancieel beleid en dat men wel kon besluiten tot
strikte handhaving der gemeentelijke autono
mie en verruiming van het gemeentelijk belas
tinggebied, doch dat men dan ook geenerlei
hulp moest verleenen bij het ontstaan van fi
nancieele moeilijkheden.
Nog werd gewezen op de bezuiniging, die in
de kosten van het bestuur der gemeenten zoude
zijn aan te brengen door kleine gemeenten met
elkaar te vereenigen.
Ter sprake werd gebracht het in den laat
sten tijd opgekomen probleem, rakende de cre-
dietwaardigheid der gemeenten.
De vraag is nu hoe haar het kapitaal te ver
schaffen zal zijn, dat de geldbeleggers haar niet
willen ter leen verstrekken. Het rijk kan de klei
ne te hulp komen dcor hare leeningen te plaat-
sembij den chèque- en girodienst en bij de pen
sioenfondsen, doch deze middelen zijn beperkt.
Amsterdam en Rotterdam kunnen daarmede
niet geholpen worden. Het zal toch wel niet in
de bedoeling liggen, voor dit doel een gedwon
gen leening uit te schrijven. Daartegen zouden
bij vele leden onoverkomelijke bezwaren be
staan.
Ten aanzien van den inhoud van het wets
ontwerp zélf, zooals het thans luidt, werd nog
het volgende te berde gebracht
Vele leden betreurden, dat het stelsel der
Staatscommissie is verlaten, volgens hetwelk
de belasting geheven wordt over het bestand
deel van het inkomen, dat in iedere gemeente
is gekweekt.
Enkele leden waren van gevoelen, dat opcen
ten op de hoofdsom der grondbelasting als een
partieele onteigening te beschouwen zijn en
daarom niet wenschelijk.
Oprichting van Volkswarenhuizen.
Dezer dagen is in enkele bladen het verras
sende bericht verschenen, dat de groote scheep-
vaartvereenigingen pogingen aanwenden, om
te komen tot de oprichting van winkels ter be
strijding van de duurte.
Wij zijn in staat hieromtrent eenige nadere
bijzonderheden mede te deelen, zegt de „Tel."
De zaak is alsvolgt
De Loonraad, waarin zitting hebben verte
genwoordigers van de werkgevers en de werk
nemers in het transportbedrijf, heeft ingesteld
een „Commissie tot bestrijding van de duur
te." De heeren D. L. Uytenboogaard en A. M.
D. Valstar, werkgevers-leden van die commis
sie en bestuurders van groote stoomvaart
maatschappijen, hebben thans aan alle ree-
ders het volgende schrijven verzonden, waar
uit de plannen voldoende blijken.
„Aan d'e leden der Scheepvaartveree-
nigingen „Noord" en „Zuid".
Mijne Heeren,
De N. V. Mij. tot Exploitatie van Volks
warenhuizen is opgericht met het doel, de
duurte te bestrijden,- als een gevolg van de
U bekende toezegging, door den voorzitter
van den Loonraad namens de werkgevers
leden gedaan in de vergadering van 13 Sept
1919. Door eenige leden der Scheepvaart-
vereeniging is in den vorm van een 6 leening
aan genoemde N. V. een bedrag van 1.320.000
gulden toegezegd. Met het oog echter op het feit
dat de benoodigde winkel-panden te Amster
dam en te Rotterdam, waarin de bedrijven zullen
worden uitgeoefend, slechts door aankoop te
verkrijgen zijn, is het wenschelijk de beschikking
te hebben over een kapitaal van 2.000.000 en
tot dat volle bedrag een 6 leening aan te gaan.
Zij doen een ernstig beroep op Uw medewerking
om dat kleinere of grootere bedrag te helpen
aanvullen tot het bedrag, dat nog aan de twee
millioenen ontbreekt. De ondergeteekenden,
die de werkgevers in de commissie tot bestrijding
der duurte vertegenwoordigen, zijn versterkt
in hunnmeening, dat de bestrijding der duurte
speciaal op hetgebiedvankleeding,manufacturen
en beddegoed wenschelijk is, door hetgeen zich
in den laatsten tijd voor onze oogen afspeelt.
Terwijl toch in den groothandel de prijzen da
gelijks dalen en in Engeland en Amerika de
gevolgen daarvan ook in den kleinhandel dui
delijk merkbaar zijn, is zulks in ons land niet
of nauwelijks waarneembaar. Het gevolg is
dat er groot gevaar bestaat, dat de vicieuse cir
kel in ons land nog een slag verder draait,
aleer de prijsdaling ook hier zal hebben door
gewerkt. Daar loonsverlaging een uiterst moeilijk
en pijnlijk proces is, behoeft het geen betoog, dat
een dergelijk verder draaien van den vicieu-
sen cirkel ten onzent ons land ten opzichte van
de omringende landen in een economische po
sitie zou brengen, nog veel ongunstiger dan die
op het oogenblik reeds is. Het is daarom, dat wij
U, ook in Uw eigen belang, aanraden, onze po
gingen krachtig te steunen, opdat straks op goe
de en deugdelijke gronden een verdere verhoo
ging van loon kan worden tegengegaan. Wij aar
zelen niet, te zeggen, dat het bestaan van velen
Uwer, als tusschenpersoon, die belang hebben
l>ij een levendig transito-verkeer, hierbij op het
spel staan en het angstvallig ontzien van de
enghartig opgevatte belangen van hen, die
de duurte bestendigen, ten slotte tot een ramp
zou leiden.
Wanneer dan inderdaad de prijzen beginnen
te dalen, blijft het uit een oogpunt van loonpo
litiek van groot belang, de schommelingen in
het prijsniveau door middel van een eigen onder
neming te controleeren en daarop invloed uit
te oefenen.
Met vertrouwen zien wij dan ook bijgaand
inteekenbiljet ingevuld van U tegemoet.
Ten slotte kunnen wij U mededeelen, dat
alle maatregelen genomen zijn, om de zaken
binnen enkele maanden te openen doeltreffende
kracht der zaak zal echter in niet geringe mate
afhangen van de beschikking over ruim kapitaal.
Tot zoover het schrijven.
Men ziet hieruit, dat de „Maatschappij tot
exploitatie van Volkswarenhuizen" door deze
leiders in het scheepvaartbedrijf voornamelijk
wordt opgericht uit overweging van loon
politiek.
Naar wij vernemen, is te verwachten, dat er uit
middenstandskringen verzet tegen deze plannen
zullen rijzen. (Tel.)
Naar men vooras nog verneemt, ligt het in
J de bedoeling, dat de heer Joh. Brautigam, lid
van de Tweede Kamer en oud-bestuurder van
den (modernen) Transportarbeidersbond, pre
sident-commissaris zal worden van de N. V.
welke door de groote scheepvaartvereenigingen
wordt gevormd om te komen tot oprichting
van winkels ter bestrijding van de duurte.
De normalisatie van de Maas.
Men meldt uit Brussel
Gullopin, socialistisch Kamerlid voor Luik,
heeft de volgende vraag gesteld aan de regeering:
Men meldt, dat Nederland besloten zou heb
ben tot het uitvoeren van werken ter bevaar-
baarmaking van de Maas. Heeft de Belgische
regeering ook al een besluit genomen ten aan
zien van de ontworpen werken voor het bevaar
baarmaken van de Maas, hetzij tot aan de
Nederlandsche grens, hetzij tot aan Visé, waar
toe een kanaal noodig zou zijn van Lixhe af
Het is onmiskenbaar, dat deze werken dringend
noodig zijn, zoowel voor het scheepvaartver
keer, als om de overstrooming van de haven
wijken van Luik tegen te gaan.
De Belgische regeering heeft hierop geant
woord, dat er geen sprake is van het normali-
seeren van de Midden-Maas, maar van het gra-
venvan een kanaal van Maastricht naar Maas-
bracht in Nederlandsch Limburg. Men is bezig
met de definitieve ontwerpen voor het normali-
seeren van de Maas tusschen Luik en Visé en
het graven van een kanaal van Lixhe naar
Genck in Belgisch Limburg. Wat de werken
betreft tot verbetering van de Maas tusschen
Luik en Wandre, kan men in den loop van 1921
de eerste spade in den grond zetten, mits de
noodige gelden daarvoor althans worden toe
gestaan.
De correspondent van de „N. R. Crt" te Brus
sel seint aangaande dit vraagstuk
Naar ik verneem, houdt men zich in het de
partement van openbare werken bezig met het
opmaken van het definitief ontwerp voor het
graven van een kanaal van Lixhe tot Genck,
het centrum van Belgisch Limburg, en de nor
malisatie van de Maas van Luik tot Visé. Aldus
zou Luik rechtstreeks in verbinding worden
gesteld met het nieuwe Limburgsche kolenbek
ken, waarvan in industrieele kringen veel wordt
verwacht.
Het Doorluchtig Episcopaat.
Woensdag en Donderdag heeft te Utrecht
de vergadering plaats gehad van het Door
luchtig Nederlandsch Episcopaat.
De nieuwe Gouverneur-Generaal.
Ingediend is een wetsontwerp tot verhooging
van de Indische begrooting voor 1920, in ver
band met de uitzending van een nieuw benoem
den Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië, mr.
D. Fock. Ter bestrijding van de uitgaven, ver
bonden aan die uitzonding wordt als naar ge
woonte gerekend op 60.000 voor kosten van
uitrusting en 20^)00 voor reiskosten naar
Indië en bezoldiging gedurende het tijdvak
tusschen het vertrek uit Nederland en de aan
vaarding zijner waardigheid in Indië. Het be
drag van 60.000 zou in verband met de hui
dige tijdsomstandigheden ten eenenmale on
voldoende zijn, ware het niet, dat op initiatief
van den tegenwoordigen Gouverneur-Generaal
het voorstel zal worden gedaan om de serviezen,
het kristal, het tafelzilver en de keukeninrich-
ting, welke artikelen de nieuwe Landvoogd tot
dusver van zijn voorganger placht over te nemen,
na taxatie van Landswege aan te koopen. De
geraamde som strekt dientengevolge hoofdzake
lijk voor goedmaking der kosten voor de aan
schaffing van linnen, de overname van paarden,
rijtuigen en automobielen, de overname en aan
vulling van kleeding en verdere uitrusting enz.
Aangeteekend wordt hierbij, dat de aankoop
door het land van de serviezen, het kristal enz.
tot bezuiniging zal leiden, daar ook bij volgende
vervangingen van den Gouverneur-Generaal met
de kosten van overname van die artikelen geen
rekening meer behoeft te worden gehouden.
Alleen zal voor geregelde aanvulling en herstel
van deze Landseigendommen jaarlijks een klein
bedrag (bv. 1000) beschikbaar moeten worden
gesteld.
Verder zijn bij dit wetsontwerpee nigeverjoo-
gingen voorgesteld in verband met het verlee
nen van kindertoelagen.
Gemengd Nieuws.
De depreciatie van den gulden
tegenoverdendollar. De heer Leonard
Keesing, te New-York, schrijft dd. 23 Nov.
Naar aanleiding van den koersloop van den
gulden in het buitenland, en meer speciaal van
zijn sterke depreciatie tegenover den dollar,
is in de laatste maanden klaarblijkelijk de strijd
in Nederland tusschen de voor- en tegenstanders
van goudexport opnieuw ontbrand. Aangezien
ik slechts nu en dan een van de vele dienaan
gaande gepubliceerde artikelen hier ontvang, is
het niet wel mogelijk het vraagstuk in het licht
van alle aangevoerde argumenten volledig te
besprekenz: dit zou overigens binnen de perken
van een toegezonden stuk toch ondoenlijk zijn.
Het wil mij toeschijnen, dat de verkondigers
van de leer der koopkracht-pariteit in de hitte
van het debat hun doel voorbijstreven. Sommige
hunner voelen dit blijkbaar mstictief althans
ik zie dat prof. mr. Ant van Gijn (van wien ik
overigens met veel genoegen zie, dat hij een der
weinigen is, die het aanpassen van de te volgen
belasting politiek van een land aan de momenteel
bestaande economische toestanden, en de moge
lijke correctie daarvan door middel van de be-
lastingpolitiek heeft bepleit) in een
onlangs verschenen brief zijn pleidooi omtrent
de te verwachten uitwerking van gouduitvoer
op het binnentandsche prijsniveau qualificeert
met de opmerking, dat zulke gouduitvoer na
tuurlijk niet geneutraliseerd mag worden door
uitbreiding der uitzetting ;n van de Nederland
sche Bank. Hierin ligt „des Pudels Kern". Ik
kom daarop nader terug.
Het is onjuist, dat de theorie, die den invloed
van geldkwantiteit op de prijzen verkondigt,
tevens de mercantilistische opvatting van de
ontwikkeling der wisselkoersen geheel van de
baan schuift. Het ontstaan van prijzen ook
in de internationale wisselmarkt door vraag
en aanbod (waarmede immers de verkondigers
der koopkrachtpariteit hun eigin theorie ver
klaren) is door die theorie volstrekt niet weer
legd. De waarheid is, dat vraag en aanbod voor
diverse wissels en vraag en aanood voor goederen
in en tusschen verschillende landen onderling
een wiselwerking op eikaar oefenen. Het is een
onloochenbaar feit, dat de goederenprijzen
in de landen van centraal-Europa sinds het ein
de van den oorlog voortdurend lager zijn geble
ven, dan zij op grond der wiselkoersen moesten
zijn met anderen woorden, dat de koopkracht-
pariteit van die muntsoorten nu reeds twee jaar
lang ver boven de geldende wisselkoersen staat.
De verkondigers der koopkrachtpariteit zouden
dit alleen kunnen verklaren met een beroep op
bijzondere onstandigheden iets wat zij in
hun tegenstanders, zeer terecht, scherp willen
afkeuren.
Een beroep op de Brusselsche financieele
conferentie ware niet gerechtvaardigd. Deze
heeft weliswaar sterk aangedrongen op vermin
dering van de papiercircuiatie iets waartoe
de allergrootste aanleiding bestaat doch heeft
tevens exceptie gepleit ten bate van reconstric-
tie. Niet slechts dit, doch zij gaat nog veel
verder, waar zij zelfs het creëeren van nieuwe
credieten aanbeveelt tot verschaffing van grond
stoffen aan debiteursnaties. Dit lijkt woch
waarlijk niet op deflatie-woede te hooi en te
'gras.
Om op den toestand in Nederland zelf terug
te komen In het laatst hier ontvangen nummer
van de Economisch-statistische Berichten zie
ik, dat van 1 November 1919 tot 1 November
1920 de disconto's slechts met 12 miüioen zijn
verminderd, hoewel het totaal der rechtstreeks
gedisconteerde schatkistpromessen met 77 mil-
lioen is afgenomen. Dit wijst op een meerdere
credietvraag van de zijde van het publiek van
65 millioen. Tevens zijn de beleeningen met 45
millioen vermeerderd. Totale vermeerdering
der accomodatie aan het publiek 100 millioen
Dit is natuurlijk niet alles. Bij de particuliere
banken heeft ongetwijfeld hetzelfde plaats ge
vonden, daar de ontwikkeling bij circulatiebank
en particuliere banken altijd parellel loopt. De
koopkrachtpariteiters weten toch zeker wel, dat
de vermeerdering van accomodatie bij parti
culiere banken evenzeer inflatie is als de ver
meerdering van accomodatie bij de circulatie
bank. Zijn zij nu in het licht van deze cijfers
werkelijk nog van meening, dat gouduitvoer-
ter verlaging van dollarkoers mogelijk ge-
irf-rt-Tf'ntrfr^^rrw7rir-T-)iir---'-?rrrYrmrTnniirwrinim¥TTinrr^tiTiT^T~"rTmrrY¥,'rii'-ffir''-nriT- m
