de nieuwp mond ontstond het Iloofd, dat dus ook
van ouden datum is. De verbindingsweg met
de stad was de Tuinlaan, waaraan tuinen niet
koepels van de patriciërs uit de stad waren ge
legen.
Had Schiedam zich tot hiertoe geleidelijk uit
gebreid dank zij den levendigen handel en de
visseheri), door het ontstaan van Rotterdam
kreeg Schiedam een grooten klap. De oorzaak
heeft de beroemde Hugo de Groot zeer juist
aangegeven, waar hij zegt De schrielheid der
Schiedammers is de oorzaak geweest, dat Rotter
dam Schiedam voorbij gestreefd is.
Tijdens den Noord-Amerikaanschen burger
oorlog in de 18e eeuw heeft Schiedam een nieuwe
bloeiperiode medegemaakt. In de branderij-in
dustrie werd veel geld verdiend en uit dien tijd
zijn de enkele groote gebouwen afkomstig. Spr.
wees vooral op het Kantongerecht, aan de Lange
Haven, het mooiste gebouw in onze stad.
Een nieuwe tijd van verval ontstond door de
concurrentie der Delftsche gist- en spiritusfa
briek. Eerst in het begin der 20e eeuw vangt een
nieuwe periode van opkomst aan.
De woningwet van 1901 verplichtte de gemeen
ten boven 20.000 zielen een uitbreidingsplan te
maken en de ontwikkeling der stad te be-
studeeren.
Aan de hand van een kaart stipte spr. het uit-
breidingsplan-Paul aan, een plan dat verschil
lende bezwaren had, voorn.1. omdat het vei-
vaardigd was door iemand, die niet met de plaat
selijke gesteldheid vertrouwd was.
In 1904 kwam spr. naar Schiedam en al spoedig
wijdde hij zijn aandacht aan Westl'rankeland,
vervolgens aan Oud-Mathenesse en daarna aan
het Noordelijk stadsdeel.
Bij het samenstellen van een uitbreidingsplan,
vooral in dezen tijd, wijzigen zich de omstandig
heden herhaaldelijk en daarom is spr. steeds
van dit principe uitgegaan, dat men de hoofd
wegen moet aangeven en vastleggen, terwijl de
détails, als zijstraten, woningblokken, enz. aan
de architecten moet worden overgelaten.
Aldus zijn in het Frankeland door spr. aan
gegeven als hoofdwegen de Burg. Knappertlaan
en de Stadhouderslaan, terwijl het Sterrebosch
voor industrieterrein bestemd werd.
De Burg. Knappertlaan is door spr. gedacht
als de hoofdverkeersweg in de nabije toekomst
tusschen Rotterdam en Vlaardingen. Deze
laan is van het St.Liduinaplein af, verder ge
projecteerd, rechtdoor het opgespoten land naar
de Vijfsluizen.
De plannen in Oud-Mathenesse werden eVenT
eens met behulp) van een uitstekende kaai't ver
duidelijkt. Het ligt in de bedoeling, van een
zeker punt een eind voorbij het Roode Hek aan
den R'damschen dijk af, een breede Cintuurbaan
aan te leggen, aanvankelijk loodrecht op den
dijk liggend, tot aan het Edisonplein, vervolgens
langs het einde der Oosterstraat ombuigend naar
het Stationsplein.
Deze ceintuurbaan snijdt daarna volgens de
plannen, dc Schie, loopt met een boog door 's-
Graveland en Nieuwland naar de Damlaan,
snijdt deze, buigt dan achterom de R. K. Be
graafplaats heen naar het opgespoten terrein in
Kortlanden loopt vervolgens een eind door Oud-
West-F rankeland en hetWestelijk deelvan Nieuw
West-Frankeland naar het einde van de nieuw
gegraven verlengde Wilhelminahaven.
Aan het begin van deze ceintuurbaan bij den
R'd.dijk zal een oprit naar twee kanten gemaakt
worden met een flink plein aan den voet van
den dijk.
Een uitbreidingsplan in den Nieuwlandschen
polder wordt zeer bemoeilijkt,zoo niet onmogelijk
gemaakt door de tegenwerking van het polder
bestuur wat de bemaling betreft. Om deze reden
istot heden in Niewuland nog niet gebouwd.Wel-
licht komt deze kwestie dit jaar nog tot oplossing
waardoor weer flinke bouwterreinen beschikbaar
zullen komen.
Spr. gaf aan de hand van een aantal kaarten
en platen, welke hij liet circuleeren, eenig idee
van hetgeen noodig is om den stedenbouw te
bestudeeren.
Vooreerst is plaatselijke kennis noodig en
vervolgens een goede kaart.
Daarna deelde spr. iets mede, over de rio-
leering der stad.
Hekgemaal achter de H.B.S. bemaalt de gehee-
le oude stad, met een uitlaat in de Buitenhaven,
het gemaal aan de Stadhouderslaan bemaalt het
geheele Frankeland en loost op de Westerhaven.
Wat de stadsverbetering betreft noemde spr.
de oplossing van het Koemarktvraagstuk door
het leggen van een nieuwe, electrische brug, van
15 M. breedte (als de Ruigeplaatbrug te Rotter
dam) en op dezelfde hoogte als dc dijk gelegen.
De bestaande Koemarktbrug verkeert in
zoo'n toestand, dat spr. haar geen 10 jaar leven
meer gunt terwijl de breedte voor het enorme
verkeer absoluut onvoldoende is.
De nieuwe brug zal dan een onderdeel vormen
van den grooten verkeersweg, Rotterdam
Vlaardingen, welke aan den Rotterdamschen
dijk 40 M breed zal worden en in de Burg.
Knappertlaan en door het opgespoten Kortland
30 M. breed. De aanleg van dezen laatsten weg
zal over 2 k 3 jaar mogelijk*zijn. Gerekend is op
den aanleg van een electrische trambaan, als
mede vakken voor voetgangers-, wagen- en
automobiel-verkeer.
De stadsverfraaiing wil spr. volgens het Ameri-
kaansch systeem van parkaanleg uitvoeren, d.i.
°P afstanden van ongeveer een half uur gaans
Parken aanleggen en deze onderling verbinden
door wandelwegen. Zoo is bij het vijvertje aan
de Stadhouderslaan een park geprojecteerd.
SP*- vi aagt met klem meerdere waardeering
n ooi de parken. Allen moeten helpen, en mede
werken om de bosscben te beschermen,
ïeina vverd eenigen tijd gepauseerd.
ei schillende aanwezigen maakten gebruikvan
de gelegenheid den inleider .eenige vragen te
stollen, welke daarop werden beantwoordGe
vraagd naai de functie van de St. Liduina-
straat antwoordde spr. dat deze straat, evenals
de Westfrankelandsche straat, gedacht is als
hoofd- of winkelstraat in dat stadsgedeelte, ter
wijl zij in de toekomst tijdelijk dienst kunnen
doen ter ontlasting van het drukke wagenver-
keer, dat men daar verwacht.
Ia h'et tweede gedeelte van zijn lezing behandel
de de heer Gerlach onze havens en industrie
terreinen. j
De steeds grootere vraag naar industrieter-
rein deed spr. besluiten aan B. en W. voor te
'.tellen de verlengde Westerhaven te graven en
de aan de beide zijden gelegen gronden voor de
industrie beschikbaar te stellen. De uitkomst is
zeer beviedigend geweest en ook deze terreinen
zullen wel spoedig uitgegeven zijn. Daarom
is uitgezien naai een grooter complex grond en
wel in 's-Graveland en Nieuwland.
Het plan bestaat een kanaal te graven van de
Schie, aan de spoorbrug, langs en evenwijdig aan
den spoorweg SchiedamVlaardingen tot aan
den Ouden Dijk aan het eindi van de Damlaan
Vandaar zal de verlangbeide havenspoorweg
worden aangelegd, welke geprojecteerd is recht
Zuidwaarts naar liet. Witte Hek aan den Vlaai-
dingeidijk, en vervolgens met een boog door het
Westelijk einde van het Sterrebosch naar de
Wilhelminahaven, waar hij aansluit op het einde
van de Ceintuurbaan.
De directie der II. S. fil. prefereert echter een
andere oplossing en wel een spoorweg van het
station Vlaardingen naar de Wilhelminahaven.
Spr. deelde mede, dat het evenwel va I staat
dat binnenkort de langgewenschte spooi weg
verbinding met onze havens tot stand zal ko
men.
Spr. eindigde met een korte uiteenzetting van t
het beheer van ons gemeentelijk grondbedrijf, een
dienst welke dank zij het uitstekend beheerreeds
menig voordei.1 voor de gemeente heeft opge- i
leve.d en waardoor volgens spr. Scire dam noa
eenmaal groot kau worden. j
Spr. hoopte, dat. de middei stand zou mede-
werker, om zijn ommisbare steun bij de totstand
koming van deze plannen te verléenen (applaus)
Nadat de voorzitter den heer Gerlach zijn
dank had betuigd voor de leerzame en interes
sante lezing, werd de vergadering op de gebruike-
lijke wijze gesloten. j
sie luidt .Laat uw kind dus geen onderwijzër(es)
worden."
Aandegre,n s. De „Deutsche Allgemeine
Zeitung" verneemt uit Aken, dat de grenswach
ten aan de Hollandsch-Duitsche grens giste
ren door Franschen bezet zijn geworden. De
controle wordt zeer scherp gehandhaafd.
Kievitseieren. Zaterdag 12 dezer
heeft, naar de „Leeuw. Ct." meldt, Lieuwe Kam-
minga, te Dronrijp, het eerste kievitsei gevon
den.
Rechtzaken.
Voordevacantebelrekkingvan
werkman bij den gemeentelijken Reinigingsdienst
hebben zich hij de Gemeentelijke arbeidsbeurs
een 40-tal sollicitanten aangemeld. i
ADVERTENTIEN.
In verband met den feestdag van St. Jozef zal
de Nieuwe Schied. Courant, Dagblad voor Schie
dam en Omstreken, Zaterdagmiddag niet ver-
schijnen. H.H. adverteerders gelieven rekening
te willen houden en advertentien voor het blad
van morgen (Vrijdagavond vroegtijdig in te zen-
d,.,,. De Directie.
Telegrammen,
RUSLAND EN ENGELAND.
LONDEN, 16 Maart. Tegelijk met de on-
derteekening van de overeenkomst, overhan
digde minister Horne aan Krassin een uitvoe
rig memorandum, waarin do minister dc on
weerlegbare bewijzen gaf, dat de Russische
Sovjet-regeering zich langen tijd bezig heeft
gehouden met intriges -tegen de Engelsche re
geering in Indië en Afghanistan en aan het laat
ste land zelfs wapenen en munitie voor een oor
log tegen Engeland heeft verstrekt.
Minister Horne besluit dit document met
de verklaringDe Engelsche regeering acht
een staking van de actie van de Sovjet-regee-
ring een noodzakelijke voorwaarde voor iedere
overeenkomst tusschen beide regeeringen.
Ten. slotte is nog de volgende verklaring door
Honu en Krassin geteekend
„Op het oogenblik van onderteekening van
de handelsovereenkomst verklaren beide par
tijen, dat de eischen van een van beide partij
en tegen de andere partij ten opzichte van recht
op bezittingen of in zake verplichtingen aan
gegaan door vroegere regeering van een van
heide landen, in het formeel algemeen vredes
verdrag billijk..zal worden behandeld.
Overigens en zonder vooroordeel over boven
staande verklaring concludeert de Sovjet-re
geering dat zij onafhankelijk van bovenstaande
verklaring in beginsel erkent, verplicht te zijn
tot betaling van vergoeding aan particuliere
personen, die goederen of diensten van Rus
land leverden, waarvoor zij nog geen betaling
genoten.
De bijzonderheden voor de afdoening van
deze schulden zullen in het algemeen verdrag
worden geregeld."
Uit deze verklaring volgt echter in het ge
heel niet, dat de daarin genoemde eischen op
voorkeuren wijzen.
Gemengd Nieuws.
Ongelukken. Eenige dagen geleden is
in Den Haag het echtpaar H„ wonende Korte
Hoogstraat 6, bewusteloos op den grond liggende
in hun woning gevonden. Een sterke gaslucht
werd toen waargenomen, terwijl men slechts
na veel moeite erin slaagde de heide oudjes weer
tot bewustzijn te brengen.
Thans is de echtgenoot, de 83 jarige H.,aande
gevolgen van dit ongeval overleden.
Biljettenverwijderd. Het Haagsche
Schoolblad deelt mede, dat de burgemeester
van 's-Gravenhage de verwijdering heeft ge
last van de Biljetten, waarop de conclusie ver
meld stond van de brochure van den Bond van
Nederl. Onderwijzers „Mogen we ons kind laten
opleiden voor onderwijzer(es)" welke conclu-
V a lsche zilverbons. De 35-jarige
steendrukker W. M. F. uit Rotterdam, gede
tineerd, heeft gisteren te Rotterdam terechtge
staan terzake, dat hij in den loop van December
1920 en Januari 1921 een groot aantal zilver
bons van 2.50 zou hebben nagemaakt, met
het oogmerk dat muntpapier als echt uit te ge
ven en te doen uitgeven.
Bekl. bekende. Hij verklaarde, dat hij het
vorige jaar van de directie der veelbesproken,
thans verdwenen Handels- en Landbouwbank
opdracht gekregen had tot het vervaardigen van
reclamebiljetjes, welke op zilverbons van 2.50
moesten gelijken. Overeengekomen was, dat
die reclamebiljetjes ongeveer 2 centimeters
grooter zouden worden dan de echte zilverbons.
Dc biljetjes zouden verder aan één kant er uit
zien als zilverbons aan den anderen kant be
drukt zijn met een reclame voor de Handels- en
Landbouwbank.
Bekl. had de opdracht aanvaard en was be
gonnen een lithograaf een gravuresteen op ware
grootte van een zilverbon te laten maken, om
een model te hebben. Daarna waren door bekl.
zelf twee origineelsteenen en zeven afdrukstee-
nen vervaardigd één der origineelsteenen in
geel grijs en blauw, de andere in lichtbruin, paars
en zwart.
Toen dit alles gereed was, had bekl. besloten
om de opdracht van de Handels- en Landbouw
bank toch maar liever niet uit te voeren, omdat
er zulke vreemde geruchten over die bank lie
pen. De steenen waren ongebruikt blijven lig
gen.
Het was bekl. in zijn zaken met voorspoedig
gegaan en begin December 1920 had hij in groote
geldelijke moeilijkheden verkeerd. Hij had geen
geld gehad om loopende vorderingen te voldoen,
zijn personeel te betalen, papier in te koopen enz.
Ten einde raad, was bekl. toen op de gedachte
gekomen, de gravuursteenen enz., welke hij be
waard had, te gaan gebruiken om valsche zil
verbons van 2.50 te maken. Eerst had hij deze
vervaardigd in zijn eigen drukkerij aan de Boek
horststraat later in de werkplaats van den car-
tonnagefabrikant F. S. aan de Vijverhofstraat,
welke werkplaats deze tot zijn beschikking ge
steld had.
In het geheel zou bekl. ongeveer 140 zilver-
bons van 2.50 gemaakt hebben. S. en hij had
den ze hier en te 's-Gravenhage uitgegeven.
Toen er in een dagblad gewaarschuwd werd
tegen valsche zilverbons van 2.50, die in om
loop zouden zijn en enkele kenteekenen waren
i aangegeven, waar men de valsche aan herken-
nen en van echte onderscheiden kon, had bekl.
1 de steenen nog eens nagezien en er hier en daar
wat aan veranderd. Vervolgens was hij na de
eerste serie, welke van de letters G.P. voorzien
1 was, een nieuwe serie met de letters I.C. gaan
vervaardigen.
I Het was goedgegaan tot 22 Januari. Dien dag
had bekl. vijf sigaren gekocht in het sigaren-
magazijn der firma J. W. Schwegman aan den
Binnenweg alhier, met het doel daarbij een
valsche zilverbon te wisselen. De winkelier
Schwegman had achterdocht gekregen en poli
tie gewaarschuwd. Een agent van politie had
bekl. daarop aangehouden.
De inspecteur van politie B. G. Meijer, die een
onderzoek had ingesteld in de drukkerij en
de werkplaats van F. S. en een pakhuisje van
bekl., legde een verklaring af betreffende de in
beslagneming van de steenen, een aantal val
sche zilverbons, bussen verf en vernis enz. Ver
der verklaarde deze getuige, dat bekl. op het. po
litiebureau, waar luj na zijn aanhouding heen
was gebracht, eenige valsche zilverbons had weg
gegooid, welke later op den grond waren terug
gevonden. Bekl. had aanvankelijk ontkend,
maar nadat de inspecteur hem overtuigingsstuk
ken getoond had, was hij door de mand geval
len en had hij een volledige bekentenis afgelegd.
De sigarenwinkelier Schwegman verklaarde
vervolgens, dat de hardblauwe kleur van de zil
verbon, waar bekl. hem mede had willen beta
len, hem verdacht was voorgekomen. Een tweede
reden tot wantrouwen was geweest, dat de bon
vettig aanvoelde en buitendien had het de op
merkzaamheid van getuige getrokken, dat bekl.
blauw aan de nagels zijner vingers had, wat ge
tuige had doen vermoeden, dat de zilverbon verf
stof afgaf en dus wel valsch zou zijn.
Het O. M. waargenomen door mr. Rombach,
wees er in de eerste plaats op, dat bekl. een zeer
ernstig misdrijf heeft gepleegd. Bij de wet van
6 Augustus 1914, Staatsblad 377, zijn de zil
verbons gelijk gesteld met muntpapier en bij
K. B„ opgenomen in Staatsblad 357, is in 1918
het model vastgesteld van de zilverbons, welke
bekl. heeft nagemaakt. Hij heeft dat namaken
met groote vaardigheid gedaan de valsche zil-
verbons vertoonen een groote gelijkenis me
de echte
Velen zijn het slachtoffer gewordenvan het be
drog en het misdrijf had zulk een omvang aari"
genomen, dat de regeering genoodzaakt ha un
nen worden, de zilverbons in te trekken, ^van~
neer niet spoedig ontdekt werd waar de valsche
vandaan kwamen.
Door de handigheid en doortastendheid van
getuige Schwegman is het gelukt, bekl. te be
trappen en den voortgang van het kwaad te
stuiten. Toch heeft reeds menigeen nadeel ge
leden, maar erger dan dit vermogensdelict is
het delict tegen de gemeenschap, de aanranding
van de betrouwbaarheid van het ruilmiddel.
Deze is een zeer ernstig misdrijf en daarom heeft
de wet dan ook zulke zware straffen voor munt-
misdrijven vastgesteld, zelfs tot een maximum
van 9 jaren.
De ernst van het feit in aanmerking nemende,
mocht het O. M. geen rekening houden met de
particuliere omstandigheden van bekl., welke
hem tot misdrijf zouden hebben gebracht.
Ter zake van valsche munt eischte het O. M.
twee jaren gevangenisstraf, met verbeurdverkla
ring van de in beslag genomen steenen enz.
Mr. O. van Os, den bekl. als verdediger toe
gevoegd pleitte clementie.
De 29-jarige cfertohuagcfabrikant F. S. uit
Rotterdam, gedetineerd, heeft daarna terecht
gestaan wegens medeplichtigheid aan valsche
munt en het opzettelijk als echt uitgeven van
valsch muntpapier, waarvan de valschheid hem,
toen hij het ontving, bekend was. De medeplich
tigheid zou hierin bestaan hebben, dat hij in
zijn werkplaats aan de Vijverhofstraat aan den
steendrukker W. M. F. den bekl. uit de vorige
zaak - de beschikking zou hebben gegeven over
e°n vertrek, dat voor drukkerij was ingericht, we
tende, dat F. dat vertrek zou gebruiken voor liet
vervaardigen van valsche zilverbons van f2.50
gelijk hij dan ook inderdaad heeft gedaan.
In Januari 1921 zou bekl. te Rotterdam en te
's-Gravenhage opzettelijk valsche zilverbons san
2.50 als echt muntpapier hebben uitgegeven,
terwijl hom de valschheid van die zilverbons
toen hij ze ontving bekend was.
Rek!, bekende de feiten, maar maakte be
zwaar tegen het woord opzettelijk, dat eenige
koeren in de dagvaarding voorkwam. Hij zeide,
dat F. hem herhaaldelijk verzeker' had dat hij
bij het afstaan van zijn werkplaats geen kwaad
kon daar hij toch nooit verantwoo. delijk kon
zijn voor wat F. daar deed. Tot het uitgeven van
de valsche zilverbons zou F. hem verleid bobben
door hem voor te spiegelen, dat hij er in drie
maanden tijds wel oen 20,000 mede zou kun
nen verdienen.
Bekl. was gemakkelijk over te halen geweest,
doordat hij in een zeer zenuwachtigen toestand
verkeerd had. Tijdens de likwidalie van de zaak,
die hij met een hoorder samen, gedreven had.
zou hij herhaaldelijkdo or dien broeder bedreigd
en mishandeld zijn, wat zijn zenuwen geheel van
streek had gebracht.
Bekl. zou niet meer dan ongeveer 40 valsche
zilverbons uitgegeven hebben. Hij had hot niet
behoeven te doen uit financieelen nood, want hij
had niet, als F., in geldelijke moeilijkheden ver
keerd.
Toen F. was aangehouden, had S. getracht de
steenen af te slijpen, om aldus de sporen van de
valsche-munterij te doen verdwijnen. Ilij was
daar echter niet geheel in geslaagd.
De steendrukker F„ thans als getuige gehoord,
verklaarde, dat het hem volstrekt geen moeite
had gekost, om de medewerking van S. to ver
krijgen. De eerste afspraak was geweest., dat ge
tuige de valsche zilverbons zou maken en 8. ze
zou uitgeven. Getuige zou dan van elke bon een
gulden krijgen Van de 140 bons die hij had ver
vaardigd, had getuige meende hij de helft
aan S. gegeven, met het recht de opbrengst voor
zich zelf te houden. Aan de eerste afspraak had
men zich dus niet gehouden.
De rechtbank hoorde vervolgens wederom den
inspecteur van politie Meyer.
Het O. M. eischte ter zake als tenlastegelogd,
één jaar en zes maanden gevangenisstraf.
Mr. E.'W. Catz, toegevoegd verdediger, be
pleitte een lichtere straf en verzocht de voorloo-
pige hechtenis in mindering te brengen.
Scheepvaart.
Hoogwater te Hoek van Holland.
17 Maart. v.m. 7.15, n.m. 7.57
18 Maart. v.m. 8.29, nam. 9.20.
Hoogwater te Schiedam 1 uur en 40 mi
nuten later.
Handelsberichten.
Beurs van Schiedam.
Spiritus.
SCHIEDAM, 17 Maart. Men noteert voor
binnenl. spiritus, dir. levering f 45.—.
Stemming flauw.
Moutwijn.
SCHIEDAM, 17 Maart. Men noteert voor
moutwijn 46 f 20.
Stemming flauw.
Spoeling.
Noteering van de Coop. Vereen. „Schied.
Spoelingvereeniging'
Heden f3— per ketel.
VEEMARKT DELFT, 17 Maart.
Aanvoer326 runderen, 54 Bchapcn of
lammeren, 4 paarden, 538 varkens, 1 velt.»
kaheren, 899 biggen, 411 magere kalveren, 8
ceiten of bokken, vette vaikens, veulen.
Vette koeien le kw. 1560—1000, 2e kw.
f300—f560, kalfkoeien le kw. 1600—f900, 2e
kw. f325f600, vaarkoeïen f4251675, 2e
kw f 200f 425, vette kalveren le kw. f
2e kw. fvette schapen le 1 w. f,2e
kw.f.weischapen le kw. f2e kw.
fvette lammeren le kw fwei
lammeren, fmagere varkens le kw.
f 40f 180, biggen f 15—f 40, nuchtere kalve
ren le kw. f 15f46. paardeD f200—f700
Rundvleesch per kilo f 2 10f 1 90 f 1 70
vette ark ene ff
Boter.
Aanvoer 40/8 en 4/16 wegeDde te ramen
840 kilo, f 2 35 f 3.10 per kilo.
