Dagblad voor Schiedam en Omstreken.
tiratis-OngevaUenverzekering
f9(lll -ï'- f9011 fltlfl T"
jsl, iZUU I Lm I lull -
44ste Jaargang
Vrijdag I April 1921.
No. 13000.
De Graaf en zijn Dochter.
FEUILLETO
Bureau: Koemarkt 4. Telef. 85, na kantoortijd no. 148. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden fl per week 15 cent, franco per
post ƒ2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 1—5 regels f 1.75; elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvrage
toegezonden.
Incassokosten worden berekend.
De venektrlui wordt gewurbeffi ieei de HeUtadieheAii«MeeueV«ra^»rh^ibaBk
bQ veillea
ven een
wQivIngev
M
verliet
eiken onde
ren vinger i
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
ZOMERTIJD.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter algemeene kennis, dat 4 April a.s.
de wettelijke tijd met één uur zal worden ver
vroegd en de klokken dezer gemeente in den
nachtvan 3 op 4April a.s. te 2 uur, één uur voor-
uitgezet zullen worden en het alzoo wordt ge
acht, te zijn 3 uur, en noodigen de beheerders
van openbare uurwerken uit, de onder hun be
heer staande klokken, alsdan eveneens een uui
te doen verzetten.
Schiedam, 1 April 1921.
Buitenlandsch Nieuws.
HONGARIJE.
liet „Wiener Tageblatt" verneemt uit mo-
narchistischekringen aldaar dat de plattelandsbe
volking in troepen naar Stiermarken trekt. Por
tretten van Franz Joseph en ex-keizer Karl
worden vooraan in den stoet meegedragen.
Graaf Julius Andrassy spreekt de vertegenwoor
digers van het volk, uit naam van den gewezen
keizer toe.
Het garnizoen Steinamanger zou reeds be
reid zijn, tegen Boedapest op te rukken, doch
Karl heeft verklaard, noodeloos bloedvergieten
te willen vermijden en verlangt, dat men zich
nog éénmaal met Boedapest in verbinding zal
stellen. Daarop heeft Andrassy een soort ulti-
matum aan de regeering te Boedapest gesteld.
Dr. Gras en andere ministers zouden in Stier
marken zijn aangekomen, als onderhandelaars
namens den rijksregent Horthy.
Tusschen hen en graaf Andrassy worden
thans onderhandelingen gevoerd. Men heeft den
indruk, dat de Hongaarsche regeering een toe
gevende houding aanneemt.
Uit Berlijn meldt men
De talrijke berichten, die lieden omtrent den
toestand in Hongarije zijn ontvangen, geven geen
duidelijk beeld van de feitelijke gebeurtenissen
en den toestand, zooals die op het oogenblik in
Hongarije is. Dikwijls zijn berichten in flagrante
tegenspraak met elkaar en het is niet steeds
na te gaan, uit welke bron zij afkomstig zijn
In de eerste plaats is het niet bevestigd, dat
de in de streek van Steinamanger gelegerde
troepen onder bevel van kolonel Lehar, als
mede de gouverneur van West-Hongarije, graal
Sigray, zich inderdaad ter beschikking van den
ex-keizer hebben gesteld en besloten hebben,
naar Boedapest op te rukken.
Te Weenen werd gisteravond laat een be
richt uit Boedapest ontvangen, volgens het
welk de militaire dictatuur in West-Hongarije
zou zijn uitgeroepen en dat de troepen van
kolonel Lehar ter sterkte van 15.000 man, dus
de helft van het Hongaarsche leger, den eed
van trouw aan den ex-keizer zouden hebben
a f gelegd
Van andere zijde wordt daarentegen hard
nekkig volgehouden, dat dergelijke berichten
afkomstig zijn uit Oostenrijksche of Hongaar
sche monarchistische bron en uitsluitend ten
doel hebben, stemming te maken.
Ook over de vraag, wat Karl en zijn omge
ving voornemens zijn in de naaste toekomst te
doen, bestaat nog onzekerheid. Waarschijnlijk
zal hij alles in liet werk stellen om onaange
naamheden met de groote en de kleine En
tente te vermijden, en naar verluidt zal hij
voorloopig ten behoeve van zijn zoontje Otto
van den Hongaarschen troon afzien. De regent
Horthy zou in dat geval uit zijn ambt ontzet
worden en slechts het opperbevel over de troe
pen behouden. De prins-aartsbisschop Gzer-
noch zou dan tot regent worden benoemd en
graaf Andrassy zou de leiding van de buiten
landsche aangelegenheden krijgen.
Over de houding, die door de beide Ententes
zal worden aangenomen, wanneer Karl werke
lijk zou beproeven, den Hongaarschen troon
met geweld van wapenen voor zich ol' zijn
zoon te bemachtigen, zijn tot dusver evenmin
ondubbelzinnige berichten ontvangen. Het
Schijnt echter wel, dat de groote Entente voor
nemens is, te volharden bij haar verklaring,
dat zij geen Habsburgsche regeering in Hon
garije zal dulden.
Het- „Acht Uhr Abendblatt" verneemt uit
Weenen
Het is een feit, dat gisteravond te Steinaman
ger onder klokgelui de militaire dictatuur door
de troepen is afgekondigd, en dat de troepen
van kolonel Lehar den eed van trouw aan Ivarl
hebben afgelegd. De geheele stad is in vlaggen-
tooi.Niemand mag de stad verlaten of binnen
komen.
Gister avond gaven de Boedapester bladen
voor liet eerst berichten over het bezoek Van
den ex-keizer en de conferentie met Horthy,
alsmede over zijn aanwezigheid te Steina
manger.
De Weensche vertegenwoordigers der En
tente spreken met verontwaardiging de geruch
ten tegen, dat zij iets van het voornemen van
den ex-keizer geweten zouden hebben. Met name
Frankrijk, aan welk land ondersteuning van
het avontuur wordt toegedicht, logenstraft deze
geruchten. De Fransche vertegenwoordiger te
Boedapest heeft het eerst tegen het bezoek
van Karl geprotesteerd.
De nationale Vergadering is tegen 1 April
bijeengeroepen. Het wantrouwen van de partij
der kleine boeren tegen den minister-president
neemt voortdurend toe. De minister-president
en eenige andere leden van het kabinet zullen
waarschijnlijk moeten aftreden.
Het „Wiener Journal" meldt, dat 35000 man
Joego-Slavische troepen bij Varasdin geconcen
treerd zouden zijn om vandaar uit naar Sleine-
manger op te rukken ten einde met alle midde
len het herstel van do Habsburgsche dynastie
in Hongarije te beletten.
(Naar het Duitsch).
43
Steiler zal het niet worden heer, maar
we zullen wel zware steerum op onzen weg
vinden, onder andere een driekant blok, dat
ik zoozeer verlangd heb te zien en waarop
oud runenschrift te lezen staat.
Na eenigen tijd met. veel inspanning de
naakte rots beklommen te hebben, riep Spiagu-
dry eensklaps uit
„Ha, heer, ik zie hot, ik zie het.
Wat dan zei Ordener, die aan Ethel
dacht.
Maar heer, het driekantige rotsblok
jammei dat het niet klaar is.
Terwijl ze het rotsgevaarte naderden, stiet
Spiagudry een kreet van schrik en smart uit
Ordener vroeg naar de reden.
Ge dacht, dat,het blok den weg versperde,
zei bij, doch het is niet het geval.
Dat. maakt me juist wanhopig, zei de
bewaarder.
Hoe dat?
Ziet ge dan niet, dat het blok omge-
DUITSCHLAND.
In bet Midden-Duitsche industriegebied is
de toestand aanmerkelijk gekalmeerd. Te Wester
helm arresteerde de politie een twintigtal per
sonen, die bij een dynamietdiefstal betrokken
\Varen. Ook in het district Merseburg is na de
bezetting van-de Leunafabrieken en het uiteen
jagen van de communistische centrale te Hallo
de rust hersteld. Ten Oosten van Halle en te
Unstruthtal bij Bockwitz houden zich nog enkele
communistische benden opzij Hebben drie
landgoederen bezet en de eigenaars gevankelijk
weggevoerd. In deze streek hebben trouwens
herhaaldelijk roofpartijen en „requisities" plaats
gehad.
De kolenmijn Lótz is door de communisten
bezet.
Voorts wordt bericht, dat gisteren te Erfurt
talrijke arrestaties hebben plaats gehad. Er
werd een opslagplaats met zestig geweren ont
dekt. Te Dresden belegerden de communisten
het arsenaal om zich van de daar opgeslagen
wapenvoorraden meester te maken. De politie
slaagde er in, hen te verdrijven.
Naar van welingelichte zijde wordt mede
gedeeld, verplaatst de opstandige beweging, nu
zij in liet centrum van het Midden-Duitsche
industriegebied onderdrukt is, zich, gelijk dat
gewoonlijk het geval is, naar het platteland.
Zoowel in het district Borna als in de Nieder-
Lausitz isi het conflict naar de bruinkool mij
nen overgeslagen de arbeiders worden dooi
de communisten tot staking gedwongen. Te
Liebenwerda ligt ten gevolge hiervan het werk
in verschillende mijnen stil. Aldaar heelt- zich
een comité van actie gevormd en is de raden
republiek uitgeroepen.
Te IIalle is het werk bijna overal hervat.
Niet alleen de Leunafabiieken, doch ook de
meeste andere firma's zijn voornemens, de
arbeiders, die als bijzonder terroristisch bekend
stonden, niet weer in dienst te nemen. Te llalle
is de verscherpte staat van beleg afgekondigd.
Het herstel van de orde in de Leunafabne-
ken heeft veel mensehenlevens gekost. In het
ziekenhuis te Wiessenfeld zijn 21 zwaar gewonden
opgenomen, liet aantal dooden communisten
bedraagt 56. De politie heeft slechts geringe
verliezen geleden.
De roode benden, die zich te Grobers, met
veilig meer gevoelden, zijn gistermiddag naar
Gütz vertrokken, waar zij aan liet plunderen
zijn geslagen en den landeigenaai Hecht heb
ben doodgeschoten. Een deel der bende is naar
het Noorden gevluchtde overigen hebben een
versterkte stelling ingenomen.
De Pruisische regeering zal de volgende week
een memorandum publiceeren, waarin zij een
uiteenzetting geeft van de ontwikkeling der
communistische onlusten.
Naar men van communistische zijde verneemt
hebben de leiders van de stakingen voor West-
Duitschland in den afgeloopen nacht besloten,
om dc staking op te heffen.
De algemeene staking te Gotha is eveneens
opgeheven. Gisteren werd in alle bediijven ge
werkt, met uitzondering van één bedrijf, waar
van de eigenaar afwezig was.
ENGELAND.
Gisteren is er een proclamatie afgekondigd,
waarbij, in verband met de kolenstaking, de staat
van verscherpte bewaking (state of emergency)
is afgekondigd.
De minister van mijnwezen, die door Reuter
is'geintornieuwd, zette uiteen, dat de alkondi-
ging van de slate of emergency de regeering in
staat stelde, zoodanige regelingen te treffen als
noodig is voor het beschermen van de belangen
van liet volk.
De uitvoer van kolen, cokes en briketten is
verboden, behalve onder consent.
wenteld is, wat door menschenkrachten niet
mogelijk was. Indien het de duivel niet ge
daan heeft, is er in heel Noorwegen slechts
een man, wiens arm sterk genoeg is om.
Beste gids, gij vervalt weder in uw pa-
nischen schrik. Die steen heeft wellicht eeuwen
zoo gelegen.
Met uw verlof mijnheer, hij is versch om
gewenteld de plaats is nog vochtig, waar
iiij lag. Ik wil u goeden raad geven, opdat
gij het monster gemakkelijk kunt overwin
nen.
Ordener naderde Spiagudry. Wat is dat,
vroeg hij
O, Hemel, riep eensklaps Spiagudry met
trillende stem, wat zie ik daar ginds Kijk
meester, gaat daar geen klein man voor ons
op het pad.
Ik zie niets, zei Ordener.
Niet heer Ja, het pad slingert zich
om dat. rotsblok. Laten wij niet verder gaan
ik smeek u.
Gij hebt u al weer zonder reden bang gfi
maakt.
Ik meende toch een kleinen man te
zien, doch het maanlicht heeft soms eene
rare uitwerking. Het kan zijn, dat me die
schijn bedrogen heeft.
Zij naderden de kruin van den Gieren kop
en zagen den top der ruïne.
RUSLAND.
De sovjet-regeering overweegt een groot
kolonisatieplan, waarbij aan buitenlandsche
regeerings- en industrieele groepen 71 concessies
worden verleend voor de exploitatie van bijna
alle natuurlijke hulpbronnen van Rusland, waar
onder acht concessies voor den bo'sehkap in Azia
tisch en dertig in Europeesch Rusland, en voorts
nog 19 mijnbouw- en 14 landbouwconeessies.
Er zouden reeds geheime contracten geslo
ten zijn met Duitsche en Britsche firma's. Krupp
zou zich hebben verzekerd van de exploitatie
der Poetilof- en Otsjinsky wapenfabriek, ter
wijl Hugo Stinnes enorme boschconcessies in
Siberië zou hebben verkregen, waarbij conces
sief tot exploitatie van kolen- koper-, graphiet-
en platinamijnen.
Volgens een draadloos telegram uit Moskou
heeft de Russische Sovjet regeering 1000 loco
motieven in Zweden besteld en 100 in Duitsch-
land, terwijl 1300 Russische locomotieven in
Engeland zullen worden hersteld. Uit Duitsch-
land werd reeds het volgende materiaal ont
vangen 10.000 locomotiefschoorsteenen, 3500
wielbanden, 2600 koppelingen en ongeveer
300.000 ton tin.
Iemand, die pas ontsnapt is uit Bakoe, deelt
in de „Times" een en ander over den toestand
aldaar mede De stad is niet verlicht, en er loo-
pen geen trams meer. De voorraden petroleum
zijn geheel uitgeput door de buitensporige eischen
van Sovjet-Rusland. Er wordt thans zoo goed
als niets geproduceerd, en de helft van de pom
pen staat stil. De ontevredenheid onder de ar
beiders wordt voortdurend grooter. Om hen
tevreden te stellen, werd er een „roofweek"
georganiseerd, gedurende welken tijd de civiele
bevolking van alles werd beroofd, zelfs van de
onderkleeding. Een tafel en wat stoelen waren
eenige meubilair, dat in de huizen werd gelaten.
Thans verkoopen de arbeiders aan de burger
bevolking haar eigen bezittingen terug. Resul
taat van alles is dus geweest, dat de arbeiders
niet in het minst opgeschoten zijn met deze
„roofweek", terwijl de andere groepen van de
bevolking tot den bedelstaf zijn gebracht.
FRANKRIJK EN AMERIKA.
De vroegere Fransche minister-president
Viviani, die een beleefdheidsbezoek brengt aan
de Vereenigde Staten, werd gister door den staat
secretaris voor Buitenlandsche zaken Hughes
op het ministerie voor Buitenlandsche zaken ont
vangen. Viviani was vergezeld door den Fran-
De lezer moet zich niet. verwonderen, dik
wijls bouwvallen op de kruin van bergen te
vinden. Wie door Europa beeft gei eis,d zal
vaak overblijfselen van forten en burchten
op de hoogste toppen aangetroffen hebben.
Vooral in Noorwegen en in deze tijden wek
ken zij onze verbazing, zoowel door hun aan
tal als door hunnen verscheidenheid van vorm.
Nu eens waren het lange ontmantelde muren,
die zich als een gordel om eene ïots slingeiden,
dan weer spitse torentjes, die als met den top
des bergs vergroeid schenen gelijk de punte v. 'n
kroon ook vond men op de besneeuwde kruin
vaak zware torens, die cirkelvormig eenen groo-
ten toren omgaven Men zag er naast de zwakke
gothische bogen van een Katholiek kloos
ter, de logge Egyptische pijlers van eenen drui-
den-tempel, naast eene met vierkante to
rens, omgeven vesting van een heidensche
vorst, de met schietgaten voorziene burcht
van een Christen heer, naast een fort dat de
tand des tijds ondermijnde, een klooster door
den oorlog' vernield. Van al deze gebouwen,
die een mengsel van bouwstijlen m zich ver-
eenigden en op schijnbaar ongenaakte plaat
sen opgericht waren, stonden nog broks uk
ken van muren, die getuigenis aflegden van
de macht en de onmacht der menschen. Een
vermolmd gebouw waaraan de natuur de
hand gelegd heeft om het in haren schoot te
doen wederkeeren, maakt een diepen indi uk
op ons. In zijn verval is het schoon niet alleen
dewijl groen gebladerte, wilde bloemen en drui
pend mos van allerlei kleur zijn ruwe uithoek
verzachten, maar omdat, deze alle zich hebben
gezaaid op ondergaande grootheid. Zij verkon
digen aan onze verbeelding, als de bloemen op
een graf dat de sluimering der dooden van geen
stoornis'weet. Burchtkasteelen, door de tand des
tijds vergruisd, en kloosterbogen, die gespleten
zijn en gescheurd, tooveren ons den verdwenen
maatschappelijken toestand voor den geest,
uit het rijk der vergetelheid opgeroepen. Tijd en
vergetelheid, die twee beheerschers van ons ge-
geslacht brengen alle scheppingen van den men-
schelijken geest tot stof en assche weer. Gebeur-
tenisssen volgen elkander op, als de baren, de
ovei leveiingen verdwijnen met de jaren en wie
zou dan latei nog het geheim van eeuwen kun
nen bespieden
Het slot van Vermund, waar onze reizigers
aangekomen zijn, was een dier gebouwen,
waaraan liet. bijgeloof wonderlijke verhalen
vastknoopte. Trouwens elke burcht heelt, ha
re helden en hare sagen. Aan de muren uit zware
keisteenen met cement opgetrokken, zag men,
dat het uit de vijfde of zesde eeuw dagteekende.
(Wordt vervolgd.)
