DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
44ste Jaargang.
Dinsdag 23 Augustus 1921.
No. 13118.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Buitenlandsch Nieuws.
POLEN.
In Warschau heerscht ernstige bezorgdheid
over de duurte-onlusten in Pommcrellen. In
verscheidene steden moest de politie ingrijpen en
vielen dooden. De beweging is nog in omvang
toegenomen door het uitbreken van de algemee-
ne staking onder de spoorweglieden van de spoor
wegdirecties Posen en DantzigPommerellen
vanwege het weigeren van een geëischte loons-
verhooging. De postbeambten en transportar
beiders beraadslagen over een sympathie-staking
De staking in de metaalnijverheid duurt voort.
Naar men uit Warschau verneemt, hebben er
te Posen, Thom en andere steden in Pommerellen
opnieuw groote betoogingen van werklieden en
werkloozen tegen de duurte plaats gehad. Te
Rawitsch hadden ernstige botsingen met de
politie plaats, waarbij 7 dóoden en 7 gewonden
zijn gevallen.
"Volgens het „Deutsche Abendblatt" heeft de
plaatselijke overheid in de stad Kosten, in de
vroegere Duitsche provincie Posen, niets meer
in te brengen. De arbeiders regeeren de stad en de
overheid heeft hun bevelen op te volgen. Alle
producten van de markt worden in beslag geno
men. Transporten van vee eveneens. Men ver
koopt een en ander tegen door de arbeiders vast
gestelde prijzen. Transporten naar Posen worden
niet meer doorgelaten. De goederen worden uit
de wagons verkocht. De in de stad verschijnende
„Gazetta Polska" schrijft, dat als de prijzen voor
granen niet worde verlaagd de producenten door
de dictatuur van het proletariaat er toe zullen
worden gedwongen.
RUSLAND.
De „Times" verneemt uit Riga De conferen
tie tusschen de American Relief Administration
en de bolsjewiki eindigde in een toegeven van de
laatsten op alle punten.
De voornaamste punten zijn
De A. R. A. zal worden beschouwd als een
gewone diplomatieke legatie met inbegrip van
volkomen vrijheid van beweging, van alle per
sonen en koeriersdiensten. Zij is geheel gevrij
waard voor arrestaties, huiszoekingen en re
quisites alsmede vrijgesteld van douanerechten.
De A. R. A. zal de Russen, die zij noodig
denkt te hebben, in haar dienst kunnen ne
men, maar de bolsjewiki mogen bezwaar ma
ken tegen de aanstelling van Amerikanen, die
sedert de revolutie gearresteerd zijn geweest.
De A. R. A. zal alleen voedsel verstrekken
aan kinderen en zieken en niet aan het Roode
Leger of aan de Russische ambtenaren.
De bolsjewiki zullen zorgen voor voorraad
schuren, keukens en garages. De A. R. A. heeft
preferentie op alle verkeersmiddelen. Zij zal
plaatselijke commissies benoemen waarin bols
jewistische gedelegeerden zitting hebben.' In
geval van het uitbreken van epidemieën zal
de A. R. A. recht hebben de plaatselijke regeling
van de openbare gezondheid onder haar controle
te nemen. De bolsjewiki moeten de bevolking in
lichten omtrent de taak en den arbeid van de
A. R. A.
De Amerikanen verbinden zich, geen handel
te drijven en zich niet in politieke kwesties
te mengen. Wanneer zij zich hieraan niet zullen
houden, hebben de bolsjewiki het recht, ontslag
en terugroeping van de betrokken ambtenaren te
eischen.
De bolsjewiki behouden het recht om de
grenscontrole uit te oefenen. Als de bolsje
wiki zich niet aan de overeenkomst houden,
heeft de A. R. A. het recht, de hulpverleening
he schorsen of geheel te staken. Dr. Nansen is
te Riga aangekomen. Hij zal naar Moskou
vertrekken om met de Sovjet-regeering de
idgemeene hulpactie te bespreken. Daarna zal
hij naar Genéve vertrekken om aan het hoofd
bestuur van het internationale Roode Kruis
voorstellen te doen inzake de hulpverleening.
Volgens zijn opvatting is een groot interna
tionaal crediet noodig en voorloopig minstens
lien millioen pond.
DUITSCHLAND.
De „Vossische Zeitung" meldt dat het geens
zins waar is, dat het uitstellen van de bijeen
komst van den rijksdag het gevolg is van de vre
desonderhandelingen tusschen Duitschland en
Amerika, doch dat de reden gezocht moet worden
in de verdaging van de oplossing van het Opper-
Silezische vraagstuk en in het belastingvraag-
stuk. Aangezien het rijkscongres van de meerder
heidssocialisten 18 September te Gorlitz bijeen
komt, zou de Rijksdag indien hij volgens het
oorspronkelijke plan 6 September bijeen kwam
toch heel gauw moeten worden verdaagd. Men
verwacht dus dat hij eerst na dit congres bijeen
Eal komen.
MAROKKO.
it Madrid wordt gemeld, dat daar een tele
grafisch bericht uit Tanger is aangekomen, vol
gens hetwelk de strijd om Menilla in vollen gang
De opstandelingen beschieten de Spaansche
- - 'L -
stellingen reeds van nabij met op de Spaansche
troepen buitgemaakte machinegeweren.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
pIaatsen]|wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Specialejj conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
Het Engelsche antwoord aan Amerika, waarin
mededeeling wordt gedaan van de aanvaarding
van Harding's formeele uitnoodiging tot het bij
wonen van de ontwapenings-conferentie is in
zeer hartelijke bewoordingen gesteld en is thans
naar Washington verzonden.
Te Londen is bericht ontvangen dat Frank
rijk en Japan eveneens hebben laten weten,
dat zij de uitnoodiging aanvaarden.
ALLERLEI.
De Duitsche bladen publiceeren nadere bij
zonderheden omtrent de branden die door de
Duitsche „Stosstruppen" worden gesticht. Deze
steken de Opper-Silezische bosschen in brand,
waarbij somtijds de dorpen niet gespaard blijven.
Het dorp Geszonice bij Kattowitz is volkomen in
de asch gelegd en de bosschen in de omgeving zijn
volkomen vernield. De brandweerlieden, die hulp
kwamen brengen, werden gedwongen terug te
keeren, nadat er met revolvers op hen was ge
schoten. In het dorp Nieskonice zijn vier per
sonen verbrand.
In het district Pless breiden de boschbran-
den zich in verschillende rchtingen uit. Vol
gens de laatste berichten, is het dorp Janow
in vlammen opgegaan. (Orient).
Van de Russische grens wordt gemeld
In aansluiting met het besluit over de vrijgave
van den handel heeft de raad van volkscommis
sarissen een decreet uitgevaardigd, volgens het
welk elke Russische burger boven 16 jaar handel
mag drijven. Alle tot nu toe bestaande beperkin
gen worden opgeheven. De vroeger in beslag
genomen magazijnen worden ter beschikking
gesteld van vakvereenigingen en particuliere per
sonen.
Het Engelsch ministerie van Koloniën deelt
officieel de kroning van Emir Faisoel tot koning
van Irak mede en verklaart daarbij, dat de auto
riteiten ten zeerste voldaan zijn met den thans
geschapen toestand, die hun de gelegenheid zal
geven, om de Britsche bezetting spoediger dan
aanvankelijk voorzien was, te verminderen.
Aan de pas van Sestriéres (in Noord-Italiëj
vlak bij de Fransche grens, op ongeveer 25 K.M.
van Briancon) is Zondag een obelisk onthuld ter
herinnering, aan het aanleggen van den weg van
Briancon naar Turijn door Napoleon in 1814. De
plechtigheid zou reeds in 1914 plaats gehad heb
ben, maar was door den oorlog uitgesteld. Er zijn
redevoeringen gehouden, waarin de Fransch-
Italiaansche samenwerking in den grooten oor
log herdacht werd.
Zondag is te Skoetari een groote brand
uitgebroken. De hevige wind wakkerde hem
aan en daar er gebrek aan water, was werden
150 huizen in asch gelegd. Geallieerde troepen-
afdeelingen namen deel aan het blusschingswerk.
Binnenland.
Kamers van Koophandel.
Bij Kon. besl. van den 29sten Juli 1921, tot
nadere wijziging van het Reglement voor de
Kamers van Koophandel (Staatsblad no. 71
van 1920), is het volgende bepaald
lo Artikel 51 van bovenaangehaald regle
ment wordt gewijzigd als volgt
„Voor de samenstelling der kiezerslijsten
en de regeling der verkiezing, welke voor
de eerste maal ingevolge artikel 26 der Wet
geschiedt door de in dat artikel bedoelde com
missie, gelden de bepalingen van dit reglement,
met dien verstande
1. dat de Commissie in de plaats treedt van
de Kamer en haar voorzitter en haar secretaris
in de plaats van den voorzitter en den secretaris
der Kamer, en
b. dat de tijdstippen, in dat reglement ge
noemd, worden vervangen door tijdstippen, die
telkens drie kalendermaanden later vallen."
2a. In den eersten zin van het derde lid
van artikel 20 vervalt de zinsnede „als bedoeld
in het laatste lid."
3o. Aan het slot van het eerste lid van
artikel 30 wordt toegevoegd de navolgende
zin „De kaart, welke elke kiezer voor de
afdeeling „Grootbedrijf" ontvangt, is groen
van kleur, terwijl die, welke elke kiezer voor de
afdeeling „Kleinbedrijf" ontvangt, wit van
kleur is."
4o. Artikel 31 wordt gewijzigd als volgt
„Op de^ stemming vijn van toepassing de
artikelen 53 en 54, het eerste en het derde
lid van artikel 57 en de artikelen 60 en 61 der
Kieswet."
5o. De eerste zin van artikel 34 wordt ver
vangen door den navolgenden zin „De stem
biljetten voor de afdeeling „Grootbedrijf" zijn
groen en die voor de afdeeling „Kleinbedrijf"
wit van kleur."
6o. In de bij bovenaangehaald reglement
behoorende bijlage A vervalt in de eerste alinia
het woord „(candidaten)" en in de laatste alinia
het woord „(personen')" bovendien vervallen
in deze alinia de haakjes, geplaats om de letter
„n" van het woord „bovengenoemden(n)".
Het opschrift der derde kolom van deze bijlage
wordt gelezen
„Datum der geboorte."
Ilollandsche studenten te Christiania.
Een groep studenten uit alle universiteits
steden van ons land is dezer dagen in Kristinania
geweest het bezoek was op touw gezet door de
Noorsche studentenvereeniging met medewer
king van den vroegeren consul-generaal Harold
Pettersen. Overal zijn de Hollandsche studenten
met de grootste vriendelijkheid ontvangen.
Zaterdag waren zij genoodigd bij een voor
stelling in den Nationalen Schouwburg,nadat zij
twee dagen hadden doorgebracht in een groot
bosch in de buurt van Kristianaia, waar een
sportloods tot hun beschikking was gesteld.
De leening Middelburg niet goedgekeurd.
Ged. Staten van Zeeland hebben hun goed
keuring onthouden aan het besluit van den
gemeenteraad van Middelburg tot het aan
gaan eener tijdelijke geld,leening van 48.000
ten behoeve der bedrijven op grond, dat uit
een oogpunt van rentebesparing verschillende
in die leening opgenomen bedragen tot een
gezamenlijk bedrag van f 13.000 niet behooren
te worden geleend, doch uit de gewone mid
delen moeten worden bestreden. B. en W.
stellen voor van dit besluit bij de Kroon in
beroep te gaan en er o.a. op te wijzen, dat
dit geld bestemd is voor buitengewone uit
gaven, die bezwaarlijk uit de gewone inkom
sten kunnen worden gedekt terwijl Ged. Sta
ten wel goedkeuren 35.000 voor uitbreiding
van het kabelnet, keuren zij niet goed 13.000
voor de uitbreiding van gas- en waterleiding.
De nieuwe plannen.
In verband met de mededeeling omtrent het
verslag van de Staatscommissie betreffende
de verkeerswegen in en nabij Rotterdam wordt
nog medegedeeld, dat het werk der commissie
nog niet is afgeloopen. Het gepubliceerde is nog
niet „het" verslag, maar het bevat slechts
„mededeelingen". Bij een nadere beschouwing
van besproken denkbeelden bleek het wensche-
lijk, aan het opmaken van het eindplan het be
palen van de richting der spoorwegen op den
rechter Maasoever te doen voorafgaan. Daarom
heeft men hier nog maar met een voorloopig
ontwerp te doen en zal het eindplan nog volgen.
De commissie kan niet voort zoolang niet vast
staat, dat de denkbeelden die zij koestert omtrent
de spoorwegen op den rechter Maasoever als
vaststaande kunnen worden aangenomen. Het
woord althans aan de autoriteiten, die de rich
ting der spoorwegen op den rechter Maasoever
zullen moeten helpen vaststellen. Is dit geschied
dan kan de commissie vooruit en wel zoowel met
de werken op den linker Maasoever (waar
ook heel wat komt kijken) als met de overige
verkeerswegen op den rechter Maasoever.
De Koningin op reis.
Zaterdag j.l. kwamen de Koningin en Prinses
Juliana met de „Merope" te Lervik, het Har-
danger fjord, aan. Gistermorgen zouden zij de
Noorsche wateren verlaten om de reis naar Ne
derland te aanvaarden. Alles is wel.
Corps diplomatique.
In het Hotel des Indes te 's-Gravenhage
isZaterdag uit Rome aangekomen de heerKourls-
ky, die naar wij vernemen, binnenkort de functie
van gezant van Polen in Nederland zal aanvaar
den.
Bezuiniging.
Het is noodig zoo wordt in eene in de
Legerorders opgenomen beschikking van den
Minister van Oorlog gezegd dat bezuinigd word
op de kosten van publicatiën, welke hetzij
rechtstreeks hetzij zijdelings van de Regee
ring uitgaan. In verband daarmede wordt ge
streefd naar vermindering van het aantal abon
nementen op de Staatscourant c.a., het Staats
blad en de Handelingen der Staten-Generaal
a.a., alsmede van het aantal geregeld verstrekt
wordende legerorders, officieele rapporten, ver
slagen, statistieken e.a.
Onder dagteekening van 1 September 1921
wordt van iedere, onder het Departement
van Oorlog ressorteerende autoriteit, die voor
gebruik ten zijnen bureele rechtstreeks van
het Departement van Oorlog, van de Lands
drukkerij of van eene andere Rijksinstelling,
dan wel door bemiddeling van een postkantoor
of van een boekhandelaar geregeld regeerings-
publicatiën ontvangt, een staat ingewacht.
Daarna zal worden beslist, in hoeverre de
verstrekking van die publicatiën zal voortduren.
De vijfde Nederlandsche Jaarbeurs.
Het aantal ter Vijfde Nederlandsche Jaarbeurs
vertegenwoordigde firma's bedroeg op 15 dezer
1428 daarvan nemen 1088 direct aan de beurs
deel terwijl 340 buitenlandsche firma's door Ne
derlandsche agenten vertegenwoordigd ^zullen
zijn. Het totaal aantal buitenlandsche firma's
bedraagt 619 het totaal aantal Nederlandsche
industrieën 809.
Op 1 Juli bedroeg het totaal aantal vertegen
woordigde firma's 1078 op 15 Juli 1214 op
1 dezer 1317.
Onder de deelnemers bevinden zich o.a. de
Fransch-Afrikaansche Koloniën en Madagaskar
De Maassluisclie waterleiding.
Naar wij vernemen, heeft de Gemeente Rot
terdam de Maassluische Waterleiding, die in het
bezit was van een particuliere naamlooze ven
nootschap voor den prijs van 100.000 overgeno
men.
De winterdienst op de spoorwegen.
De winterdienst der spoorwegen zal aanvan
gen 26 September e.k.
De Nederlandsche vertegenwoordigers
voor den Volkenbond.
Het Departement van Buitenlandsche Zaken
deelt mede, dat bij Kon. besluit voor de tweede
zittnig van de vergadering van den Volkenbond
welke op 5 September a.s. te Genéve zal bijeen ko
men, zijn benoemd
a. tot vertegenwoordigers: 1. jhr. mr. dr.
H. A. van Karnebeek, Minister van Buitenland
sche Zaken 2. jhr. mr. R. de Marees van Swin-
deren, buitengewoon gezant en gevolmachtigd
minister, oud-Minister van Buitenlandsche Za
ken te Londen3. prof. mr. dr. A. A. H. Struyc-
ken lid van den Raad van State, lid van het Per
manente Hof van Arbitrage, te 's-Gravenhage
b. tot plaatsvervangende vertegenwoordigers
I. prof. mr. M. W. F. Treub, lid van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, oud-Minister van
Financiën, en van Landbouw, Nijverheid en
Handel2. jhr. mr. W. J. M. van Eysinga, hoog
leeraar aan de Rijksuniversiteit te Leiden.
Als technisch deskundigen zullen den gedele
geerden ter zijde staan prof. mr. dr. J. P. A.
Francois, chef van de afdeeling Volkenbondzaken
aan het departement van buitenlandsche Zaken
en mr. H. W. Methorst, directeur van het Cen
traal bureau voor de Statistiek, deze laatste in
het bijzonder met het oog op het door de Ne
derlandsche Regeering aanhangig gemaakte voor
stel betreffende de regeling van de internationa
le statistiek.
Mr. C. H. J. Schuller tot Peursum, gezantschap
attaché, en mevrouw C. A. Kluyver, commies aan
het departement van Buitenlandsche zaken, zijn
als secretarissen aan de delegatie toegevoegd.
De R. K. Werknemende middenstand.
Het voorloopig bestuur van deze nieuwe
standsorganisatie kwam wederom bijeen in een
vergadering te Utrecht op 13 Augustus.
Aanwezig waren alle leden, behalve de al-
gemeene adviseur, Mgr. Dr. H. Poels, die, in
verband met de staking in het mijngebied, ver
hinderd was.
Het hoofddoel dezer vergadering was een
plan de campagne samen te stellen om zoo
spoedig mogelijk te geraken tot de oprichting
van afdeelingen in de vijf dioceesen.
In onderling overleg werden hiertoe aange
wezen de heeren H. Habraken vöor de steden
Den Bosch en Breda; A. Rohling voor Groningen
en Leeuwarden J. Hoornberg Jr. voor Arnhem
en Nijmegen; A. Hamerslag voorAmsterdam en
Haarlem en J. Verwey voor Utrecht en 't Gooi,
terwijl in het Bisdom Roermond reeds verschil
lende afdeelingen zijn opgericht en reeds een
diocesaan voorzitter is gekozen n.l. de heer Th.
Stappers te Heerlen.
Alvorens met de propaganda te beginnen
werd besloten, dat de heeren A. Rohling en
G. Turien, resp. als tijdelijk voorzitter en
secretaris een conferentie zouden hebben met
het dagelijksch bestuur der K.S.A. te Leiden,
om, zoo mogelijk, tot eendrachtige samen
werking te geraken.
Eveneens zal een onderhoud worden aan
gevraagd aan den Zeereerw. Zeergel. heer
Dr. Hoogveld, als voorzitter der R.K. Univer-
siteits-commissie om opname van één lid dezer
nieuwe standsorganisatie voor elk Bisdom, daar
het voorloopig bestuur van den W.M. van mee
ning is, dat zijn leden, die tot den intellectueelen
middenstand moeten gerekend worden, zeer
veel tot een spoedige oprichting eener Katholie
ke Hoogeschool kunnen bijdragen.
Er werd besloten om het Doorl. Episcopaat
uitvoerig in te lichten omtrent den W.M.
eenerzijds en Federatie en Nakbureau der R.K.
werklieden anderzijds, vooral wat de grensge
vallen betreft, opdat zich in de toekomst geen
moeilijkheden kunnen voordoen tusschen beide
organisaties van werknemers.
Uitdrukkelijk werd vastgesteld, dat aan'alle
hoofdbesturen, die tot deze organisatie van
intellectueele werknemers kunnen gerekend wor
den, een uitvoerig schrijven zal worden gezonden
waarin doel en streven wordt uiteengezet tevens
zal een exemplaar der statuten worden inge
sloten met vriendelijk verzoek aan den wensch
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
