Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Zitting van Woensdag 7 September.
De voorzitter herdenkt het overleden
lid, den heer Helsdingen, die als plichtgetrouw en
nauwgezet man de aigemeene achting genoot. De
minister van binnenlandse he za
ken sluit zich namens de regeering bij de woor
den van den voorzitter aan.
De heer Marchant V. d. vraagt verlof
tot het houden van een interpellatie over de cecon
structie van het kabinet.
De heer De Jonge s. d. wil interpellee-
ren over de staking aan de dominiale mijn.
Op beide verzoeken zal Donderdag worden be
slist.
Regeling van werkzaamheden.
De Voorzitter steld voor overeen
komstig de brieven van de Ministers van Finan
ciën en Oorlog te besluiten tot afvoering der ont
werpen in zake de pensioiineering.
De heer Van Stapele S.-D. betreurt
het dat de Regeering niet nader heeft mee
gedeeld wat de bedoeling is van het uitstel.
Rij vraagt den Minister van Financiën of deze
bereid is mede te deelen wanneer de wijzigingen
zullen verschijnen en waarin ze zullen bestaan.
De heer Duymaer van Twist A.-R.
betreurt ook het uitstel, speciaal voor de mili
taire pensioenen. Hij vraagt het ontwerp achter
op de agenda te plaatsen.
De heer W ij k (Dem. weermacht) sluit zich
bij de vorigen spreker aan. De Kamer is speciaal
voor deze ontwerpen bijeengekomen en hij
wenscht dus. dadelijk deze ontwerpen te gaan be
handelen.
Dit voorstel wordt niet voldoende onder
steund.
De heer Rink V. B. meent, dat deze
wetsontwerpen niet in behandeling kunnen
komen, voordat er een nieuwe Minister is. Flij
vertrouwt echter dat deze ontwerpen zoo spoe
dig mogelijk in behandeling zullen komen.
De heer Marchant V.-D. zegt, dat
de Kamer machteloos staat en hij meent, dat
zij alleen kan aandringen op spoed bij de Regee
ring. Hij dient een motie in waarin uitvoerig
wordt uitgesproken, dat de wijzigingen zóó
spoedig zullen worden ingediend, dat de ontwer
pen nog vóór de staatsbegrooting kunnen worden
behandeld.
De Minister van Financiën, de heer D e
Geer, zegt, dat de Regeering van zins is de
wijzi^ngsontwerpen zoo spoedig mogelijk in te
dienen en wel zóó, dat de Kamer nog vóór de
staatsbegrooting de ontwerpen zal kunnen be
handelen. Hij deelt overigens mede, dat alleen
wijzigingen verbeteringen zullen zijn. (Gelach.
De heer Marchant V.-D. trekt zijn
motie in.
De heer W ij k (Dem. weermacht) dient een
motie in waarin gevraagd wordt, dat geen mili
tairen uit den dienst zullen worden ontslagen
vóór de pensioenwetten gereed zijn. De motie zal
op een nader te bepalen dag worden behandeld.
Wijziging kieswet enz.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen tot wij
ziging van de Kieswet, van de Provinciale Wet
en van de Gemeentewet.
De aigemeene beschouwingen worden niet
gehouden.
De artikelen komen in behandeling.
De heer Rutgers (A.-R.) verdedigt de
invoeging van een artikel, om mogelijk te maken
dat personen, die buiten hun woonplaats ver
toeven, een ander kunnen machtigen om v oor hen
te stemmen. Hij ziet daarin geen gevaar voor e-
ventueele pressie, want de kiezerslijst is openbaar
De heer Al bar da (S.-D.) zag gaarne een
regeling getroffen voor hen, die uitstedig zijn
Het amendement-Rutgers acht hij echter ge
vaarlijk, omdat het strijdig is met het karakter
Van het geheime kiesrecht.
De heer Rink (V. B.) heeft 2 principieele
en 8 technische bezwaren tegen het amende
ment. Het opent de gelegenheid voor onders
handsche transacties en het is onbillijk voor an
dere categoriën dan visschers, schippers en han
delsreizigers. Wat de technische bezwaren be
treft, wijst hij op de onvolledigheid der amende
menten.
De heer Snoeck H enkemans (C.-H.)
acht de poging van den heer Rutgers niet zoo
kwaad. Zij zal althans velen ten goede komen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
heer Ruys de Beerenbrouck, zegt,
dat de Regeering ernstig heeft getracht een op
lossing te vinden.
Het voorgestelde amendement acht de Minis
ter echter niet afdoende.
De heer Rutgers (A. R.) heeft voorts in
gediend een amendement om mogelijk te maken
dat 'de vrouw haar man machtigt om voor haar
te stemmen.
Mej. G r o e n e w e g (S. D.) ziet in die. mach
tiging een gevaar voor het vrouwenkiesrecht.
Een groot deel van de vrouwen zal om allerlei
rédenen zich van het kiesrecht ontdoen. Zij zal
zich niet zelfstandig politiek ontwikkelen en juist
dat is de fout.
De heer Van de Laar (Chr. Soc.) heeft
ook bezwaar tegen dit amendement, dat hij in
strijd acht met de eenheid van het huwelijk,
juist een punt dat hij bij het vrouwenkiesrecht
niet in gevaar wil brengen.
De heer Van Schaik (R. K.) ziet de nood
zakelijkheid van dit amendement niet in. Hij
ziet er bovendien in een meervoudig stemrecht,
dat men vroeger niet wilde, en dus is hij er
tegen.
De heer Rink (V. B.) meent, dat de on
schuldige toelichting van den heer Rutgers
niet in overeenstemming is met den inhoud van
het amendement en hetgeen er uit kan voort
komen. Hij is tegen het amendement.
De Minister verklaart, dat dit amende
ment gedeeltelijk terugkomt op haar vroegere
beslissing inzake volledige gelijkstelling van
het kiesrecht van man en vrouw. Hij ontraadt
de Kamer dit amendement ten zeerste.
Het eerste amendement (machtiging in het
algemeen bij afwezigheid) wordt verworpen met
64 tegen 14 stemmen.
Het tweede amendement (machtiging door de
vrouw) wordt verworpen met 63 tegen 16 stem
men.
Art. 31.
De heer Al.barda (S. D.) verdedigt een
amendement orii het maximum kiezers per bu
reau op 700 te brengen in plaats van lOüO.
De heer Van D ij k (R. K.) acht dit amen
dement niet gewenscht, omdat het in een groote
stad moeilijk is stembureaux te vinden.
De heer Kolt hek(C. Fr.) steunt het
amendement, omdat het den kiezers gemakke
lijk dient te worden gemaakt te stemmen.
De heer Rink (V. B.) acht het voorschrift
overbodig. Iedere gemeente kan naar de geble
ken noodzakelijkheid haar bureaux indeelen.
De M i n i s t e r ontraadt dit amendement.
De heer A l li a rda (S. D.) trekt het amen
dement in.
Art. 36.
De heer Oud (V. D.) verdedigt een amen
dement om toe te laten dat de vrouwelijke can-
didaat wordt aangeduid hetzij niet haar eigen
naam hetzij met dien van haar man.
Mej. G roeneweg (S. D.) steunt dit amen
dement. Het Iijk.t spr. het beste, dat de vrouw
eerst op haar meisjesnaam wordt ingeschreven
en dat daarnaast de naam van haar man zal
worden genoemd.
De heer Drion (V. B.) wenscht uniformi
teit en dus het algemeen gebruikte stelsel, dat
de gehuwde vrouw bij den familienaam van
den man zal worden genoemd.
Het amendement wordt verworpen met 51
tegen 21 stemmen.
Het amendement, dat de voorletters op de
candidaatlijst geheel of gedeeltelijk door de voor
namen mogen vervangen worden, wordt z.h.s.
goedgekeurd.
Art. 37.
De heer Snoeck, Hénkemans fC, H.)
verdedigt een amendement, dat tot bedoeling
heeft te bepalen, dat het maximum aantal na
men op een lijst van candidaten voor het lid
maatschap der Tweede Kamer, zal bedragen
twintig.
De Min i s t e r betoogt, dat dit amendement
ingaat tegen het bestaande stelsel en hij ont
raadt het dus.
De heer Teenstra (V. D.) gevoelt veel
voor het amenhement en begrijpt de bezwaren
niet. Hij ziet er geen nadeelen in en beveelt
dus het amendement aan.
Na replieken wordt de discussie gesloten.
De vergadering wordt verdaagd tot heden
(Donderdag).
Aan de Kamer is mededeeling gedaan van
een brief van jhr. mr. D. J. de Geer dd, 30
Augustus, waarbij hij zijn ontslag neemt als
Kamerlid. Dit schrijven is gedagteekend 30
Augustus jl.
Bij de Kamer zijn ingekomen twee missives
Van E. M. Mulder, arts, alhier, betreffende een
door hem uitgevonden middel ter bestrijding
van het mond- en klauwzeer. Deze stukken zijn
voor kennisgeving aangenomen.
Binnenland.
aubade door het zangkoor Kleine Westkapellaars
voor He woning van den Commissaris wordt ge
bracht. Vervolgens bestaat in de Statenzaal
voor de Statenleden gelegenheid zich te laten
voorstellen. Te 4 uur wördt een tweede bezoek
aan de tentoonstelling met de Prinses gebracht
en daarna begeeft de Koningin zich aan boord
van de Hydrograaf, waar zij overnacht. Vrijdag
morgen wordt een bezoek aan Breskens, Hoofd
plaat, Biervliet, IJzendijke, Schoondijke en
's middags naar Neuzen, Axel, Hulst en Zaam-
slag gebracht. Ten slotte wordt over Hansweert
en Vlake de provincie verlaten.
Koningin en Prins op de Jaarbeurs.
Men seint ons uit Utrecht
Gisteren bezochten de Koningin en de Prins,
per auto van het Loo komende, de Jaarbeurs,
Zij werden op het terrein in de Kanaalstraat
ontvangen door den burgemeester en den Raad
van beheer.
Vervolgens werd een bezoek gebracht aan
binnen- en buitenlandsche stands, terwijl het
zakenverkeer gewoon bleef voortgaan.
Om 12.15 werd naar de woning van den Com
missaris der Koningin gereden, waar het noen
maal werd gebruikt.
Om 2.15 werd een bezoek gebracht aan het
terrein op het Vredenburg en het vaste gebouw-
Een dochtertje van den heer Damme bood H.M.
bij het binnentreden van het gebouw een bloe.m"
ruiker aan. In de hal waren eenige fauteuils voor
het hooge bezoek geplaatst. Mr. van Doorninck
hield een korte rede, waarin hij de beteekenis
van het vaste gebouw uiteenzette en bedankte
voof dat zeer gewaardeerde bezoek. Spr. sprak
den wensch uit voor de totstandkoming van een
tweede én derde vaste gebouw, uitte zijn grootë
blijdschap over de koloniale afdeeling en eindig
de met'deii wen3ch, dat in het vaste gebouw een
centrum van de nationale industrie moge groeien
In de theekamcr werd de thee aangeboden
en daarna verschillende monsterkamers op
de 5 verdiepingen bezocht. De vorstelijke
personen legden levendige belangstelling voor
het tentoongestelde aan den dag. Ten Motte werd
het gisteren pas bekend geworden uitbreidings
plan voor Utrecht ontwerp dr.Berlage, bezichtigd
Om 3.15 werd naar het Loo teruggereden.
Het bezoek droeg een hartelijk, eenvoudig
karakter. H.M. betuigde bij het afscheid haar
groote voldoening over het aanschouwde.
De koningin naar Zeeland.
De Koningin komt met de Prinses Woens
dag 14 September in Zeeland en overnacht
in den trein op Zuidbeveland. Donderdag
gaat zij per auto over Sloedam naar Middel
burg. Des morgens brengt de Koningin met de
Prinses, die reeds eerder komt, een bezoek aan
de landbouwtentoonstelling te Vlissingen, luncht
bij den Commissaris der Koningin, waarna een
Geen vermindering van salarissen.
In sommige dagbladen is een bericht opge
nomen als zou bij de Regeering in overweging
zijn een vermindering van do salarissen der Rijks
ambtenaren.
Te bevoegd er plaatse is hiervan, volgens het
Córr. Bureau, echter niets bekend.
Een vlootwet.
In parlementaire kringen verwacht men,
volgens het Corr. Bureau, dat een Vlootwet voor
Nederland half October bij de Tweede Kamer
zal worden ingediend.
Demonstratie voor behandeling der pensioen
wetten.
Bij den aanvang van de zitting der Tweede-
Kamer gistermiddag, waarin, zooals bekend,
beraadslaagd zou worden over het voorstel van
den Voorzitter om het wetsontwerp in zake de
pensioenregeling voor de ambtenaren en hun
weduwen en weezen en die voor de land- en
zeemacht van de lijst der aan de orde zijnde
wetsontwerpen af te voeren, werd op het Bin
nenhof gedemonstreerd met een 9-tal borden,
waarop stond, dat een ernstig beroep werd ge
daan op de volksvertegenwoordiging, opdat de
Verouderde pensioenwetten in 1921 zouden wor
den herzien.
Eenige belangstellenden wachtten den uit
slag der behandeling af.
Kardinaal van RosSum.
Naar men aan de „Res.bode" meldt, vertoeft
kardinaal van Rossum in ons land, waar hij
zijn vacantie incognito doorbrengt. Dezer dagen
vertoefde hij bij de redemptoristen te Wittem.
Verblijf van vreemdelingen.
De Minister van Justitie besluit, mede in
verband met de op 15 September 1921 ingaan
de regeling dat geen visum meer Vereischt
wordt voor Belgen, die niet langer dan 3 maanden
in Nederland vertoeven, de navolgende wijzi
gingen in zijn beschikking van 21 Februari 1920
aan te brengen
1. Aan artikel 3 wordt toegevoegd een vijfde
lid, luidende
„5. Met afwijking van het bepaalde onder a
van het eerste lid wordt aan vreemdelingen,
behoorende tot een nationalitiet, door den Mi
nister van Justitie aan den inspecteur der Ko
ninklijke Marechaussee aan te wijzen toegang
tot de bewaakingsgebieden toegestaan op ver
toon van een te hunnen name afgegeven pas
poort ook indien dit niet van een visum is voor
zien."
2. In art. 6. tweede lid, wordt een nieuw
punt c. toegevoegd, luidende
,,c. die zich in het bezit van eenig te hunnen
name gesteld, voor toelating in Nederland ver
eischt papier, in 't bewakingsgebied bevinden
gedurende den tijd, voor welken hun vrijstelling
werd verleend van de verplichting om zich bij hêt
hoofd van politie aan te melden."
Onderscheiding.
Bij K.B. is benoemd tot ridder in de Orde van
Oranje-Nassau J. P. Creyghton, president van
den algemeenen en van den bijzonderen raad
van de Vereeniging van den H. Vincentius
Paulo, te Leiden.
Opening der Staten-Generaal.
De opening van het nieuwe zittingsjaar der
Staten-Generaal op Dinsdag 20 dezer, door de
Koningin zal als steeds op dezelfde wijze plaats
hebben als na den oorlog gebruikelijk, nl. met een
kleineren stoet dan voor 1914 het geval was.
De aardappelenuitvoer.
Betreffende den uitvoer van aardappelen
heeft het Nat. Arbeids Secretariaat de navolgen
de vragen aan den Minister van Landbouw ge
steld
I. Is, Uwe Excellentie genegen om ons Be
stuur ten spoedigste in kennis te stellen met
Uw standpunt opzichtens voornoemde aange
legenheid ingenomen
II. Komt het Uwe Excellentie niet gewenscht
voor om met spoed de noodige maatregelen
te nemen, opdat zal kunnen worden voor
komen, dat eerlang gebrek aan aardappelen
te constateeren zal zijn als een gevolg van uit
voer
Het zij ons Bestuur vergund, Uw aandacht
te vestigen op de belangrijkheid dezer aange
legenheid, omdat het hier een groot volksbe
lang betreft.
Het uittreden van minister Treub uit de
politiek.
Naar wij vernemen is de reden van mr.
Treub's uittreden uit de politiek, dat hij voor
zitter wordt Van den Nederlandschen en In-
dischen Ondernemingsraad.
Woningbouw.
De besturen van N.V.V. en S.D.A.P. hebben
naar het Volk meldt, tot den minister van arbeid,
naar aanleiding van de 1 Juni aan de gemeente
besturen gezonden circulaire betreffende den
woningnood en woningbouw, een adres gericht,
waarin zij een dringend beroep op den minister
doen, om aan de voorschriften van die circulaire
geen uitvoering te geven.
Zij meenen dat
1, tot nu toe uit niets gebleken is, dat bij de
groote behoefte aan woningen eenige klas op
overproductie zou bestaan
2. het aantal arbeidskrachten zich heeft te
regelen naar de behoefte aan woningen, zoodat
een sterke beperking van het aantal bouwplannen
niet noodzakelijk is
3.. niet geëischt mag worden het bewijs, dat
de particuliere bouwnijverheid niet kan voorzien
in de behoefte aan arbeiderswoningen, alvorens
steun te verleenen op den voet van de Woning
wet, maar dat integendeel de gemeenschapszorg
zooals die door de gemeentebesturen en de wo-
ningbouwvereenigingen wordt opgevat, krachtig
dient te worden gesteund en bevorderd
4. dat slechts wanneer de regeering het voor
beeld geeft van energiek en systematisch goed
georganiseerd ingrijpen, er op gerekend mag wor
den, dat de arbeidersorganisaties regelmatig en
met inspanningvan al haar krachten de regeering
en de gemeentebesturen ter zijde zullen staan.
5. financieele overwegingen, hoewel zeer be
langrijk, ondergeschiktmoeten worden gemaak
aan de behartiging van dit groote volksbelang
De burgemeester van Leiden.
Jhr. mr. dr. N. C. de Gijselaar lid der eerste
Kamer en burgemeester van Leiden, zal naar alle
waarschijnlijkheid in den loop van den volgende
week het Diaconessenhuis kunnen verlaten.
De werkloosheidsverzekering.
De volgende stellingen in zake werkloosheids
verzekering van het Ned. Verbond van vakveree-,
nigingen, het Bureau voor de Roomsch-Katholie-
ke Vakorganisatie en het Algemeen Ned. Vak
verbond
a. Er kome een wettelijke regeling van de
werkloosheidsverzekering welke regeling dient
te berusten op den grondslag der vrijwillige
verzekering, doch de die mogelijkheid dient epen
te laten, dat bij K.B. voor de daarvoor geëigende
bedrijven, de verplichte verzekering kan worden
ingevoerd, met medewerking der in dat bedrijf
bestaande vrijwillige werkloozenkassen.
b. Aan het hoofd van de werkloosheids
verzekering kome een bestuur, voor de helft
bestaande uit vertegenwoordigers van het Rijk,
de Gemeente en werkgevers, voor de andere helft
uit vertegenwoordigers der arbeiders-vakver-
cenigingen met werkloosheidskassen.
Dit College is belast met het volledige bestuur
der werkloosheidsverzekering, onder verantwoor
ding aan de regeering.
c. De werkgevers worden verplicht een bij
drage per arbeider te betalen, gelijk aan de hoog
ste bijdrage, die door eenige werkloosheidskas
in dat bedrijf wordt geheven.
Voor het landbouwbedrijf dient de premie
betaling der werkgevers te worden berekend
naar de oppervlakte van het bedrijf.
d. Er dient een crisis-fonds tot stand te ko
men, dat in tijden van crisis steun verleent.
1. aan de werkloosheidskassen, die door de
crisis niet in staat zijn, haar reglementaire
uitkeeringen te doen.
2. aan uitgetrokkenen.
3. aan niet-verzekerde arbeiders.
4. aan nog niet rechthebbende leden van
kassen.
e. De middelen van dit crisisfonds worden
gevormd door
1. De bijdrage, door de werkgevers gestort
voor de in hun dienst zijnde niet-verzekerde
arbeiders.
2. Het verschil tusschen de bijdragen der
werkgevers en het aan de kassen toekomende
bedrag.
3. 100 subsidie van het Rijk op de in 1
genoemde bijdragen, benevens een jaarlijks bij
staatsbegrooting vast te stellen bedrag.
4. 15 van de totale inkomsten der kassen.
f. Het crisisfonds wordt beheerd door het
bestuur der werkloosheidsverzekering.
g. De werkgeverspremie wordt geind door
liet bestuur der werkloosheidsverzekering. Dit
bestuur doet daarvan den kassen een bedrag
toekomen, gelijk aan het door deze geheven
totaal-contributiebedrag en stort het over
blijvende deel in het crisisfonds.
h. Op de gezamenlijke contributies van de
leden der werkloosheidskassen en werkgevers
wordt door de gemeenten en door het Rijk
ieder 50 subsidie verstrekt.
i. In de gemeenten dienen commissies van
controle te worden ingesteld, gevormd door
vertegenwoordigers van de gemeente, werk
gevers en van de werkloosheidskassen, welke
commissies zijn belast met de controle op de
plaatselijke afdeelingen der werkloosheids
kassen.
j. Het bestuur der werkloosheidsverzeke
ring kan voor bepaalde werkloosheidskassen,
wier leden in verhouding tot hun loonen een
te hooge premie zouden moeten betalen een
maximum-bijdrage vaststellen. Indien deze
maximum-bijdrage met die der werkgevers en
de subsidie van Rijk en Gemeente onvoldoende
mocht blijken, om de kosten der verzekering te
dekken, dan zal de Rijkssubsidie op deze bij
drage worden verhoogd.
k. Uitkeeringsbedragen en duur der uit-
keering zullen voor elk bedrijf afzonderlijk
uniform worden vastgesteld de contributies
kunnen verschillend zijn.
1. Administratiekosten worden door de kas
gedragen. Wanneer naar het oordeel van het
bestuur deze kosten voor bepaalde kassen te
hoog zijn, kan het een maximum-bedrag bepa
len.
