Schiedam, waak voor uw
belangen
DAGBLAD VOOR SCHIEDAMOMSTREKEN.
Virginia's levensloop.
FEUILLETON."
44ste Jaargang.
Donderdag 22 September 1921.
No. 13143.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 05. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Adv ertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele ui- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
^Burgemeester en Wethouders van Schiedam,
brengen ter openbare kennis, dat de door den
Raad dezer gemeente in zijne openbare vergade
ring van den 10en September 1920 vastgestelde
wijziging der verordening tot heffing van een
recht onder den naam van Bruggeld te Schiedam
(Gemeenteblad 1920 no. 6), bij Koninklijk be
sluit van 17 Juni 1921 no. 53 is goedgekeurd en op
21 September 1921 is afgekondigd.
Schiedam, 22 September 1921.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen bij deze ter openbare kennis, dat de
Gemeentelijke Zweminrichtingen dit jaar op
1 October a.s. gesloten zullen worden.
De in bewaring gegeven voorwerpen, moeten
tegen vertoon van bewijs, voor 1 October a.s.
worden afgehaald.
S c h i e d a m, 22 September 1921.
ZOMERTIJD GEËINDIGD.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen bij deze ter algemeene kennis dat de
stadsuurwerken in den nacht van Zondag 25
op Maandag 26 September a.s. te 3 uur, een uur
zullen worden stilgezet en noodigen alle beheer
ders Van openbare uurwerken uit, op dezelfde
wijze die uurwerken overeenkomstig de Wet
weder den Amsterdamschen tijd te doen aange
ven.
S c h i e d am, 23 September 1921.
Het plan tot regeling van de wederzijdsche
belangen tusschen Rotterdam en Schiedam ge
toetst aan het Rapport der Staatscommissie, in
gesteld bij K. B. van 19 Maart 1914.
De beteekenis en de gevolgen van de wijzigingen
in de spoorlijn Rotterdam-Schiedain.
In Maart 1914 een half jaar na het optreden
van het kabinet-Cort van der Linden, waarin als
minister van Waterstaat zitting had Dr. Lely
werd bij Kon. Besluit een Staatscommissie in het
leven geroepen, die tot taak had advies uit te
brengen omtrent den aard en de volgorde der te
verrichten werken, welke voorbereid werden ter
verbetering van het spoorwegverkeer, van het
stadsverkeer en van het verkeer te water in ver
band met de daarmede samenhangende handels
beweging in en nabij Rotterdam.
Deze commissie, waarin tot leden werden be
noemd Ir. E. H. Stieltjes, oud-voorz. van den
Raad van toez. op de Spoorwegdiensten, Ir. A. H.
W. v. d. Vegt, pl. verv. voorz. van genoemden
Raad, Ir. P. H. A. Rosenwald, administrateur bij
het Dep. van Waterstaat, A. C. Burgdorffer,
directeur van Gemeentewerken te Rotterdam, Ir. J.
L. Huysinga, oud-chef van den dienst van het
Vervoer der Nederl. Spoorwegen, Mr. A. de
Jong, wethouder van Gemeentewerken) van Rotter
dam, Ir. J. A. Kalff, lid der directie van de Nederl
Spoorwegen en Ir. A. B. Marinkelle, hoofding.-
dir. v. d. Rijkswaterstaat, heeft thans in druk
doen verschijnen een overzicht van haar denk
beelden, vergezeld van de noodige adviezen en
voorstellen.
82
Op den eenmaal ingeslagen weg was stilstaan
of teruggaan onmogelijk. Zijn wijze van handelen
was hem voorgeschreven en hij had zich zelf over
tuigd want zóó nuftig en afdoende zijn dik
wijls de voorwendsels, die vVij ten eigen bate
voor den dag kunnen brengen ,dat hij goed
had gedaan. Kiezen of aarzelen was nu niet
mogelijk. Hij had zich slechts tot het laatste
goed te houden, om te oogsten wat hij met
eigen handen had gezaaid. Uit die droomerijen
werd hij gewekt door het geluid van stemmen aan
de andere zijde der lage heg, waarlangs hij wan
delde. Er werd zacht en ernstig gesproken. De
eene stem herkende Fraser als die van Geoffrey
Hornby, Toen hij de andere stem hoorde ant
woorden, stond hij nieuwsgierig stil.
,,Ik ben niet van plan, om ooit te trouwen,"
klonk het zacht, doch vastberaden. „Vergeet
mij dus, mr. Hornby, Ik meen, wat dit betreft.
Ge zijt zoo goed en vriendelijk, maar wij zijn
niet voor elkander geschikt. Geloof me uw
moeder heeft gelijk. Een vreemd meisje^ zoo-
nis ik, is geen goede vrouw voor u."
Wat er volgde, kon hij niet hooren, doch
®en oogenblik later werd zijn gehoor weder
getroffen door Geoffrey Hornby's stem.
iiGe zijt dus van plan om non te worden
Het rapport van genoemde commissie
waarin Rotterdam ruimschoots vertegenwoor
digd is en Schiedam hoegenaamd
niet is 18 Augustus 1.1. publiek geworden,
door de uittreksels welke de' groote bladen
dien dag uit het rapport hebben opgehomen.
Op 24 Augustus werden in de Schiedamsche en
Rotterdamsche bladen openbaar gemaakt de
voorstellen in zake het Driehavenplan van Rot
terdam in Oud-Matenesse en de grenswijziging
RotterdamSchiedam.
De brief, waarbij B. en W. van Schiedam ,,do
vrucht" van hunne onderhandelingen in zake de
regeling der wederzijdsche belangen Rotterdam
Schiedam aan den Gemeenteraad alhier heb
ben overgelegd, is gedagteekend 1 Juli 1921.
Uit de hierbovengenoemde data blijkt, dat de
leden van den Schiedamschen Gemeenteraad
en ook B. en W. niet in de gelegenheid zijn ge^
weest van den volledigen inhoud van het voor-i
loopig ontwerp door de Staatscommissie opge
maakt, kennis te nemen en de bij dit rapport
behoorende teekeningen (speciaal Blad 1 nauw
keurig te bestudeeren.
Voor ons was, na de publicatie van de uit
treksels, de portee en de draagwijdte van hel
Rapport der Staatscomm. niet duidelijk, hoewel
wij wel eenig vermoeden hadden, dat er verband
moest worden gelegd tusschen het Driehaven,.
plan, de grenswijziging Rotterdam—Schiedam
en de spoorwegplannen.
Een der voornaamste deskundigen op het ge
bied van het spoorwegwezen in ons land had, na
lezing van de artikelen in de „Nieuwe Schiedam
sche Crt." over de plannen van Rotterdam ten
opzichte van Schiedam, de welwillendheid onze
aandacht te vestigen op het door bovengenoem
de Staatscommissie uitgebrachte Rapport en de
daarbij behoorende teekeningen. Met nadruk
wees hij ons op de zeer ingrijpende wijzigingen,
die de spoorwegtoestanden te Schiedam zullen
ondergaan en de belangen welke voor Schie
dam op 't spel staan.
Niet zonder moeite is het ons gelukt een exem
plaar van het rapport en daarbij behoorende tee
keningen in handen te krijgen.
Bij vergelijking van het gedrukte rapport met de
uittreksels daaruit in de pers, trof ons dadelijk,
dat in die uittreksels eenige der voor Schiedam
meest belangrijke punten waren weggelaten
(men vergelijke maar eens de uittreksels met blz.
11 van het Rapportterwijl ook datgene wat
voor een juiste beoordeeling van de beteekenis
van het Driehavenplan en de voorgestelde grens
wijziging noodzakelijk is, evenmin uit het Rap
port was overgenomen.
Aan de hand nu van het volledig rapport
der Staatscommissie en van de voorstellen van
B. en W. van Schiedam aan den Gemeenteraad
in zake de „Regeling der wederzijdsche belangen
t^usschen Rotterdam en Schiedam" zullen wij
hieronder een uiteenzetting, geven van de toe
standen, die tusschen de Schiedamsche Schie en
de Delfshavensche Schie in 't leven zullen worden
geroepen en welke de gevolgen zullen zijn aan
Schiedams Oostgrens (van de spoorlijn Rotter
damSchiedam of tot aan de Maas).
Van zekere zijde wordt de meening verkon
digd, dat de gemeente Schiedam wat de water
en electriciteitslevering aanbelangt in zak en
asch komt te zitten, wanneer de Raadsleden
(w.o. nota bene in geheime zitting
reeds een meerderheid vóór de voorstellen van
B. en W. zou zijn geteld) in de openbare Raads
zitting de voorgestelde grenswijziging en alles
wat daar verder aan vast zit, niet zouden goed
keuren.
VVij vinden deze dreigementen absurd en
Ge hunkert altijd naar uw Italiaansch kloos
ter. Maar ik zeg u, dat het een dwaas en on
gerijmd. idee is Gij een non Uw vriend Don
Basilio zegt zelf
„Wat weet hij ervan? Hij weet niets viel
Virginia hem met ongewone heftigheid in de
rede. „Ik denk echter niet aan een klooster,
voegde zij er kalmer bij. „Maar toch heeft de
Eerw. Vader gelijk, als hij zegt, dat ik er niet
goed voor ben."
„Hij zegt niets van dien aard.Gij zijt goed
genoeg voor het beste klooster onder de zon;
maar ge zijt er niet voor geschikt. Ge zijt al
leen geschikt om een man gelukkig tot
den gelukkigsten man ter wereld te maken. Vir
ginia, neem geen overhaast besluit. Ik wil wach
ten, maanden een jaar
„Houd op riep Virginia. „Ik zeg u, mr.
Hornby, dat het niet mogelijk is. Ge zijt een
goed, oprecht vriend, maar als echtgenoot
o, neen neon, denk er niet aan
„En ge zegt, dat ge geen roeping voor het
klooster gevoelt," hield Hornby aan. „Waarom
dan Er is toch geen ander," zijn stem kreeg
iets tragisch voor wien ge iets gevoelt Miss
Neville Virginia
Door een wending van het pad waren zij
juist op dit kritieke oogenblik, buiten het be-
r van Eraser's gehoor gekomen en werd
hij zich bewust de rol van luistervink te hebben
vervuld.
Een paar minuten later stond hij tegen-
gelooven dat de Schiedamsche Raadsleden als
onafhankelijke mannen zich slechts zullen laten
leiden door de belangen van de stad hunner inwo
ning en niet zullen schromen in het openbaar
hun houding voor de burgerij te verdedigert.
Het wil ons voorkomen, dat het een zeer be
treurenswaardige tactiek is geweest, om de kwes
tie der levering van het leidingwater en van den
electrischen stroom door Rotterdam vast te
koppelen aan plannen, die de levensbelangen van
Schiedam raken.
Leidingwater en electrische stroom zijn niet
op één lijn te stellen met de economische-, com-
mercieele en verkeersbelangen van een stad.
Wij hebben over verschillende zaken, die ver
band houden met den afstand van den grond
aan de Maas, den verkoop van de Drinkwaterlei
ding en de electriciteitslevering, onze opinie
gezegd en behoeven op deze punten niet in
herhaling te treden. Slechts willen wij, alvorens
onze beschouwing aan te vangen, uitdrukkelijk
voorop stellen, dat de kwestie van den grondver-
koop aan Rotterdam en de grenswijziging on
mogelijk „en bloc" met de kwestie der levering
van drinkwater en electrischen stroom door Rot
terdam in den Raad met vrucht een onderwerp
van bespreking kan uitmaken.
Uit hetgeen wij uit het rapport der Staats
commissie naar voren zullen brengen, zal voor
ieder onbevooroordeeld Schiedammer en buiten
stander duidelijk blijken, dat de plannen tot
grenswijziging en grondafstand nog niet eens rijp
zijn voor een deugdelijke behandeling in den
Raad.
Wordt vervolgd).
Duiteulandsök Nieuws.
DE RAMP TE OPPAU.
Gister meldde een telegram uit Ludwigshaven
een en ander over de ontzettende ramp, die
Oppau en omgeving heeft getroffen.
Uit de nadere berichten, die thans over deze
catastrophe zijn ontvangen, blijkt dat men den
omvang van de ramp nog niet geheel kan over
zien.
De Badensche Aniline- en Sodafabriek te
Oppau, die Woensdagochtend in de lucht is ge
vlogen, ligt aan den Rijn en aan den spoorweg
LudwigshafenGross Karlsbach van de Pfalti-
sche Eisenbahn.
De fabriek te Oppau is een filiaal der fabriek
der Badische Anilin- und Sodafabriken te Lud
wigshafen, welker hoofdbedrijf zich in Ludwigs
hafen, Oppau en Merseburg bevindt. De Badi
sche Anilin- und Sodafabriken verschaffen in
Duitschland aan ongeveer 20.000 personen werk,
hiervan werkten op de fabriek te Oppau naar
schatting ongeveer 10.000. De fabriek in Oppau
werd in de tweede helft van 1913 in werking ge
stelek
De fabriek is ingericht voor de vervaardi
ging van ammoniak. Daar ook de Leuna-fa-
briek ammoniak en salpeter vervaardigt, wordt
door de vernieling van de fabriek te Oppau wel
iswaar een storing veroorzaakt in de productie
van ammoniak, maar wordt de productie dér
Badische Anilin- und Sodafabriken niet geheel
stop gezet.
De salpeter- en ammoniak-industrie in Oppau
ontstond tijdens den oorlog, in verband met de
behoefte aan nitraten voor de vervaardiging
van ontploffingsmiddelen. Later ging het be
drijf over aan een belangen-gemeenschap, waar
aan naast het Duitsche Rijk verscheidene che
mische fabrieken, als die van Hochst en Lever-
husen betrokken waren.
De Badische heeft verschillende fabrieken
o.a. in Ludwigshafen (speciaal aniline kleur-
over een der sprekenden. Het was Virginia,
die met neergeslagen oogen en bleek, bedroefd
gezichtje haastig kwam aanloopen. Zij had hem
niet opgemerkt, vóórdat zij zich in zijn onmiddel
lijke nabijheid bevond en hem met een kreet van
schrik en teleurstelling herkende. De jonge man
kon zich in de bedoeling er van niet ve.gissen.
Plotseling kwam de gedachte bij hem op, om
zijn kans waai te nemen en het impertinente
bemoeizuchtige meisje, met haar boosaardige
komplotten en tartende blikken, zijn macht en
haar eigen onbeduidendheid te laten gevoe
len en haar een voorsmaak te geven van het
geen zij voortaan van hem te wachten had.
Wat Virginia betreft, haar eerste gedachte was,
hem zoo spoedig mogelijk te ontvluchten. Zoo
als wij weten, was dit haar gewone tactiek als
zij zich tegenover een onaangename dilemma
vond geplaatst, en daar zij niets van Fraser's
komst had vernomen, bracht zijn tegenwoordig
heid haar in een netelige verlegenheid.
Maar in een oogwenk had zij de overtui
ging gekregen, dat er aan wegloopen niet te
denken viel, Hij stond voor haar en versperde
haar gedwongen glimlachend den weg.
„Goeden avond miss Neville. Hoe Hadt ge
me niet verwacht. Heeft uwe vriendin Made
line u niet gezegd, dat ik zou komen vroeg
hij kalm. „Maar wat zijl gij stil en bleek
Het spijt u toch niet, dat ik er ben vervolg
de hij. „Ik zou het haast uit uw houding moeten
opmaken, hoewel ik mij niet bewust ben, u eenige
stoffen), in Oppau (waar de salpeter gemaakt
wordt en in Leuna.
Het bedrijf in Oppau is een der grootste che
mische fabrieken ter wereld. Het aantal arbei
ders bedraagt 8000.
De afdeeling Oppau van de Badische Anilin-
Fabrik legde zich hoofdzakelijk toe op het
winnen van stikstof uit de lucht, volgens het
procédé van Haber en Busch. De fabriek had
een capaciteit van 400 ton ammoniak van 100
per dag.
Op het noodlottige oogenblik zouden in de
fabriek 820 arbeiders aan het werk zijn geweest,
over wier lot nog niets bekend is. Volgens de
verklaring van een arbeider waren er nog 800
man van de nachtploeg aan het werk, van wie
naar hij meent, wel niemand er het leven zal heb
ben afgebracht.
Volgens de „Neue Badische Landeszeitung"
waren er op het oogenblik van de ramp in het
geheel 6000 arbeiders en employé's aan het
werk, volgens een andere lezing echter 2500.
Hoe de ramp ontstond schijnt nog steeds niet
zeker. Van kwaadwilligheid, meent men, zal
wel geen sprake zijn, daar de dader bij zilk
een gevaarlijke onderneming zich zelf aan een
wissen dood blootstelt. Men denkt dat hier of
daar een onvoorzichtigheid begaan is.
Vreeselijk zijn de gevolgen van de ontplof
fing. Er zijn duizenden doode'n en zwaargewon
den.
En niet slechts in Oppau zelf, maar in de
geheele omgeving, tot Mannheim Heidelberg
en Darmstadt toe, zijn de aangerichte verwoes
tingen zeer groot.
Het is zoo goed als zeker, dat de ontplof
fing in een silo plaats vond, waar 4000 ton
ammoniak en sulfaat lagen opgeslagen.
Het dorp Oppau is vrijwel verwoest. Tachtig
huizen zijn ingestort of staan op het punt in
te storten. De stroom van giftige gassen, die nog
over het dorp neerkomt, maakt de hulpactie
uiterst moeilijk.
Geheel Ludwigshafen heeft het aanzien van
een groot ziekenhuis. Alle scholen zijn voor
de slachtoffers ingericht.
Alles wat aan transportmiddelen beschikbaar
was, is onmiddellijk naar de plaats des on-
heils gedirigeerd. Hulpdiensten zijn uit Lud
wigshafen, Mannheim en andere naburige ste
den derwaarts vertrokken.
In Frankfort a.M. geloofde men aanvan-
helijk met een aardbeving te doen te hebben.
In Mannheim scheurden, tengevolge van de
ontploffing, de muren van tal van huizen.
Schoorsteenen stortten van de daken. Verschil
lende personen werden gedood.
In de straten van Ludwigshafen liggen brok
ken muur, ijzer en steenblokken. Dooden en
gewonden werden honderden meters weg ge
slingerd.
De straten van Oppau en de omliggende
velden lijken een groot slagveld na een hevig
gevecht. Honderden zwaargewonden, som
migen zijn gruwelijk Verminkt, kermen er
hun smart uit. Een stoet van vrouwen en kin
deren trekt schreiend en jammerend naar de
plaats van de ramp, waar haar man, hun vader
werkte. De toegang is echter versperd.
Boven Mannhèim eri Ludwigshafen hangen
nog dikke rookwolken. Men vreest nog nieuwe
ontploffingen en de autoriteiten doen al het
mogelijke, om onnoodige bezoekers van het be
dreigde gebied te weren.
De aangerichte materieele schade is natuur
lijk buitengewoon groot. Voor millioenen ging
verloren. In de anilinefabriek zelf ging voor
een waarde van naar schatting 150 millioen
verloren.
reden tot misnoegen te hebben gegeven. Ia-
tegendeel. Ik ben u altijd zeer genegen geweest."
Virginia kreeg van lieverlede haar zelfbc-
heersching terug, ,,'t Is zoo. Ge hebt me doen
schrikken," zeide zij ernstig. „Ik had u niet
voor morgen verwacht."
„Zoo Ge wist dus niet dat die merkwaar
dige ontdekking van u en Amyott mijn komst,
noodzakelijk maakte. Ge zijt een gevaarlijke
plannenmaakster, miss Nevill Wie had dat
ooit achter uw onschuldig uiterlijk gezocht.
Maar, komaan," zeide hij, plotseling een ern
stige houding aannemende. „Ik heb tijd noch
lust om met u te schertsen.Zeg me maar ineens,
wat dat alles te beduiden heeft of wat gij en
Amyott ermee voor hebt, om Madehnc tegen nij
op te zetten Wat is dat voor een komplot, dat
ge in de laatste maanden hebt gesmeed, toen ge
nog nauwelijks den voet in dit huis hadt gezet,
waar u niets dan vriendschap en liefde wachtte,
die ge met de laagste en listigstc plannen, tegen
Madeline, schijnt te willen vergelden1, om een
beginselloozen gelukzoeker te bevoordcelcn. Een
edel soort van dankbaarheid, voorwaar 1 Een
nobele vergelding voor het vertrouwen eu de
genegenheid uwer vriendin
De beschuldiging was vreeselijk en Virginia
verbleekte. Een oogenblik' verloor zij haar tegen
woordigheid van geest en verbeeldde zich, dat
hij de waarheid sprak.
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
~t
