maakt wordt door ken die daartoe kapitaal
krachtig genoeg zijn.
In een per advertentie bekendgemaakte be
rekening blijkt dat Philips'gloeilamp een be
sparing kan geven boven da G. E. VV.-lamp
is dit juist, dan is die adyertentie een zeer ern
stige zelf-aanklacht tegen dezen monopolist,
van wien niemand gelooven kan dat hij bij
zulk een geweldige productie deze besparing
niet tegen billijker prijs ter beschikking der
verbruikers kan stellen.
Is dit niet de monopolist op zijn verderfe
lijkst indien bij den consumenten den techni-
sehen vooruitgang, die een sociaal eigendom
is, niet slechts gunt dan tegen exorbitanten
prijs
Een monopolie als dan van Philips' is slechts
aan te grijpen door een evenknie in kapitaal-
macht. Particulieren zullen zich niet aan den
strijd tegen dit monopolie wagen. Er lijkt ons
daarom iets lofwaardigs van de G.E.W. in,
haar groote kapitaalmacht ten bate der ver
bruikers, in dezen strijd in te zetten. Ver
moedelijk luidt deze strijd een nieuwe periode
inOverheid als trust-breekster. Het perspec
tief is: Regeering als bestrijdster der nationale
trust, de Volkenbond als breker van de inter
nationale trust.
R. K. Universiteit.
In plaats van Mr. Dr. J. Loeff werd tot lid van
het Hoofdcomité van Actie tot stichting der
R.K. Universiteit benoemd Dr. L. Dckers te
's-Gravenhage in plaats van J. Drost als ver
tegenwoordiger van de Unieder R.K. Studenten:
F. van Kimmenade te Utrechtals vertegenwoor
digervan den R.K. Werknemenden Middenstand
A. E. Rohling te Leeuwarden.
Als vertegenwoordigster van den R.K. Vrou
wenbond in Limburg werd aangewezen Mevr.
M. HaffmansCoenegracht te Venlo.
Minister van Kamebeek.
Per staatsspoortrein van 12 u. 38 min. is
Zaterdag de minister van buitenlandsche zaken,
jhr. mr. dr. H. A. van Karnebeek, vergezeld van
de leden van het secretariaat van de Nederland-
sche delegatie ter Volkenbondvergadering, in
Den Haag teruggekeerd.
Ter verwelkoming van den minister waren op
het perron aanwezig mevrouw Van Karnebeek,
drie zonen van den minister, minister Van IJssel-
steyn en minister De Graaff (de meeste ministers
waren uitstedig), de burgemeester van s'-Gra-
venhage, mr. J. A. N. Patijn, en de gemeente
secretaris, mr. ter Pelkwijkde secretaris
generaal van het departement van buitenland
sche zaken, jhr. mr. Snouck Hurgronjede
Haagsche wethouders mr. De Wilde en Droog-
leever Fortuyn, enkele oud-wethouders, en
de raadsleden De Meester, Couvée, Duymaer van
Twist, Wesseling, De Koning, Van der Meulen,
prof. Van der Bilt, Van Steenbergen, Harms en
mr. Crena de Iongh.
Toen de minister Van Karnebeek uit de cou
pé was gestapt, heeft generaal De Meester hem
als volgt toegesproken
,,De hier aanwezige leden van den gemeente
raad, die reeds zitting in dat college hadden, toen
u in 1918 als burgemeester aftraadt, hebben be
hoefte gevoeld, u, hun oud-voorzitter, bij uw
terugkeer in de residentie te verwelkomen. Wij
wenschen u daardoor in de eerste plaats een
bewijs te geven van onze warme sympathie
en u voorts hulde te brengen, naar aanleiding
van de hooge onderscheiding, u onlangs te beurt
gevallen door uw benoeming tot tijdelijk voor
zitter van de vergadering van denVolkenbond.
Die onderscheiding, Excellentie, heeft ons
buitengewoon verheugd. Wij meenen in uw geest
te handelen, door ons tot deze korte woorden
te beperken. Wij vertrouwen, dat zij bij u vol
doende de gevoelens zullen.vertolken, welke het
ons tot een behoefte maakten, u hier te komen
begroeten."
Minister Van Karnebeek antwoordde, dat deze
ontvangst hem aangenaam had verrast, ook
omdat hij nog steeds na zijn aftreden als bur
gemeester met zijn hart aan de gemeente Den
Haag hangt. Waar hij geroepen is geweest het
hoogste presidium van de wereld te bekleeden,
heeft hij daarbij nog vaak teruggedacht aan zijn
voorzitterschap van den Haagschen raad.
Ten slotte verklaarde de minister, dat hij als
voorzitter van dien gemeenteraad zeer veel heeft
geleerd, wat hem als voorzitter Van den Volken
bondvergadering is te stade gekomen. Hij drukte
daarna den heeren de hand, om hen te bedanken
voor deze spontane verwelkoming.
Onthulling Standbeeld Koning-Stadhouder
Willem III.
Zaterdagmiddag had op 't Kasteelplein te
Breda de onthullingsplechtigheid plaats van het
ruiterstandbeeld van koning en stadhouder Wil
len III.
Reeds Vrijdag en Zaterdagmorgen was er meer
dan gewone drukte in de stad en werden hier en
daar bijzondere feestelijkheden gegeven.
Om half drie waren duizende belangstellende op
en om 't Kasteelplein verzameld, om van dit
grootsch gebeuren getuige te zijn. Op de officiee-
le tribunes hadden tal van burgerlijke en militaire
autoriteiten plaats genomen, w.o. de ministers
Ruys de Beerenbrouch en de Visser, en mr. A.
E. J. baron van Voorst tot Voorst, commissaris
der Koningin in de provincie Noord-Brabant.
Als eerste spreker voerde 't woord luit.-gene-
raal b. d. W. Cool, lid van den Raad van State en
voorzitter van het hoofdcomité.
Spr. schetste in den breede de voorbereidingen
die aan deze onthulling waren voorafgegaan.
Zware moeilijkheden moesten overwonnen wor
den. Zoo stierf b.v. de kunstenaar Charles van
Wijk, die het werk zou uitvoeren, nog voor hij er
mee gereed was, den beeldhouwer Toon Dupuis
werd deze taak toen opgedragen maar ten slotte
heeft toch de sterke wil, om 't plan ten uitvoer
te brengen, gezegevierd.
Als tweede spreker kwam de luit.-kolonel W.
E. van Dam van Isselt naar voren, die de his
torische beteekenis van den grooten Willem III
expliceerde.
Vervolgens hield Z. Excellentie minister de
Visser een enthousiaste rede op den zeker een der
grootsten der Oranjetelgen. Spr. prees hem als
een man, groot in alles, als mensch, als staatsman
als strateeg.
Hierna onthulde de minister-president het
standbeeld en direct erop zette de Koninklijke
Zangvereeniging Breda's mannenkoor, onder be
geleiding van een fanfare corps Richard Hol's
„Hollands Glorie" in, terwijl een groep van 8
vliegtuigen van uit de lucht hun hulde brachten.
Dan droeg generaal Cool met een korte toe
spraak 't monument aan de gemeente Breda over
Nog legde generaal van Hoogstraaten namens
H. M. de Koningin een krans aan den voet van
het gedenkteeken en deelde Min. de Visser mede,
dat het H. M. had behaagd, den beeldhouwer Tom
Dupuis te benoemen tot officier in de Orde van
Oranje Nassau.
De gemeente Breda vereeuwigde deze groot-
sche onthullingsplechtigheid door 't laten slaan
van een gedenkpenning.
Tot slot werden de verschillende hooge gas
ten op de groote Markt toegezongen door een
koor van 2500 schoolkinderen.
Waterstaatsbestuur.
In zijn memorie van antwoord op het voorloo-
pig verslag over het wetsontwerp tot aanvulling
en wijziging van de wet van 10 November 1910,
houdende algemeene regels omtrent het water
staatsbestuur, zegt de minister van waterstaat,
dat z.i. in het bezwaar tegen de wijziging van
artikel 15 der wet aangevoerd dat ook voor leden
van het dagelijksch bestuur, een leeftijdsgrens
zou zijn gesteld, feitelijken grondslag mist.
Immers, het verband tusschen hetvoorgestelde
nieuwe tweede lid van genoemd artikel en het
eerste lid van dit artikel, dat ongewijzigd zal
blijven voortbestaan, brengt met zich, dat de
bepalingen omtrent de leeftijdsgrens alleen be
treffen de voorzitters en de leden van dedagelijk-
sche besturen,die door de Kroon worden benoemd
Ten opzichte van de meening dat ook art. 38
had moeten zijn gewijzigd en wel in dien zin,
dat de bij dat artikel aan gedeputeerde Staten
toegekende macht bij Provinciale Staten zou
worden gebracht,wijst de minister er op, dat het
genoemde artikel niet aan Gedep. Staten de
bevoegdheid verleent, om een bestuur of een
particulier de verplichting op te leggen tot uit
voering om noodzakelijke waterstaatswerken,
maar enkel om in de gevallen, dat voor het be
stuur of den particulier de verlichting tot uit
voering van zoodanige werken van elders vast
staat, het bevel te geven tot uitvoering van die
werken. Overigens is de minister van gevoelen,
dat de in art. 33 omschreven taak nietkanworden
opgedragen aan de staten der provinciën, om
dat eene uit vele leden bestaande vergadering,
welke slechts enkele malen in het jaar bijeenkomt
niet het lichaam is, geschikt om te beoordeclen,
of een verplichting tot het uitvoeren van een
waterstaatswerk, voortspruitende uit een der in
genoemd artikel vermelde oorzaken, bestaat,
of die verplichting wordt nagekomen en of het
noodzakelijk is, dat er nakoming van die ver
plichting de uitvoering van bepaalde waterstaats
werken wordt bevolen. Door die taak op te dra
gen aan Gedep. Staten en door beroep wat be
treft het bestaan der verplichting, op den ge
wonen rechter, wat aangaat de noodzakelijkheid
der bevolen werken, op de Kroon toe te laten,
wordt beter dan door een opdracht aan de Pro
vinciale Staten gewaarborgd, dat niet meer zal
worden gevorderd dan op grond van bestaande
verplichtingen geoorloofd is.
De vraag, of de provincie steun behoort te
verleenen wanneer zeeweringen verbeterd moe
ten worden, gaat buiten het bepaalde in art. 38
om. Haar beantwoording behoort aan de Staten
der provinciën te worden overgelaten.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
ROTTERDAM—SCHIEDAM.
De „Msb." meldt, dat het in het aanvankelijk
voornemen in de eerstvolgende, na 13 October a.
s. te houden Raadsvergadering te Rotterdam me
de aan de orde te stellen „het voorstel in zake de
grenswijziging met Schiedam."
Kamer van Koophandel en Fabrieken.
De leden van de Kamer van Koophandel en
fabrieken alhier, zijn bijeengeroepen voor een op
Donderdagavond 8 uur te houden vergadering,
waarin het voorstel van B. en W. van Schiedam
in zake de regeling der wederzijdsche belangen
tusschen Schiedam en Rotterdam aan de orde
zal worden gesteld.
R. K. Kiesvereeniging.
Wij vestigen er de aandacht op, dat de R.K.
Kiesvereeniging „Recht, Plicht en Orde" mor-
gen(Dinsdag)avond om 8 uur in de groote zaal
van het gebouw van den R. K. Volksbond een
algemeene ledenvergadering zal houden. Op de
agenda staat o.a. Bespreking.
Met het oog op dit hoogst belangrijke onder
werp, waarbij groote belangen voor Schiedam op
het spel staan en dat ook voor de burgerij zelf
van het hoogste gewicht is, mag stellig een druk
bezoek verwacht worden.
Flora.
't Behoeft niet te verwonderen, dat Flora deze
week weer avond aan avond voor 'n uitverkochte
zaal draait, want de hoofdfilm „De Eerevoorstel
ling der vier duivels" is een werk van buitenge
woon mooien en spannenden inhoud, 't Is een
zeer tragisch eindigend circusdrama, vol van diep
ontroerende, maar ook Weerzin-wekkende mo
menten.
't Bijprogram geeft verder ook nog veel be
zienswaardigs, o.m. treedt op een zekere Charlie,
wel niet de oer-komiek met de koddige beenen,
maar toch een guitige, slimme gammer".
Bij de natuuropnamen zien we ons verplaatst
in de prachtige Zeeuwsche plekjes in en om Goes
Zaterdagnacht zijn door de
politie op den R'damsche dijk aangehouden S.
en K., beide los-arbeiders, respect. 35 en 40 j. oud,
die van een stuk land, nabij 't Roode Hek, ieder
een zak aardappelen hadden gestolen. Na te zijn
verbaliseerd, werden ze weer op vrije voeten
gesteld.
Gisteren zijn door de politie
als verdacht van diefstal 9.) met geweldple
ging ten nadeele van A.v.G., aangehouden
de los-arbeiders A. v. D. en B. d.P. In arrest
genomen, zullen ze 't onderzoek nog moeten
afwachten.
UIT VLAARDINGEX.
Te Vlaardingen zijn vier jongens van 14 tot
16 jaar, de gebr. Z. en de gebr. R„ gearresteerd,
d'e den laatsten tijd 4 mbraken hebben gepleegd
•n kantoren. Bij een ervan hebben ze zelfs ge
tracht de sporen van hun bedrijf te verbergen
door brandst'cht'ng. Bij hun laatste mbraak zijn
zij op heeterdaad betrapt.
Gemengd Nieuws.
De staking te Amsterdam op
geheven. Zaterdag is in een zeer druk be
zochte vergadering van stakende havenarbeiders
besloten tot opheffing der staking. Naar het
bestuur der bootwerkersvereeniging „Recht en
Plicht" mededeelde, heeft dit eerst een uiteen
zetting gegeven van den stand van het conflict
en daarna de vraag gesteld, of men thans aanlei
ding aanwezig achtte, om te spreken voor op
heffing der staking. Toen de groote meerderheid
blijk gaf tot opheffing te willen besluiten, meende
het bestuur het oogenblik gekomen het advies te
geven Maandag a.s. weer aan het werk te gaan.
Op een vraag, op welke motieven dit besluit
berustte, antwoordde Posthuma, dat daarvoor
geen motieven noodig waren, daar het gold eene
gewone proteststaking, die men elk oogenblik
zonder meer kan opheffen. Mochten de werkge
vers echter blijk geven, zoo zeide hij, de derde
door hun gestelde voorwaarde, betrekking heb
bende op het ontslaan van hen, die zich aan mo
lest hebbenschuldiggemaakt,tewillenmisbruiken,
om zich te ontdoen van door hen niet gewensehte
elementen, dan zal opnieuw het werk
worden.
De moord te Buinerveen. De da
ders van het misdrijf te Buinerveen, zekere
L. en Sch., te Nieuw Buinen zijn gearresteerd. Bij
den moord hadden zij een verfpot omgeworpen,
welke verf op hun kleeren was teruggevonden.
Tevens waren deelen van hun kleeren op de nog
versche verf gevonden. Een der moordenaars had
bovendien denzelfden dag ƒ200 huur aan den
vermoorde gebracht. Hij wist dus, dat bij den
verslagene geld aanwezig was.
Goedkoop f r u i t. In de Betuwe wordt
geklaagd over de lage fruitprijzen. Goede kwali
teit appels en peren brengen 3 5 ets. per pond
op, de beste soorten 10 ets. Intusschen blijven in
den kleinhandel de fruit-prijzen nog maar steeds
hoog en meer dan het dubbele van in dengroot
handel.
Een droogleggingskwestie. Bij
nasporingen in de archieven is gebleken, dat
bezittingen van de kerk te Kuinre indertijd
door de Zuiderzee zijn verzwolgen. De vraag
is nu gerezen of deze bij eventueele droogleg
ging weder worden teruggegeven.
Goederen uit Duitschland. De
spoorwegen hebben allen uitvoer over Nieuwe
Schans enkele dagen stopgezet, wegens den groo
ten invoer uit Duitschland.
Ongelukken. Bij Oudenbosch is een jon
gen van zeven jaar door den sneltrein van Am
sterdam naar Vlissingen overreden en vermor
zeld.
Vrijdagmiddag is nabij den tol te Benne-
broek de heer H. M. d'Angremand uit Den Haag,
die per motorfiets daar passeerde, door de tram
aangereden, daar hem het uitzicht door een
voor hem rijdende automobiel belemmerd werd.
Zwaar gewond werd hij naar het Groote
Gasthuis te Haarlem overgebracht, waar hij spoe
dig overleden is.
Slapte. De directie van de N. V. Van De-
venter's Glasfabrieken te Delft, heeft besloten
voorloopig nog een handoven te laten branden,
waaraan 70 arbeiders kunnen blijven werken.
Het getal der ontslagenen daalt daardoor tot
130.
Te Winschoten zijn aan de Noord-Neder-
landsche Machinefabriek circa veertig arbei
ders ontslagen.
Verboden invoer. Te Delfzijl is het
schip Ambulant 2 wegens verboden invoer van
spiritus in beslag genomen.
Spoorwegongeluk. Uit Eschwege
wordt gemeld Op de lijn Leimfelde—Gotha
in de nabijheid van de stad Buffleben lieten gis
terennacht acht wagens van een goederentrein
los en reden terug. Een van den anderen kant
komende goederentrein kwam in botsing met dé
losgeraakte wagen». Dertien wagons on de loco
motief werden vernield. Een benzine transport
wagon ontplofte en een zich in den wagon be
vindende remmer verbrandde. Verscheiden spoor
wegbeambten werden zwaar gewond.
Het warme weer. Het buitengewoon
fraaie en warme Octoberweer heeft, naar de
„Times" weet mede te deelen, verschillende
dierenin de war gebracht en hen aan een tweede
lente of iets van dien aard doen gelooven. Spreeu
wen werden in de Londensche parken druk bezig
gezien met strootjes en veeren, om nieuwe
nesten te maken. Ook de roeken zijn in de war.
Zij. herstellen de oude nesten en volgens sommige
pmerkers, deelen de zwermer zich in paren. De
bijen zijn bijzonder in de weer. Zij zijn zoo druk
bezig in de buurt van vlieggaten, dat men haast
denkt, dat zij zullen gaan zwermen. Er zijn echter
weinig bloeiende bloemen meer in het veld, en
zij verdringen elkaar bijna om wat honig machtig
te worden. Voorts zijn enkele trekvogels aan het
twijfelen gebracht. Zij willen wel, zooals hetbe-
hoort vertrekken, doch ook wel blijven. En het
mooie weer haalt hen tot het laatste over.
Valsche bankbiljetten. De politie
heeft te Boedapest een bende valsche munters
gearresteerd,die zich bezig hield met het namaken
van Amerikaansche bankbiljetten van 20 dollar.
De vervalschingen zijn schitterend geslaagd. De
valsche munters waren voornemens de bil
jetten door bemiddeling van een beursmakelaar
in omloop te brengen. De drukpersen der bende
zijn in beslag genomen. Men heeft tot dusver
geen valsche bankbiljetten in circulatie gevonden
Gefilmde ziekteverse hij nselen.
In een ziekenhuis voor zenuwlijders te Londen
zijn twee patiënten gefilmd, wier zenuwziekte
z'ch uit in een bijna voortdurend nerveus
sidderen en beven. De film heeft nauwkeurig dit
ziekteverschijnsel nu vastgelegd en kan van
groot belang worden bij het onderwijs. Ook in
andere ziekenhuizen vindt dusdanige filmopname
reeds plaats, en men stelt zich voor, eventueel
dergelijke films op te zenden naar specialiteiten
op medisch gebied, ten einde hun oordeel over
het ziekteverschijnsel in te winnen.
Drooglegging en criminaliteit.
Het departement van justitie te Washington
heeft onlangs een omzendbrief aan de rechters
en de leden van het openbaar ministerie ge
richt, waarin dezen gevraagd werd, wat hun oor
deel was over het verband tusschen de droogleg
ging en de criminaliteit.
Hoe wonderlijk het moge schijnen, dit oor
deel luidde, dat met de drooglegging een toene
ming van de criminaliteit is gepaard gegaan.
Sedert 1912 is het aantal midaden in de
Vereenigde Staten met 800 pet. toegenomen.
Sedert de wet op de drooglegging is afgekondigd,
veremerderde het aantal misdaden voortdurend
en een derde der aanhangig gemaakte rechtsza
ken, n.l. 140.000 staat in direct verband met de
nieuwe drankwetgeving.
Een nieuwe ster. Zooals bekend is
hebben drie sterrenwachten in Californië op den
avond van den 7en Augustus in de nabijheid van
de zon een nieuwe ster te voorschijn zien komen,
die naar alle waarschijnlijkheid een komeet is,
hoewel geen staart waargenomen is.
Deze ster is verder door geen enkele sterren
wacht gezien, daar de lucht betrokken was en
op andere plaatsen zelfs sterk bewolkt. Te
Plauen en te Dresden is dit hemellichaam ech
ter door liefhebbers van de sterrenkunde op
gemerkt. Te Plauen verscheen de nieuwe ster
niet ver van het punt van zonsondergang met
een glans, dien zelfs Venus zelden heeftVenus
zelf was in dien tijd morgenster ook Jupiter
en Mercurius kunnen niet in aanmerking ko
men, daar zij dien tijd onzichtbaar waren. Ook
zou men kunnen denken aan Spika in de Jonk
vrouw, maar het licht van den hemel was nog
zoo sterk en de hemelstreek in het punt van
zonsondergang zoo goudstralend dat zelfs ster
ren van de eerste grootte nog nergens konden
worden waargenomen. Ook flikkerde het ge
sternte niet, zooals men dat anders bij vaste
sterren zietmen moet daarom wel aannemen
dat het een komeet was, die den 7en Aug. 's
avonds om 8.35 verscheen.
Deze komeet behoort zeker thuis onder de
niet periodieke staartsterren, wier loopbaan
tot nu toe onbekend is en wier terugkeer daar
om ook niet te berekenen valt.
Rechtzaken.
De Teyler-kwestie. Voor de Haar-
lemsche Rechtbank zijn de pleidooien gehouden
in de bekende Teylerzaak. Nakomelingen van
Brand, een der familieleden van Teyler van der
Hulst, hadden een vordering tegen de directeuren
van Teylers stichting ingediend, om uitkeering
der erfenis te verkrijgen. De gereserveerde tribu
ne was geheel bezet, meest met personen die
zich erfgenaam meenen. Er wordt geëischt de uit
betaling van 5 millioen gulden of zooveel minder
als de Rechtbank zou bepalen.
Voor de eischers trad op mr. Wierinx, uit
Den Haag, die betoogde, dat de eischers recht
hebbenden op de erfenis zijn en dat de directeu
ren verplicht zijn om rekening en verantwoor
ding van hun beheer af te leggen.
Voor de gedaagde directeuren pleitte jhr. mr.
F. W. van Styrum te Haarlem afwijzing van
de eischen.
Tegen Teylers stichting is weer een vorde
ring ingesteld, nu door eenige Van Oordes,
familie van den heer J. J. van Oorde te Haer-
em, een van de directeuren der stichting. Eeu
