DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
44ste Jaargang.
Zaterdag 15 October 1921.
No. 13162. PP
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
mm Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
-v post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseb Nieuws.
OPPER-SILEZIE.
Reuter verneemt uit Londen dat men het
niet waarschijnlijk acht, dat er een speciale
bijeenkomst van den Oppersten Raad zal
worden gehouden over het advies van den
Volkenbondsraad. De regeling aan de hand
gedaan door het advies is zeer billijk, zij ver
deelt het gebied overeenkomstig den uit
slag van de volksstemming. De houding van
den Oppersten Raad zal in het minst niet hein-
vloed worden door eenige poging van welke partij
ook, om een wijziging in de beslissing te krij
gen.
Van alle kanten aldus bericht uit Ber
lijn regent het protesten tegen het besluit van
den Volkenbond, waarvan men niet den tekst
kent, doch den inhoud ongeveer kan afleiden
uit de verschillende berichten.
Alle kringen zijn het er over eens, dat de
toestand zoo geheel veranderd is, sedert het
ultimatum van Mei jl. werd aanvaard, dat
de ernstige vraag rijst of het voor DuiLsch-
land mogelijk zal zijn aan zijn verplichtingen
te voldoen, nu een zoo belangrijk deel des lands
wordt afgescheiden. De financieele verplichtin
gen van Du'tschland ten opzichte der Entente
komen ernst'g ;n het gedrang, wanneer Du'tsch
land z'ch verpbcht ziet groote bedragen voor
grondstoffen zijner 'ndustrieele ondernemmgen
en groote hoeveelheden kolen van over de gren
zen u't te betalen.
Iberdoor wordt natuurlijk de fmanc'eele
draagkracht des rijks belangrijk geringer en daar
door vermeerderen de toch reeds groote moeilijk
heden, d;e Du'tschland heeft om z>ch van zijn
verpbcht'ngen te kwijten.
Toch gelooft men met, dat het in deze om
standigheden zal komen tot een w'sseling van
het kabinet, aangezien Wirth persoonlijk bij de
Entente als degene beschouwd wordt, die de
verplichtingen zoo goed mogelijk zal nakomen.
Bovendien meent men in vele kringen, dat aftre
den in deze omstandigheden niet alleen onge-
wenscht doch ook onnoodig zou zijn. Immers een
onvoorwaardelijke demissie zou, naar het kabi
net te verstaan gegeven heeft, slechts dan vol
gen, wanneer meer dan de overwegend Poolsche
districten Pless en Rybnik aan Polen worden
gegeven. Zoo lang men het juiste grensbeloop
niet kent, is het onmogelijk tot een definitief
besluit te komen. Van andere zijde wordt opge
merkt, dat niet minder dan drie vijfde der kolen
mijnen en alle zinkmijnen aan Duitschland wor
den ontnomen, hetgeen een onoverkomelijke
hinderpaal is voor de Duitsche industrie.
POLEN.
Michalski, de nieuwe minister van finan
ciën, heeft een beschrijving gegeven van den
financieëlen toestand in Polen. Het land moet
ten onder gaan, zeide hij, of door de vereenigde
krachten van de heele natie, gesteund door den
Landdag, er weer bovenop komen. Tot nu toe
heeft men de inlichtingen omtrent het budget al
tijd te laat bij den Landdag ingediend, zoodat de
ze geen juiste inlichtingen omtrent den fi-
nancieelen toestand van het land bezit. Dit
alles staat vast het tekort voor 1915 was 6.706
millioen, voor 1920 was het 52.800 millioen en
voor 19218 maanden is het 103 milliard.
Ten gevolge van de groote duurte, zal het
tekort over het heele jaar 1921 wel ongeveer 180
milliard bedragen. Wat de schulden aan 't, bui
tenland betreft, deze bedragen in September 213
milliard 30 millioen Fransche franken. De lage
koers van de Poolsche mark maakt elke bereke
ning onmogelijk en geeft aanVramingen|een fic
tief karakter. Daarom is 't ook onmogelijk
om machines, grondstoffen of andere arti
kelen uit 't buitenland in te voeren. Polen lijkt
meer ei> meer op een economisch gebied, waar
een epidemie heerscht en waaruit men alles kan
exploiteeren, omdat de prijzen steeds dalen. Toch
vraagt de oplevende industrie om steeds grooter
credieten, terwijl de banken in de onmogelijk
heid zijn aan de vele aanvragen te voldoen,
wat op het oprichten van nieuwe fabrieken zeer
belemmerend werkt.
Op de laatste vergadering van den Pool-
schen ministerraad heeft men het plan van
den nieuwen minister besproken. Dit plan heeft
ten doel nieuwe inkomsten te creëeren en zoo den
financieelen toestand te verbeteren. Het plan
heeft vier onderdeelen
1. Organisatie van de staatsuitgaven.
2. Vrijwillige verlenging van den werk
dag in handel en industrie en financieele basis
voor de agrarische hervorming.
3. Gift aan den Staat ineens door de daartoe
aangewezen personen.
4. Instelling van een financieelen Raad.
ZWEDEN.
Branting's kabinet heeft het bewind aanvaard
met een programverklaring, waarin o.a. wordt
gezegd, dat de geallieerde regeeringen en de
Rijksdag naar hun beste vermogens moeten
trachten de ernstige toestanden, welke door den
oorlog zijn veroorzaakt, te verzachten. De werk-
ioozen moeten worden geholpen en het is nood
zakelijk, dat de regeering een krachtige econo
mische politiek volgt.
De kiezers hebben de voorgestelde alge-
ineene verhooging der douane-tarieven veroor
deeld, terwijl de andere voorstellen, welke niet
zoozeer een verbetering zullen brengen in den
algemeenen hoogen levensstandaard zullen wor
den onderworpen aan een nauwkeurig en on
bevooroordeeld regeeringsonderzoek.
De regeering hoopt dat de Volkenbond spoe
dig in staat zal zijn, positieve stappen te doen
in de richting eener radicale en international!.-
vermindering der bewapeningen.
Ook zal de regeering trachten, den socialen
vooruitgang, boven alles den achturen-dag te
handhaven, doch te zelfder tijd hoopt zij van har
te in staat te zullen zijn, om na zorgvuldig onder
zoek der financieele bronnen des lands, de
stappen te doen, welke wenschelijk en moge
lijk zijn, om de zweedsche sociale wetgeving
op verschillende punten te verbeteren.
,,Svenska Dagbladet" verneemt, dat Bran-
ting zijn intrek zal nemen in het departement
van Buitenlandsche Zaken en dus de porte
feuille van Buitenlandse!^! Zaken voor zich zal
houden.
ENGELAND.
Reuter seint uit Londen
Een groot aantal werkeloozen is eergisteren
door de hoofdstraten van Londen getrokken en
heeft een deputatie naar Lloyd George gezon
den, welke echter door zijn secretaris ontvan
gen werd. De politie, die in grooten getale
aanwezig was, zag zich eenige malen genood
zaakt van den gummistok gebruik te maken
om pogingen, het cordon te verbréke te belet
ten, waarbij eenige personen worden gewond.
Over het geheel echter verliep de betooging zeer
ordelijk.
Omtrent het geïmproviseerde plan om
werkeloosheidsverzekering in Engeland in te
voeren verluiden nog de volgende bij zond erhe-i
den Er zal een fonds worden geslicht, dat
a 300.000 per week zal ontvangen. Daaraan
zal gelijkelijk worden bijgedragen door den Staat,
door de werkgevers en door de arbeiders, die werk
hebben. Per arbeider zal door elk der drie partij efj
twee stuiver per week worden betaald. Voor-
loopig wordt dit plan beperkt tot die industrieën
en bedrijven, die reeds onder de algemeene verze
keringswet vallen. Een verdere maatregel tot het
verleenen van oogenblikkelijke hulp is, dat wan
neer de gemeenten overgaan tot werkverschaf
fing en tot het entameeren van werken, waarvan
ook in de toekomst geenerlei directe inkomsten
te verwachten zijn, de staat tot een beloop
van 65 (in plaats van, zooals oorspronkelijk
was voorgesteld vijftig) pCt. van de interest
en amortisatie der benoodigde gelden op zijn
rekening zal nemen. De loonen, die voor derge
lijke werken betaald worden, mogen, wanneer
een en ander in gemeenteregie plaats heeft, niet
méér bedragen dan 75 pCt. van de normale"
loonen, die zulk een gemeente aan ongeschoolde
arbeiders pleegt te betalen.
DE DUITSCHE SCHADELOOSSTELLING.
Naar de Duitsche bladen uit kringen der
Duitsche rijksbank vernemen, is de betaling
der eerstvolgende schadevergoedings-som
vervaldag 15 November en groot 800 millioen
goudmark door den aankoop van deviezen
en credieten verzekerd.
DE ONTWAPENINGSCONFERENTIE
TE WASHINGTON.
De „Daily Chronicle" zegt dat het nu zeker is
dat Lloyd George naar Washington zal gaan,
tenzij onvoorziene omstandigheden zich voor
mochten doen. De „Daily Express' voegt eraan
toe dat reeds een hut op een stoomschip vrij is
gehouden.
Beatty vertrekt heden in zijn hoedanigheid
van deskundige.
Het kabinet heeft reeds beraadslaagd over de.
rol, die Engeland op de conferentie zal spelen
Men verzekert al te Tokio, dat Japan voor
nemens is op de conferentie van Washington
een ontwapeningsplan te ontvouwen, voorstel
lende, dat de groote zeemogendheden, de Ver
eenigde Staten, Engeland en Japan zullen over-
eenkonwn geen groote oorlogsschepen meer te
bouwen. Japan zal voorstellen alleen kleine
schepen te doen bouwen, uitsluitend geschikt
voor de verdediging van de kusten en havens.
OOSTENRIJK EN HONGARIJE.
Het protocol van bemiddeling van Italië
in het vraagstuk van liet Burgerland is gisteren
door de Oostenrijksche en Hongaarsche gevol
machtigden te Venetië geteekend. Het "bevat
twee deelen, het eerste neemt bepaalde maat
regelen om de orde in het Burgenland te her
stellen, het tweede regelt de wijze van over
dracht der komitaten.
De Hongaren verbinden zich het Burgenland
te doen ontruimen door de benden. Oostenrijk
van zijn kant stemt er in toe, dat er na die
ontruiming een volksstemming zal worden ge
houden, die de definitieve bestemming van de
stad Oedenburg en omstreken zal vaststellen.
ZUID-AFRIKA.
Reuter seint uit Kaapstad
Tengevolge van de financieele depressie met
de daaruit voortspruitende daling van de
prijzen der landbouwproducten in Zuid-Afrika
worden tal van landbouwers financieel ernstig
getroffen, zoodat verschillende verplicht zullen
zijn hun bedrijf op te geven. De regeering stelt
voor stappen te doen ten einde de crediteuren
te bewegen om aan de landbouwers voldoenden
tijd te verleenen tot nakomingen van hun ver
plichtingen.
ALLERLEI.
Het „8 Uhr Abendblatt" schrijft, dat, inge
val de geruchten over de verdeeling van Opper-
Silezië bevestigd worden, het verlies, dat Duitsch
land ondergaat, noodlottige gevolgen voor de
productie van het land zal hebben. Duitsch
land zal dan 86 pet. van de Opper-Silizische en
42 pCt. van de geheele tot 1500 meter diep gaan
de voorraden Verliezen. Bovendien gaat 64 pet.
van de kolenproductie van Duitschland verloren
wat een Verlies van 28 millioen ton per jaar be-
teekent. De Opper-Silezische zinkindustrie zal
in haar geheel voor Duitschland verloren zijn.
De productie bedroeg tot dusver 17.1 pet. van
de geheele wereldproductie. Verder zou Duitsch
land 74.4 pet van de Opper-Silezische en 27
pet. van de totale Duitsche loodproduetie kwijt
raken. Juiste gegevens over het verlies in ijzer
zijn nog niet bekend. Dit verlies zal echter zeker
meer dan 63 pet. van de Duitsche productie be
dragen, indien de grenslijn zoo wordt getrokken
als de berichten uit Genéve doen vreezen.
Havas seint
De Engelsche regeering heeft in den minister
raad de beslissing van den volkenbond inzake
Opper-Silezië aangenomen, nadat'zij Balfour had
gehoord.
De gedachtenwisseling tusschen Parijs en
Londen, teneinde een definitieve proceduur te
bereiken, betreffende de uitvoering der beslis
sing duurt nog voort.
Binnenland.
Verandering Rijksverzekeringsbank.
Naar de „Stand" verneemt, hebben de beide
Verzekeringsraden aan de voorzitters der Ra
den van Arbeid een schrijven gericht, waarin
o.m. te kennen wordt gegeven, dat het in het
voornemen van den Minister van Arbeid zou
liggen te bevorderen, dat korten tijd na in
voering op 1 Oct. van de herziene Ongevallen
wet verschillende werkzaamheden,op de uitvoe
ring dier wet betrekking hebbende, van de R.
V. B. naar de R.v.A. worden overgebracht.
Dit plan zou niet alleen omvatten de overbren
ging van werkzaamheden, waarmede tot dus
ver de agenten der R.V.B. belast waren, doch
ook de toekenning aan de R.v.A. van het recht
om ter zake van bepaalde punten rechtsgeldige
beslissingen te nemen. In afwachting, dat deze
decentraliatie haar beslag krijgt, zullen de uit
voering van de herziene Ongevallenwet en de
voorbereiding van die uitvoering der R.V.B.
plaats vinden.
De beide verzekeringsraden verzoeken thans
in bovengenoemd schrijven, dat de R.v.A. zoo
wel ter besparing van hooge kosten, welke de
aanstelling van en groot aantal ambtenaren bij
de R.V.B. zou medebrengen, als ter voorbe
reiding van de R.v.A. op de taak, die hun
wacht, in die periode hun medewerking ver
leenen bij de uitvoering der Ongevallenwet.
De bedoeling is, dat de agenten der R.V.A.
zich in verbinding stellen met eiken Raad in
hun ambtsgebied, teneinde te overleggen hoe
de meest vruchtbare samenwerking kan worden
verkregen, waarbij Raad en agent alkaar we-
derkeerig de inlichtingen en den bijstand ver
schaffen, welke leiden kunnen tot een wem:g
kostbare cn vlotte uitvoering der Ongevallen
wet in den tijd, dat de decentratisatie nog haren
wettelijken grondslag mist.
Belangengemeenschap Nederlandsch-Duitsclie
scheepvaart.
Uit Dusseldorp wordt aan de „Tel." bericht:
Tusschen de Deutsch-Australische Dampf-
schii'fs-Gesellschaft te Hamburs', met, de met
deze in b Jangen-gemeenschap staande Deut
sche Dampfschiffahrt Gesellschaft „Kos
mos" eenerzijds en de Hollandsche Stoom
vaart Mij „Oceaan" anderzijds is een over
eenkomst getroffen, die in tweeërlei opzicht
van vérgaande beteekenis voor het herstel
van de Duitsche handelsscheepvaart en de
daarmee in verband staande Rijnsch-Westfaal-
sche grootindustrie is.
Tot de genoemde belangengemeenschap zijn,
behalve de Maatschappij „Oceaan" ook nog de
Rotterdainsche Lloyd en de Maatschappij „Ne
derland" toegetreden, zoodat het hier een vér
gaande bedrijfs-gemeenschap in de Duitsch-
Nederlandsche scheepvaart betreft.
Het blad teekent hierbij aan dat de dienst
zoo uitgebreid zal worden, dat elke 10 da
gen een stoomboot tusschen het continent en
Ned.-Indië zal varen. Voor den Duitschen bui-
tenlandschen handel beteekent deze uitbreiding
tusschen de beide genoemde landen een ver
ruiming van verschepings-gelegenheid, hetgeen
des te gewichtiger is, daar de buitenlandsche
handelsbetrekkingen tusschen Duitschland en
Ned.-Indië in de laatste maanden een belang
rijke vlucht genomen hebben. Voortaan zullen
dus de Duitsche verschepers in staat zijn met
eigen Duitsche schepen hun waren naar en van
Ned.-Indië te brengen.
Als de eerste stoomboot is de 9500 ton groote
turbine-stoomboot van de Duitsch-Australische
Stoomvaart-Mij. naar Colombo en Ned.-Indië
geëxpedieerd. Een verdere, niet te onderschat
ten beteekenis verkrijgt deze Duitsch-Neder-
landsche scheepvaart-gemeenschap daardoor dat
de stoomschepen op hun vaart naar Ned.-Indië
ook wederom Antwerpen zullen aandoen, zoowel
de Duitsche als de Hollandsche schepen, waar
mede de Duitsche scheepvaart ook weer haar
betrekkingen met België heeft hervat. De
Rijnsch-Westfaalsche industrie zal de aanknoo
ping van vriendschappelijke betrekkmgen tus
schen de Hanzeatische en Nederlandsche
scheepvaart zonder twijfel op alle mogelijke
wijze bevorderen, te meer waar de havens Am
sterdam en Rotterdam ook voor de Westelijke
groot-industrie een gewichtige rol spelen.
Staatsmijnen.
Op de vragen van den heer De Kanter be
treffende de financieele uitkomsten van het
Staatsmijnbedrijf sedert 1 Januari 192lantwoord-
de de heerv. IJsselsteyn, Minister van Landbouw
N.en H.
1. De geldelijke uitkomsten van 't Staats
mijnbedrijf over de maanden Januari tot en
met Augustus 1921 zijn als volgt
Opbrengst der productie 28.170.423,54
Productiekosten -27.321.982,42
Bruto-overschot
Geraamde afschrijvingen
848.441,12
2.296.000,—
Verlies 1.447.558,88
Berekend per ton netto-productie zijn de
uitkomsten als volgt
Opbrengst 24,09
Productiekosten - 23,35
Bruto-overschot
Geraamde afschrijvingen
0,73
- 1.96
Verlies 1.23
Ter vergelijking volgen hieronder de over
eenkomstige cijfers over 1920, ontleend aan
het Verslag der Staatsmijnen over dat jaar
Opbrengst 33,45
Productiekosten - 26,21
Bruto-overschot
Afschrijvingen en reserves
f 7,24
- 5.04
Winst 2,20
2. Uit bovenstaande gegevens blijkt, dat
de oorzaak van het verlies ligt in de daling
der kolenprijzen, welke slechts voor een
gedeelte goedgemaakt kunnen worden door
goedkoopere materialen en lagere loonen. Daar
de productiekosten voor ruim 3/5 bestaan uit
loonen en sociale verzekering, was het onmogelijk
de daling van den kostprijs gelijken tred te doen
houden met de vermindering der opbrengst.
Maatregelen zijn genomen om door een
zoo zuinig mogelijk beheer de zelfkosten nog
tot een lager peil terug te brengen. Getracht zal
worden op deze wijze het geleden verlies in te
halen en verdere tekorten te voorkomen. Hierbij
moet echter in het oog worden gehouden, dat
de resultaten van een mijnonderneming in hooge
mate behcrscht worden door den toestand
der kolenmarkt, welke op het oogenblik bui
tengewoon onzeker is.
öud-spoorwegmannen.
Onder leiding van de heeren J. G. Tempelaars.
M. Minnaard en D.Verdoes, allen te Amsterdam
is een comité gevormd van oud-spoorwegmannen
in 190.3 ontslagen, dat zich ten doel stelt te
trachten de s oorwegmaatschappijen en de re
geering tot de erkenning te brengen, at zij
krachtens uitspraak van de Tweede Kamer, op
het pensioen over hun aantal dienstjaren aan
spraak kunnen maken.
Naar het vaderland terug.
In verschillende plaatsen van ons land,
o.a. Deventer, Soesterberg en Geldermalsen,
is men thans bezig met het opgraven en naar
Frankrijk overbrengen van het stoffelijk over
schot der in het najaar van 1918 tijdens hun ver
blijf alhier overleden Fransche vluchtelingen.
De It. K. Arbeidersbeweging
en het Katholiek Staats program.
In de vergadering van het R. K. Vakbureau
van 10 October werd n de punten vastge
steld die namens de Federatie en het Vak-
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
ii—ihmhimh