DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
44ste Jaargang.
Vrijdag 9 December 1921.
No. 13206.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Adv ertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 et. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlaudseh Nieuws
l)E DUITSCHE SCHADEVERGOEDING.
Loucheur is gister op uitnoodiging der Brit-
sche regeering te Londen aangekomen, teneinde
met den kanselier van de schatkist'de geheele
quaestie der Duitsche schadevergoeding te be
spreken, n.l. het ten uitvoer leggen van de over
eenkomst van Wiesbaden, de quaestie der beta
lingen in goederen en termijnen, alsmede de mo
gelijkheid van een moratorium.
Men kent te Parijs zeer groot gewicht toe aan
de reis van Loucheur naar Londen, die een voor
spel is van de aanstaande conferentie en als zoo
danig de reis van Curzon naar Parijs vervangt.
De Engelsche en Fransche regeeringen hebben
ingezien, dat het dwaasheid zou zijn bijeen te
komen tot het bespreken van de Oostersche
quaestie, zonder eerst het allerbelangrijkste
vraagstuk het l'inancieele te hebben geregeld.
Die regeling voorbereiden, voor ee.n algemeen ac
eoord in zake de Duitsche betalingen de groote
lijnen aangeven, ziedaar het doel van de reis van
Loucheur.
De onmiddellijke aanleiding daartoe schijnt
te zijn, dat Rathenau aan de Fransche regeering
gevraagd had of hij na zijn besprekingen te Lon
den nu ook niet eens te Parijs kon komen praten
Na eenig aarzelen kwam daarop van Fransche
zijde een afwijzend antwoord, niet omdat men
ook hier zulk een bespreking niet nuttig zou ach
ten, maar omdat men oordeelde, dat het minder
behoorlijk is, dat op dezq, wijze de Duitsche
minister als het ware de schakel zou worden
tusschen de beide geallieerde regeeringen, en
dat hij hier te Parijs zou komen vertellen tot
welke oplossingen en concessies men te Londen
bereid is. Daarom werd besloten, dat in plaats
daarvan Loucheur naar Londen zou gaan en
rechtstreeks zou praten, zoowel met de Engelsche
regeering als met de Engelsche groot-financiers.
Hij kan dan tevens toch ook Rathenau nog ont
moeten en met hem de noodige besprekingen heb
ben. Deze oplossing werd zoowel aan de Quai
d'Orsay als in Downingstreet de beste geacht,
De twee onderwerpen, 'die Loucheur in dit
verhand uitvoerig bespreken zal, zijn de ac-
coorden Wiesbaden, die hij zelf tot stand ge
bracht beeft, en het accoord van 13 Augustus,
dat nog niet geratificeerd is. Ten opzichte van
Wiesbaden neemt hij een uitvoerig dossier mee
om tegenover de Engelsche regeering uiteen te
zetten in welken geest aldaar de onderhandelin
gen zijn gevoerd en welke voorzorgsmaatregelen
zijn genomen om de geallieerde industrieën te be
schermen. Ten aanzien van het accoord van 13
Augustus zal Loucheur op het recente ver
wijt van Curzon antwoorden, dat het onjuist
is, dat daaromtrent tusschen Londen en Parijs
besprekingen zijn gevoerd. Loucheur zal verder
hetoogen, dat al deze l'inancieele quaesties ten
nauwste samenhangen en dat er een gemeenschap
pelijke oplossing voor gezocht moet worden. Dit
schijnt erop te wijzen, dat er sinds Briand's te
rugkomst hier in sommige opvattingen wel wat
veranderd ig, aangezien niet zoolang geleden
de Quai d'Orsay nog betoogde, dat Wies-
baden en bet accoord van 13 Augustus niets
met elkander hadden uit te staan.
In een kort intervieuw aan de „Echo de
Paris" verklaarde Loucheur, dat hij hoopte
Zaterdag terug te zijn. Het schijnt echter waar
schijnlijk, dat zijn verblijf te Londen wel wat lan
ger duren zal. Eerst nè zijn terugkeer kan be
paald worden waar en wanneer beide eerste
ministers en de Italiaansche minister van buiten-
landsche zaken elkander zullen ontmoeten.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
Reuter seint uit Washington, dat Japan het
voorstel tot een viervoudige verstandhouding no
pens den Stillen Oceaan heeft aanvaard.
DUITSCHLAND.
Uit Koblenz meldt men
De intergeallieerde commissie voor de Rijnge
bieden heeftbesloten de overbrenging van Smeets
den leider der seperatistische beweging in het
Rijnland, naar het niet-bezette gebied te ver
bieden. Zij heeft de desbetreffende Duitsche mili
taire autoriteiten idtgenoodigd haar zoo spoe
dig mogelijk nauwkeurige inlichtingen te ver
schaffen over de beweegredenen en de omstan
digheden der arrestatie.
MEXICO.
Reuter seint uit New-York, dat men aldaar
bericht gekregen heeft uit Veracruz, dat de
Mexicaansche regeering het beslag op de eigen
dommen van Mexican Eagle heeft opgeheven. De
maatschappij zal 1.070.000 pesos aan de regee
ring betalen voor patent en andere belastingen,
alsmede voor exploitatierecht, enz. in Vera
cruz.
ALLERLEI.
Minister Barthou heeft bij de Kamer een
wetsontwerp ingediend, waarbij de regeering
wordt gemachtigd om de Marokkaansche troepen
tot een geregeld korps te maken.
In de toelichting tot dit ontwerp wordt
gezegd, dal de intelligentie, de kracht en de
verdere krijgsmanseigenschappen der Marokka
nen, de aanhankelijkheid welke zij aan het roem
rijke Frankrijk hebben betoond en het aandeel,
dat zij gehad hebben in den oorlog tegen Duitsch-
land, de redenen zijn, waarom men deze flinke
troepen in het nationale leger wenscht ingelijfd te
zien, daar dit een daad van rechtvaardigheid en
van militair nut is.
Volgens bericht uit Rome, heeft de Itali
aansche regeering, gevolg gevend aan de beslui
ten van de. volksvertegenwoordiging en de Con-
sulta, geweigerd de Russische sovjetrepubliek te
erkennen, alvorens een vredesverdrag tusschen
Italië en Rusland zal zijn gesloten.
Staten-Gencraal.
TWEEDE KAMER.
Zitting Woensdag 7 December.
Opening 1.10 uur.
Voorzitter Mr. D. A. P. N. Kooien.
Grondwetsher z-ienin g.
Aan de orde is voortzetting van do behan
deling van het voorstel tot grondwetsherzie
ning. Het gewijzigde artikel 105, waarin be
paald wordt, dat de Kamers in het reglement van
orde kunnen bepalen, hoeveel leden aanwezig
moeten zijn om een vergadering te kunnen ope
nen, wordt verworpen met 63 tegen 14 stemmen.
In verband met deze beslissing neemt de
Minister van Binnenlandsche Zaken, de heer
Ruys de Beerenbrouok, artikel 106 terug. Ar
tikel 124 (mogelijkheid van een twee-jaar-
lijksche, begrooting) wordt aangenomen met
43 tegen 37- stemmen. Artikel 128 (ontbindbaar
heid der provinciale Staten wordt aangenomen
met 53 tegen 27 stemmen. Het amendement Mer
chant (V. D.) tot schrapping van het eerste
lid van art. 130 (beperking van het vergaderen
der Prov. Staten) wordt verworpen met 43 tegen
38 stemmen.
liet amendement Van Raveste ij n (C.
P.) op artikel 143 om den burgemeester eener ge
meente te doen kiezen door de kiezers van den
gemeenteraad wordt verworpen met 78 tegen 3
stemmen.
Het amendement K. ter Laan (S. D.)
om den voorzitter van den Raad te doen be
noemen door den gemeenteraad, wordt ver
worpen met 57 tegen 24 stemmen.
Artikel 143 laatste lid (de benoeming van
den vooi zittel* ook buiten de leden van den
Raad wordt bij de wet geregeld) wordt ver
worpen met 62 tegen 19 stemmen.
Bij de wijziging van art. 144, om niet langer
aan den iaad het bestuur der huishouding van
de gemeente op te dragen, zegt de heer K. t e r
Laan (3. D.) dat dooi* deze voorgestelde wij
ziging inbreuk wordt gemaakt op het tot hu toe
gevolgde beginsel.
De heer Van R a v e s t e ij n. (C. P.) maakt
ook bezwaren.
De heer Schouten (A. R.) merkt op, dat
door het voorstel niets aan den bestaanden
toestand wordt veranderd en op dien grond
is spr. voor het regeeringsvoorstel.
't Betreft hier slechts een andere verdeeling
van werkzaamheden.
De M i n i s t e r verklaart, dat bij aanneming
van het voorstel nog niets/wordt beslist alleen
wordt de mogelijkheid geopend.
De heer Nolens (R. K.) vraagt ter nadere
beziening dit artikel aan te houden, waartoe
wordt besloten.
Art. 151 (Onteigening).
De heer S a n n e s (S. D.) kan met de re-
geeringswijziging meegaan.
Spr. verdedigt een amendement om de Impar
ling „schadeloosstelling" te vervangen door
billijke schadevergoeding. Ook acht hij het
minder gewenscht „vooraf genoten" schadeloos
stelling toe te staan. Spr. wil in het algemeen
bepalen, dat schadevergoeding zal worden ge
geven bij onteigening, maar hij wil verdere
regeling aan den wetgever overlaten.
Verschillende leden verklaren zich tegen dit,
amendement, wat dan ook wordt verworpen
met 53 tegen 18 st.
'Art. 153.
De heer Beumer (A. R.) verdedigt een
amendement, dat de strekking heeft de Kamer
de afzonderlijke gelegenheid te geven om zich
uit te spreken over de deelneming van leeken
aan de strafrechtspraak Spr. heeft tegen de
gansche leekenrechtspraak bezwaar, maar voor
al tegen de deelneming van leeken aan de straf
rechtspraak.
Eenige leden gaan er mee accoord, andere niet.
De vergadering wordt hierop verdaagd.
Zitting Donderdag 8 December.
Opening 1 uur.
Voorzitter Mr. D. A. P. N. Kooien.'
De Grondwetsherziening.
De voorzitter deelt mede dat het in
zijn bedoeling ligt, de vergadering morgen te
elf uur te doén aanvangen, ten einde zoo moge
lijk de behandeling der grondwetsherziening deze
week te beëindigen.
Aldus wordt, besloten.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
heer Ruys de Beerenbro u c k, deelt
mede, dat de regeering voor art. 153bis een nade
re redactie heeft ontworpen, terwijl ook de arti
kelen 155 en 161 redactiewijziging hebben, on
dergaan. De bedoeling van het gewijzigde art.
153bis is, het mogelijk te maken, dat, de ge
schillen over de vrijwillige verzekering van
de wetten komen bij de sociale wètgeving voor
de verplichte verzekering aangewezen wat art.
155 betreft dit beoogt slechts de mogelijkheid te
openen van deelneming van leeken aan de straf
rechtspraak welk punt verschillende landen in
hun grondwet hebben opgenomen.
Verschillende leden replieeeren, en blijven
bij hun standpunt.
De heer Nolens (R. K.) meent dat indien
de wijziging van art. 153b>'s alleen strekt om
buiten twijfel te stellen iets waaraan niemand
twijfelt, er alle reden is om het artikel te verwer
pen. Spreker heeft echter gedacht aan de moge
lijkheid om ook aan andere organen dan den be
staanden rechtsprekende bevoegdheid toe te
kennen. Indien zulks thans niet mogelijk is en
art. 153bis opent daartoe wel de mogelijkheid dan
zou er voor spreker weer aanleiding zijn om het
artikel te steunen.
De heer Van R a p p a r d (V. B.) dient een
amendement in om in plaats-van een „deelne
men" te spreken over „mededeelnemen."
De heer Nolens (R. K.) repliceert en
geeft in overweging het artikel tot de vol
gende week aan te houden ten einde het nog
eens te bezien.
De Minister heeft tegen het denkbeeld
van den heer Nolens geen bezwaar.
De heer O u d (V. B.) licht hierop een amen
dement toe om het eerste lid van artikel 1 te
doen vervallen, hetwelk imperatief voorschrijft
dat er een land- en zeemacht is ter bescherming
van de belangen van den staat.
De heer K. Ter Laan (S. D.) licht een
amendement toe om alleen door den gewonen
wetgever te doen bepalen of er een lnad- en
zeemacht zal zijn. In de tweede plaats heeft
sprekers, fractie een amendement ingediend
om in de grondwet op te nemen dé bepaling
bij de wet worden de bezwaren genoemd, waarop
wegens ernstige' gemoedsbezwaren vrijstelling
van den dienst kan worden verleend.
De heer Kolt h e k (3. P.) licht een amen
dement toe, om art. 180, eerste lid, als volgt
te lezen „Alle Nederlanders daartoe lichame
lijk en volgens hun geestelijke gezindheid in
staat, zijn verplicht mede te werken tot hand
having der onafhankelijkheid van het Rijk en
tot de verdediging van het grondgebied.
De M i n i s t e r meent, dat schrapping niet
het minste practische resultaat zou opleveren.
Wanneer een land- en zeemacht piet meer noo-
dig mochten worden, dan is dit artikel geen be
letsel.
Wat de gemoedsbezwaren betreft moet spr.
verwijzen naar het desbetreffende ontwerp,
dat op komst is. In dat wetsontwerp komen voor
de
woorden „ernstige gewetensbezwaren", wat
spr. beter acht dan gemoedsbezwaren.
Het amendement-Ter Laan tot wijziging van
art. 180 wordt verworpen met 55 tegen 17
stemmen.
Het amendement-Oud tot schrapping van
art. 181 wordt, verworpen met 49 tegen 23
stemmen.
Het amendement-Kolthek wordt verworpen
met 58 tegen 14 stemmen.
Bij art. 191 bis verdédigt de heer Van d e r
W a e r d e n (S. D.) het amendement der so
ciaal-democraten, waarin wordt bepaald, dat
bij de wet algemeene regels worden vastgesteld,
betreffende de overneming van particuliere
bedrijven door het Rijk of andere daartoe be
voegde .publiekrechtelijke lichamen. De wet
zal dan tevens algemeene regelen vaststellen
omtrent de oprichting en het beheer der pu
blieke bedrijven.
In de tweede plaats wenscht dit amendement
te bepalen, d.at bij de wet bepalingen zullen
worden gemaakt om den in het bedrijf werk-
zamen arbeiders medezeggenschap in het voeren
van het bedrijf te verzekeren en om de belan
gen der verbruikers te behartigen.
Door meerdere leden wordt dit amendement
bestreden.
Vergadering wordt verdaagd, tot 8 uur,
In de avondvergadering wordt het wetsont
werp, houdende nieuwe regeling van den dienst
plicht "behandeld.
De heer De Muralt (V. B.) verklaart
namens den Vrijheidsbond aan het kostbaar sy
steem van het gewijzigd ontwerp zijn stem
niet te kunnen geven.
De heer K. Ter Laan (S. D.) dient een
motie in, uitsprekende, dat het wetsontwerp niet
voldoende is toegelicht, wat de geldelijke ge
volgen betreft, en de regeering uitnoodigend in
lichtingen te geven omtrent de kosten van de
geheele regeling, zoowel wat betreft de uitgaven
ineens als die als jaarlijksch op de begrooting
voorkomend voorts besluitend om de beraad
slaging te schorsen tot de gevraagde inlichtingen
zijn verstrekt en verklarend te rekenen op de me
dewerking der regeering om de sterkte der lich
ting 1922 op 13.000 man te brengen.
Op voorstel van den Voorzitter wordt
besloten deze motie aan het einde van dit debat
in stemming te brengen.
De heer Duymaer van Twist (A. R.)
wijst er op, dat het ontwerp groote bezuiniging
voorstelt.
Nog itndere leden verklaren zich pro of contra
De minister van D ij k zal heden 't woord
voeren.
Binnenland.
De Koningin in de venen.
Gisteren verraste de Koningin de provincie
Drepte met een niet officieel bezoek. H. M.
arriveerde om 10.13 te Assen, in een salon-
rijtuig. Daar de „Aisser Courant" het bezoek
gad gebulletineerd, was bij het station een
massa publiek aanwezig. De koningin, ver
gezeld door de hofdame freule van Swinde-
ren, den d'enstdoendeu stalmeester Baron Ben-
tinck en den adjudant Gey van Pittius werd
op het station o tvangen door den Commissaris
der Koningin mr. Linthorst Iioman, die haar
naar de gereedstaanden auto's geleidde.
Behalve de Commissaris der Koningin, maak
ten den tocht mee de luit,.-districtscommandant
van de Kon. iyiarechaussee jhr. von Schmid.t auf
Altcnstadt. en enkele personen van de gewapende
macht. De laatste auto bevatte pakjes, die in
de venen zullen worden uitgereikt. De tocht ging
van het station naar Rolde en verder over Grolloo
Schoonloo, Schoonoord, en Sleen naar Wes
ter esch, terwijl bij de grens der gemeente
Emmen burgemeester Kootstra den stoet op-
wachtte.Verder werd gereden naar Emmerschans
Bargererfseheiderveen, Klazinaveen en Zwarte-
meer. Te Klazinaveen werd in Hotel Grimme het
noenmaal gebruikt.
Om 6 uur kwam de Koningin terug in
Assen. ILM. gebruikte de thee ten huize van den
commissaris der Koningin. Behrlve de heer en
mevrouw Homan waren daarbij ook tegenwoor
dig de burgemeester van Assen, de heer J.
Lobman en mevr. en vei der de heer G. C. Lun-
singh Meyer, lid van Ged. Staten van Drenti
Om kwart over zeven kwamen de auto's weer
voor en werd de Koningin naar haai Salonrijtuig
getracht waar ILM. het middagmaal gebruikte.
Het Koninklijk rijtuig werd daarna aan den
avond-sneltrein van 7 u. 34- gehaakt, waarmee
ILM. weer naar den Haag vertrok.
Een talrijke menigte juichte de Koningin toe.
Mr. S. de Vries Cz.
Naar „de Resb." meldt, 's over eemge dagen
de benoeming te verwachten van den oud nvms-
ter van financiën mr. S. de Vries Cz. tot voor
zitter van de Centrale Commissie voor Georga
niseerd Overleg in ambtenarenzaken, zulks ter
vervanging van mr. M. W. F. Treub, d-e ont
slag heeft genomen.
AVerkloozen.
De Minister van Arbeid heeft, aan de ge
meentebesturen, toegetreden tot de regeling
vervat in het „Werkloosheidsbesluit 1917" een
circulaire gezonden, waarin hij zegt, dat her
haaldelijk de besturen der plaatselijke afdee-
lingen van gesubsidieerde vcreenigingen met
werkloozenkas de dagelijksche aanmelding en
het verstrekken van mtkeering int de werk
loozenkas aan werklooze leden, daartoe door
gebrek aan ecne behoorlijke locahteit gedwon
gen, doen plaats hebben in koffiehuizen, café's
althans op plaatsen waar tevens gelegenheid
bestaat voor het gebruik van sterken drank.
Dc min-ster acht een dergelijken toestand on-
gewenscht ën verzoekt om, wanneer in de ge
meente geen geschikte gelegenheid te krijgen
is, waar controle en mtkeeringen kunnen ge
schieden, op verzoek van de m aanmerking
komende besturen, van gemeentewege een locah
teit beschikbaar te stellen.
De M'nister van Bmnelandsche Zaken heeft
aan de gemeentebesturen verzocht hem ten
spoedigste opgaaf te verstrekken van het aan
tal uitgetrokken werknemers, dat over de week
van 13 tót 19 December overeenkomstig de door
den minister getroffen regeling werd onder
steund
Voor elke soort bedrijf moet een afzonder
lijke opgaaf worden gedaan.
Ook van het aantal ondersteunde veenarbei
ders wordt opgaaf verlangd.
Officieele berichten.
Bij K. B. is le benoemd tot gewoon hoogleeraa
in de faculteit der letteren en wijsbegeerte aan
de Rijksuniversiteit te Leiden, om onderwijs
te geven in de Archaeologie en in de oude ge
schiedenis. A. W. Byvanck, onder-bibliothecaris
van de Koninklijke Bibliotheek te 's-Gruvenhage
met gelijktijdige toekenning van eervol ontslag
uit laatstgenoemde betrekking en 2e Dr. J. J.
G. Vurtheim, hoogleeraar aan genoemde uni
versiteit, belast met het onderwijs in de Griek.-
sche oudheden.
De Minister van Landbouw enz. heeft be
noemd in de commissie van deskundigen voor
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
