580
580
weken geleden, toen de mark een cent gold, en
500 mark slechts 5 gulden waard waren, was de
verhouding 39 5 dus 6, wat wel een bewijs is
voor de stelling, dat met eenige zekerheid onmo
gelijk een vast getal kan worden aangegeven.
Maar merkwaardig is het toch, dat men op
gelijke wijzeals boven te werk gaande metloonen
en prijzen van ongeveer een jaar geleden het
zelfde getaM vindt. Waar echter de stand van
de mark .voor een groot gedeelte bepaald wordt
door de meening ten opzichte van Duitschland's
politieke positie op een bepaald oogenblik, de
mark derhalve een zeer speculatiefe karakter
heeft gekregen, haar waarde dus niet rechtstreeks
wordt bepaald door den werkelijken oeconorni-
schen grondslag, daar zijn natuurlijk groote
veranderingen zeer goed mogelijk Aangezien
in Duitschland de prijzen voorloopig nog wel
verder zullen moeten stijgen zal alleen daardoor
reeds het verhoudingsgetal kleiner moeten wor
den. Stijgt dan de valutawaarde van de mark
eveneens verder, dan zou dit beteekenen, dat
het Duitsche binnenlandsche prijsniveau steeds
meer tot de prijzen van de wereldmarkt zou na
deren. Hoever we daar evenwel tegenwoordig
nog van verwijderd zijn, leert bovenstaande
oppervlakkige beschouwing.
Nieuwe bankbiljetten van 1000
Naar De Grondwet mededeelt, zal een nieuw
model bankbiljet van 1000 in omloop worden
gebracht.
Op de voorzijde van dit biljet zijn tusschen
de woorden ,,De secretaris" en ,,De President"
lijnversieringen aangebracht, evenals de tekst
donkerblauw gedrukt. Serieletters en nummers
welke donkerbruin zijn gedrukt, komen in
dezen tekst tweemaal voor.
Op den voorgrond van het biljet bevindt zich
ter linkerzijde van den tekst een zittende vrou
wenfiguur, die de rechterhand onder de kin
houdt, terwijl haar hoofd naar den toeschou
wer is gekeerd.
De linkerhand rust op het linkerdijbeen dat
over t rechterbeen is geslagen. De figuur is ge
plaatst op een donkeren achtergrond, waarin
de Nederlandsche leeuw als motief voorkomt.
Het overige gedeelte vertoont een uit lijnen
samengestelde oranje-appelversiering, boven den
tekst overgaande in een afbeelding van een rij
zende zon. In den linker benedenhoek van het
biljet zijn twee door een cirkel omsloten hoor
nen van overvloed afgebeeld, waartusschen een
gevleugelde Mercuriusstaf met slangen, terwijl
in den rechterbovenhoek het waardecijfer 1000
is afgebeeld in een cirkelvlak, waarvan de vulling
bestaat uit dooreengevlochten lijnen.
De smalle rand welke het biljet omlijst, be
staat uit het telkens herhaald wordend symbool
van het gezag, de oud-Romeinschen bijl met
foede.
Met uitzondering van tekst en aanduidingen
van serieletters en nummers is het biljet ge
drukt in een grijze kleur opmen uit gele lijnen
samengestelden ondergrond.
De keerzijde van het biljet vertoont over
haar geheel een cirkelversiering van dooreen
gevlochten slingerlijnen in grijs, geel en blauw.
Het artikel 232 van het wetboek van straf
recht is in een dier cirkels afgedrukt.
In een cirkelvormige ruimte, welks middel
punt beneden dat van bovengenoemde cirkel-
versiering is gelegen, staat als motief het Ne
derlandsche wapen omgeven door een krans,
dit gedrukt in geelbruine tint.
Boven deze afdeelding is om het watermerk
beter te doen uitkomen een lintvormige ruim
te vrijgelaten, waarin een blauwgrijze kleur de
cirkelversiering van slingerlijnen van het bil
jet doorloopt.
In de vier hoeken zijn ovalen aangebracht,
waarvan de vulling bestaat uit lijnen in grijs,
göcl en blauw. Het waardecijfer 1000 is in
beide hoven-ovalen afgedrukt in cijfers uit
evenwijdige horizontale lijnen bestaande, ter
wijl m de twee beneden-ovalen de serieletters
en nummers van het biljet voorkomen.
De biljetten worden gedrukt op, aan alle
zijden recht afgesneden papier van ongeveer
2I.o bij 12,2 centimeter, waarin als watermerk
voorkomen de woorden Ned. Bank, ter plaatse
van de lintvormige ruimte op de achterzijde.
Zij worden ter voorzijde voorzien van een stem
pel der handteekening van den president en
den secretaris. De biljetten zullen gedateerd
zijn van 23 Juni 1919.
DISTILLEER!)
bwuliieiieu
soorten
Ingezonden medcdeeling.
in Indië ligt over 280 millioen beschikken. Sa
men dus ca. 600 millioen."Een vergelijking met
de andere landen gaat zooals trouwens alle
vergelijkingen in zooverre mank, dat men ecner-
zijds de Indische instellingen niet uit hetNeder-
landsche bedrijf kan uitschakelen, anderzijds
de zuiver Nederlandsche instellingen indirect
door de met Indië verband houdende bronnen
van inkomsten, zooals de exportindustrieën,
de groote scheepvaart etc. wel degelijk met ons
groot koloniaal bezit verband houden. Een bloo-
te vergelijking van onze bevolking van 7 millioen
tegenover de 60 millioen Duitschers gaat dan
ook niet op. Wel toonen deze cijfers welk een
sterke positie het Nederlandsche bankwezen
in de Europeesche samenleving inneemt.
„Zooals bekend is het Engelsche bankkapitaal
zeer klein ten opzichte van de vreemde middelen
"zoodat een vergelijking met Engeland niet op
gaat, te meer niet, waar de Engelsche overzee-
handel zoo'n groote factor in het bedrijfsleven
van het land uitmaakt.Wij noemen dan ook de
eigen middelen der voornaamste Engelsche ban
ken, welke 107 millioen pond Sterling bedragen,
alleen volledigheidshalve"
Valsche bankbiljetten. Men meldt
uit Huizen aan de ,,Msb."
Zondag verscheen in deze gemeente een po
litic-auto waarin een inspecteur en recher
cheur uit Utrecht beide ambtenaren namen
inlichtingen bij een tweetal adressen (chefs
van een rookerij-groep) inzake door dezen
geleverde bokking aan twee te Utrecht aan
gehouden Huizer-venters, B. en Sch. Beide
aangehoudenen beruchte Huizer-typen
beweerden, dat het vele geld, op hen gevon
den, o.a. verklaard kon worden uit deze om
standigheid dat zij 30 manden bokking te
Huizen hadden ontvangen, niet betaald en
wel verkocht hadden. AI spoedig bleek, dat
de invidu's B. en Sch. bekende klanten
der Justitie wat meer op hun boekje had
den dan een onbetaalde bokkingrekening en
gearresteerd zijn wegens het uitgeven van
valsche bankbiljetten van /60.Zij behooren
tot de groep van Huizer-handelaars (visch-
en kaasboeren) bekend als „de Duitsche krui
sers," voor en na eenigen tijd in Duitschland
vertoevende om hunne producten aan den
man te brengen en waarom verschillenden
hunner nu juist niet erg kieskeurig zijn op
het punt van handelsrelaties. In het afzet
gebied over de Oost-grens kwamen zij in aan
raking met de bende Duitsche valsche mun
ters en trachtten nu bankbiljetten van ƒ60
aan den man te brengen. Ten deele is dithun
gelukt te Utrecht, waar tenslotte de recherche
erin slaagde de uitgifte op te sporen en beiden
in verzekerde bewaring nam. In Huizen wist
met te verrellen dat zoowel B. els Sch een bun
deltje der genoemde biljetten in hun bezit had
den 3600).
Blijkbaar hebben de heeren eenige ervaring
op dit gebied de laatste was o.a. betrokken
bij de zaak van de 400 valsche zilverbons van
1 die ongeveer 2 jaar geleden ook in Utrecht
is afgespeeld.
Schooltuinen in Polen. In de dichtst
bevolkte districten van Warschau zijn acht ter
reinen voor schooltuinen ingericht, waarmee heel
veel succes is bereikt,
De Centrale Vereeniging, voor Schoolwerktui-
nen in Nederland heeft van dit Poolsche school-
tuinwerk een filin laten samenstellen, die 10
Dec. jl. in de Haagsche schoolbioscoop voor
pl.m. 150 genoodigden werd proefgedraaid.
Nederlandsche en DuUsche
b ank en. Een aardige vergelijking tusschen de
pos-t-e van Nederlandsche en Duitsche banken,
uit een oogpunt beschouwd van het kapitaal
en do reserves naar den tegenwoordigenstand
der valuta, treffen wij aan in het jongste markt
bericht van de Incassobank. „Wanneer Duitsch
land", aldus lezen wij daar, „zijn buitenlandsche
financieele betrekkingen weder eenmaal zal
herstellen valt het op hoe gering het eigen kapi
taal der Berlijnsche grootbanken bij een valu
tastand van 1 g a 2 cent voor de Mark geworden
is, en welke een krachtige positie de Nederland
sche banken tegenover het buitenland innemen
Kapitaal en reservesvande7Duitschegrootbanken
bedragen thans 4457 millioen mark of, de mark
a 1 ƒ2 cent berekend, ca. 67 millliocn gulden bij
een bevolking van 60 millioen. De twaalf groot
ste banken in b rankrijk hebben aan eigen kapitaal
en reserves Frs. 2180 millioen hetwelk h 20 cent
436 millioen gulden uitmaakt, bij een bevolking
van over de 40 millioen. De zeven voornaamste
Zwitsersche banken beschikken aan eigen mid
delen over een bedrag van Zw. Frs. 555millioen
of a oO cent gerekend 277 millioen gulden bij een
bevolking van nog geen 4 millioen.
„In Nederland bezitten de zes voornaamste
banken welke haar werkkring voornamelijk
in Nederland hebben /323 millioen eigen mid
delen, terwijl de drie banken wier hoofdbedrijf
Godslasteraar gestraft. Zekere
John William Gott een „uitgever" van het
slechtste allooi, is door een Eondensch gerechts
hof tot-9 maanden dwangarbeid veroordeeld.
Ter terechtzitting werd Gott een atheist
van de slechtste soort genoemd. In 1911 werd
hij reeds tot 4 maanden dwangarbeid veroor
deeld voor soortgelijke feiten als hem nu ten
laste werden gelegd. In 1916 liep hij 14 dagen
dwangarbeid op. In 1916 6 weken. In 1918
werd hij tot een boetevan 28pond of twee maan
den gevangenisstraf veroordeeld voor het loo
pen met een aanplakbord, met voor geloovigen
kwetsende afbeeldingen en bijschriften.
Op 28 Februari van dit jaar kreeg hij 6
maanden gevangenisstraf voor het verzenden
van godslasterlijke boeken met de post en het
publiceeren van een godslasterlijk geschrift.
Een vrouw, die na de afgekondiging van
het nu gevelde vonnis Van 9 maanden dwang
arbeid van de publieke tribune af een spotten
de opmerking maakte aan het adres van de
rechtbank, werd direct voor den rechter ge
leid en tot 5 pond sterling boete veroordeeld.
Vliegtochten. De grootste tot dusverre
ondernomen tocht van een handelsvliegtuig is
Zaterdag j.l. door een De Haveland-vliegtuig
begonnen. Het vliegtuig vertrok uit Lympnenaar
Parijs. Daar zal het passagiers opnemen en dan
de reis voortzetten naar Spanje en Marokko. Van
Mogador gaat de reis naar Algiers, Tunis en dan
over de Middellandsche Zee naar Sicilië pn
Italië. Te Catania en Brindisi wordt de tocht
onderbroken. Over de Adriatische Zee zal daar
na het vliegtuig naar Athene gaan en vervol
gens naar Constantinopel. De terugreis gaat
door Midden-Europa. Op de terugreis worden
Boekarest, Belgrado, Boedapest, Weenen, Mün-
h en, Frankfort en Parijs aangedaan.
Ontaarde vader. Te Hornby Forks
in den staat New-York is, naar dc „New York
Times", meldt, een boer de vader van ecn21/2
jarig knaapje zoo woedend geworden, omdat dit
ventje zich nog niet zoo gemakkelijk in woorden
kon uitdrukken, dat hij eerst het arme kind af
ranselde en het daarna uit de keuken schopte.
Het arme lichaampje viel als een hoopje, zonder
eenigen weerstand, op den kouden grond.Daarna
droeg de ontaarde vader het kind in de koude
nachtlucht. De verschrikte moeder vond het
wicht later bijna bevroren en bracht het snel
naar bed. Eenige dagen daarna was het kind
overleden.
Toen de vrouw het treurig nieuws aan haar
echtgenoot mededeelde, stak deze zijn pijp aan,
nam zijn geweer en zeide op jacht te gaan. Na
dat hij het huis had verlaten, stelde de vrouw
de buren van het gebeurde op de hoogte en de
sherif werd in het geval betrokken. Deze stelde
daarop met eenige boeren in den omtrek een
onderzoek in, doch de jager werd niet gevonden.
De man had zijn geweer evenwel aan een anderen
boer verkocht om een kaartje voor de spoorreis
naar Pennsylvania te nemen. Hij werd echter
door een boer herkend. Deze noodigde hem u;t
wat bij hem te komen gebruiken en in dienshuis
werd hij dan ook door de per telefoon gewaar
schuwde politie gearresteerd. Hij zal zich thans
wegens moord te verantwoorden hebben.
AFSLAG GEDISTILLEERD
Een tocht van 4 0.000 K. M. Een
merkwaardige reis wordt gemaakt door een
Amerikaan en zijn vrouw, uit Philadelphia,
met een motor met zijspan. Dit echtpaar
motorliefhebbers „to the back bone" ging den
6den Juni van dit jaar een grooten vacantie-
tocht ondernemen. Hun aanzienlijke bagage
bestond uit een tent, dekens, keukengereed
schappen, geweren, vischgerei en vele andere
op een langdurigen tocht onmisbare voorwer
pen. Van Chicago zetten zij koers naar het
Noorden en gingen naar de Rocky Mountains,
waar zij vele dagen doorbrachten in het ge
bergte met jagen en visschen Zij kwamen
langs weinig bezochte wegen in het Yellow
stone Hark en reisden vele mijlen in die land
streek zonder een menschelijk wezen te ont
moeten
Na een reis van vijf maanden waarin zij
21000 mijl aflegden, arriveerden de reizigers
te Portland en Oregon. De toeristen zijn van
plan verder te reizen naar Mexico en van daar
langs de kust van den Atlantischen Oceaan
zoo langzamerhand weer huiswaarts te keeren
Het motor-voertuig heeft tot nog toe zijn
eigenaar trouw gediend. Behalve eenige weinig
beteekenende reparaties, welke gemakkelijk on
derweg konden worden gedaan, heeft de mo
tor zonder haperen zijn plicht vervuld
Het eenige wat speciaal voor deze reis ver
vaardigd is, is een battcrijenkist, welke on
der den zijspan is aangebracht en die 's avonds
en s nachts bij het kampeeren de tent van elec-
trisch licht voorzien heeft Heeft de passagicre
het koud, dan heeft ze slechts een knopje om
te draaien en een klein electrisch kacheltje be
gint de zijspan tot een behaaglijke temperatuur
te verwarmen
van de wol wordt op 500.000 pond gesehat. De
totale schade bedraagt ongeveer 1 millioen pond.
Het Admirality House, de woning van den gou
verneur-generaal, werd door 200 marinema
trozen tegen het vuur beschermd.
Overstroom ing in Amerika. Een
telegram uit Seattle meldtDc aanhoudende re
gens hebben in meer dan twaalf steden "in het
westelijk deel van den staat Washington over
strooming veroorzaakt, waarbij reeds dertien
personen het leven hebben verloren.
Insecten-invasi e.Ecn vreemdsoortige
insectenplaag woedt te Cardiff in het huis van
een daar woonachtig.aanzienlijk handelsman.De
man was met zijn familie een tijdlang buiten de
stad geweest, toen hij, in zijn „home" terugkeeren
de, zijn vriendelijk verblijf belegerd zag door
millioenen vreemde insecten.
Zij hadden zich op de muren en op de meu
bels benesteld, op de bedden, de gordijnen,de
kleeden en daar een ongelooflijke vernieling
aangericht.
Verschillende insectenwerende middelen wer
den beproefd om de invasie te keeren maar tever
geefs.
De insecten schijnen uit een pas gekocht
meubelstuk gekomen te zijn, waarvan het
„opvulsel" uit Indisch materiaal bestond. Daar
in moeten de insecten, die ongevaarlijk voor den
mensch zijn, maar in een ongelooflijk korten
tajd alle stoffeering stukvreten oorspronkelijk
hun verblijf hebben gehouden. De insecten plan
ten zich met een snelheid van drie generaties
in de 24 uur voort, zoodat het geen gemakkelijk
werk is, het ongedierte uit te roeien.
Groote brand te Sydney. Uit Mel
bourne wordt aan de „Times" gemeld, dat
Dinsdag j.l. een groote brand in het gebouw van
de Pastoral Finance Association te Sydney
30.000 balen wol heeft vernietigd. De waarde
M ij n o n g e 1 u k in België. Bij een mijn
ramp te Montignies-sur-Sambre, ontstaan door
een mijngas-ontploffing, werden twee personen
gedood en zestien ernstig gewond, waarvan vijf
levensgevaarlijk.
Leegkoopers en Duitsche grens
beambten. Naar aanleiding van de vragen
door den heer ter Hall aan de ministers van Fi
nanciën en van Buitenlandsche Zaken gesteld
omtrent het optreden van Duitsche grensbeamb
ten wordt het volgende medegedeeld aan de
,,Msb."
Zoo de Duitsche grensbeambten sinds eenigen
tijd op vaak zeer strenge wijze optreden te
gen Nederlanders, dan is dit daaraan toe te
schrijven dat het gedrag dier landgenooten
zelf daartoe gegronde aanleiding heeft gege
ven. De smokkelarij heeft zich op zoodanige
wijze ontwikkeld, dat in Duitschlands belang
met alleen een buitengewoon scherpe controle
noodzakelijk is geworden, doch dat het onge
twijfeld wenschelijk is om de strenge, doch in
normalen tijd zelde toegepaste maatrelen tegen
overtreders weder in praktijk te brengen. De
Nederlandsche grensbeambten deden trouwens,
vooral gedurende den oorlog, hetzelfde, en zij
hadden daarvoor even goede redenen als thans
hun Duitsche collega's
Ofschoon een enkele maal een reiziger, die
te goeder trouw is, van dit strengere optre
den de onaangename gevolgen kan ondervin
den, gaat het niet aan zich te beklagen over
een toestand, welke in het leven is geroepen
door de groote massa der naar Duitschland
trekkende Nederlanders, die de magazijnen
leegkoopen, en meestal zeer goed weten wat
zij wel en niet over de grens mogen voeren.
Die „leegkoopers" verdienen allerminst sym
pathie zij behooren tot een steeds talrijker
slag vreemdelingen, dat men hier in Duitsch
land terecht zeer ongaarne ziet, en dat door
zijn optreden den goeden naam van ons land
groote schade aandoet. Zoo de Duitsche re
geering op aandrang van de onze er inderdaad
toe mocht overgaan den grensbeambten ge
ringere strengheid in de uitoefening van hun
ambt voor te schrijven, dan zou waarschijnlijk
het gevolg hiervan zijn dat de Duitsche con
sulaten last kregen minder kwistig te zijn
met het verleenen van pasvisa. Van een groot
deel dier pasvisa wordt thans immers uitslui
tend gebruik gemaakt om alle mogelijke ar
tikelen voor zeer weinig geld in Duitschland
op te koopen, en deze op geoorloofde en on
geoorloofde wijze over de grens te brengen.
Aan den anderen kant dienen Nederlanders,
die te goeder trouw zijn, zicjj v. onaangenaam
heden willen vrijwaren, niet zonder meer
af te gaan op de inlichtingen, welke zij van
Duitsche zijde ontvangen omtrent geoorloofden
uitvoer. Het komt helaas zeer vaak voor, dat,
vooral door hnndelsvereenigingen, doch ook
door ambtenaren, onjuiste inlchtingen worden
verstrekt. Vooral eerstgenoemde lichamen schij
nen er op uit te zijn vreemdelingen te adviseeren
tot het koopen van goederen, waarvan ze zeer
goed weten dat zij hun aan de grens zullen worden
afhandig gemaakt.
Kerknieuws.
Bisschop Neumann Venerabilis.
In tegenwoordigheid van den Paus, talrijke
prelaten, theologen, vertegenwoordigers van
religieuze instellingen en orden, benevens Ita-
liaansche en buitenlandsche kerkelijke hoogwaar-
digheidsbekleeders, had Maandag op het Vati-
caan de voorlezing plaats Van het decreet be
treffende de heldhaftige beoefening der deugden
door den eerbiedwaardigenNeumann,Redempto
rist, bisschop van Philadelphia.
Na voorlezing van het decreet las de Hoogeern-
Pater Murray, de generaal der Redemptoristen,
een adres van hulde en dank voor waarin hij de
vreugde uitdrukte van het vaderland van Neu
mann, de orde der Redemptoristen en van alle
Katholieken van Noord-Amerika.
De IT. Vader wees er in Zijn antwoord op, dat
het decreet door alle Katholieken met vreugde
moest worden vernomen, omdat allen de gele
genheid moesten gebruiken om de deugden Van
den eerbiedwaardigen Neumann na te volgen.
(„Msb.>')
