DAGBLAD WOOM SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Woensdag 1 Februari 1922.
No. 13250.
BureauKOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 c^nt, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Ingekomen zijn verzoeken van
lo. C. F. M. SCHRE1.J om vergunning tot
oprichting van een wasch- en strijkinrichting
in het pand Noordmolenstraat 60, kadaster
Sectie A. No. 1641, met een elecromotor van 2
P.K., drijvende diverse werktuigen
2o. A. COPPENS om vergunning tot uit
breiding van de inrichting tot het malen van
granen en peulvruchten en tot het vervaardigen
van maalmachines in het, pand Schie 9, kadaster
Sectie B. No. 1314, met een electromotor van 20
P.K. ter vervanging van de bestaande van 5 P.K.
Deze verzoeken zijn met de bijlagen op de
Secretarie ter visie gelegd.
Op Woensdag, 15 Februari a.s., des voormid
dags 11 uur, zal ten Raadhuize gelegenheid wor
den gegeven om bezwaren tegen het toestaan
van deze verzoeken in te brengen en die monde
ling of schriftelijk toe te lichten.
Gedurende drie dagen voor het tijdstip hier-
bovengenoemd, kan op de Secretarie der Ge
meente van de schrifturen, die ter zake zijn in
gekomen, kennis worden genomen.
Volgens de jurisprudentie zijn niet tot het
beroep op een beslissing ingevolge de Hinderwet
gerechtigd zij, die niet overeenkomstig art. 7
dier wet voor het Gemeentebestuur of een of
meer zijner leden zijn verschenen teneinde hun
bezwaren mondelinging toe te lichten.
Schiedam, 1 Februari 1922.
Buitenlandse!» Nieuws.
DE CONFERENTIE TE WASHINGTON.
Heden (Woensdag) zullen twee volledige zit
tingen van de ontwapeningsconferentie worden
gehouden.
Naar Reuter meldt is de vlootcommissie
tot een overeenkomst gekomen, volgens welke
de bestaande versterkingen op de Kurillen-
eilanden (ten westen van Japan) en de Aleoe-
ten (ten westen van Alaska) niet zullen wor
den vermeerderd. Dit was de eenige kwestie,
waaromtrènt tot dusver nog geen overeenstem
ming was bereikt.
DE CONFERENTIE TE GENUA.
Havas seint uit Parijs
Aangaande de conferentie van Genua wint in
geallieerde diplomatieke kringen de meening
meer en meer veld, dat de bijeenroeping eenige
\ertraging zal ondervinden, aangezien Italië
een moeilijke taak heeft met het oog op het groo-
te aantal mogendheden, die uitgenoodigd zijn.
Naar men zegt, zou de Engelsche regeeiing geen
bezwaar hebben tegen uitstel, dat een nauwkeu
riger voorbereiding zou mogelijk maken en hier
door de kans op welslagen zou vermeerderen.
Aan Fransche zijde schijnt men den wensch
te koesteren, eerst de kwestie te willen rege
len van het directe belang der geallieerden,
alvorens het ontzaglijke werk te ondernemen
voor het herstel van Europa, dat nog in een
ver verschiet ligt.
DUITSCHLAND.
Wolff seint uit Berlijn
De rijkspresident heeft Dr. Walter Rathenau tot-
minister van buitenlandsche zaken benoemd.
De dreigende spoorwegstaking.
Omtrent de stakingsbeweging bij de spoorwe
gen meldden de Berlijnsche bladen nog, dat een
gedeeltelijke staking naar alle waarschijnlijkheid
niet te vermijden zal zijn.
Onder de leidende personen in het hoofd
bestuur van den Bond van spoorwegperso
neel behoort bij deze nieuwe stakingsbewe
ging een zekere Menne, dezelfde, die tijdens de
nationale vergadering te Weimar een staking
onder het spoorwegpersoneel heeft uitgelokt en
toen zich zelf had benoemd tot president der
spoorwegdirectie te Erfurt. Het bestuur van het
Duitsche Vakverbond zal zich nog over de sta
king definitief uitspreken.
De directies der spoorwegen, aldus seint
Wolff uit Berlijn, hebben alle noodige maatrege
len genomen om het spoorwegverkeer zoo goed
mogelijk gaande te houden, voornamelijk de ver
zorging met kolen en levensmiddelen.
Alle leden van het spoorwegpersoneel, die in
staat zijn om locomotieven te rijden, ook de hoo-
gere ambtenaren, zullen zonder aanzien des
persoons, tijdelijk dienst moeten doen en ook
moeten zij gereed staan om zoo noodig technisch
behulpzaam te zijn bij reparaties e.d.
Ter bescherming der arbeidswilligenzalgroene
politie gerequireerd worden.
De kwestie van de spoorwegstaking is
gisteren ook in de centrale commissie van
den Rijksdag besproken. Mueller (Soc.) zeide dat
de rijksorganisatie van het personeel de staking
sinds lang heeft voorbereid. De socialistische
partij zal de gestelde eischen echter niet steu
nen. Barrer, de socialistische eere-minister,
eoemde de staking een aanslag tegen het volk.
Aanneming der eischen zou het rijk op 50 a 60
milliard komen te staan. De regeering zal zich
met alle haar ter beschikking staande middelen
verzetten.
ENGELAND.
De parlementaire medewerker van de „Times"
zegt, dat de globale bezuiniging op de regeerings-
uitgaven, zooals deze dooi de Geddes-commissie
voor de bezuiniging is voorgesteld, de uitgaven
van de verschillende departementen als volgt
zal beperken.
U|Op de^uitgaven voor de vloot zal 21 mil
lioen pond sterling worden bezuinigd op die
voor het leger 20 millioen pond op die voor
het onderwijs 18 millioen pond op die der
luchtvaart 5 1/2 millioen pond op die voor de
oorlogspensioenen 3 1/4 millioen pond terwijl
op de uitgaven voor de openbare gezondheid
21/i millioen pond sterling zal worden bezuinigd.
Bovendien wordt voor de diverse staatsdepar-
tementen nog een bezuiniging van 10 millioen
pond sterling voorgesteld.
ITALIË.
Volgens de „Corriere d'Italia" heeft de
Italiaansche minister voor de Posterijen thans
een wetsontwerp opgesteld, strekkende tot
overgave der exploitatie van het post- en tele
graaf- en telefoonverkeer aan particuliere on
dernemingen. Tot dusverre was dit staatsbedrijf.
GRIEKENLAND.
Volgens bericht uit Berlijn heeft Grieken
land zich bereid verklaard, de bemiddeling
der Geallieerden te aanvaarden in het con
flict met Turkije.
MEXICO EN GUATEMALA.
De Mexicaansche legatie te Parijs bericht, dat
zij van den minister van Buitenlandsche Zaken te
Mexico City een telegram heeft ontvangen waar
in nadiukkelijk wordt ontkend, dat de oorlogstoe
stand zou zijn ingetreden tusschen Mexico en
Guatemala.
Staten-tieneraal.
EERSTE KAMER.
Zitting 31 Jan. 's avonds 8 u. 40 min.
Paus Benedictus XV herdacht.
Allereerst wijdde de voorzitter, J. J. G. baron
van Voorst tot Voorst, de volgende waardee-
rende woorden aan den overleden Paus Benedic
tus XV
In 1914 mocht ik na het overlijden van Z. H.
PausPius er op wijzen, hoe deze kerkvorst
voor zijn streven naar den vrede zich een onver-
welkbare krans verwierf. Thans staan wij in
gedachten aan het graf van zijn opvolger, Paus
Benedictus XV, naar wien in den verschrikke-
lijken tijd, die achter ons ligt, millioenen men-
sciien hoopvol opzagen. Als zichzelf opgewor
pen bemiddelaar tusschen de oorlogvoerende vol
ken, liet deze Paus geen gelegenheid voorbij
gaan om het vredeswerk te bevorderen, om het
lot van zwaar gewonden en krijgsgevangenen
te verzachten. Hierbij kwamen zijn groote ga
ven als menscb, als jurist, als diplomaat en
als kerkvorst uit. De pers der geheele wereld
huldigde als om strijd zijn groote gaven, als
mede de wijze waarop hij deze ten bate der
menschheid benutte. Met eerbied naderen wij
dan ook het graf van den grooten doode. Wan
neer de hartstochten zullen zijn bekoeld en de
geschiedenis van Z. H. Benedictus XV zal wor
den geschreven, zal eerst ten volle blijken, wat
hij inzonderheid tot verzachting van het lot
van de lijdende menschhied deed. Uit den grond
van ons hart sluiten wij ons dan ook gaarne
aan bij de ontelbaar velen die Zijn Heiligheid
met dankbaarheid herdenken en wie zijn ver
scheiden met leed vervult.
Vervolgens verzoekt de voorzitter de
heeren d'Aumale van Hardenbroek, De Boer
en Blomjous zitting te nemen in de commissie
tot onderzoek -van de geloofsbrieven van het
nieuwbenoemde lid voor Friesland E'. J. van
Weideren baron Rengers.
Na een korte pauze brengt de heer d'A u m a-
le van Hardenbroek verslag uit van het
onderzoek en wordt besloten tot toelating van
het nieuwbenoemde lid.
De heer Van Wel deren baron Ren
gers wordt binnengeleid en legt de vereischte
eeden af.
J h r. M i c h i e 1 s van Kessen'ch. f
De Voorzitter leest voor een juist bin
nengekomen telegram meldende het overlijden
van jhr. A. H. J. H. Michiels van Kessenich-
Hij wijst er op, dat dit geachte medelid in
1899 in de Kamer kwam als afgevaardigde voor
Limburg en prijst hem verder als een zeer deskun
dige op landbouwgebied en een vurig ijveraar
voor verbetering van verkeersmiddelen.
Regeling der werkzaamheden.
^Donderdagmorgen te elf uur wordt in open
bare vergadering behandeld het ontwerp tot
nieuwe regeling van den dienstplicht.
Verschillende wetsontwerpen
worden vervolgens aangenomen, waarna de ver
gadering wordt verdaagd tot Donderdagmorgen
11 uur.
Binnenland,
Ned.-Indie.
In een onderhoud met den vertegenwoordiger
van de Ind. Post, deed de heer E. A. Seilinga Azn.
de president van de Javasche Bank, o.a. de vol
gende mededeeling van zijn inzichten omtrent de
huidige crisis.
„Malaise is er, en malaise zal er nog wel eenigen
tijd blijven. Maar en hierop vestig ik uw bij
zondere aandacht mijn vaste overtuiging is het
dat Nederlandsch-Indië in vergelijking met vele
andere landen er volstrekt niet slecht voor staat
Er zijn moeilijkheden, natuurlijk, maar die zijn
niet zoo groot, of wij kunnen ze te boven komen.
Wij behoeven volstrekt niet te wanhopen, aan
het volslagen oeconomisch herstel in dit land.
Uit elke crisis in de cultures is Indië sterker te
voorschijn gekomen, de suiker-crisis van '84
veroorzaakte een hechte en gezonde basis voor
de toekomst, en ook nu zal Indië zich weer her
stellen. Want men vergete niet, dat. Insulinde
tenslotte een rijk en vruchtbaar land is en dat
het woord „malaise" niet inhoudt, dat de oeco-
nomische toestand in Indië slecht zou zijn. Dat
is niet het geval. De bevolking hongert niet, er
is geen oeconomisch verval. Indië's oeconomi-
sche gezondheid is volstrekt niet aangetast
Het woord „malaise" beteekent hier feitelijk
alleen, dat een betrekkelijk kleine groep beleggers
financieel verliezen vaak zware verliezen
heeft geleden, dat er procentsgewijs een zeer
gering gedeelte van employé's ontslagen wordt,
en dat hier en daar de salarissen iets terugloo-
pen. Verder dat het een jaar van magere tan-
tiéme's, of in 't geheel geen tantiemes,zal worden,
en dat wij door den tamelijk wrangen, maar vol
strekt niet onverteerbaren appel zullen moeten
heenbij ten
Onafwendbaren eisch acht ik het, dat de prij
zen naar beneden gaan. En ze gaan ook. .daar
helpt niets aan Neem eens eventjes den import-
handel. Die verdiende in den oorlog, wat men
noemtgeld als water. Het kón niet op. Toen
kwam de daling, de koopmoeheid van het publiek
De importeurs, rekenend op voortduren van den
„boom", zaten met geweldige voorraden, duur
gekocht, en aan groote contracten vast. Zij trach
ten de prijzen op te houden. Maar de handelaars
zonder „stock" koopen nu goedkoop, drukken de
prijzen. En winnen den strijd. Wat de cultuur
producten betreft, ook daarvan moeten de prij
zen naar beneden het is onvermijdelijk. Dat
maakt wel slachtoffers, maar niet heel veel.
„Bovendien is het zelfs nu nog niet overal
misère in de cultures. De Java-tabak ondervond
eenigen tegenslag, de rubber had zwaar te lijden,
de thee in de Preanger ligt stil, maar de Sumatra
tabak mag volstrekt niet klagen.
Ik ben overtuigd van Indië's goede kansen, tot
de eerste landen te behooren, die de malaise te
boven komen.
De maatstaf, dien men kan aanleggen om de
welvaart van een land te begrooten, om den toe
stand van handel en industrie na te gaan, kan
zeer verschillend zijn, maar nauw verband met
welvaart en levendigheid van bedrijf houdt in
ieder geval het transportmiddel. Druk vervoer
op de spoorlijnen en met de schepen zoowel van
goederen als van passagiers is steeds een gun
stig teeken.
Nu is het een feit, dat de „S.S." en bijv. de
„Koninklijke Paket" moeten bezuinigen. Maar
en dit is een punt van gewicht de bezuiniging
geschiedt alleen uit wijs beleid en volstrekt niet,
omdat de boel „en décadence" is, zooals ik u
dadelijk met cijfers aan zal toonen. Nemen wij
eens de S.S. Die heeft met één moeilijkheid te
kampen een aanmerkelijk surplus aan perso
neel. Men dacht in den ,,boom"-tijd, tot uit
breiding te kunnen overgaan tot het intensiever
maken van het spoorwegnet. Derhalve stelde
men ingenieurs aan. Maar de malaise kwam en
van eenige uitbreiding kan en mag onder de
tegenwoordige omstandigheden, nu men in de
eerste plaats moet werken op een sluitende be
grooting, niets komen. Daar zit men met z'n
ingenieurs
Trouwens, de S.S. zit in vrijwel al haar gele
dingen opgescheept met een teveel aan personeel
bij ingekrompen dienst. Datkost geld, bar veel
geld. Maar daaruit moet u niet afleiden, dat 't
misère is met de S.S. dat er geen geld verdiend
wordt. Integendeel. De winstcijfers bewegen
zich volstrekt niet in dalende lijn.
En met de andere spoorwegmaatschappijen is het
net zoo.Een paar cijfers over de eerste 9 maanden
van dit jaar en de daarop correspondeerende 9
maanden van het vorige jaar.
De „N.-.I. Spoorweg-Mij", ontving over deze
perioden resp. ruim elf millioen, en ruim zestien
millioen dus een vermeerdering van ca.ömillioen.
ook de „Deli Spoorweg Mij." ontving ruim 1 mil
lioen meer, de „Semarang-Cheribon" eveneens
Nu zijn weliswaar de tarieven verhoogd, maar
die verhoogde tarieven worden dan toch maar
betaald enhet geld komt in het laadje
Ook de opbrengst van de in- en uitvoerrechten
en accijnzen toont een vermeerdering, die aan
merkelijk is. De opbrengst bedroeg voor Java en
Madoera over de eerste 9 maanden van 1920
ruim 41 millioen, over denzelfden tijd in 1921
ruim 51 millioen. Derhalve een vermeerdering
van 10 millioen. Voor de buitenbezittingen be
droegen de .cijfers resp. rond 15 en 18 millioen
ook dus een toeneming van 3 millioen. Deze
cijfers wijzen niet op een wanhooptoestand in
tegendeel. Begrijpt u me goed, ik wil niet trach
ten te verkleinen, ik besef zoo goed als wie ook
dat wij in een periode leven, waarin alleen door-
zich, zuinigheid en hard werken ons uit de impas
se kan helpen, maar ik wil er de aandacht op
vestigen, dat van oeconomisch vervan hf-er niet
gesproken mag worden, dat wij vertrouwen
kunnen en moeten hebben in de toekomst van
Ind'ë. Achter de wolken schijnt het licht.
Cursussen vervolgonderwijs.
Op de vragen van den heer Suring betref
fende de toepassing van art. IV. 2e lid, van
het Koninklijk besluit van 16 December 1920
in zake het „gelijktijdig" onderwijs geven
door meer dan één onderwijzer aan een cur
sus voor vervolgonderwijs, heeft de heer De
Visser, Minister van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen, het volgende geantwoord
Inderdaad heeft de ondergeteekende op een
verzoek om inlichtingen van het hoofdbestuur
van het Nederlandsch Onderwijzers-Genootschap
bij schrijven van 8 Juli 1921 geantwoord „De
eisch, vervat in art. IV., 2e lid, van het Konink
lijk besluit va 16 December 1920, dat aan een
cursus voor vervolgonderwijs door meer dan één
onderwijzer „gelijktijdig" onderwijs moet worden
gegeven, is in dezen zin op te vatten, dat naast
den onderwijzer, die als hoofd van een zoodanige
cursus fungeert, nog een of meer andere leer
krachten aan denzelfdcn cursus verbonden
moeten zijn." Met dit antwoord acht hij den
inhoud van de door den inspecteur van het
lager onderwijs in de inspectie Hilversum
aan de besturen van instellingen of vereeni-
gingen ter zake verstrekte mededeeling niet
in strijd. Aangezien deze mededeeling in-
tusschen het begrip „gelijktijdig" voorkomende
in artikel IV, 2e iid, van het Koninklijk besluit
van 16 December 1920, scherper formuleert,
koinfj door de daarin gebezigde zeggingswijze
de bedoeling van het atikel inderdaad beter
tot haar recht. Het woord „gelijktijdig" in een
anderen zin op te vatten dan in dien van „op
dezelfde dagen en uren" is ook naar de meening
van den Minister niet mogelijk.
te
Prof. Mr. B. II. Pekelharing f.
Gisteravond is mr. B. H. Pekelharing
Delft na een korte ongesteldheid overleden.
Geboren te Krommenie op 17 Juni 1841 stu
deerde de thans overledene aan de universi
teit te Leiden, waar hij in 1862 tot doctor in de
rechten promoveerde.
Na vervolgens verschillende functie's be
kleed te hebben, werd hij in 1874 benoemd tot
hoogleeraar aan de Polytechnische school te
Delft, waar hij meer dan 30 jaar administratief
recht arbeidswetgeving enz heeft gedoceerd.Ook
vereerde men den professor met diverse eere
functies,
Prof. Pekelharing heeft verder o.a. deel uit
gemaakt van de Staatscommissie in zake de
droogmaking van de Zuiderzee, de Centrale
commissie voor de wetgeving betreffende den
waterstaat,
Zijn streven sympathiseerde het sterkste
met de socialistische theorieën.
Nederl. Mij. voor handel en nijverheid.
In de gister te Utrecht in het Jaarbeursge
bouw gehouden buitengewone algemeene ver
gadering der Ned. Mij. van Nijverheid en Ilandel
werd een rapport uitgebracht, in zake de Bezui
nigingsactie.
De eerste helft van het werk was departe
mentaal. In vele der 36 departementen der
Maatschappij is een actie gaande, zoodat op
allerlei plaatsen in ons land in de pers of door
persoonlijk contact met overheden van ge
meenten of provinciën propaganda gemaakt
wordt. Door of met medewerking der Maat
schappij wordt Ahans actie gevoerd in Haarlem,
de Zaanstreek, Amsterdam, Breda, Zalt-Bom-
mel, Hengelo, Zuilen, Zwolle, Deventer en Den
Haag. Ook in Rotterdam, Utrecht, Groningen,
Amersfoort, Apeldoorn, Delft Leiden en Gouda
werden maatregelen genomen of zijn die in
overweging.
In sommige gemeenten mag de houding der
autorotiteiten sympathiek genoemd worden el
ders is zij afwijzend. De Ned. Mij. voor Nijver
heid en Handel zooals ieder weet een abso
luut neutraal lichaam tot bevordering van
volkswelvaart wordt soms zelfs gedood
verfd met tyrannieke bedoelingen en invloeden
als van Stinnes. Doch dit is veel beter dan
doodzwijgen en juist een reclame voor de
actie.
Behalve door de leden der commissie wordt
ook in vergaderingen het onderwerp ingeleid
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURA
