IN.V. DE PHOENIX,
ïtstoomern.
A. BOSCH, Boterstraat 63, Tel. 580
A. BOSCH, Boterstraat 63, Tel. 580
L. MEIJER,
Hieuwe Mmm 141,
M Mataimliii,
het Regaal, een klein draagbaar orgel, dat slechts
met een of eenige tongfluiten bezet was en dat
een schelle niet aan modulatie onderhevige toon
voortbracht. De eerste uitvinder van orgelre
gisters met doorgaande tongen was waarschijn
lijk de Petersburger orgelbouwer Kirsnik omstree
1780, wiens leerling de Zweed Raiknitz,dit aan
het orchestrion van den abt Vogler toevoegde.
Deze abt reisde met een klein kamerorgel rond,
waarmee hij groote roep verwierf, voornamelijk
door z'n muzikale schilderingen van veldslagen
en zeestormen. De eerste bouwer van een instru
ment, dat alleen dergelijke tongen had, Grenié
(1810), noemde dit instrument orgue expressii,
trouwens nog vele namen heeft een dergelijk
instrument bij vele veranderaars en verbete
raars gehad. Wij noemen slechts Aoline, Alodikon
Physharmonika, Aerophon, enz. De naam Har
monium werd het eerst gebruikt in 1840 door
Dëbain in Parijs, die patent verwierf op zijn in
strument, dat meerdere registers had. De meeste
verbreiding had het z.g. Melodiurn van Jacob
Alexandre te Parijs. Hij bracht Melodiums onder
den populairen naam van 100 frank-orgel in
den handel, die een grooten opgang maakten en
hem tot groote rijkdommen brachten, welke hij
echter door spuculeeren op lateren leeftijd ver
loor; zoodat zijn huis moest failleeren. Zijn schoon
doehter, uit de bekende Dreyfusfamilie stam
mend, was een beroemde virtuose op het Har
monium. Na de debacle in 1868 kwam echter
weer een opbloei. Toen in 1874 de firma een
nieuwe specialiteit fabriceerde, het z.g. Alexandre
Orgel. Dit was een verbetering van het Ameri-
kaansche, door het aanbrengen van sterkere
tongen en dubbele windkanaien. Een eigen
aardige loop, want zooals hiervoor aangestipt,
was het een arbeider uit de Alexandre-fabriek
geweest, die naar Amerika uitweek en daar een
anderen orgelvorm construeerde. Het Amerikaan
sche orgel brengt de tongen in beweging door
verdunde ingezogen lucht in tegenstelling met
de Europeesche welke door gekomprimeerde
uitstroomende lucht de tonen, die dan schriller
zijn, voortbrengen.
Een plaats waar zich de industrie var de huis
orgels in Amerika concentreerde, is Worcester
De Amerikaansche orgels vonden over de hcele
wereld hun weg en waren de sterkste concurren
ten der Duitsche. In ons land ipet z'n sterk ker
kelijke bevolking, vond het ook vele liefhebbers.
Een bewijs hiervoor is wel het feit, dat hier te
lande in 1893 in den Haag aan de Rembrand-
straat op bescheiden schaal, zelfs de fabricatie
ter hand genomen werd, welker uitbreiding in
1907 leidde tot verhuizing naar de Steinlaan,
terwijl het bedrijf in 1913 zulk een omvang had
genomen, dat de ruime gebouwen in Amersfoort
betrokken moesten worden, waarin thans nog
de kunstproducten der Worcester Reed Organ
Works in elkaar gezet worden.
Inderdaad, in elkaar zetten is wel het juiste
woord. De grondvorm bestaat uit een plank,
bodem genaamd, met cellen waarin de tongen
geplaatst wordéb. Deze tongen, die van koper
zijn, worden gevijld, losgemaakt, voorgestemd en
afgestemd. Bodem en rand worden gelakt, ten
einde luchtafsluiting te verzekeren, terwijl de
register knop den toevoer van de lucht opent.
Een nauwkeurige beschrijving van het orgelme
chanisme zou den lezers ongetwijfeld doen)
geeuwen, want dit bestaat bij een klein (2 spel
orgel uit 200 verschillende stukken Als dan
nog vermeld wordt, dat 1 stukje, b.v. een hout-
klips van 3V2 c.m. lengte 50 m.m. breedte en
9 m.m. dikte achtereenvolgens uitgezaagd, ge
schaafd, gefreesd, gelakt, geboord en bekleed
moet worden en dit door telkens andere werk
krachten geschiedt, dan begrijpt men welke kos
ten, geduld en overzicht deDirectie der Worcester
Reed Organ Works aan het vervaardigen van
haar producten moet besteden. En is het inner
lijk verzorgd, dan wordt de aandacht aan het
uiterlijk gewijd. Voor het vervaardigen van de
kasten worden verschillende stammen hout in
groote hoeveelheden aangevoerd. De modellen
worden hier ontworpen indien cliënten (waar
toe alleen de muziekinstrumentenzaken behooren
geen particulieren) een speciale opdracht geven
in verband met de meubileering, worden ook deze
uitgevoerd terwijl elke expressie (weergave van
welk instrument ofstemdanook)kan aangebracht
worden. De vlucht, die het bedrijf genomen heeft,
blijkt uit de export naar Zwitserland, Zuid-Afri-
ka, Zweden en Indië.Opmerkelijk is het dat ook
hier in Holland, de meening dat huisorgel uit
sluitend voor kerkelijke liederen aangewend
moet worden, plaats maakt voor de betere, dat
ook veel wereldlijke muziek er zich toe eigent.
Gelukkig niet alle de populariseering van het
huisorgel zal er toe bijdragen, dat de wansmaak
op muzikaal gebied zal verminderen. De diepere,
peinzende, orgelmuziek zal de lijst doen ver
gaan de oppervlakkige deuntjes, die op de piano
afgepingeld worden, ten gehoore te brengen. De
goedkoopere aanschaffingskosten zullen hier
bij ook een steun zijn. Ook de invoering in con
certzaal en theater, zelfs bioscoop zal meer over
wogen worden, indien bedacht wordt, dat het
niet alleen weinig plaats inneemt, maar ook
draagbaar is.
Richard Strauss is een der ijverigste voor
standers voor invoering van het Harmonium.
Theaterdirecteuren kunnen thans zoo schrijft
hij in z'n Berlioz'Instrumentationlehre geen
verontschuldiging meer vinden, indien bij opvoe
ring van werken van Meyerveer, Halevy, Verdi
e.d. de orgelpartijen door slechte omzettingen
der Partituren vervangen worden. Daarvoor zijn
de kosten van het Harmonium te gering ge
worden. Ook in kleine kerken waar geen plaats
is. En hij vindt het zeer geschikt ter vervanging-
van de Blaasinstrumenten in symphonische
werken met piano, viool en violoncel en beveelt
ook de aanwending aan ter vervanging van het
bekende „quatre mains"-spelen. In Frankrijk is
het Harmonium hiervoor reeds ingeburgerd.
In verband met hoog accijnsbedrag in
kwaliteit en sterkte nu Hoofdzaak.
Deze eigenschappen bezit in hooge
mate de heerlijke
Citroenjenever
der firma A. DAALMEIJER, per glas
en per maat en verpakt verkrijgbaar bij
Volledigheidshalve vermelden wij dat de in
trede in de Hollandsche concertzaal onlangs heeft
plaats gevonden bij de opvoering van Mahler's
achtste symphonie in het Concertgebouw, te
AmsterdamCornelis Dopper, bespeelde toen
het Harmonium.
En wij zouden ons zeer vergissen in den prac-
tischen zin van de muziekhandelaren, indien deze
niet deze gelegenheid zouden aangrijpen hun
debiet te vergrooten. In het muzikale Holland
ligt hiervoor een groot veld, terwijl zij in het
centrum hun door Hollanders geleide „Worcester
Reed Organ Works" hebben, die alle aanvragen
snel en nauwkeurig kan uitvoeren.
(H.B.j
Valse hepostzegels. Een goed post
zegelverzamelaar bezit niet enkel een collectie
echte zegels, maar houdt er ook een album met
valsche postzegels op na.
Niet zoozeer als curiositeit om aan de niet
verzamelende vriende eens te laten zien,
hoe vernuftig postzegelsvervalschers te werk
gaan, maar als controlemiddel, wanneer hem
een of ander fijn zegeltje, dat aan zijn ver
zameling ontbreekt, wordt te koop aange-
geboden. Want de aankoop van zeldzame
zegels is geen kwestie van een paar guldens,
maar soms van duizenden. De postzegels, die
wij dagelijks op onze brieven en kranten ge
plakt vinden, zijn doorgaans enkele centen, op
zijn hoogst een paar dubbeltjes waard en er zijn
heel wat postzegelverzamelingen met eenige
duizenden zegels, waarvan enkele der duurste
een handelswaarde hebben van slechts 10 a
12 gulden, de rest centen. Maar er zijn zegels, die
in de wereld der philatelic op honderden en
duizenden geschat worden, zooals de ver
maarde Mauritiuszegels, en dan loont het
wel te moeite om ze na te maken, evengoed
als men valsche bankbiljetten fabriceert. Maar
terwijl op valschemunterij, zelfs op het bezit
van werktuigen daartoe onze wet zware straf
fen stelt, mag men vrijelijk valsche postzegels
maken, mits ze maar buiten koers zijn. En als
men ze aan philatelisten weet te slijten, zal het
nog heel zelden gebeuren, dat een vervolging we
gens bedrog succes heeft, omdat de oplichter
doorgaans wel zal kunnen zorgen buiten schot
te blijven,
Vaïsche postzegels zijn niet zoo zeldzaam
als de niet-verzamélaar zou denken ,en veel nat
maakwerk nadert zoo dicht het echte, dat slechts
een deskundig oog het verschil kan opmerken.
Maar daarvoor zijn allerlei hulpmiddelen noodig,
naast volledige kennis van de eigenaardigheden
van de echte zegels.
Wat het onderzoek van zeer oude post
zegels zoo moeilijk maakt is het feit, dat een
blad van b.v. 40 zegels gedrukt is van een cliché
met 40 uit de hand gemaakte drukvormen. Hoe
nauwkeurig de graveur of homsnijder ook te
werk is gegaan, zoo zijn er toch minieme ver
schillen tusschen die 40 zegels waar te nemen.
Maakt nu een vervalscher zoo'n zegeltje na, dan
kan dit, onder het vergrootglas beschouwd, we
der verschillen vertoonen met het exemplaar,
dat de verzamelaar bezit, maar om de valsch-
heid er van te constateeren moet hij het hem
te koop geboden stuk met alle 40 vergelijken.
Dat is haast onmogelijk. Gelukkig zijn er nog
andere middelen om vervalsching op te sporen.
In de eerste plaats het papieronderzoek. Niet
alleen de dikte van het papier is te onderzoeken,
maar ook de samenstelling. Dit laatste geval
gaat het best met een vergrootglas dat ongeveer
drie maal vergroot en waardoor men het echte
en 't te onderzoeken zegeltje in een naphta-blad
dat de structuur van het papier duidelijk naar
voren brengt, met elkaar vergelijkt. Ook de kleur
kan hulpmiddel tot vergelijking zijn, maar een
volkomen betrouwbaarkenteeken is ze toch
niet daar zelfs de duurzaamste tint aan verkleu
ring onderhevig is.
Van des te meer beteekenis voor het on
derzoek is echter het watermerk, dat in vele
postzegels is aangebracht. Dat is na te ma
ken, met vettigen inkt of door het papier voor
zichtig af te krabben. Dat is echter gauw genoeg
ontdekt. Daarom is wel een andere werkwijze
gevolgd. Langs scheikundigen weg werd een
goedkoope zegel met hetzelfde watermerk als
het zeldzame van zijn teekening ontdaan. En
daarop wordt met geduld en handigheid de
teekening van het zeldzame zegel opgebracht.
Dat lijkt voor een oppervlakkig onderzoe
ker dan dank zij het echte watermerk zoo
sprekend op het kostbare stuk, dat hij er in
loopt, om dan later met behulp van benzine en
vergrootglas tot de ontdekking te komen, dat
hij een uit de hand geteekend valsch stuk rijker
is geworden.
Bijzonder moeilijk is de ontdekking van
valschheid van half echte zegels. Er zijn oude
zegels, waarvan de waarden alle dezelfde tee
kening vertoonen. Alleen het waaidecijfer ver
schilt. Wat doet nu de falsaris Hij neemt het
goedkoopste zegel, werkt alleen het waardecijfer
daarvan weg met een of ander scheikundig mid
del en zet in de plaats daarvan het waardecijfer
van het zeldzaamste zegel. Voor een handigen
kerel is dat een kwestie van geduld, dat beloond
wordt door de verdubbeling van den prijs. Vooral
met postzegels van Parma en de eerste uitgiften
van Hawai moet aldus op groote schaal geknoeid
zijn. Een ruim Veld van vervalschingen leveren
de zoogenaamde opdrukken. Veelal zijn post
zegels met opdrukken meer waard dan die zonder
en nu is het de groote moeilijkheid na te gaan
of de opdruk echt is en niet er op gebrachr met 'n
handstempel of zelfs een drukpersje van een
onbevoegde. Daar komen zelfs het mikroskoop
en de mikrometer bij te pas.
Een andere vervalsching schuit in de af
stempeling Ongestempelde oude zegels zijn
vaak minder in waarde dan afgestempelde.
Welnu, de falsaris heeft er geen enkel bezwaar
tegen om een afgestempeld zegeltje van een eigen
gemaakt stempel te voorzien. En dan moet men
wel precies op de hoogte zijn om te kunnen na
gaan of de afstempeling geschied is met den
inkt en de figuur, in gebruik op den datum, wel
ken het stempel aangeeft.
Nog een knoeierij vooral Engelsche postzegels
zijn vaak gebruikt als quitantie- of belasting
zegels en dan waardeloos gemaakt door middel
van handteekening of paraaf. Dergelijke zegels
zijn niet als postzegels gebruikt en dus voor den
echten philatelist waardeloos. Welnu, zegt de
vervalcher, ik zal u helpen, en met eindeloos
geduld wordt de schrijfinkt weggewerkt. Maar
nu moet het toilet van het zegel voltooid worden.
Wil men het zegel als ongebruikt verkoo-
pen, dan krijgt de achterzijde een laagje gom
als elk ongebruikt postzegel moet hebben. Moet
het zegel er als gebruikt uitzien, dan wordt een
stempel er op gedrukt liefst op de plek, die te
voren door paraaf of handteekening was inge
nomen. Maar aan een deskundige ontsnappen die
vervalschingen niet. In de eerste plaats kan de
echtheid van de gom worden onderzocht, doch
de moet van de pen is bovendien al is de inkt
verdwenen, altijd nog na te gaan, wanneer men
langs het zegel kijkt of wel het in benzine legt.
Weer andere postzegels, zooals de z.g. Pieters
burg-uitgifte van 1901 van Transvaalsche zegels,
hebben slechts verzamelaarswaarde als ze
afgeteekend zijn met de initialen van den con
troleur (J. T. de V. S.)Nu, een vervalscher deinst
voor zoo'n valsche handteekening niet terug en
in menige verzameling vindt men dergelijke
afgeteekende zegels, voor veel geld gekocht. We
zouden niet gaarne beweren, dat dat alles zuivere
koffie is, doch slechts een scheikundig gepaard
met een schriftkundig onderzoek zou kunnen
uitmaken of die afteekening inderdaad afkomstig
is vanden ons onbekenden J. T. de J. S., die toch
niet meer dan enkele honderden van die zegels
heeft geparafeerd, terwijl er groote massa's niet
afgeteekende zegels in Transvaal en zelfs, naar
men zegt, nog hier te landemet een primitief pers
je zijn gedrukt, om grif van de hand te gaan.
B. A. J. WITT KA MP F,
MOUTWIJNJENEVER
„Absoluut spiritusvrij"
Zacht Vol Smakelijk.
Verkrijgbaar per glas en per maat en
op kruiken en flesschen voorzien van
Stedelijk Etiket van Echtheid, bij
De rijkste man. Het schijnt dat John
D. Rockefeller niet langer de rijkste man ter
wereld is, maar Henry Ford, de bekende auto
mobielfabrikant. Bij een interview moet deze
onlangs verklaard hebben, dat alleen zijn bank
saldo ongeveer 135 millioen dollar bedroeg.Zijn
eigendommen schatte hij op 100 millioen en de
machines in zijn fabrieken op evenveel. Bij elkaar
bezat hij aan actief zeker meer dan een milliard.
Daar stond echter tegenover, dat hij meer
dan 500,000 dollar per dag aan salarissen uitbe
taalde en 750.000 dollar aan onderhoud van
machines. Dat beteekende, dat zijn banksaldo
van 135 millioen slechts zijn uitgaven over 100
dagen dekte.
Te kort aan goud. Volgens een bericht
uit New-York zullen de Amerikaansche banken
een bedrag goud in baren naar Bonbay versche
pen. Dit zal de eerste goudverscheping zijn sedert
vele maanden geleden. Deze verscheping is wel
een gevolg van het feit, dat de Engelsche voor
raden van beschikbaar goud door de staking in
Zuid-Afrika zoo verminderd zijn, dat de Ameri
kaansche bankiers thans in de bres moeten
springen.
President Ebert katholiek ?Een
der Duitsche correspondenten van het „Centrum'
schrijft
De vorige week circuleerde in verschillende
Hollandsche couranten het bericht, aan „Das
Vaterland" ontleend, dat „de Rijkspresident
Ebertsinds korten tijd met zijne vrouw
weder practiseerend katholiek is."
Juist dezer dagen vernam ik uit zekere bron,
dat Ebert, die evenals zijn vrouw katholiek
gedoopt is, met zijn echtgenoote op de hooge
„feestdagen" de H. Mis bijwoont.
Telef. No. 15.
met groote steenen platen. De gemiddelde hoog
te van de muren is nu 7 fi 8 voet en de lengte van
de twee grootste kamers 60 70 voet.
In de kamers zijn nissen gevonden met
platte steenen, waarschijnlijk altaren, waar
van sommige versierd zijn met spiraalvormige
ornamenten. Dergelijke spiraalvormige orna
menten vindt men ook te New Grange in
Ierland. Verder vond men friezen van dieren,
geiten, stieren en een zeug, alsook beelden van
goden en menschen.
Het pottebakkerswerk dat te Hal-Tarxien
werd gevonden lijkt meer op dat van Grieken
land, hoewel ook hier dezelfde spiralen voor
komen.
Men vermoedt dat de bewoners dierenoffers
brachten en steenen aanbaden.
O p g r a v ingen te Malta. De „Times"
publiceert een artikel over de praehistorische
bouwwerken die te Malta en Gozo ontdekt en
uitgegraven zijn onder leiding van prof. Zammit.
De mededeelingen hebben hoofdzakelijk betrek
king op het gebouw te Hal-Tarxien, dat drie
jaar gelëden uitgegraven werd.
Deze bouwwerken, die zonder twijfel uit het
steenen tijdperk afkomstig zijn, werden oor
spronkelijk voor godsdienstige doeleinden ge
bruikt, als tempels of heiligdommen. Nadat
zij door hun oorspronkelijke bewoners werden
verlaten, werden zij waarschijnlijk in het
bronzen tijdperk als begraafplaats gebruikt.
De tempel bestaat uit ellipsvormige kamers,
waarvan de vloeren gedeeltelijk geplaveid zijn
Stinnes koopt hotels in Rus
land. Een met de Stinnesgroep bevriende
maatschappij te Hamburg, welke een aan
zienlijk aantal eerste-rangs hotels in Duitsch
land bezit, is voornemens haar zaken be
langrijk uit te breiden zoo lezen wij in
de „Berl. Zeitung am Mittag". Er worden
thans ernstige onderhandelingen gèvoerd tus
schen deze maatschappij en de Sovjetregeering,
met het doel het hptel Astoria te Petersburg
en het hotel Metropol te Moskou aan de groep
over te doen, die dan de exploitatie ter hand
zal nemen,
De Sovjetregeering rekent er op, dat het
vreemdelingverkeer in de naaste toekomst
weder zal opbloeien, waarom het noodzake
lijk is te zorgen voor onderdak en voeding
voor de reizigers die de hoofdsteden Van Rus
land wenschen te bezoeken. De Duitsche maat
schappij heeft een bekwaam vakman naar Rus
land gezonden, die de aangeboden hotels zal
bezichtigen en beslissen moet of de overneming
op de voorwaarden, welke de Sovjetregeering
gesteld heeft, mogelijk is.
K a t o e n p r ij s. De Nederlandsche kamer
van koophandel te New-York schrijftDaar
katoen een zoo voornaam handelsartikel is vah
alle landen, komen wij nogmaals terug op den
tegenwoordigen toestand van dit artikel en lei
den de gegevens, die wij zorgvuldig verzameld
hebben ons tot de voorspelling, dat wie nu ka
toen koopt tegen de huidige prijzen, kans heeft
een goede winst te maken. Katoen kan mogelijk
wel is waar nog een paar punten dalen in de
naaste toekomst, doch de kansen voor hoogere
prijzen zijn zeer groot. De wereld-comsuinptie
van Amerikaansche katoen zal het volgend jaar
minstens 13 millioen balen bedragen en het is
zelfs waarschijnlijk dat dit 14 millioen wordt.
Doch met het bollweevil probleem nog niet op
gelost, met het voornemen der planters om hun
nen aanplant te beperken, met het vooruitzicht
dat de bankiers in de Zuidelijke Staten hun cre-
dieten aanmerkelijk zullen inkrimpen, met de
daaruit volgende onmogelijkheid voor de boeren
om voldoende kunstmest aan te koopen voor hun
land, lijkt het zeer waarschijnlijk, dat de 1922
oogst die van 1921 niet of weinig zal overtreffen
en kans biedt beneden de vraag te zullen blijven.
Onze opinie wordt nog versterkt door dat de
zichtbare voorraad tot bijna nul gedaald is, dat
de handel met Rusland mogelijk in den loop van
het jaar beter zal worden en meer vraag uit
Europa, Zuid-Amerika en Azië als gevolg van
algemeen verbeterde wereldtoestanden mag ver
wacht worden.
Oplichter. Een reizigster naar Nice had
aan de vestiaire van de Gare de Lyon te Parijs een
handtaschje met 300.000 frs. aan juweelen en
eenige andere handbagage in bewaring gegeven
Deze bagage is uit de vestiairegestolen toen de
dame voor het vertrek van den trein haar ei
gendommen opvroeg, werd haar geantwoord, dat
ze reeds enkele uren geleden waren afgehaald,
door een chasseur van haar hotel.
Bij onderzoek is gebleken, dat een goed
gekleed persoon in het hotel is gekomen en
den chasseur opdracht heeft gegeven zijn
bagage van de Gare de Lyon te halen „Ik
heb mijn biljet verloren", zeide hij, „maar'
ik weet, dat het nummer 50 was." Vervolgens
gaf hij een beschrijving van de goederen die
de chausseur in ontvangst moest nemen.
Toen de chasseur aan de vestiaire het verhaal
deed van het verloren biljet en daarbij een pas
sende beschrijving gaf van de gedeponeerde
goederen, gaf de bediende deze zonder argwaan
af.
Advertentiën.
FOTOGRAAF,
ROTTERDAM.
Telef. 9376.
Atellen gelijkvloers.
Halte lq'D 8. 10
A/V^AAAAAi'VAAAAAAAA/WAAAAAAAAAAJWV^
