Binnenland.
Gemeenteraad.
Tevens worden in deze nota enkele vragen be
treffende de anti-bolsjewistische Oekrainsche re
geering van Petljoera, die zich op Poolsch grond
gebied bevindt, gesteld. Volgens het verdrag van
Riga moesten zoowel Petljoera als de laatste
overblijfselen van zijn leger Polen reeds lang heb
ben verlaten.
ALLERLEI.
Uit Athene wordt gemeld, dat de Fran-
sche bedreiging met represaillemaatregelen we
gens het in beslag nemen van een lading kolen
op het Fransche stoomschip l'Espoir als oorlogs
contrabande, aldaar hevige ontstemming heeft
gewekt. Verschillende bladen betoogcn, dat Grie
kenland heeft gehandeld overeenkomstig het
Volkenrecht en dat het slechts gebruik heeft ge
maakt van zijn souvereiniteitsrechten in zijn ter
ritoriale wateren.
De Duitsche Rijkspresident heeft Zaterdag
den apostolischen nuntius Pacelli in gehoor ont
vangen, die hem een eigenhandigen brief van
den Paus met kennisgeving van de bestijging
van den Pauselijken troon door Pius XI heeft
overhandigd.
Vandaag beginnen er te Berlijn besprekin
gen tusschen Hamburg en Pruisen over een
eventueele uitbreiding van het grondgebied van
Hamburg.
Drie vertegenwoordigers van de Duitsche
industrie, alle drie lid van den economischen
rijksraad, zijn naar Rusland vertrokken om de
economische toestanden in dat land te bestudee-
ren. Ook de gewezen staatssecretaris dr. August
Muller vertrekt vermoedelijk een dezer dagen
naar Rusland.
Uit Riga wordt gemeld, dat de constituee-
rende vergadering de ontwerp-grondwet voor
Letland heeft aangenomen. Volgens deze grond
wet zal het parlement uit 100 leden bestaan.
Reuter seint uit Washington
Omtrent het verdrag van Vier, betreffende de
Stille Zuidzee, alsmede omtrent de daarbij behoo-
rende annexen in zake de beperking der bewape
ning ter zee en in zake de duikbooten, is, naar
bericht wordt, een gunstig rapport uitgebracht
door de commissie voor buitenlandsche zaken
uit den Senaat.
Pensioenregeling voor de ambtenaren
en hunne weduwen en weezen.
Thans is in druk verschenen het aangekon
digde nieuwe wetsontwerp Pensioenregeling
vooi* de ambtenaren en hunne weduwen en wee
zen.
De Memorie van Toelichting, geteekend door
de Ministers van Financiën, van Binnenland-
sche Zaken, van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen en van Justitie, is van den volgenden
inhoud
De Eerste Kamer heeft verzocht, het op
24 December jl. door de Tweede Kamer aan
genomen wetsontwerp, houdende pensioenre
geling voor de ambtenaren en hunne weduwen
en weezen, in nadere overweging te nemen.
Die overweging heeft er toe geleid, het
ontwerp opnieuw bij de Tweede Kamer aan
hangig te maken, onder aanvulling van arti
kel 36 met een vierde lid, waarvan de strek
king is, de vraag, of een premievrij pensioen
door de Rijksambtenaren zal worden genoten,
door een Koninklijk besluit te doen blijven be-
heerschen, gelijk op dit oogenblik de feite
lijke toestand is.
Het komt gewenscht voor, daarbij een wet
telijk maximum vast te stellen voor het even
tueel verhaal, en aan dit maximum dan tevens
te binden het verhaal, dat in het verval
len ontwerp onbeperkt vrijstaat aan pro
vinciën, gemeenten, waterschappen, veen-
schappen en aan polders.
In overeenstemming met de bestaande Pen
sioenwetten voor de gemeente-ambtenaren is
bedoeld maximum aangenomen, naast de volle
premie voor het weduwenpensioen, 3 pet. voor
liet eigen pensioen. Mocht tot verhaal worden
overgegaan, dan zal in den algemeenen maat
regel van bestuur uiteraard rekening zijn te
houden met de voor eigen pensioen reeds be
taalde premies in den vorm van afloopende
bijdragen.
De tekst van het vervallen ont werp is overi
gens geheel ongewijzigd overgenomen, behoudens
eene verruiming der redactie van een der over-
gangscbepalingen, artikel 143, in verband met
de door verschillende omstandigheden vertraag
de inwerkingtreding der wet.
Politie, justitie en pers.
In de vergadering van den Ned. Journalisten
kring te Rotterdam heeft de heer Scholten in
geleid de kwestie van de verhouding tusschen
politie, justitie en Pers. Het bestuur heeft zijn
conclusie neergelegd in een motie waarin ken
nis genomen hebbende van een ingekomen mis
sive van den Minister van Justitie betreffende
de mogelijkheid van een regeling van het con
tact tusschen justitieele en politioneele autori
teiten eenerzijds en de vertegenwoordigers der
Pers anderzijds, constateerend dat ook naar het
oordeel van den Minister aan de practische
doo.voering van dit denkbeeld groote bezwaren
verbonden zijn, men zich nochtans bereid ver
klaard over de mogelijkheid er van te onder
handelen mits bij zulk een regeling dePers
haar onafhankelijkheid behoude en het bestuur
uitnoodigde op dien grondslag met den Minister
van Justitie overleg te plegen en het resultaat
daarvan nader aan de algemeene ledenvergade
ring ter goedkeuring voor tc leggen.
De discussie heeft zoo'n omvang genomen, dat
de verdere gedachtenwisseling tot een nadere
vergadering is verdaagd.
Het Duitsch-Nederlandscli handelsscheidsgereclil.
Het vorig jaar werd tusschen de vereenigingen
van Handelskamers van het Neder-Rijnsche,
Westfaalsche en Zuid-Westfaalscheindustrie
gebied en de Nederlandsche Kamer van Koop
handel voor Duitschland 'n scheidsgerecht opge
richt, dat zich niet slechts in Duitschland doch
ook in Holland in een stijgende belangstelling
mag verheugen,. In vele gevallen heeft het
goede diensten bewezen. Daarom beveelt de
Handelskamer te Dusseldorp aan, twistpunten
met Hollandsche afnemers en leveranciers over
het scheidsgerecht te behandelen en maakt erop
attent, direct bij het afsluiten van een contract
een clausule op te nemen dat verschilpunten wel
ke over de uitvoering of uitlegging van een con
tract ontstaan, door het scheidsgerecht bijge
legd zullen worden. Na de tot dusver opgedane
ervaring zijn moeilijkheden daardoor ontstaan,
dat de behandeling van geschilpunten niet in
het contract was voorzien.
(Tel.)
Wormerveer.
Het gemeentebestuur van Wormerveer is
gedagvaard om a.s. Dinsdag voor de rechtbank
te Haarlem te verschijnen in verband met de
faillissementsaanvrage door het bureau Modder-
man-Kuhn namens crediteuren gedaan.
Wormerveer is de tweede gemeente, die aldus
lastig wordt gevallen maar het zal ook daar
wel, evenals te Emmen, met regeeringshulp
afloopen, zij het dan onder zekere voorwaar
den.
De Zweedsche gezant.
De Zweedsche gezant in Den Haag, de heer
C. J. Westman, is op eigen verzoek van zijn
post ontheven als gezant te Den Haag en is
ter beschikking gesteld.
Nijverheidsraad.
In de laaLst gehouden vergadering van den
Nijverheidsraad heeft in tegenwoordigheid van
dén chef van de al'deeling Handel van hef De
partementvan Landbouw, Nijverheid en Handel
eene uitvoerige gedachtenwisseling plaats ge
vonden over den werkkring der Kamers van
Koophandel en Fabrieken in verband met hare
geldmiddelen. De Raad kwam hierbij tot de
conclusie, dat de nieuwe lichamen in elk geval
dienden te zorgen, dat het bedrag der voor de
uitoefening harer taak benoodigde kosten in
geen geval zouden overschrijden de opbrengsL
der inkomsten, die bij de tegenwoordige regeling
te hunner beschikking worden gesteld. Alvorens
een oordeel over den werkkring zelf uit te spre
ken, meende de Raad dat de Kamers eerst in
de gelegenheid moesten worden gesteld,te toonen
hoe zij hare taak opvatten.
De Raad heeft verder aangenomen eene dooi
den Franschen handels-attaché te 's-Graven-
hage, namens verschillende Fransche autori
teiten te Lyon aan zijnen voorzitter gedane
uitnoodiging om met een delegatie uit den
Nijverheidsraad als gasten dier autoriteiten
een bezoek te brengen aan de eerstdaags te
harer stede te houden jaarbeurs. Van die de
legatie zullen derhalve de voorzitter, de heer
dr. F. C. Postuma, de heeren Jan Verheyen,
Ir. W. tl. van Leeuwen en mr. A. N. Molenaar
deel uitmaken.
Ten slotte besloot de Raad zich le wenden
tot den Minister van Financiën, met het ver
zoek, om te bevorderen, dat. de aanslagbiljet
ten voor de belastingen eerder dan thans het
geval is, aan de belastingplichtigen worden
uitgereikt. Hierdoor toch zouden de werkne
mers de betaling hunner belastingen over een
grooter tijdperk kunnen verdelen en zou, naai
de Raad meende, in vele gevallen worden voor
komen, dat door den fiscus onder den werkgever
beslag op het loon zijnr arbeiders behoefde te
worden gelegd.Ook zou den minister er opworden
gewezen, dat bij de industrie de indruk is ge
vestigd, daL sommige ontvangers van de directe
belastingen een te spoedig gebruik maken van
deze bevoegdheid, die de werkgevers weer nood
zaken bijzondere administratieve maatregelen
te nemen.
Tweede Kamer.
Aan de Memorie van Antwoord op het Xe
hoofdstuk landbouw nijverheid en handel is het
volgende ontleend
De aandacht van den minister blijft in hooge
mate gevestigd op de moeilijkheden, die de Ne
derlandsche nijverheid (in de meest uitgestrek
ter) zin van het woord) ondervindt van den in
voer van producten, die ten gevolge van de lage
valuta, in het bijzonder in Duitschland, én door
den belangrijk Jageren loonstandaard in vele
landen, hier veel goedkooper geleverd worden
■dan de productieprijs hier te lande is.
Opgemerkt moge worden, dat zeer ernstige
misstanden, die zich tijdens de samenstelling van
het Voorloopig Verslag, in het bijzonder ten op
zichte van den Middenstand langs onze Oostelijke
grenzen voordeden, thans, hoofdzakelijk als ge
volg van de in Duitschland genomen maatrege
len, voor een goed deel verdwenen zijn.
Verwijzende naar het rapport van de sub-com
missie uit de commissie voor de Economische
Politiek, merkt de minister op, dat deze commis
sie thans als uitvloeisel van dat rapport, de noo-
dige voorstellen heeft gedaan, aan welke de re
geering haar volle aandacht wijdt, alvorens de
beslissing genomen wordt over de vraag, of en
zoo ja, welke maatregelen thans genomen kunnen
worden.
Voorts kan de minister mededeelen dat de
mededeeling van eenige leden, die vernomen
hadden, dat de taak der werkloosheidbestrijding
van het departement van Arbeid naar dat van
Handel zou worden overgebracht, onjuist is.
Gelijk reeds bekend is, ligt het in de bedoeling
nog in dit zittingsjaar te komen met een wets
voorstel, houdende intrekking van alle daarvoor
vatbare crisiswettenwaaronder ook de Distribu-
tiewet 1916 zal behooren.
Dat zulks niet eerder is geschied, vindt zijn
grond voornamelijk in het feit, dat de internatio
nale verhoudingen nog van dien aard waren, dat
de regeering zich niet verantwoord achtte over
te gaan tot intrekking van wetten, wier toepas
sing we Uicht in meerdere of mindere mate weder
noodzakelijk zou kunnen worden.
De werkzaamheden vande N.U ,Mzijn inderdaad
nagenoeg geëindigd. Opheffing der N.U.M. is
echter nog niet mogelijk, omdat voor enkele
artikelen, waaronder goud, op bef oogenblik
geen vrije uitvoer kan worden toegestaan.
Indien de N.U.M. werd opgeheven, zou een
andere instelling moeten worden gecreëerd, ten
einde den uitvoer van die artikelen te kunnen
beletten of beperken.
Zitting van Vrijdag 24 Februari.
Bouwplan „V r e d e."
7. Voorstel van B. en W. tot het verleenen van
een crediet van 200.000.ten laste van het,
Grondbedrijf voor rioleering en straataanleg
van het aan de Woningstichting „Vrede" in erf
pacht uitgegeven bouwterrein gelegen buiten den
West Frankelandschen dijk.
De lieer D i n k e 1 a a r zegt, dat dit punt in
de soc. democr. fractie is besproken en mede
de geheele gestie van „Vrede." Deze zaak is
oorspronkelijk behandeld in een tijd dat er
geen bouwgrond disponibel was. Er is nu nog
groote woningnood. Toch is de toestand eenigs-
zins veranderd. De regeering heeft n.l. de wonin'g-
bouwvereenigingen aan banden gelegd. Nu eerst
komt „Vrede"; er moet rioleering worden ge
legd. Wij zijn met „Vrede" wel-is-waar al ver in
zee gegaan, doch wanneer het belang van de ge
meente zulks eischt, laten we dan al die zaken in
de commissies nog eens bespreken. Spr. wijst op
den nog beschikbaren grond in de Gorzen. Hij
vraagt of men verzekerd is, dat daar woningen
zullen worden gebouwd. Spr. gelooft zulks niet.
„Vrede" moet nu nog geheel opgezet worden. Er
zijn vele extra onkosten aan dit bouwplan ver
bonden. Vrede wordt gesticht ver buiten de
stad. Er zal meer politietoezicht komen en aan
leg van verlichting enz. zal wegens den verren
afstand ook zeer duur zijn. Weten we nu precies
hoe de toestand zich daar in dè buurt zal wijzi
gen hoe staat 't met de haven Een goed uit
breidingsplan is er niet. De gemeente kan den
grond veel duurder in erfpacht uitgeven, b.v. als
industriegrond. Is er, zoo vraagt spr., geen reden
om deze stukken nog eens naar de commissies
terug t.e zenden
Er kan dan overwogen worden of er in de
Gorzen woningen gebouwd kunnen worden in
plaats van op het aan „Vrede" aangewezen ter
rein.
Spr. gelooft, dat er wellicht bij „Vrede" be
zwaren zullen worden opgeworpen, maar mogen
dan de belangen der gemeente daaraan opge
offerd worden Spr. hoopt dat B. en W. hem een
bevredigend antwoord zullen geven.
Weth. Houtma n bevreemdt het van soc.
dem. zijde een aanval te bekomen. Er is juist door
het Gemeentebestuur groote spoed betracht.
Er is krachtig gewerkt om hier woningen ge
bouwd te krijgen en ook dit bouwplan tot een
goed einde te brengen.
Toen het plan „Vrede" in den Raad uitvoe
rig besproken is," heeft weth. het plan toe
gejuicht, omdat zulks in het belang was van de
volkshuisvesting en de gem. financiën.
Het Rijk heeft intusschen in zake woning-
bouwvereenigingen ingegrepen en den bouw stop
gezet, maar in zake het groote crediet (spr. meent
4 millioen) waarover Schiedam beschikt, nog
niet ingegrepen.
Wanneer de gemeente afstand doet van dit
bouwplan, zal het de vraag zijn of de regeering
bereid zal zijn het crediet voor een ander plan toe
te staan.
De grondkwestie is én in het college van
B. en W. én in de commissie van grondbedrijf
uitvoerig besproken. Het is, volgens weth., niet
noodig de zaak nog eens naar de commissies te
rug te zenden.
Op een tweetal punten wil spr.den heer Din-
kelaar wat uitvoerig antwoorden.
Weth. heeft in het begin de onderhandelingen
met de Furness meegemaakt.De Furness wensch-
te de woningen zoo dicht mogelijk bij haar werf.
Joen is als terrein aangewezen het st.uk grond
tusschen den Viaard. dijk en de boschwachterswo
ning. Dit terrein ligt een heel eind van de Wil-
lielminahaven af. De kop van de Wilhelmina-
haven is reeds voorzien van een steenglooiing,
die 2500 per strekkende M. heeft gekost. Het
eindpunt der haven is bepaald. Er is rond
om de haven een terrein open gelaten voor
industrie. De verkeersweg naar lieL haventerrein
is ook geprojecteerd.
Nu denkt de heer Dinkelaar, dat wij den grond
van „Vrede" duurder kunnen kwijtraken als
industrieterrein. Weth. wijst hem er op, dat aan
de Wilhelminahaven en aan de Maaszijde nog
uitgebreide terreinen beschikbaar zijn. Wat er
met het volkspark zal gebeuren ligt nog in ft
duister.
Als er een handelskade met spoorwegaanslui
ting komt, zal zulks groote kapitalen kosten.
Spr. heeft persoonlijk het inzicht, dat men
voor terreinen rechtstreeks aan de haven, met de
Maas in verbinding staande, flinke prijzen wil
geven, maar niet voor dieper landinwaarts
gelegen grond.
Wanneer we onze oogen laten gaan rondom dt
Keilen-, Lekhaven enz. met spoorwegemplace
menten, dan zien we ook daar menschen wonen
in de nabijheid Het is dus niet onlogisch ook
hier voor woningbouw t,é zorgen.
Schiedam heeft voor het grootste deel te zor
gen voor den bouw van arbeiderswoningen, vóór
het kleinste deel zal er voor luxe-bouw of midden
standwoningen dienen te worden gezorgd.
Nu zou de heer Dinkelaar tegen „Vrede" wil
len zeggen Dat plannetje (nabij de Wilhelmina
haven) laten we schieten de gronden in de Gor
zen wijzen we u aan.
Weth. betoogt, dat er in de Gorzen ook rio-
leeringswerken zouden moeten worden uitge
voerd, terwijl er niet veel bouwrijpe grond be
schikbaar is. We zullen daar ook tot 11.per
M2. komen, met den prijs van den grond id de
buurt van „Vrede" in de Gorzen zou deze iets
goedkooper kunnen zijn.
De gemeente heeft ook te letten op aanvragen
van tal van firma's die willen bouwen met pre
mie enz. Wij moeten verschot in de Gorzen heb
ben. Er is daar weinig grond beschikbaar. Als
men daar gaat bouwen zal de gemeente ook een
groot crediet noodig hebben.
Mede is in 't oog te houden, dat de gemeente,
wanneer het plan-Vrede niet doorgaat, in de
kosten zal komen van een groote schadevergoe
ding voor de twee architecten, die het plan heb
ben opgezet.
Er is geen bezwaar ter plaatse waar „Vrede"
gaat bouwen arbeiderswoningen neer te zetten.
Hoe het met de plannen in de buurt van Wilton
en het havencomplex zal loopen, dienaangaande
is niet in de toekomst te zien.
Er is een crediet van 120.000 gld. voor dit jaar
noodig.
Voor rioleeringswerk zal hiervan 60.000 be-
noodigd zijn. De groote van het straatoppervlak
staat nog niet vast.
Het plan zal wel worden volvoerd, maar met
rioleeren zal niet eerder worden begonnen dan
nadat zekerheid bestaat en spr. van den weth.
van den woningdienst een bevestiging heeft
ontvangen.
De berekening van gemeente is als volgt
200.000 voor houwrijpen grond k 6%
12.000 aan rente. Aan erfpacht komt in 24.000
zoodat er een voordeelige post van 12.000 voor
Grondbedrijf uit voortvloeit. Dit is een indirect
voordeel voor de gemeente.
Politietoezicht en verdere onkosten door den
heer Dinkelaar bedoeld zou men in de Gorzen
ook krijgen.
Met dit plan hangt ook het verkrijgen van een
behoorlijken weg naar den Vlaardingerdijk sa
men. Het verlengde van de Burgem. Knappert-
laan zal de groote verkeersweg worden. We kun
nen niet precies zeggen hoe alles in de toekomst
zich zal ontwikkelen. Dat is een kwestie van
inzicht. De gemeente zal door het plan-Vrede te
helpen verwezenlijken van een behoorlijke rente
verzekerd zijn.
De contractueele bezwaren zullen door weth.
v. Velzen worden besproken.
Weth. van Velzen zegt, dat het hem ge
noegen doet, dat deze voorstellen in de soc. dem.
fractie zijn behandeld. Hoe beter ze behandeld
worden hoe liever. Maar daarmee is niet gezegd,
dat de andere fracties deze voorstellen zoo maar
hebben geslikt. In de andere fracties is ook alles
behoorlijk onder het oog gezien.
Weth. vraagt of er wel zoo veel veranderd is,
dat de Raad op het besluit inzake „Vrede" zou
moeten terugkomen De heer Dinkelaar heeft
gezegd, dat het eerste besluit genomen is in
dagen, dat men wel op iedere plaats een woning
zou willen bouwen. Nog steeds is die toestand
niet gewijzigd. Er is nog een belangrijk tekort
aan woningen. De veranderde omstandigheden
zouden zijn te vinden in de woningpolitiek. Die
verandering gaat echteruit van het Rijk. Het zou
heel moeilijk zijn om aan „Vrede" anderen grond
aan te wijzen wegens verandering in de woning-
politiek in Den Haag. Spr. gelooft niet, dat men
hem voor een toestand wil stellen om de contrac
ten te verbreken. In eer en geweten zou hij zich
daartoe niet Ieenen, tenzij de gemeente een al Ie
gevaarlijken sprong ging doen
Dan wijst Weth. er op hoe moeilijk het is om
inzake „Vrede" contracten samen te stellen,
waarbij geen lasten op de gemeente worden ge
legd. Met „Vrede" wil weth. stap voor stap ver
der gaan en voor goede contracten zorgdragen.
Nu en dan heeft spr. juist met het oog op de
verkrijging van goede contracten de zaak wel
eens schuin laten staan of laten spannen.
Vóór alles moet een regeling worden uitge
werkt. Wij zijn nu al zoo ver, dat een brief van
„Vrede" is ingekomen, ter begeleiding van het
bestek en aankondiging der aanbesteding van de
eerste 100 woningen. Komen de contractanten
hun verplichtingen niet na dan eerst kan er over
ontbinding van het contract worden gesproken.
Dezelfde architecten van „Vrede" gaan in
Delft „Nieuw Vreewijk" bouwen en hun werk
vindt óveral veel waardeering.
Alsnu beantwoordt weth. de vraagHeeft
het uitstel van het plan-,, Vrede" aan de gemeente
nadeel bezorgd Weth. moet die vraag ontken
nend beantwoorden.
In het tijdstip van aanneming en nu zijn de
bouwkosten belangrijk gedaald. Destijds bere
kende men de bouwkosten op 4 millioen, nu
1.200.000 minder. Het uitstel behoeft den Raad
niet te berouwen.
Verder wijst weth. op het feit, dat in de Gor
zen slechts een 200 300 woningen zouden kun
nen worden gebouwd. De grond lag in de Gorzen
reeds beschikbaar, toen de Raad den grond aan
„Vrede" aanwees. Wij kunnen den grond in de
Gorzen dus niet aan „Vrede" aanbieden, want
men zou daar te recht opmerken dat wisten we
al.
Wij weten niet wat de toekomst inhoudt, maar
we moeten toch niet het ho.ofd in het zand ste
ken. Wij zijn een heel eind vooruit door het voor
deel der veranderde tijdsomstandigheden. Steekt
de regeering een spaak in het wiel, dan kan weth.
er niets aan doen De regeering drage dan de ver
antwoordelijkheid.
Voorts sluit weth zich aan bij het gesprokene
door den heer Houtman. De plannen nog eens in
de commissies te bedijken vindt weth. niet noo-
