SunlightZeep
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Maandag 22 Mei 1922.
No. 13343.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlands^ Nieuws.
DE CONFERENTIE TE GENUA.
De meeste delegaties zijn reeds uit Genua ver
trokken, zoodat de stad weldra weer haar gewoon
aanzien zal hebben.
Lloyd George is gister te Londen aangekomen
en met groot enthousiasme door regeering en
volk ontvangen.
De Nederlandsche delegatie blijft nog eenige
dagen in Genua, om met de Italiaansche over
de voorbereidingen tot de Haagsche Conferentie
te overleggen.
Critiek op de conferentie.
Bij zijn vertrek uit Genua zeide minister Jas-
par aan den vertegenwoordiger van de „Soir"
aldaar
De conferentie heeft niet de resultaten op
geleverd, welke men er van verwacht had.
Toch moet uit wat gebeurd is geconstateerd
worden, dat alles wat zich in de jongste zes
weken te Genua heeft afgespeeld, bij de meeste
gedelegeerden den indruk wekte, door de goede
idee van algemeenen vrede te zijn ingegeven, en
dat is reeds een eerste resultaat. De krachtsin
spanning, door de verschillende mogendheden
gedaan, om de sovjetregeering te brengen tot
een betere opvatting der voorwaarden, waarin de
vredesgedachte definitief moet triomfeeren, werd
belemmerd juist door degenen, die de hulp van
Europa hadden ingeroepen.
Dat blijft een verbazingwekkend feit voor
al degenen, die de gebeurtenissen willen beoor-
deelen.
Door het tractaat van Rapallo, door hun on
beschaamd memorandum van 11 Mei en hun
kinderachtige propaganda hebben de sovjets de
ernstige belemmeringen gesteld voor de werkelij
ke pacifióatie zooals die verlangd wordt door de
volkeren die begrepen hebben, dat arbeid en
eerlijkheid samen gaan.
Eerbiediging der overeenkomsten en het te
ruggeven van de privé-eigendommen, zoo be
sloot Jaspar, blijven voor België twee conditiones
sine qua non.
Als de Sovjet-regeering te Den Haag in dit
verband geen grondige wijziging brengt in haar
houding, te Genua getoond, dan vrees ik, dat
men in plaats van vooruit te gaan, in onvrucht
bare gedachtewisseling zal blijven hangen.
Er is natuurlijk geen enkele Europeesche
mogendheid, die zooiets wenscht, doch alleen
de Russen kunnen er voor zorgen, dat het anders
gebeure.
De correspondent der „Voss. Ztg." heeft
voor zijn vertrek nog de gelegenheid gehad rijks
kanselier dr. Wirth te kunnen spreken.
Op de vraag wat hij dacht van de a.s. Haag
sche conferentie, antwoordde dr. Wirth Officieel
zijn wij bij deze conferentie niet betrokken. Wij
zullen echter, in het belang van Europa, zooveel
wij kunnen medewerken om Rusland te doen her
opbouwen. Wij willen in denzelfden geest, als
wij te Genua gehandeld hebben, ook in de toe
komst handelen. Wij willen ook raad geven
waar zulks noodig is. Genua heeft bewezen, dat
zulks wordt aanvaard.
Op de vraag, wat zijn meening was over de
resultaten van Genua, antwoordde de rijks
kanselier, dat de arbeid van Genua zal gecom
pleteerd moeten Worden. Te Genua zijn belang
rijke theoretische leiddraden ontworpen welke in
economisch opzicht moeten worden gecomple
teerd.
Op een verdere vraag van den correspon
dent omtrent de te volgen Duitsche politiek
van Genua gaf dr. Wirth ten antwoord Wij
Willen dezelfde tot nog toe gevolgde politiek
blijven volgen. Wij wenschen alles te doen
wat mogelijk is, opdat de nadeelige gevolgen
van den oorlog zoo spoedig mogelijk zullen wor
den weggenomen.
De Amerikaansche pers zegt in haar com
mentaar over de conferentie van Genua dat
het resultaat wel voldoening, maar toch ook eeni
ge ongerustheid brengt. De meesten hadden
minstens van de conferentie gehoopt, dat zij de
hartstochten zou hebben bedaard, en dat er
internationale overeenkomsten zouden zijn ge
sloten door samenwerking van de oorlogvoeren
den en de neutralen.
Maar de politieke strijd te Genua heeft duide
lijk doen uitkomen, dat de hartstochten nog
niet bedwongen zijn en dat Europa nog voor
gevaarlijker conflicten kan komen te staan.
Een van de resultaten op de conferentie be
reikt, is de tijdelijke wapenstilstand, tusschen
de staten gesloten. Het moet gezegd worden,
dat Lloyd George hiermede op den oorlogs
geest een tastbaar succes heeft behaald en
dat de conferentie dus geenszins overbodig was.
De buiten de politiek staanden zijn ver
baasd en verrast, dat zulk een wapenstilstand
nog noodig bleek te zijn. Zij dachten, dat de
Vrede er nu feitelijk al was, en dat die vrede
voor langen tijd was bevestigd. Nu wordt
hun gezegd, dat Europa voor eenige maan
den voor nieuwe oorlogsconflicten is bewaard
gebleven. Deze verzekering geeft hun minder
Voldoening dan angst voor de toekomst. Zij
Vreezen. de geheime en niet te controleeren krach
ten, welke, dit beseffen ze nu, aan het werk zijn.
Het Duitsch-Russische verbond ziet hij in
dit verband eveneens met wantrouwen. Ook
de Fransche dreigementen voor een invasie
van Duitschland, welke dagelijks in de Fran
sche pers worden herhaald, kunnen wellicht de
aanleiding zijn tot een nieuwe oorlogsramp
in de toekomst. De voortdurende twist tusschen
Frankrijk en Engeland en de meeningsverschil-
len die door ontroerende vriendschapsbetuigin
gen niet uit den weg kunnen worden geruimd,
vindt men eveneens een kwaad teeken.
Enkele bladen zijn van meening dat men
sovjet Rusland geen goede kans heeft gegeven,
dat wordt niet gezegd uit sympathie voor de
bolsjewisten, maar omdat men het gunstiger
had geoordeeld, als er een politieke overeenkomst
tot stand was gekomen, die de communistische
partij in Rusland tot verdeeldheid zou hebben
gebracht.
De a.s. Haagsche conferentie
en Amerika.
Uit Washington wordt aan de Temps" ge
seind, dat Hughes aan den Amerikaanschen ge
zant te Rome, Child, een nieuwe mededeeling
heeft doen toekomen, om de instructies te pre
ciseeren, die door het staatsdepartement zijn
gegeven ten aanzien van de Europeesche kwes
tie en de conferentie van Den Haag.
De volledige tekst is nog niet bekend, doch
in het telegram wordt als zeker gezegd, dat
Amerika overtuigd is, dat geen enkele lee
ning moet worden toegestaan aan Rusland en
dat ook geen officieele erkenning moet worden
toegestaan aan de sovjets, zoo lang zij geen orde
in hun eigen huis hebben gesteld.
Trouwens Hughes heeft in zijn rede in het
congres van de Amerikaansche kamers van
koophandel de gelegenheid waargenomen, om
zich opnieuw over deze kwestie uit te spre
ken. Het congres van de kamers van koophan
del was gunstig gezind jegens de deelneming
van Amerika in het werk van de herstel com
missie en het zenden van een officieele dele
gatie naar Den Haag, maar Hughes verklaarde,
dat bij den huidigen toestand goede trouw en
loyauteit moesten voorzitten bij de regeling
van de heerschende moeilijkheden en hij beeft
geinsisteerd op het feit, dat de essentieele grond
slagen voor de internationale betrekkingen moe
ten worden gezocht in de erkenning der ver
plichtingen, diede landen op zich hebben genomen
in overeenstemming met de bestaande wetten,in
de onschendbaarheid der overeenkomsten en in
de middelen, die worden aangewend, om die
contracten uit te voeren. Er zijn internationale
verplichtingen, die de naties moeten in acht
nemen, op straffe van zich af te zonderen van
het consortium der mogendheden.
een voorloopig accoord was getroffen tusschen
beide partijen betreffende de richtlijn voor de
buitenlandsche politiek en de financiën.
Als minister-president, treedt op Protopapa-
dakis. Goenaris is minister van justitie, Bal-
tazzi van buitenlandsche zaken, Thastikis van
oorlog, Stratos van binnenlandsche zaken. De
andere portefeuilles zijn verdeeld tusschen de
aanhangers van Goenaris en die van Stratos,
met dien verstande, dat de meerderheid aan
Goenaris is gegeven.
BULGARIJE.
Uit Parijs wordt bericht d.d. 20 Mei. Een
telegram uit Weenen aan de „Chicago Tribune"
meldt, dat volgens in diplomatieke kringen ont
vangen berichten inBulgarije een communistische
revolutie is uitgebroken. Koning Boris en de
leden der regeering zouden naar Varna zijn ge
vlucht en de roode vlag zou wapperen boven
Soda. De straatgevechten duren voort. Bijzonder
heden ontbreken nog.
De Bulgaarsche legatie te Parijs sprak
echter opde meest categorische wijze het tenden
tieuze bericht omtrent een communistische re
volutie in Bulgarije tegen.
ALLERLEI.
Uit München d.d. 20 Mei In den afgeloopen
nacht hebben in het ministerie van arbeid onder
handelingen plaats gehad tusschen de bij de
staking in de metaal industrie betrokken partij
en.
Wij vernemen, dat als gevolg van deze be
sprekingen. de opheffing der staking, die thans
dertien weken duurt, binnen 48 uur verwacht
kan worden.
Heden zal een officieel communiqué worden
verstrekt.
Op drie goederenstations van Hamburg
en op drie plaatsen in de omstreken van Hamburg
zijn de arbeiders in staking gegaan.
Uit Weenen d.d. 19 Mei. Schober zal
na zijn aftreden als minister-president, gezant
te Londen worden.
De Engelsche admiraal Dechair, president
der intergeallieerde vlootcommissie, die tot taak
had om na te gaan, of de Fransche marine wel
werk maakte van de vernietiging van de schepen
der vroegere vijanden, welke vaartuigen na den
wapenstilstand aan ieder der geallieerde landen
waren uitgeleverd, heeft geconstateerd, dat alle
vlooteenheden, die aan Frankrijk waren over
gedragen, volledig zijn vernietigd.
Binnenland.
IERLAND.
Uit Londen verluidt d.d. 21 Mei. Uit Du-f
blin wordt geseind, dat de stad gisteravond met
verlichting Vernam, dat de leider van den Ier-;
schen staat, Griffith, en die van de Iersché Pe p-U -
blikeinsche partij, De Valera, tot een overeen
komst waren gekomen en terwijl het blijde be
richt bekend Werd gemaakt, verkeerde Ulster
in opwinding ten gevolge van de onlusten en
raids.
De overeenkomst die op plechtige Wijze in
den Dail Eireann werd aangekondigd, voorziet
in de Verkiezingen in Juni, gevolgd door de
vorming van een coalitie-regeering.
Ze bevat de volgende punten:
1. er zal een coalitie-bloc Van béide partijen
in den Dail Eireann worden gevórmd,1
2. Dit bloc zal bestaan uit officieele Sinn
Fein-candidaten en het aantal Van elke partij
zal uit evenveel vertegenwoordigers bestaan,
als zij op het oogenblik in den Dail Eireann
bezitten.
2. Buiten dit bloc staat het een ieder vrij,
aan de verkiezing deel te nemen.
4. In districten, waar geen verkiezing noodig
zal zijn, omdat er maar één candidaat is, zal
de huidige vertegenwoordiger den zetel in den
Dail Eireann innemen.
5. Na de verkiezingen zal de coalitie-regee
ring bestaan uit een premier, eén minister van
verdediging en nog 9 andere ministers, waar
van 5 uit de meerderheid en 4 i it de minderheid
zullen worden gekozen.
6. Indien de coalitie-regeering het noodig
mocht vinden, het parlement te ontbinden zal
een algemeene verkiezing plaats hebben.
In Ulster hadden intusscheh hevige onlusten
plaats. Bruggen werden opgeblazen en drie
kasteelen, onder welke die van Lord O'Neill,
den vader van den president Van het Ulster-
parlement, werden door brand verwoest. Lord
O'Neill, die 82 jaar oud is, en niet meer in staat
te loopen, werd uit zijn kasteel gedragen, on
der toezicht van de aanvallers.
Te Belfast zijn sinds Zaterdagmorgen in het
geheel 10 personen gedood. Daarmee is het aantal
slachtoffers binnen een week gestegen tot 32.
GRIEKENLAND.
De ministercrisis is geëindigd met de vorming
van een coalitie-kabinet, waarin de aanhangers
van Goenaris en vanStratos zijn vereenigd nadat
De Kamerverkiezingen.
De Plattelandpartij (partij Teenstra) heeft de
volgende candidaten gesteld 1. E. M. Teenstra,
lid der Tweede Kamer, 's-Gravenhage 2. C. Ha
ringhuizen, burgemeester Van Wieringerwaard
3. P. Teunissen,redacteur voor land- en tuinbouw
Van het Nieuws van den Dag, Amsterdam 4.
R. Schuiling Thz., landbouwer te Hallum, gem.
Ferwerderadeel 5. P. Dijkhuis, landbouwer te
Groningen 6. P. H. Burgers, landbouw-ingenieur
directeur van het landgoed Johannahoeve, te
Oosterbeekbij Arnhem; 7. Mevr. G. Schep-Wagens-
veld, te Papekop bij Oudewater 8. J. Zijp Hz.,
landbouwer te Twisk 9. W. Balk, tuinbouwkun
dige te Alkmaar10. K. Homan, directeur
Coöp. Zuivelfabriek te Harkstede gem. Slodde
ren.
De candidatenlijst van de Hervormde Gere
formeerde Staatspartij is gewijzigd en thans
als volgt vastgesteld
1, T. A. Hagen, Amsterdam 2. ds. A. C. G.
den LIertog, Rotterdam 3. A. W. de Leeuw, Ha-
gestein, 4. L. J. C. Spoorman, 's-Gravenhage
5. ds. J. M. Weldendorp, Groningen 6. G.
Nieuwenhuyzen, 's-Gravenhage7. A. J. te
Lee, Delfstrahuizen, en 8 B. Renooy, 's-Graven
hage.
De namen van ds. P. J. Roscam Abbing, ds.
T. Stigter en ds. Id. E. Gravemeyer zijn op hun
verzoek van de aanvankelijke candidatenlijst
afgevoerd.
Door het zich terugtrekken van den heer K
Kruithof is de antirev candidatenlijst II voor
Zwolle, Arnhem, Nijmegen, 's-Hertogenboscb,
Maastricht, aangevuld met als no. 8 den heer
J. Hollander te 's-Gravenhage, en lijst V. Rot
terdam,'s-Gravenhage, Haarlem op no. 10 met
den heer H. Golijn te Leersum.
(Stand.)
De Nationale Bond voor Bezuiniging heeftin
den kieskring Groningen candidaat gesteld 1dr.
C. H. A. van der Mijle te Heeze 2. W. J. Stein-
bach te Laren 3. J. F.Vos te Groningen; 4. G. J.
P. A. Thomson te Vucht 5. Th. Tjeerde te
Workum 6. jhr. F. S. Op ten Noord te Ede 7.
W. Dooren te Dordrecht8. J. van Foor te
Vlaardingen 9. JL. van der Harst te Vlissingen
Het verbond voor Premievrij Staatspensioen
heeft besloten een eigen candidatenlijst in te
dienen.
De lijst bevat de volgende namen 1. G. B. Van
der Werf, 2, P. L. Hissink, 3. J. II. van den Heu
vel, allen te Amsterdam.
Het comité ter verkiezing van liberale kamerle-
3051 21
den heeft zijn lijst als volgt herzien; 1mr. S. van
Houten 2. mej. mr. E. C. van Dorp 3. mr. G. C.
Dutilh, 4. mr. R. A. Fockema 5. A. H. baron
van Hardebroek van Ammerstol 6. jhr. J. O.
de Jong van Beek en Donk, 7. W. J. Kaptijn, 8.
D. van Lookeren Campagne, 9. J. D. Viruly.
Algem. Ned. Vrouwen-organisatie heeft candi
daat gesteld de dames Nine Minnema te Zand-
voort C. B. MinderhoudteRotterdam ;A.Schwier-
Rutters te Amsterdam en Tine Roozendaal te
Wormerveer.
Opheffing rijksschippersbeurzen.
De „Dordr.Ct." meldt, dat met 1 Juli a.s.
alle rijksschippersbeurzen worden opgeheven.
Mr. Rink.
Naar verluidt bestaat in Vrijzinnige kringen
in Zeel nd het voornemen de verkiezing van mr.
Rink tot lid van de Eerste Kamer te bevorderen.
Verlaging.
B. en W. van Groningen zijn voornemens
bij den Raad een voorstel in te dienen om den
hoofdelijken omslag met 10 te verlagen.
De Scheveningsche haven.
Door de Haven-commissie uit de reederij en
handel en het Haven-comité uit de vakver-
eenigingen te Scheveningen is een telegram naar
de Koningin gezonden, waarin teleurstelling
wordt uitgesproken over het door de Eerste
Kamer verwerpen van het Ontwerp tot Ver
betering der Buitenhaven en waarin de hoop
wordt uitgesproken, dat het mogelijk zal zijn
om het ontwerp bij de nieuwe samenstelling
der Kamers opnieuw aan de orde te stellen.
Vraelitverlaging naar het buitenland.
Ten einde tegemoet te komen aan de klachtën
over te hooge vrachten voor den export van viscb
naar het buitenland hebben de Nederlandsche
spoorwegen de vrachtprijzen naar de grensover
gangen aanmerkelijk verlaagd. Werd de extra
heffing' ad 25 pet. waarmede de oorspronkelijke
vrachtprijzen indertijd werden verhoogd, vpn
1 Mei af, voor zendingen ijl- en vrachtgoed viscb
naar het buitenland weder ingetrokken, boven
dien zijn die gereduceerde vrachten van 15 Mei.j.l
af bijwijze.van pioef voor den tijd van drie maan
den nogmaals met 20 pet. verlaagd.
Dergelijke tariefvei laging geldt eveneens
voor vrachtgoed en zendingen naar Amsterdam,
Rotterdam, Hoek van Holland, die voor uit
voer over zee bestemd zijn, wat blijken moet uit
den vrachtbiref.
Rijkscommissie Nederlandseh woordenboek.
Bij Kon. besluit is met ingang van 1 Juli
lo. ingesteld een Rijkscommissie van Bijstand
voor het woordenboek der Nederlandsche taal
2o. aan de commissie de bevoegdheid ver
leend zich uit het buitenland adviseerende leden
te assumeeren
3o. zijn benoemd
a. tot lid en voorzitter prof. dr. A. Kluyver,
hoogléeraar aan de Rijksuniversiteit teGroningen
b. tot leden mr. H. G. Dresselhuys, lid van
de Tweede Kamer der Staten-Generaal mr. M.
I. Duparc, administrateur, chef der afdeelingen
kunsten en wetenschappen van het departement
van onderwijs, kunsten en wetenschappen
mr. J. P. Fockema Andreae, burgemeester van
Utrecht; dr. W. J. Leyds, oud-staatssecretaris
en -gezant der Zuid-Afrikaansche republiek
dr. W. H. Nolens lid van de Tweede Kamer der
Staten-Generaal mr. J. Schokking, lid van de
Tweede Kamer der Staten-Generaal
c. tot lid-secretaris mr. J. A. G. Verspyck
Mijnssen, secretaris bij het Algemeen Rijksar
chief te 's-Gravenhage
4o. zijn benoemd tot redacteur van het Woor
denboek der Nederlandsche taal bij de Rijkscom
missie tran-Bijstand voor het Woordenboek der
Nederlandsche taal dr. A. Beeks, dr. G. J.
Boekenoogen, dr. J. Heinsius, dr. J. A. N. Knut
tel en dr. R. van der Meulen, allen te leiden.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
...£n bestel dan ook ons gewone quanhjm zeep
TTlaart moetSunlightZeepzgr». Pe boeken vijzen
uikdatdre't meest economisch int gebruik is!
mp aar die r meesr economisch in t gebruik is.'
Dfc Lcver'jZcepniijVlaQrdingcn
