Stads- J-» Gewestelijk Nieuw*»
Gemengd Nieuws.
burggraaf Tosjitada Majeda, verkeersmiddelen;
graaf Enkitsji Oki, spoorwegen.
DE GRUWELEN IN KLEIN-AZIE.
De oecumeensche patriarch Meletios heeft 10
Juni een telegram uit Constantinopel naar Lon
den gezonden, waarin van nieuwe moorden op
christen-kinderen en vrouwen in Pontus gewag
gemaakt wordt.
ALLERLEI.
Naar het „Hamburger Tageblatt" meldt
hebben de communisten in het Midden-Duitsche
mijndistrict een nieuwe beweging voorbereid.
Communistische propagandisten bereizen geheel
Midden-Duitschland en verspreiden het gerucht,
dat de ondernemers een nieuwe loonsverlaging
willen doorzetten. Hiertegenover stelt het com
munistisch partijbestuur de leus van onmid
dellijke loonsverhooging.
De nieuwe Zwitsersche gezant te Berlijn,
dr. Gaston Carlin, die tot voor kort zijn regee
ring in Den Haag vertegenwoordigde, is, op een
wandeling in de Siegesallee aan een beroerte
overleden.
In de Duitsche textiel-industrie dreigt een
massa-uitsluiting. De oorzaak van het conflict
is de eisch der werkgevers om de werkweek te
verlengen van 46 tot 48 uur.
Te Calcutta is staking uitgebroken onder
de Indische zeelieden tengevolge van een loons-
geschil. Zij omvat tienduizend man De toestand
in de bootwerkers- en koelie-staking is onveran
derd.
III a Ti f5 n 5 n 4
Onze herstelde e. nheid.
Men schrijft aan „De Tijd"
In de kringen van de Nieuwe Katholieke Partij
geeft r en de hoop niet op, dat ondanks het sta
ken van de verkiezingsactie de gunstige invloed,
dien de partij tot dusver reeds mocht uitoefenen
op de algemeene katholieke politiek zal voortdu
ren, daar uit een mondelinge uitlating van de
kerkelijke overheid zou gebleken zijn, dat tegen
een voortbestaan van de organisatie als zoodanig
geen bezwaar wordt gekoesterd, mits de eenheid
blijvc bewaard. In de ontwikkeling van de naaste
gebeurttlijkhedcn zou dit van ontzaglijke be-
tecksnis kunnen worden.
Bezien in dit licht, moet een bijzondere be-
teeki nis worden toegekend aan den volgenden
blief, dien n gr. Van de Wetering aan den
voorzitter van de nieuwe Katholieke Partij heeft
gericht
Aarts! usdonr-
Utrecht, 12 Juni 1922.
Den Weledelgeb. Heer F. W. Swane,
Voorzitter van de Nieuwe
Katholieke Partij,
Utrecht.
Naur aanleiding van uw klacht over sommige
oomi. •cnlarc-n in de Katholieke pers, betreffende
mijn verklaring op den Tweeden Nederlanschen
Katholiekendag, geef ik u de verzekering, dat
ik niet bedoeld heb te zeggen, dat een eerlijke
bedoeling niet voorzat bij de oprichting van de
N.K.P. en ik dan ook verwacht, dat verdere
commentaren,als de dooru gewraakte,achterwege
zullen blijven.
Het is mijn vaste overtuiging, dat uw plaats
is en blijft in de beproefde organisatie, die alle
katholieke kiezers behoort te omvatten. Deze
zou schade lijden door het uittreden van u en
van hen, die met u gelijkgezind zijn de veel
zijdigheid van de partij zou er door verminderen
uw kijk op de behartiging van het algemeen
belang heeft evenveel recht om daar beoordeeld
te worden als die van anderen door uitwisse
ling van denkbeelden moet de juiste weg ge
vonden worden, die te volgen is.
Het is mijn uitdrukkelijke wensch, dat het
beleid zoodanig is, dat met de rechtmatige be
langen van alle groepen van de bevolking re
kening gehouden wordt. Elk streven om waar
borg te geven, dat in die richting gewerkt wordt,
heelt mijn vollen steun.
In het vertrouwen, dat gij aan het verlangen
naar eenheid van uw aartsbisschop zult voldoen,
blijf ik.
Met ware hoogachting,
Uw dienaar in Chr.
H. van dé Wetering,
Aartsbisschop van Utrecht.
Dat deze brief niet slechts de meening van
den aartsbisschop weergaf maar de instemming
had van het Episcopaat, bleek uit het volgende
telegram, 12 dezer aan den heer Swane verzon
den uit Roermond, waar dien dag en den volgen
den de gezamenlijke R.K. bisschoppen van Ne
derland bij mgr. Schrijnen de reeds lang tevoren
aangekondigde gewone vergadering tot het af
doen van allerlei kerkelijke zaken hielden.
Weled. geb. Heer F. W. Swane,
Utrecht.
Het schrijven, door den aartsbisschop aan u
gericht, heeit de instemming van het Episcopaat.
Het Episcopaat blijft bij de verklaring van den
Katholiekendag, waarin ieder Katholiek duide
lijk zijn plicht ziet aangewezen.
Aartsbisschop.
Do inmiddels in het Haagsche Koffiehuis te
Utrecht vergaderde Nieuwe Katholieke Partij
bleef nog twijfel koesteren ten aanzien van de
beteekenis van de te Nijmegen afgelegde ver
klaring. Vrij eenstemmig was de vergadering
de meaning toegedaan, dat Katholieke intellectu-
eelen de eersten moeten zijm om het voorbeeld
te geven en te buigen vpor liet gezag, hoeveel
offers het ook in dit geval kosten mocht want
het gezag behoord iederen Katholiek heilig te
zijn. Maar men wilde dan ook een uitdrukkelijke
mededeeling over de bedoeling, welke bij de
Nijmeegsche verklaring had voorgezeten, daar
de meening van voor- en tegenstanders van de
N. K. P. was, dat bedoelde verklaring geen ge
bod of bevel gaf, doch slechts een wensch uit
drukte, aan welken groote groepen meenden
geen gevolg te moeten geven. Vandaar dat de
leider van de N.K.P. zich opnieuw tot hét Episco
paat wendde met het volgende telegram, van
welks beantwoording men de verdere partij
houding liet afhangen.
Utrecht, 13 Juni.
Aan het Doorluchtig Episcopaat,
Roermond.
De vergadering ziet in uw telegram geen dui
delijk antwoord op mijn vraag en verzoekt onder
danig, ter vermijding van misverstand in deze
ernstigi zaak, opheldering, of deze verkiezingsactie
moet Wordcln opgegeven of niet. Verzoeke eer
biedig nader draadbericht, ja of neen.
Swane.
Op deze telegrafische vraag kwam nog
denzelfden dag het volgend antwoord in
Roermond, 13 Juni.
Weledelgestr. Heer Swane, Utrecht.
In onze verklaring en in elegram ligt duide
lijk ja. O
J J
Aartsbisschop.
Daarna werd een communiqué opgesteld,
waarin werd medegedeeld, dat de N.K.P. met
algemeene stemmen had besloten, dat de N.K.P.
de vexkiczingsactie op uitdrukkelijk verlangeh
van het Episcopaat te staken.
Intern. Justitie.
Gelijk bekend, is bij het Permanente ITol
van Internationale Justitie in Den Haag thans
aanhangig het door den Raad van den Volken
bond verzochte advies over de kwestie, of de
NedcrlandscheArheids-gedelegeerdc naar de Der
de zitting van de Internationale Arbeids-
confercntie tc Genua is aangewezen overeen
komstig de voorschriften van art 389 lid 3
van het Vredesverdrag van Versailles.- Naar het
Corr. Bui', verneemt, heeft de Nederlandsche
regeering aan den Volkenbond doen opmerken,
dat uit den steun door de Nederlandsche regee-
rings-afgevaardigde verleend aan de door, de
Arbeidsconferentie aangenomen resolutie, krach
tens Welke het Hof advies zal worden gevraagd
omtrent de interpretatie van art 389, niet
had mógen worden afgeleid, dat de Neder
landsche i'Lgeering zich ook teeds vereenigd had
met een formuleering gelijk deze in afwijking
van de door de arbeidsconferentie aanvaarde
resolutie thans aan het Hof is voorgelegd, en
waaromtrent de Ned. -regeering nooit in de-
gelegenheid is gesteld zich uit te spreken.
regeering' de maatschappijen van die Verplich
tingen ontheven, zoodat men het toen maar
moest nemen naar het viel. Nu eindelijk, 31/2
jaar na het einde van den oorlog, heeft de regee
ring, naar de Prov. Groninger Ct. meldt, die
ontheffing ingetrokken. Voortaan moeten er
dus voldoende zitplaatsen in elke klasse, ook in
de damescoupées in de van de hoofdstations
vertrekkende treinen zijn.
Eerste Kamer.
Naar de Prov. Drentsché- en Asser Crt. ver
neemt, heeft Er. G. W. baron Van der Feltz,
die bijna i8 jaar zitting in de Eerste Kamer heeft
gehacl voor de provincie Drente aan de Provincia
le Staten van Drente meegedeeld, dat hij niet
voor een herkiezing als lid van de Eerste Kamer,
in aanmerking wenscht te komen.
Naar de „Msb." verneemt, heeft de Katho
lieke Statenelub van Gelderland thans candidaat
gesteld voor lid dei' Eerste Kamer ter aanvulling
van de vacature-Reekers den heer P. T. H. M.
'Dobbelman te Nijmegen.
Scheidsrechters.
Naar aanleiding van het bericht dat de minis
ter van waterstaat de toestemming gegeven
heeft, het aantal scheidsrechters te verminderen,
waaraan was toegevoegd, dat overwogen werd
de opheffing van het instituut woordvoerders,
heeft het hoofdbestuur van den Neutralen Bond
van Spoorwegpersoneel zich haastig tot den
minister gewend met het verzoek hieromtrent
nadere inlichtingen te willen geven, daar het
spoorwegpersoneel, waar zulke groote belangen
op het spel staan, recht van meespreken kan
doen gelden. Gevraagd werd een mondeling
onderhoud.
De Koninklijke familie in Noorwegen.
liet stoomschip Batavier V is gisteren van
de Noordkaap naar Lingfjord vertrokken.
Corps Diplomatique.
De Nederlandsche gezant te Boekarest, dr.
Hendrik P. N. Muller, is van zijn post vertrok
ken en vertoeft sedert eenige dagen te 's-Graven-
hage.
Gisteren zijn te Amsterdam scheep gegaan
naar Rio de Janeiro mr. Th. B. Pleyte, onze
gezant hij de Braziliaansche regeering, en E.
baron van Heerdt tot Eversberg, gezantschaps
secretaris.
De heer Pleyte, oud-Minister van Koloniën,
is de eerste Nederlandsche gezant in Brazilië,
en kan daar zoo tijdig aankomen, dat hij nog
de groote nationale feesten kan meemaken ter
viering van de hqn'derojprige souvereiniteit
van de groote republiek* bij welker welvaart
ook Nederlandsche handelskringen sterk be
trokken zijn.
Consulaten.
Den heer Morninglanc onzen waarnemend
vice-consul te Ponce, is vier maanden verlof
verleend.
Gedurende zijn afwezigheid neemt de heer
Barnes het vice-consulaat waar. Onzen con
sul te Galveston is tot 15 Oct. verlof verïeencl.
Gedurende de afwezigheid van den heer Flint
neemt de heer J. A. Windmeyer de consulaire
werkzaamheden waar.
T reinzitplaatsen
De spoorwegmaatschappijen zijn wettelijk ver
plicht, aan elk hoofdstation in eiken vertrekken-
den passagierstrein voldoende compartimenten
van een bepaalde klasse, voldoende ruimte in
die klasse en voldoende ruimte voor alleenreizen-
de vrouwen in damescoupés beschikbaar te
houden. Tijdens den oorlog en daarna heeft de
Het boekdrulikerslmlrijf.
De federatie der werkgevers-organisaties in
het boekdrukkersbedrijf heeft, zoo meldt het
Dev. Dgbl. aan de gezellen-organisaties bericht
gezonden, dat zij volgens art. 89 der Collectieve
arbeidsovereenkomst het contract opzegt, doch
gaarne bereid is over een nieuwe overeenkomst
te onderhandelen.
N.K.P. te Tilburg.
Men meldt aan de „N. Tilb. Crt." dat het comi
té van actie-van de Nieuwe Katholieke Partij
te Tilburg, kennis genomen hebbende van de
verklaring van den aartsbisschop van Utrecht
op den Nationalen Katholiekendag te Nijmegen,
besloten heeft zich te ontbinden en zich overeen
komstig den wensch van het episcopaat van ver
dere verkiezingsactie te onthouden.
Een monument voor President Steyn.
Op het binnenkort te Deventer te onthullen
monument van president Steyn zullen, naar het
„Dcv. Dgbl." meldt, de volgende opschriften
staan
Onder het beeld
Aan President Steyn
Het Nederlandsche volk.
Terzijde op een rotsblok
Martinus Theunis Steyn
1857—1916
Staatspresident van den Oranje-Vrij staat
1896—1902
Leerde te Deventer
1877—1879
Aan de andere zijde
Geen offer heeft hij geschuwd
voor zijn volk
voor de trouw aan 's lands woord
voor onafhankelijkheid, recht en taal
hij was een eer voor onzen stam.
Het wapen van den Oranje Vrijstaat wordt op
een rotsblok onder het beeld aangebracht.
Tuberculosebestrijding.
In het jaarverslag van de Nederlandsche
Centrale Vereeniging tot bestrijding van de
tuberculose deelt clr. J. A. Putto mee, dat de
positie van de vereeniging versterkt werd, door
dat aan den wensch tot reorganisatie gehoor
gegeven werd. Provinciale vercenigingen en
groote steden hebben een overwegenden in
vloed in het bestuur gekregen. Het stelsel van
plaatsvervangende bestuursleden is igevoerd.
De taak van de gereorganiseerde vereeniging
is vijfledig propaganda,, opleiding van huisbe
zoeksters, wetenschappelijk onderzoek, deel
neming aan beraadslagingen van de Union
Internationale, het verrichten van de controle
op de reclasseering van ontslagen sanatorium
patiënten, gewezen militairen.
Het bedrag van de contributies steeg van 9600
tot 11.000.
De uitwerking van het onderzoek naar het
aantal tuberculoselijders in Nederland werd
opgedragen aan dr. van Gils. Ingesteld werd
een commissie, belast met de reorganisatie van
het tuberculosemuseum. Medewerking werd ver
leend aan tentoonstellingen te Amsterdam', Die
penveen, Groningen, Lleerlen, Hilversum, Meche-
len en Vlissingen. Afwijzend werd beschikt op
een verzoek om een vertegenwoordiger aan te
wijzen voor een commissie om de toestanden in
Rusland na te gaan.
Van 42 der geneesheeren in Nederland kwam
een antwoord in, naar aanleiding van de vragen
lijsten, gezonden om het aantal tuberculoselijders
dat onder behandeling was, na te gaan.
Voor 3600 van de thuis verpleegd wordende
leiders zou opneming in een inrichtinggewenscht
zijn en wel in sanatoria 2567, in ziekenhuizen
1033.
In 30 gestichten met 3651 kinderen kwamen
84-gevallen van tuberculose voor. Hiervan in
20 weeshuizen met 1650 kinderen 44 tuberculose
lijders. Het aantal vereenigingen-leden steeg
van 544 tot 592. Giften werden ontvangen tot
een bedrag van 2500.
Het aantal lezingen met lichtbeelden bedroeg
in 1921,65.
Er werden ongeveer 68,000 brochures ver
spreid. Van de tuberculosebibliotheek werd
geregeld gebruik gemaakt.
De o]3hrengst van de Emma-bloem-collecte
was 116.337. Hiervan kwam 13.369 ten goede
aan sanatoria, hospitia en de centrale vereeni
ging.
Van de 146 leerlingen, die geëxamineerd wer
den voor tuberculosehuisbezoekster, verwier
ven er 95 het diploma, 41 het theoretisch diploma
Van deze waren er 121 als verpleegster en 3 als
vroedvrouw werkzaam.
Schietwedstrijden.
Evenals vorige jaren zijn ook thans bij de
Burgerwacht weer de jaarlijksche onderlinge
schietwedstrijden in voorbereiding, welke half
Juli a.s. in de Doelen aanvangen en tot eind
September duren.
Liet zoo juist verschenen nummer van het
Burgerwacht-orgaan geeft er uitgebreid hijzen-
derheden over, die een afwisselenden en geani-
meerden wedstrijd voorspellen, dank zij de vele
afdeelingen, waarin deze verdeeld is, de talrijke
er aan verhonden prijzen, en de nieuwe schiet-
inrichting, die een vlot verloop mogelijk maakt.
Het programma bevat nl. niet minder dan 6
Afdeelingen lo. vaste baan 2 personeele baan
3o vendelwedstrijd (allen mai-gageweer) 4o.
vrije baan 5o geluks-baan (rijkscylinder-ge-
weer) en 6o vrije baan (buks). Vooral de geluks-
baan is een aardige afdeeling in dezen wedstrijd
daarbij speelt nl. het geluk de naam duidt het
genoegzaam aan de grootste rol en hebben
dus de minder geoefende schutters een even groo
te kans op succes als de uitblinkers. Met het oog
hierop zijn mede in verschillende andere af
deelingen de schutters naar schietvaardigheid in
2 klassen ingedeeld, die onafhankelijk van elkaar
kampen.
Nog ongeveer een maand stellen de banen in
de Doelen (des Woensdags en Vrijdag van 71/2-
S1/^ uur nam.) tot oefenen in staat. Zeer zeker
zal daarvan een druk gebruik gemaakt worden.
UIT ROTTERDAM.
De meeste ontslagen bouwvakarbeiders zijn
thans na de door de patroonsorganisaties ge
nomen beslissing wederóm te werk gesteld. Er
wordt zoo goed als algemeen zonder individueel
contract gewerkt.
Slapte. Op de Oranje-Nassau-mijnen I,
II en III werd Zaterdag niet gewerkt. In den ver
vólge zal week voor week worden bekend ge
maakt op welke dagen het bedrijf zal worden
stopgezet. Het hoofdbestuur van den Christe-
lijken Mijnwerkersbond heeft zich tot de con
tact-commissie gewend, mededeelende, door
den maatregel zeer onaangenaam te zijn getrof
fen. Vroeger deelden de mijn-directies mee,
slechts in de dringendste noodzakelijkheid z.g.
„Feiershichten" te zullen inleggen en een wacht
geldregeling te zullen overwegen. Het hoofdbe
stuur verzoekt de bespreking dezer aangelegen
heid op de eerstvolgende vergadering der con
tact-commissie aan de orde te stellen.
Ongelukken. De heer H. B. Hackmann
te Hoorn, die Dinsdagnacht met een vriend de
wandeling ondernam naar de Purmerender vee
markt om daar. een stier te verkoopen, is onder
Berkhout plotseling op de straat getuimeld, en
onmiddellijk nadien overleden.
Gistermiddag is de 17-jarige zoon van den
landbouwer W. de L. te Zevenbergschenhoek,
die op het land werkzaam was met een wied-
machine, in een sloot gegleden en in de modder
gestikt.
Te Schoonoord is tijdens een hevig onweer
het 14-jarige dochtertje van S.R., dat de gei
ten van het land naar huis bracht, met haai
geiten door den bliksem gedood.
Bij het doorknippen van een draad heeft
P.v.O., arbeider aan de Electrische-Centrale
te Boxtel, een der uiteinden zoo tegen het hoofd
gekregen, dat hersenschudding nagenoeg on
middellijk den dood deed intreden. Op den draad
stond geen stroom.
Valschheid in geschrifte en
verdui s t e ring. De aanklacht van de
Haagsche Coop. Voorschotvereeniging en Spaar
bank wegens valschheid in geschrifte en verduis
tering geldt niet V„ doch Z., penningmeester
dier vereeniging.
Branden. Door het hemelvuur zijn even
over de grens te Stekene een achttal vlasfabrie
ken in de vlammen opgegaan. De vuurgloed
was uren ver te zien. De verspreide hitte was
ontzettend. Daar niets verzekerd is, is de schade
reusachtig. De fabrieken waren gevuld met af te
werken vlas.
Gisternacht zijn te Maashommel het huis
en de schuur met inboedel van F.M.M. geheel
afgebrand. Verzekering dekt de schade.
Te Leggeloo is de woning, bewoond door
H. Zoer, tot den grond toe afgebrand. Met groote
moeite werd een kind, dat zich in de scnuur be
vond, gered.
Frans Rosie r. Vandaag is in het huis van
bewaring te Amsterdam opgesloten de bekende
Frans Rosier, die te Hilversum gearresteerd is
terzake van oplichting.
Den winkel in. Gistermorgen circa half-
elf is in de Huidestraat nabij de Keizersgracht
te Amsterdam een ernstig auto-ongeluk gebeurd,
waarbij twee menschen zware kwetsuren hebben
opgeloopen.
Een beladen vrachtauto van de fabriek van
chocolade- en suikerwerken Kiene en Co. komen
de van de Keizersgracht, kwam in de Huiden
straat in aanrijding met een handkar, die uit
tegenovergestelde richting kwam.
De handkar kwam in de étalage van de byou-
teriezaak J. G. Grönloh in de Huidenstraat30
terecht, ten gevolge waarvan een ontzettende
verwoesting in den winkel is aangericht. De be
stuurder van de handkar kwam tusschen de
glasscherven in den winjel terecht en kon na
veel moeite uit zijn hachelijke positie gered wor
den. Toen hij bevrijd was, bleek de man, de 29-
jarige Renkink uit de Overamstelstraat, ernstige
kneuzingen aan de borst bekomen te hebben.
Ook een tweede persoon, de 32-jarige G. Verzijl-
berg uit de Wilhelminastraat, was bij de aanrij
ding bekneld geraakt en werd vrij ernstig aan
het been gewond. De beide gewonden werdennaar
het Binnengasthuis vervoerd.
Bij de familie Grönlob, die in een oogwenk hun
geheele zaak vernield zag, heerschte groote ont
steltenis. De geheele étalage, in welke byoute-
rieën en gouden en zilveren sieraden lagen uit
gestald, werd in elkaar gedrukt en alle siera
den waren onder de glasscherven bedolven. De
17-jarige pleegdochter van den heer Gronloh, die
bezig was met nieuw zeil te leggen op dengrond
van den winkel, ontkwam nog bijtijds aan het
gevaar van doodgedrukt te worden tusachen
