DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
45ste jaargang.
Zaterdag 12 Augustus Ï922.
\o. 1:1419.
Advertentiën; 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Bureau: KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus: 39.
Abonnementen per 3 maanden f2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Schriftelijke vragen.
De Voorzitter van de Tweede Kamer heeft
de volgende ingevolge art. 112 van het regle
ment van orde ingediende vragen medegedeeld
van den heer W e i t k a m p aan den Minis
ter van Waterstaat
1. Is de Minister bereid mede té deelen,
waarom leerlingen van landbouwwinterscholen
niet en die van ambachtsscholen wel in het
genot worden gesteld van vervoer per trein tegen
verminderd tarief van en naar de school
2. Is de Minister genegen mede te werken tot
opheffin g dezer onbillijkheid, door ook de
leerlingen der landbouwwinterscholen in het
genot van vervoer tegen verminderd tarief te
stellen
van den beer II e r m a n s aan de Minister
van Justitie en van Arbeid
Is het den Ministers bekend, dat, na wij
ziging of minder strenge naleving der vroe
gere maatregelen hieromtrent, langs de ooste
lijke grens weer honderden Duitsche arbeiders
worden te werk gesteld, meestal aan lagere loo-
nen, terwijl Nederlandsche arbeiders, die het
zelfde werk kunnen verrichten, worden ontslagen
en als werkloozen ondersteund
Zoo ja, zijn de Ministers dan niet van oor
deel, dat opnieuw moet worden ingevoerd
althans voor de grensstreken de bepaling,
dat aan alle uit het buitenland komende ar
beiders eerst dan een pasvisum kan worden
verleend, wanneer door een arbeidsbeurs de
verklaring is afgegeven, dat geen I^ederland-
sehe arbeidskrachten beschikbaar zijn voor het
do-or die buitenlanders te verrichten werk
De heer Van Braambeek heeft aan den
Minister van Waterstaat de volgende vragen
gesteld
Is de minister bereid om in het vervolg, al
vorens ontheffing te verleenen van de bepalin
gen der nog op 28 Februari jl. herziene rege
ling der dienst- en rusttijden voor het spoor
wegpersoneel, ter zake eerst de vakbonden te
raadplegen, opdat deze gelegenheid zullen heb
ben om hun bezwaren in te brengen tegen
gevraagde ontheffingen als bij beschikking van
30 Juni 1922 verleend, waarbij aan verschil-
Jende treinbeambten diensttijden opgelegd kun
nen worden van 14 tot 16 uur
Is het bericht in de pers, dat de Minister
van plan is een bezuinigingscommissie voor de
spoorwegen in te stellen, juist
Zoo ja, is de Minister dan niet van oordeel,
dat loopende het onderzoek naar de mogelijk
heid van bezuiniging, verdere verslechteringen
der arbeidsvoorwaarden van het personeel die
nen te worden opgehouden en met name de
reeds aangekondigde verlaging van de loonen
van het werkplaats-personeel niet dient de
worden ingevoerd
Indien het persbericht juist is, wil de Minis
ter ö'an met de vakbonden overleg plegen om
trent een vertegenwoordiging van die bonden
in deze commissie
Deelt de Minister al dan niet het standpunt
van den raad van commissarissen der S.S. en
Hü.M. betreffende de tekorten van het spoor
wegbedrijf, zooals dat in den bekenden brief
aan den minister werd uiteengezet
Heeft de Minister voldaan aan het daarin
gestelde verzoek om van zijn instemming hier
mede aan de directie te doen blijken
bekende firma Nobel, den Nederlander Wicher
Harmsen en den Rus Sinofjef vrijwel onopgemerk
voorbijgegaan. Toch, aldus schrijft men aan de
N. R. Ct. uit Hclsingfors, verdiende ook dit
proces dé aandacht, daar beide veroordeel
den a Menswaardige mannen zijn, die niet
meer gedaan hebben dan de belangen der
firma, bij wie zij in dienst waren, zoo goed
mogelijk behartigen. Het uitvoerend bewind
hee t zich dan ook met de zaak bemoeid en gelast
het vonnis niet ten uitvoer te leggen en de pro
cesstukken in té zenden bij het hooggerechtshof
ook al zouden Harmsen en Sinofjef geen cassatie
aanteekenen, wat intusschen we! gescied is.
De advocaten der veroordeelden wijzen in dit
verzoek op tal van onregelmatigheden in de
behandeling der zaak en met; name op een on
juiste kwalifica ie van de ten laste gelegde
handelingen volgens het nieuwe strafwetboek.
R. K. Grafisehe Bond.
Verschenen is het verslag der werkzaamheden
van den Ned. R. K. Grafischen bond over het
jaar 1921.
Het verslag, zooals vanzelfs spreekt typogra
fisch keurig verzorgt, geeft een helder overzicht
van den menigvuldigen arbeid door hoofd- en
afdelingsbesturen verricht.
Uit de inleiding geven wij het onderstaande
Ging het in vroegere jaren steeds opwaarts,
én in ledental én in financieele kracht, thans ma
ken ook wij zware tijden door, die ons noodza
ken alle krachten bij te zetten om den strijd van
het zijn of niet-zijn ten onzen voordeele beslist
te zien.
Onze organisatie heeft sinds haar bestaan
wellicht geen jaar gekend, waarin zooveel
moeilijkheden moesten worden overwonnen als
in 1921.
De aanvankelijke meening dat 1921 weer een
opleving van het industrieële leven zou brengen
is niet bewaarheid zelfs zijn de moeilijkheden
nog grooter geworden, d.oordat dc malaise vooral
in ons bedrijf belangrijk toenam. Groote werk
loosheid was daarvan het gevolg.
Alle middelen om deze te bestrijden en tegen
te gaan waren vruchteloos. De buitenlandsche
concurrentie was zoo moordend, dat hiertegen
geen maatregelen waren te treffen tenzij een
absoluut verbod van invoer, hetwelk echter van
overheidswege niet tot stand kwam.
De aanwinst van ons ledental gedurende de
laatste vijf jaren bedroeg in 1916: 145; 1917:
441 1918 253 1919 624 1920 490. 31
December 1920 bedroeg het ledental 4371 31
December 1921 4209, alzoo een vermindering
van 162 leden.
Kerknieuws.
De Rijkswaelilgeldregcling.
Men meldt aan het „libld.'
De centrale commissie voor georganiseerd
overleg in ambtenaarszaken heeft naar aan
leiding van het bij de commissie ingediend
ontwerp wachtgeldregeling de regeering
o-eadviseerd bij inkrimping van personeel en
op wachtgeldstelling naar vaste regelen te han
delen Op de volgende grondslagen
le pCösjonneering van alle ambtenaren van
65 jaar en cmder.
2e wachtgeld voor hen, die er om vragen.
3e wachtgeld voor ambtenaren van 62 jaar
en ouderen mits gerechtigd tot volpensioen.
4e wachtgeld voor hen, die nog geen 23 jaar
zijn en op 1 Mei 1922 ongehuwd waren.
5e wachtgeld voor ambtenaren met het
minst aantal dienstjaren. De commissie, ad
viseerde bovendien, dat geen vaste ambte
naren behooren te worden ontslagen, zoolang
bii een bepaald dienstvak nog los personeel
aanwezig is, terwijl bij opheffing van een bepaald
gesticht of bepaalde inste Img de wachtgeld
regeling zoodanig wordt toegepast alsof het
peSel van diverse instellingen tot één
groote inrichting behoorde.
De Russische moordenaars.
Terwijl de processen tegen de geestelij
ken en sociaal-revolutionairen m West-Europa
aterk de aandacht getrokken hebben, ih e u
dood veroordeeling van twee ambtenaren van e
Het Vijftigjarig Jubile van de
Ecrvv. Zusters Theresianen in den Boseh.
Een Eerw. zuster uit den Carmel te 's-Herto-
genbosch vertelt het volgende
Het schijnt wel, of Gods Voorzienigheid had
reeds voor bijna zeven eeuwen het terrein, gele
gen aan de Zuidzijde van de Hinthamerstraat,
aan zijn uitverkoren volk voorbehouden. In
het begin der 14e eeuw behoorde het aan Geer-
ling of Gerlach van de Bossche, aan wien nog
heden ten dage de Geerlingsche brug haar naam
ontleent. Deze Geerling stierf kinderloos en liet
het pand aan zijn broeder Willen Heer van Erp,
die het bij testament van 28 Augustus 1334 tot
een klooster voor Clarissen bestemde en dit met
vele goederen begiftigde. Dirk van Hoorn bracht,
als executeur, het klooster in 1334 tot stand. In
latere tijden nam keizer Karei V het in zijne
hooge bescherming. Dit getuigt het wapen, ge
beiteld in den achtergevel, waaronder te lezen
staat Garolus V Romanum Imperator semper
augustus hujus Cocnobii Protector perpetuus
alque privilegiorum ejusdem fidelis con firmator.
1540. (Karei V. altijd verheven Roomsch Keizer,
de voortdurende Beschermer van dit klooster en
de getrouwe bekrachtigervan.deszelfsvoorrechten
1540.) Rechts van dit wapen was gebeiteld
het wapen van Dirk van Hoorn, waaronder
Dnus Guilielmus de Busca Miles Dus de Erp,
Dni Gerlacii frater, fundator hujus Monasterii.
(Heer Willem van den Bossche, ridder Heer van
Erp, broeder van Heer Gerlach, stichter-van dit
klooster). Links vond men het wapen van Cuyk
waaronder Dna Alberta, fundatoris hujus cou-
nobii delecta uxor 1344 (Vrouwe Alberta, de
geliefde echtgenoote van den stichter van dit
klooster 1344). Hoelang de Clarissen dit klooster
bewoond hebben schijnt niet bekend te zijn,
Waarschijnlijk hebben zij het in den tijd der
Hervorming moeten verlaten.
Juist in die tijden van afval van het geloof
en haat tegen de katholieke Kerk begon in
Spanje de H. Theresia haar werk. Zij was van
God uitverkoren de dwaling te bestrijden, de
zondaars tot bekeering te brengen en dit met
de wapenen van boete en gebed. Theresia „zwak
en onbekwaam" zooals zij zich zelf noemt, maar
groot door Hare liefde, groot door haren ootmoed
en haar sterk vertrouwen op God, trekt ten strij
de zij vormt zich een leg<?r van medehelpsters
en 'weldra dringen hare volgelingen tot in ons
vaderland door. In 1622 komen zij uit Antwerpen
hier ter stede. Hoewel oorspronkelijk afkomstig
uit het klooster door de gelukzalige Anna van
den H. Bartholomeus gesticht, werden zij naar
hare stichtster, eene Engelsche jonkvrouw, En-
gelsche Carmelitessen genoemd. Zij vestigen
zich in het verlaten klooster der Clarissen. Langs
de gewelven van het huis aan deHinthamerstraal
klinkt weer het vrome gezang der nonnen, de
wierook der gebeden stijgt er weer omhoog en
dag en nacht wordt er de Heer geprezen. Het
duurt echter niet lang ot' de Godgewijde maagden
moeten haar dierbaar heiligdom verlaten om
in de St. Jorisstraat, een huis te betrekken, dat
den uit Oisterwijk verbannen derde-ordelingen
van den H. Franciscus als schuilplaats had ge
diend. In 1629 namen de troepen van Frederik
Hendrik de stad in. Alle priesters en religieuzen
moesten binnen twee maanden de stad verlaten
doch niet lang daarna mogen zij weer terugkee-
ren. De kerken der religieuzen blijven echter voor
den openbaren eeredienst gesloten. De nonnen
maken van deze toegevendheid gebruik om weer
in gemeenschap te leven en wat meer is, om weer
novicen aan te nemen. Dit echter beviel den
Staten niet.Bij overlijden derreligieuzen moesten
de inkomsten, die zij genoten, in de nationale
kas worden gestort. De Carmelitessen wachtte
liet uiterste niet af om zch aan deze vermomde
vervolging te onttrekken. Den 10 Juli 1630 ver
trok de priorin met een gedeelte van de communi
teit naar Keulen en stichtte daar een klooster.
Een ander gedeelte bleef te 's-Boscli tot 1632,
wanneer ook deze zusters naar Aalst in België
vertrokken. Hier ook stichtten zij een nieuwen
Garmel die bleef voortbestaan tot 1783 wanneer
door Jozef II de beschouwende orden werden
opgeheven. Toen werd haar dierbaar oord van
vrede en geluk tot maatschappelijke doeleinden
gebruikt en de zusters moesten zich verspreiden.
Twee van haar werden liefderijk opgenomen door
de eerbiedwaardige prinses Louise van Frankrijk
die onder den naam van Thérése de SI. Augustin
als priorin het klooster van St. Dénis bestuurde.
Anderen keerden terug naar hare familie, ter
wijl de overigen in het Bagijnhof te Aalst 'n leven
van afzondering en gebed voortzetten. Met den
Karmel scheen het gedaan totdat in 1836 door
toedoen van den bekenden, rusteloozen Missiona-
ris-Jezuit de Smet eenige jeugdige maagden te
Aalst het leven van Theresia hernamen.De overi
ge zorgen van een Pater, gesteund door de edel
moedigheid der stadgenooten, deden onder Gods
zegen den Garmel opbloeien en toen in 1868
het vereischte getal zusters bereikt was, werden
plannen beraamd voor een nieuwe stichting,
die in 1872 tot uitvoering kwamen. Het was de
5e Augustus, feest van Onze Lieve Vrouw ter
Sneeuw, dat een eerbiedwaardig gezelschap den
Nederlandschen grond betrad. Het waren acht
zusters en ééne postulante. Waarheen werden
zij geleid? O, wonderbare schikking van Gods
Voorzienigheid Op den Bosschcn bodem is
het zaad eenmaal uitgestrooid, hier zal de boom
groeien en vruchten dragen De plaats, die God
Zich voor eeuwen heeft uitverkoren, mag voor
de derde maal een „huis des gebeds" genoemd
worden. De Belgische Carmelitessen vestigen
zich op den zelfden grond, die eenmaal door
Willen van Erp aan de Clarissen geschonken werd
Maar laat ons de zusters volgen op hare reis.
Had een enthousiaste bevolking haar te Aal-t
plechtige uitgeleide gedaan, niet minder hof
felijk is de welkomsgroet die zij in de oude hertog
stad ontvangen. De oud-minister van Son wacht
de kleine kolonie op aan het station en doet de
zusters plaats nemen in zijne rijtuigen en bij
aankomst in het perceel in de Clarastraat
vinden de vermoeide reizigsters een welbereide
tafel en wordt haar de eerewijn aangeboden door
de élite dier stad. De dames moeten zich in de
onvoltooide vertrekken behelpen. Wat deert dit
echter de vrome, sympathieke Bossche dames
Zij dienen de bruiden des Heeren, de oudste
kinderen van de Koningin des hemels, de volge
lingen van de vermaarde heilige Theresia
Den volgenden dag ontvangt de Communiteit
het grootste geschenk, dat God zijn armen schep
selen kan geven. Het H. Sacrament, Jezus zelf
komt in het tabernakel rusten, de eerste H.
Mis wordt in de kleine kapel opgedragen dooi
den weleerw. Pater van der Zande en gediend
door minister van Son. Tegen den avond komt
Z. D. H. Mgr. Zwijsen zijn bisschoppelijken zegen
geven en het slot instellen en nu verdwijnen de
nonnen achter de voor het oog der wereldlingen
zoo sombere tralies. Moest, nu het opnieuw be
trokken klooster een last zijn voor de stad
Neen. Geheel vrijwillig vloeiden de aalmoezen
toe en zij waren noodig, want evenals bij alle
stichtingen, liet zich ook hier de ontbering gevoe
len. Na een jaar kon men zelfs met den bouw der
nieuwe kapel beginnen. De weldoeners van Hol
land en België, waaronder de Hoogedelgeboren
graal' Florimond de Brouckhoven de Bergcijck
eene eereplaats inneemt, stelden geene grenzen
aan hunne edelmoedigheid, maar ook de zusters
van haar kant zullen zich ten allen tijde dank
baar blijven toonen en dien dank zullen zij ver
tolken door de rijkste zegeningen van den Heme
over hare weldoeners af Le smeeken.
Nu bestaat de Bossche Carmel 50 jaar.
Voor eenige jaren was de Bossche Carmel zijn
aantal zusters te boven, er w< rd aan uitbreiding
gedacht. Men bad en zocht en weldra toonde zich
ook hier de vinger Gods. Eene edelmoedige dame
uit Schiedam schonk huis en erf. Sinds 1920 be
staat alzoo de eerste Carmel in het bisdom van
Haarlem. Moge hij schoone vruchten opleveren.
St. Pieterspenning.
In rib. Bavo is het volgende schrijven afge
drukt van Z. H. den Paus aan Z. D. H. Mgr. A.
Gallier, bisschop van Haarlem
Segretaria Di Stato
Di Sua Santita
No. 6118.
Uit het Vaticaan 24 Juli 1922.
Doorluchtige en Hoogwaardige Heer,
Een bewijs van kinderlijke toegenegenheid
en vereering hebt gij den Verheven Opper
priester bewezen, toen Gij onlangs met be
reidwilliger! zin hebt opgezonden de lang
niet geringe som van 20.000 gulden, welke op Uw
aansporing en onder Uw leiding door de vrome
geloovigen van Uw Diocees is bijeengebracht
om den Sint-Pieterspenning in stand te hou
den en te vermeerderen.
lioogstaangenaam was aan Zijne Heiligheid
deze uiting van liefde; want daarin blonk
niet alleen meer en meer uit de ijvervolle wil
van U allen, om de behoeftigheid van den H.
Stoel te verlichten, maar ook wat veel
meer waard is de innige gehechtheid van
U en uwe geloovigen aan den Plaatsbekleeder
van Christus.
Er is dus voor den Heiligen Vader alle
reden om van harte den verse hul dig dén dank
le betuigen aan U en aan allen, die aalmoe
zen gegeven hebben en alle voorspoed van
God over U allen af te bidden.
Als onderpand nu van de llemelsche gun
sten,en als bewijs van zijn welwillendheid
geeft Zijne Heiligheid volgaarne den Aposto-
lischen Zegen aan Uwe Hoogwaardigheid, aan
Uw geestelijkheid en aan Uw volk.
Terwijl ik U daarvan mcdedeeling doe, ver
blijf ik met den verschuleigden eerbied
Van Uwe Hoogwaardigheid
de zeer toegenegen
P. card. Gasparui.
xVan Zijne Doorl. Hoogw.
Mgr. A. J. Gallier,
Bisschop van Haarlem.
Gemengd Nieuws.
Geschil in een' ziekenhuis. Sedert
eenigen lijd is er een geschil tusschen het bestuur
en het personeel van het Ziekenhuis voor longen
patiënten te Almcn, thans stichting der gemeente
Deventer. De oorzaak daarvan is, dat het be
stuur den indruk had gekregen, dat de noodig
geachte neutraliteit van het ziekenhuis niet werd
bewaard, doordat voor de patiënten lezingen enz.
werdén gehouden, welke geen Neutraal karakter
droegen, maar eenigszins kerkelijk getint waren.
Het gevolg daarvan is geweest, dat het personeel
besloot en bloc ontslag in te dienen, ook de ge
neesheer-directeur en de directrice, welke laat
ste reeds de leiding had, toen het ziekenhuis nóg
niet aan Deventer was overgedragen, terwijl haar
in functie blijven als voorwaarde was gesteld
bij de aanbieding der inrichting aan die gemeen
te.
Er zal spoedig in de verschillende vacatures
worden voorzien, daar reeds einde dezer maand
eenige verpleegsters hare betrekking zullen
verlaten.
De waarheid. Dezer dagen reed in een
der New Yorksche straten een auto. Het was
een vrachtwagen, zooals men ze daar bij dui
zenden telt. Deze auto echter viel eenigzins in
het oog door de handelwijze, waarop de firma,
aan wie het voertuig behoorde,de zijkanten had
vol geschilderd met reclame voor haar branche,
het leggen en schoonmaken van tapijten, het
ophangen van gordijnen, in het kort, voor alles,
wal tot het stoffeerdersvak behoort.
Zooals gezegd, viel de auto eenigszins op,
en een agent, die zich toevallig in die straat,
bevond, verzocht den chauffeur beleefd, even
te stoppen, waarop hij hem vroeg, wat die
groote wagen van hem toch eigenlijk bevatte
En de chauffeur antwoordde lakoniek „Whis
ky".
II e t pleizierjacht Venetia van
den Franschen bankier Henry de Rotschild is
zooals reeds gemeld bij Halmar in Zweden aan
den grond geloopen en later met veel moeite
vlot gesleept. Daar de eigenaar, die zelf aan boord
was, weigerde de vordering van de reederij, wier
sleepbooten liet jacht, hebben geholpen te betalen
hebben de Zweedsche autoriteiten beslag op he
jacht gelegd.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
