Een vergissing.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Zaterdag 19 Augustus 1922.
No. 13418.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
TWEEDE BLAD
Binnenland.
Verkwisting.
De „Rsb." schrijft,
Zooals men weet, is enkele jaren geleden
het departement van Koloniën aan de achter
zijde uitgebreid door optrekking van een nieuw
gebouw, dat door lange gangen met het oude
departement is verbonden.
Die gangen waren aanvankelijk wit gepleis
terd, maar dit beviel den heeren niet en daar
om werden het vorige jaar deze muren beschil
derd, wat een tamelijk kosLbaar karweitje was.
Maar wat heeft men nu gedaan
Men heeft thans deze beschilderde muren
opnieuw bepleisterd en gewit en verder opge
sierd met witte tegels, een karweitje, waar
mede al een vijftal weken een zestal werklui
bezig zijn, en wie weet dat in dit vak de hoogste
loonen worden betaald, begrijpt dat deze lief
hebberij buitengewoon kostbaar is.
We hoorden dan ook vertellen, dat deze gril
van een of anderen hoofdambtenaar de schat
kist niet minder dan f 60.000 kost.
We vroegen aan de personen, die daar aan
den arbeid waren, waarom deze pasbeschil-
derde muren nu weer werden gewit en be
tegeld
En het antwoord was
Men vond, dat deze beschilderde muren zoo'n
somberen indruk gaven aan de gangen en daar
om werd dit pas-geschilderde werk op deze
wijze weer teniet gedaan.
Nu we toch over bezuiniging spreken, wil
len we ook eens wijzen op een andere geldver-
k oeiing.
Wie thans het Binnenhof overwandelt, ziet
daar om de fontein een kostbaar houten huis
getimmerd, met ruiten en deur erin.
Weet ge waarvoor
Om .de fontein schoon te maken
We weten niet of dit persé moet gebeuren
ondei een bedekte lUimte en of dit karweitje,
dat zoo buitengewoon kostbaar is, niet een jaar
tje had kunnen wachten.
In het eerste geval had men toch ook kunnen
volstaan met een afdak te maken van zeildoek
in plaats van een geheel houten huis te timmeren,
dat met een duizend gulden niet betaald is.
En wat de urgentie der schoonmaak betreft,
wij komen nogal eens over het Binnenhof, maar
wij hebben niet bemerkt, dat deze fontein lee-
lijker was dan het vorige jaar.
We gelooven dan ook, dat we, zoowel wat
het een als het ander beterft, de oorzaak moeten
zoeken in de departementale sleur.
Op een vraag, of dit alles noodig was, kregen
we ten antwoord
De fontein moet om de zooveel tijd schoon
gemaakt worden en dit geschied altijd op deze
wijze.
Zij, die mijnheer Von Schönhausen, eerste
luitenant bij hetlichte iuitersregiment, dat
in de stad van Zuid-Duitschland in garnizoen
lag, vroeger gekend hadden en hem in de week
tusschen Kerstmis en Nieuwjaar weder zagen,
zouden een groote verandering bespeuren bij
den jovialen, doch, in tegenstelling tot zijne
stadgenooten, toch ietwat schuchteren officier.
Mijnheer Von Schönhausen, die vroeger in
den kring van zijne kameraden uitblonk door
scherts, die een loopje nam net al zijne stu-
diegenooten, en wien een vroolijk, vrij jonggezel-
lenleven als een ideaal toescheen, diezelfde heer
kon nu geheel melankoliek daar neerzitten ach
ter zijn bitterglas, kon spreken over het geluk
van een huiselijk leven, nam zijn glas in de
hand, dronk en zuchtte. De kameraden stieten
elkander aan, keken naar mijnheer Von Schön
hausen en fluisterde elkander toe de jongge
zel is verliefd. En zoo was het ook. De doch
ter van den handelsraad, de mooie Hedwig
von Rosenberg had het onzen held aangedaan.
Op den dag voor Nieuwjaar had Peter de
knecht van den luitenant, zijn handen vol.
Tweemaal had hij al de uniform van zijn heer
naar den kleermaker moeten terugbrengen om
dat zij niet strak genoeg sloot, sabel en spo
ren moesten extra blank gewreven worden.
In geheel de uiterlijke verschijning van den
eersten luitenant had eene verandering plaats
gehad, en dit alles om een bal waarop mijn
heer Von Schönhausen des avonds wenschte
te verschijnen, omdat hij daar juffrouw Hed
wig dacht te treffen.
Met een lachje, waaruit tevredenheid over
zich zeiven blonk, bezag Von Schönhausen zich
's avonds in den spiegel, en, na zijn snor nog
eens goed in de hoogte gedraaid te hebben, ging
hij naar de balzaal.
Hoe dikwijls hij een dans medemaakte, hoe-
Veel blikken hij sloeg naar juffrouw Hedwig
zullen we maar niet vermelden.
Toen den volgenden morgen Peter op Von
Daarom is het om moedeloos te worden.
Vechten tegen deze departementale geldweg-
smijterij is vechten tegen de bierkade.
Na een blik ter plaatse komt de ,,Rsb." ge
deeltelijk terug op haar verwijt aan het depar
tement van koloniën in zake de geldverspilling
van de beschilderde gangen.
De muren zijn niet gewit maar wit geschilderd,
terwijl de oorspronkelijke kleur crème was. Deze
kleur was somber en, nu de muren opnieuw ge
verfd moesten worden, zijn ze wit geverfd.
Het was ook onjuist, dat ze het vorige jaar
geverfd waren, terwijl de muren in het nieuwe
gebouw nog in de grondverf stonden en feitelijk
nog geverfd moesten worden, wat nu is geschied.
Het witten of stucadooren gold ook alleen een
bepaald stuk, waar door verbreking gaten in den
muur waren ontstaan.
Wat de kwestie van de tegels betreft, werd
aan het blad het volgende meegedeeld
Vroeger waren verschillende afdeelingen van
het departement ondergebracht buiten het
hoofdgebouw en nu wenschte de minister uit
een oogpunt van bezuiniging, dat alle ambtena
ren in het gebouw onder dak zouden worden ge
bracht.
Dit is geschied in velen huizen nu op den
zolder, in een temperatuur die allesbehalve
aangenaam is.
Om hierin nu tegemoet te komen zijn de
archiefbergplaatsen, die beneden zijn, ontruimd
en voor werklokalen ingericht. Om deze nu zoo
geriefelijk mogelijk te maken, zijn de gewone
steen-muren hier fraai gewit en met mooie witte
tegels versierd.
Afgezien van de vraag of dit nu al dan niet
noodig was, dient meegedeeld, dat hiervoor
het departement van Koloniën geen schuld
treft, maar de rijksbouwmeesters, die onder
Waterstaat ressorteer'en.
I)e aardappeloogst.
De directeur-generaal van den landbouw brengt
het volgende ter kennis
Blijkens een mededeeling van het gezant
schap der Nederlanden te Praag zijn de voor
uitzichten nopens den aardappeloogst in Tsje-
cho-Slowakije sinds Juli 1922, veel verbeterd.
Verwacht wordt, dat deze oogst dien van ver
leden jaar zoowel in hoeveelheid als in hoe
danigheid zal overtreffen.
De met aardappelen beteelde oppervlakte
bedraagt dit jaar daar te lande 650.468 H.A.,
tegen 637.714 H.A. in 1921. Daarvan waren
toen 18.742 H.A. bezet met vroege aardappe
len. De totale opbrengst bedroeg verleden jaar
3.713.010 ton.
Volgens een bericht van Harer Majesteits
gezant te Kopenhagen zijn ook in Denemarken
de vooruitzichten nopens den te verwachten
aardappeloogst vrij gunstig, zoowel in Jut
land als op de eilanden.
De Rijkstuinbouwconsulent te Londen heeft
Schönhausen's kamer kwam, zat deze reeds
voor zijn schrijftafel en zoo verdiept was hij in
zijne bezigheid, dat zijn huisknecht zich weder
verwijderde zonder opgemerkt te zijn. Hij
schreef aan mijnheer Von Rosenberg en vroeg
hem om de hand zijner dochter. Rij had de ge
legenheid gevonden om Hedwig 's avonds
te voren alleen te spreken en zijn liefde aan haar
te verklaren. Zij had zijn wensch ingewilligd, on
der beding dat haar vader er genoegen mee nam.
Naast den brief, die aan mijnheer Von Ro
senberg geschreven werd, lag een andere van
meer prozaischen inhoud het was een bedel
brief aan een vriend. Help toch Samuel 1
riep hij smeekend terwijl hij beide brieven in
hun eigen welriekenden omslag deed.
Peterriep hij daarop door de half ge
opende deur.
Wat belieft u luitenant bromde een
spekvette stem, en tegelijk plaatste Peter zich
groetend in het deurgat.
Hier jongen, sprak hem de luitenant aan,
hier zijn twee brieven, de adressen staan er op,
de een is voor den heer handelsraad Von Rosen
berg, de andere voor majoor Von Hordenberg. En
dit bouquet, zeide hij verder, terwijl hij hem
een omvangrijk pak overhandigde, geeft gij aan
juffrouw Von Rosenberg, doet haar veel groeten
van mij. Maak me nu g' n dommigheden, zooals
gewoonlijk
Om u te dienen 1 liet Peter werktuigelijk
er op volgen, nam zijn zaken in ontvangst en
verwijderde zich schoorvoetend, zoodat Von
Schönhausen tijd genoeg had om al de rijen spij
kers onder zijn schoenen te tellen.
Misschien zal een lezer vragen waarom de
luitenant dezen wel wat ongewonen weg in
sloeg en niet zijn schoonvader in persoon ging
spreken. Nu, de eerste luitenant had onder
vinding opgedaan; hij was onbemiddeld, zijn
geheele vermogen bestond in zijn traktement
en nu bij den handelsraad den wind van vo
ren te krijgen, dat nooit. Kreeg hij den wind van
voren, nu, dan zij dat zoo zoncl mijnheer von
Rosenberg hem door Peter een weigerend ant
woord, dan bleef hij toch verschoond van dat
beschamend gevoel van voor den handelsraad te
medededeeld dat in Engeland dit jaar onge
veer 224.440 H.A. met aardappelen zijn beteeld
tegen ongeveer 223.120 H.A. in 1921. Ook in
Noord-Ierland breidde de aardappelteelt zich
uit en vermoedelijk is mede in Schotland dit
jaar de met aardappelen gebouwde oppervlakte
iets grooter dan de van verleden jaar. De
stand van het gewas in Engeland is goed in
het algemeen wordt daar te lande verwacht
dat de opbrengst boven het gemiddelde zal
zijn. In Schotland is de stand bevredigend In
Ierland bleek het gewas een maand geleden
eenigszins achterlijk te zijn, maar de stand
was daar overigens zeer goed.
Uit gegevens, ingezonden door den consul-
generaal der Nederlanden te Parijs, blijkt, dat
in verscheidene streken van Frankrijk de
stand van het aardappelgewas vrij goed tot
goed is. Hiertoe kunnen worden gerekend het
Noorder Departement, Seine et Marne, Calva
dos, Manche, Haute Marne, Meurthe et Mo
selle, Moselle, Meuse, Hout-Rhin, Bas-Rhin
Moenne, Morbihan, Ille et Vilaine, Cote d'Or
Isere, Ain, Charente-Infereure, Itaute-loire, Bas-
ses-Alppe, Corce en Vanclse.
Uit andere streken als Orne, Territojre de
Belfort, Finistere, Maine et Loire, Vendee,
Haute-Vienne, Doubs, Tarn et Garonne, Haute
Garonne, Landes, Lozere, Lot, Aveyron en
Bouches du Rhone, worden echter talrijke
klachten vernomen over ziekten en verschijn
selen van degerieratie.
Volgens officieele voorloopige gegevens zijn
daar te lande dit jaar 1.443.120 H.A. met aard
appelen beteeld of 2310 H.A. meer dan ver
leden jaar.
Gemengd Nieuws.
Wraakzuchtig. In de nabijheid van
Saporta bij Montpellier woont het gezin Cestriéres
bestaande uit den grootvader, zijn 40-jarigen
zoon Pierre, de vrouw van laatstgenoemden, en
zijn twee kleinkinderen, waarvan de oudste vijf
tien jaar oud is. Het geheel gezin aldus het „Jour
nal", koesterde sedert lang een diepgewortelden
haat tegen ee buurman, Pierre Franque.
Pierre Cestriéres, vergezeld van zijn vader
en zoon, begaf zich naar de woning van Fran
que, waar de twist weer begon. Handtastelijk
heden bleven niet uit en vader en kleinzoon
vielen Franque aan. Terwijl de oude man hem
de gelegenheid tot schreeuwen benam, sloeg
de zoon onafgebroken op den tegenstander los,
terwijl de kleinzoon het hoofd van den onge
lukkige, die op den grond lag, met en stuk ijzer
bewerkte. Toen Franque niet meer schreeuwde,
vluchtte zijn belagers en verschansten zich in
hun woning.
De buren opgeschrikt door het geraas, waar
schuwden de gendarmerie, die den zwaar
gewonde naar het ziekenhuis liet overbrengen
Plet parket uit Montpellier heeft een arresta
tiebevel uitgevaardigd tegen Pierre Cestriëres
staan als een bedelaar.
Peter had den brief bij Hardenberg nauw
keurig bezorgd en begaf zich op weg naar den
heer Von Rosenberg. Doch eerst moest hij
nog zijne dikke Marie, de keukenmeid van
den kapitein even Spreken. Omzichtig sluipt hij
de keuken in waar zijne Marie aandekaehel stond
Goeien dag Marie Goeien dag Peter
antwoordde zij ga zitten Peter, ik ben zoo klaar.
Peter ging zitten nadat hij een groote doos
die op den stoel stond er af gezet had.
Wat heb je daar, Marie
O daar is de nieuwe hoed in van me
vrouw, klonk het terug. De modiste heeft hem
zoo even laten bregen, 't is een oud gediende,
voegde zij er giegelend bij, wel tien maal is ie
veranderd. Weet je, Peter, mijn mevrouw is
ontzettend gierig. Om een paar dozijn van hare
voorouders in olieverf in dikke lijsten in de statie-
kamer op te hangen, daarvoor heeft ze geld, maar
dan moet het nog van de huishouding en van de
hoeden af.Eerst moer er geld zijn voor de residen
tie, waar haar zoon studeert. Die brengt er
op één avond meer door dan tien hoeden van
zijn mama kosten. Maar mevrouw is blind
als een vlieg die het waagt op een geschilderde
neus van een harer voorouders in de statie
kamer te loopen als haar zoon in zijn haring-
luim de muts op zijn verkeerd oor heeft, dan
merkt ze 't dadelijk, en zegt. Frits, schaam je
je niet om zoo op straat te komen Maar als
ik zeg mevrouw, u heeft een nieuwen hoed noo
dig, dan krijg ik altijd hetzelfde antwoord, dat
ik een erg verkwistend ding ben. En dan pocht
ze er nog op dat ze voorouders met blauw bloed
gehad heeft. Nou, ik wensch ze er geluk mee
als die zoo gierig waren als zij, dan hadden ze
die weelde ook wel kunnen sparen.
Met open mond had Peter naar het gebabbel
van de keukenprinses geluisterd. Op eens wer
den schreden in de gang gehoord.
Om 's hemelswil, ga gauw weg, mevrouw
komt
Peter greep naar zijn doos, maar in de over
haasting nam hij die, waarin het hoofddeksel
van mevrouw was, en hij stormde er mee de
achterdeur uit.
en zijn vader, met het oog op den jeugdigen
leeftijd van den derden moordenaar, is hij voor-
loopig op vrije voeten gelaten.
Automatische telefoon. In Enge
land wordt tegenwoordig van vele zijden aange
drongen op het verder invoeren van de automati
sche telefoon, waarmee zonder hulp van een tele
foondienst een snelheidennauwkeurigheid kunnen
worden bereikt die anders niet mogelijk zijn. Dit
apparaat werd in 1889 uitgevonden, maar zijn
ontwikkeling en toepassing werden zeer vertraagd
door financieele en cominercieele omstandighe
den. Volgens de „Times" zijn op het oogenblik
in Engeland van de 3110 toestellen slechts 13
automatisch.
Ook in ons land zijn reeds automatische
toestellen in gebruik genomen. Zooals bekend
lrangt de snelheid van de verbinding af van
de snelheid waarmee de persoon die op
belt de kleine genummerde wijzerplaat kan
draaien, dat aan alle automatische toestellen
is bevestigd deze handeling duurt misschien
drie seconden. De verantwoordelijkheid voor
verkeerde verbindingen berust dus ook geheel
bij dengene die opbelt. Men kan volkomen onge
stoord spreken, daar men onmogelijk door an
deren onderbroken kan worden. Aan den an
deren kant duurt het verbreken van een ver
binding en een nieuwe aansluiting niet langer
dan een deel van een seconde.
Opgravingen. Het Britsch Museum te
Londen heeft een expeditie naar Mesopotamië
gezonden om de ruines naar de oude Chaldeeuw-
sche stad Ur te doorzoeken. Deze stad is beroemd
door het verblijf van Abraham aldaar tegen
woordig staat zij bij de Arabieren bekend onder
den naam Telle-el-Mikavar.
De voorwerpen welke men hier heeft gevonden
zijn afkomstig uil een beschavingstijdperk van
op zijn minst 3200 jaar geleden. Onder de opge
graven voorwerpen bevonden zich figuurtjes
en beeldjes die reeds de ethnische eigenaardighe
den van het Joodsche ras vertoonden. Men
heeft een tempel ontdekt die 2300 jaar voor
Christus werd gebouwd, d.i. 200 jaar voor Abra
ham. Het koninklijk paleis dat men eveneens
heeft teruggevonden is opgebouwd uit solide
baksteenen en heeft muren van twee meter
dikte als beschutting tegen de ontzettende
hitte. Ook de tempel van Ninsun, waar de vader
van Abraham zou zijn gaan bidden, en waar
Abraham zijn geloof aan het monotheisme uit
sprak werd teruggevonden.
Er zijn sporen gevonden van een steenen
tijdperk waarin steenen en ijzeren werktuigen
voorkwamen. Spijkers met gouden kop, be
schilderde vazen, instrumenten van obsidiaan,
koperen leeuwen in natuurlijke grootte met
oogen en tongen van jaspis, koperen stieren,
etc., wijzen op een beschaving die reeds duizend
jaar voor den tijd van Abraham bestond.
Het was hoog tijd dat hij weg was, want de
deur ging open en mevrouw stond in de keuken.
Marie, is mijn hoed gekomen Reeds
had zij de doos genomen en was er mede naar
haar slaapkamer geijld. Na een paar minuten
komt zij teruggestormd en roept opgewon
den Marie kleedt je terstond aan en loop naar
de modiste, dat krankzinnige ding heeft zeker
haar hoofd vol met andere zaken gehad, zij
stuurt me daar een machtig groot bouquet.
Dadelijk, mevrouwMevrouw ging op
gewonden naar haar kamer, verstoord omdat
zij haar nieuwsgierigheid nog moest bedwin
gen en in het onzekere bleef hoe of haar hoed er
wel zou uitzien.
Intusschen slenterde Peter door de straten
naar de woning van mijnheer Rosenberg. Wel
dra stond hij voor het huis. Na eenige oogenblik-
ken had hij den brief aan den heer des huizes
afgegeven en stond tegenover juffrouw Rosen
berg. Nu, galant, krek als de luitenant, dacht
hij, en met een buiging zoo diep, dat de juffrouw
geheel de breedte van zijn rug kon overzien,
sprak hij nadenkend dit, wat u de eer hebt te
zien, is een groote doos, waarin een klein ge
schenk van mijnheer de luitenant is.
De juffrouw bedwong zich en zeide, het ge
laat tot lachen geplooid, bedank hem wel en
zeg, dat ik hem hartelijk groet. Een bedankje
is al mooi genoeg, liet Peter volgen, u weet niet
hoe lang mijnheer de luitenant zijn zakken door
gevoeld heeft om den daalder te vinden, die noo
dig was om dat bouquet te betalen. En met eene
houding, die don Ouichot tot eer gestrekt zou
hebben verwijderde hij zich.
In een schaterend lachen brak juffrouw Ro
senberg uit, toen papa binnen kwam. De klei
ne heer was in groote opgewondenheid, enrus-
tig trippelde hij in de kamer heen en weer en
zocht naar woorden. Zijne beenen wijd uit el
kander, plaatste hij zich voor zijne dochter, zag
haar strak aan en met een donderende stem, als
men het zoo noemen kon, riep hij
Hedwig, sedert hoelang ken je dien dwa
zen luitenant Hedwig werd bleek.
Wat is het dan, papatje? vroeg zij met
een bedwongen lach.
