DE AMERIKAAN.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EH OMSTREKE&t.
FEUILLETON.
45ste£Jaargang.
Vrijdag 22 September 1922.
No. 13446.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Buitenlandscll Nieuws.
Staten-Generaal.
Binnenland.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnem enten per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingcn 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voo
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van den 21 September
1922 het verdoek van
lo. J. F. HEILKER om vergunning tot op
richting van een inrichting tot het mouten, dro
gen, reinigen en malen van granen en beschadig
de granen in het pand Noordvest 75, kadaster
Sectie A. no. 1662, met 3 electromotoren van
resp. 3, 10 en 30 P.K., drijvende een goederen
lift, graanreinigingsmachines en een maalin
richting en
2o. G. H. KOUDIJS om vergunning tot op
richting van een petroleumbewaarplaats in
het pand Overschieschestraat 62, kasaster Sectie
I. no. 197,
VERDAAGD, aangezien het desbetreffend
onderzoek nog niet is geëindigd.
S c h i e d a m, 22 September 1922.
DE GEALLIEERDEN EN TURKIJE.
Nog steeds verkeert men in het onzekere om
trent Kemal Pasja's plannen. Zelfs komen wel
eenige verontrustende belichten binnen, dat hij
reeds een aanval op de Dardanellen zou beproe
ven, nog voor Engeland zijn versterkingen a^n
wal heeft, maar weer andere telegrammen zijn
minder verontrustend. In Turksche kringen zelf
schijnt men het niet eens te zijn.
Hoe het zij, Engeland blijft vast besloten, geen
schending der neutrale zones te dulden, maar
doet van den anderen kant zijn best, de vredes
conferentie spoedig bij elkaar te krijgen.
Frankrijk en Italië zien de eenige goede oplos
sing in deze conferentie, die waarschijnlijk te
Venetië zal plaats hebben. Engelsche arbeiders
hebben Lloyd George en 't verdere kabinet ver
weten, dat hun politiek militairistisch was, Lloyd
George heeft echter die actie verdedigd, als juist
geschikt, om een oorlog te voorkomen.
Om een beteren kijk op de moeilijke zeeengten
kwestie te krijgen, kan misschien het volgende
zijn nut hebben.
Tsjitsjerin heeft aan een medewerker van een
te Berlijn verschijnend Russisch blad een verkla
ring afgelegd met betrekking tot de kwestie der
zee-engten. Hij zeide „De geheele Islam verlangt
dat Gonstantinopel aan Turkije zal worden te
ruggegeven, en Rusland stemt daarmede in.
Het scheppen van een nieuw Gibraltar aan de
Zee van Marmora is zoowel voor Rusland als
voor Turkije onaanvaardbaar. Rusland wcnscht
met Engeland in vrede te leven, doch kan niet
dulden, dat Engeland zijn militaire en maritie
me macht op agressieve wijze gaat uitbreiden
op het glacis der Russische kust, Rusland en
Turkije zijn wat de zee-engten betreft, gebon-
de door het verdrag van Moskou van Maart
1921, waarin verklaard wordt (dat Gonstanti
nopel de hoofdstad van Turkije blijft en daL de
vrijheid van het handelsverkeer door de zee
engten door een commissie der oeverstaten van
de Zwarte Zee moet worden geregeld, zonder
benadeeling der souvereine rechten van Tur
kije.
Het Russisch-Turkschè verdrag van 1883
25
„Onmogelijk Toen gij er naar gevraagd hebt,
heeft zij u zeker niet begrepen. Zij verbeeldt zich
het Fransch grondig te kennen, doch uw Bre-
tonsche uitspraak klinkt haar onverstaanbaar
in de ooren."
Zonder acht te slaan op deze opmerking ver
genoegde de man zich met te antwoorden
„Ik ben zeker, dat zij zich niet in den trein
bevindt."
„Maar zij moet er wezen Gij hebt zeker haar
naam verkeerd uitgesproken Lady Gliartis.
Zij is een Engelsche, gezet, vijftig jaar en heeft
drie kinderen bij zich een jongen in korte
broek en twee meisjes, het ééne zoo groot onge
veer (zij hief de hand op) het andere wat kleiner
en twee kameniers haar eigene en de mijne. Ga
nog eens vragen."
De beambte verwijderde zich.
De beschrijving van Lady Chartis had Bar
nes een straaltje van hoop doen zien. Hij ver
moedde, dat het de dikke dame was met de drie
kinderen, die den trein had gemist.
De conducteur versterkte hem in deze mee
ning, toen hij terugkwam en zeide, dat er geen
dame met drie kinderen in den trein was.
plaatste Turkije in de positie van een bescherm
de het verdrag van Moskou behartigt echter
de belangen van beide staten en stelt hen op
gelijken voet. De Westersche mogendheden zul
len vroeger of later gedwongen zijn, met dezen
toestand rekening te houden.
De toestand in Smyrna.
Hoewel de brand een week geleden uitbrak,
hangen er nog dichte rookwolken als een rouw
floers boven de verwoeste stad. Af en toe komen
nog ontploffingen voor, hetzij door het springen
van voorraden munitie of door het ^erbranden
van benzine. De ontploffingen werpen telkens
nieuwe rookwolken op, welke door de ruines
drijven.
Hoewel bij toeval sommige gebouwen aan de
algemeene verwoesting ontkwamen, zijn, met
weinig uitzonderingen, allé huizen buiten de
Turksche en Joodsche Wijken een prooi van de
vlammen geworden, wat nog kort geleden een
van de rijkste handelssteden van den Levant was,
is thans nog slechts een vormloos geraamte.
De materieele schade valt nog niet te bera
men, maar men kan veilig zeggen, dat zij vele
millioenen pd. st. zal bedragen, behalve de
onberekenbare verliezen, welke de handel heeft
geleden.
In den toestand der vluchtelingen, die wel
iswaar nog steeds rampzalig is, komt allengs
verbetering. Ongeveer twintigduizend vluchte
lingen vertrokken reeds naar Griekenland en
verschillende eilanden, maar minstens hon
derdduizend hunner wachten nog op een ver
voermiddel. De kade biedt niet langer den jam
merlijken aanblik van een wanhopig worste
lende massa doch een groote menigte wacht thans
geduldig op het plein voor het Fransche consu
laat tot er hulp komt opdagen. Talrijke vluchte
lingen werden door de Turken vervoerd naar de
omliggende heuvels, vanwaar zij, volgens een
getroffen regeling, naar de stad zullen worden
teruggebracht, zoodra de schepen zijn aangeko
men, waarmede zij vervoerd zullen kunnen wor
den.
Volgens van den Katholieken aartsbisschop
van Smyrna op het Vaticaan ontvangen berich
ten zijn tal van gebouwen, die aan de orthodoxe
kerk behoorden, geheel verwoest, doch de kathe
draal en de andere Katholieke kerken zijn ge
spaard gebleven. De aartsbisschop en de perso
nen uit zijn omgeving zijn gered.
VOLKENBONDSVERGADERING.
De Fransche senator de Jouvenel openbaarde
gister den bij den volkenbond geaccrediteerden
journalisten den tekst van het voorstel, dat hij
heden in de ontwapeningscommissie, zal indienen,
in antwoord op lord Cecils rede over de nood
zakelijkheid eener oplossing van het schadever-
goedingsvraagstuk. Jouvenels motie heeft hoofd
zakelijk den volgenden inhoud Materieele
ontwapening is niet mogelijk zonder moreele
ontwapening en herstel van den atmosfeer van
veiligheid en wcderzijdsch vertrouwen. Hiervoor
is noodzakelijk, dat aan de verstoring van het
evenwicht der wisselkoersen, den economischen
chaos en de werkeloosheid een einde komt.
Dit economisch herstel eischt het ophouden der
onzekerheid over de middelen van herstel der
verwoeste gebieden en regeling der onderlinge
schulden der Geallieerden. De Volkenbonds
vergadering moet op grond dezer overwegingen
den wensch uitsp.reken, dat de betrokken regee
ringen, voor zoover de Europeesche mogendhe
den dit onder elkaar kunnen doen, het geheele
probleem in gezamenlijk verband zoo spoedig
mogelijk regelen. De Volkenbondsvergadering
moet voorts den wensch uitspreken, dat de Vol-
„Ik kan u niet gelooven 1" riep juffrouw An-
struther uit, thans inderdaad ongerust geworden.
„Zij zoude mij niet alleen hebben laten vertrek-y
ken. Help mij uitstappen ik zal zelf gaan zien.
Toen zij den voet op de trede zette, zeide
de conducteur, die medelijden gevoelde met hare
verlegenheid.
„Ik zal uwe plaats bewaren, .want alle wa
gons zijn vol en ik weet zeker, dat de dame die
gij zoekt, niet in den trein is."
Nauwelijks hoorende, wat de man tot haar
sprak, stapte zij haastig op het perron.
Terwijl zij zich verwijderde, vroeg Barnes
zich af, hoe hij het zoude aanleggen hare koel
heid te zijnen opzichte te overwinnen.
„Drommels! riep hij eensklaps uit. „Ik zal
haar door den honger dwingen Ik heb dit mid
del zien aanwenden in Indië, waar men er de
wildste dieren mee temde. Het is zeker, dat zij
honger moet hebben des te meer kans bestaat
er voor mij om haar tam te krijgen."
Maar op welke wijze een verstandig jong
meisje, dat zeker geld genoeg bij zich had, te
beletten, zich eten te verschaffen en haar te
noodzaken zich daarvoor tot hem te wenden.
Na verloop van zeven uur zoude men te Lyon
aankomen en er waren twee halten van eenigs-
zins langen duur te Dijon en te Macon.
Barnes keek den conducteur aan en meende
<Je oplossing van het vraagstuk gevonden te
hebben. Doch op hetzelfde oogenblik keerde het
voorwerp zijner teedere bezorgdheid terug en
kenbondsraad den geheelen loop der pogingen
tot oplossing van het vraagstuk voortdurend
opmerkzaam volgt, met dien verstande, dat de
Volkenbondsraad nuttige bijdragen tot oplossing
van het vraagstuk eerst geven kan op verzoek
der regeeringen.
De groote beteekenis van dit Fransche voor
stel, dat ook reeds de instemming der Engelsche
delegatie moet hebben verkregen, is, dat Frank
rijk zich er niet tegen verzet, dat de Volkenbonds
vergadering indirect de groote mogendheden uit-
noodigt. de hulp van den Volkenbondsraad tot op
lossing van het financieel probleem in te roepen.
BELGIE EN DUITSCHLAND.
Te Berlijn heerscht de overtuiging, dat het
geschil met België over de waarborgen voor de
Schatkistwissels, weldra zonder eenige wrijving
geregeld zal zijn. De wissels zullen Maandag
aan de Belgische regeering worden overhandigd.
OOSTENRIJK.
Graaf Gzérnin, oud-minister van Oostenrijk
en ths^s volksafgevaardigde heeft in een ge
sprek met een redacteur van een pers-agent
schap gezegd, dat er een drievoudig verbond ge
sloten moet worden tusschen Oostenrijk, Honga
rije en Italië. Daar Gzernin doorgaat voor den
adviseur in buitenlandsche politiek van bonds
kanselier Seipel, verdienen deze verklaringen
wel aandacht, zegt de „N. R. Crt.".
IERLAND.
Te Dublin is gisteren in het parlement bij de
verdere beraadslaging over het wetsontwerp tot
invoering van de Grondwet een opgewonden
tooneel ontstaan, doordat mevrouw Despard,
de zuster van maarschalk French, van de open
bare tribune een protest uitschreeuwde tegen de
vermeende barbaarsche behandeling van niet
verhoorde gevangen genomen rebellen. Zij ver
liet de zaal op het oogenblik, dat een wachter
haar aansprdk. Maar de dames McBride, Skef-
fington en een andere vrouw namen haar protest
over en moesten met geweld verwijderd worden.
Het wetsontwerp werd in de 2e lezing ook
aangenomen.
ALLERLEI.
Reeds verscheidene keeren is in Rusland als
middel tot verhooging van de inkomsten, het
plan geopperd, het brandewijnmonopolie weder
in te voeren. Prof. Oscrof de bekende deskundige
op het gebied van het Russische geldwezen heeft
een ontwerp van invoering van het brandewijn-
monopolie gereedgemaakt en aan de bekrachti
ging van het volkscommissariaat van financiën
onderworpen. De sowjet-pers valt dit ontwerp
aan en neemt op besliste wijze stelling tegen in
voering van het monopolie.
Uit Washington
De Kamer van Afgevaardigden heeft met 258
tegen 54 stemmen de bonus-wet aangenomen,
waarover de president zijn veto heeft uitge
sproken.
President Harding heeft de nieuwe Ta-
riefwet met zijn onderteekening bekrachtigd.
Deze is om 12 uur in den nacht van 20 op 21
dezer in werking getreden.
Uit Weenen
De koffiehuisbedienden kondigden voor heden
een algemeene staking aan wegens het niet inwil
ligen van looneischen.
De Volkenbondsraad heeft aan de Volken-
bondsvergadering een officieel voorstel doen
toekomen in zake de vermeerdering van het aan
tal niet-permanente leden van den Raad^van vier
tot zes.
—f—p—————W
riep driftig
„Wat te doen Die akelige vrouw is er niet
Wanneer komt de trein te Lyon aan
Om 10 uur, vijftien minuten."
„Hoe lang duurt het nog, vóór er een trein
naar Parijs hier komt
„Tut, tut, tutdacht Barnes. „O, maar dan
ga ik ook naar Parijs."
En hij stapte haastig den wagon uit.
„Drie kwartier," antwoordde de beambte.
Juffrouw Astruther zag op haar horloge. Het
was bijna halfvier.
„Is het een sneltrein?"
„Neen een gewone. Hij komt om tien uur
te Parijs aan van avond."
„Wilt gij eens in het telegraafkantoor gaan
zien, of er ook een bericht is voor juffrouw An-
struther vroeg het jonge meisje na eenige
aarzeling.
En vreezende, dat hij haar naam niet goed
zoude uitspreken, gaf zij den man haar kaartje.
Deze vertrok en kwam een paar seconden
later terug.
„Er is geen telegram."
„Hoe laat gaat er een trein na dezen uit Parijs
naar Lyon."
„Te elf uur, twintig."
„O, dan is zij slechts een uui later dan ik
zeide juffrouw Anstruther op vroolijken toon.
Zij zal zich te Lyon bij mij voegen. Ik ga door."
En zij steeg wederom in het rijtuig.
De scheepvaartmaatschappijen te Marseille
hebben gisteren met het oog op liet verzet der
bemanningen tegen de beslissing van staats
secretaris Rio, besloten om zeventien vracht
schepen op te leggen.
Benesj, de premier van Tsjecho-Blowakije,
is uit Genève te Praag teruggekeerd om thans
formeel zijn ontslag als minister-president in te
dienen.
Het congres der Duitsche sociaal-demo
craten heeft gister besloten tot de hereeniging
met de onafhankelijke socialisten.
TWEEDE KAMER.
Vergadering Donderdag, 21 Sept
ÜDe heer Kooien, aanvaardt het voorzitter
schap met een rede, waarin hij dank brengt aan
de Koningin voor zijn benoeming en aan de
Kamer voor het gestelde vertrouwen. Hij doet
een beroep op de medewerking van de leden,
ook van de nieuwe. Hij wijst met dankbaarheid
op de verbeterde huisvesting van de Kamer,
brengt daarbij hulde aan allen, die daaraan
medewerkten en vraagt Gods zegen op de werk
zaamheden der Kamer.
De heer Juten legt de eeden af en neemt
zitting.
De heer van Braambeek vraagt verlof
tot het houden van een interpellatie over de
exploitatie van de Nederlandsche spoorwegen
de heer van Rappard, over de verminde
ring van het aantal departementen, de heer
Boon over den spoorwegaanleg in het Gooi,
de hèer Staalman over de werking van de
Tabakswet. Morgen zal op deze verzoeken wor
den beslist.
Besloten wordt morgen om 11 uur de Grond
wetsvoorstellen te behandelen.
Daarna worden de afdeelingcn getrokken. Her
kozen wórden als leden van de huishoudelijke
commissie de heeren Kolkman en Visser van
IJzendoorn, en als leden van de gemengde com
missie voor de stenografie de heeren Marchant,
Van Vuren en Schokking.
Het voorstel Wijnkoop om op de Openingsrede
een adres van antwoord in te zenden werd met
op tweena algemeene stemmen werworpen.
De reis vaii de Koningin.
De film, door den heer Mullens te Kopenhagen
genomen tijdens het bezoek van de Koningin
en Prins Hendrik aan Denemarken, is Zaterdag
middag ten paleize het Loo vertoond aan de
Koningin-Moeder en Prinses Juliana, benevens
aan dames en heeren vait de hofhouding en ver
dere genoodigden. Prinses Juliana was zeer
opgetogen, telkens als de beelden van haar ou
ders op het doek verschenen.
Katholieke Eerste Kamer fractie.
Naar de „Tijd." Verneemt is in de plaats van
wijlen mr. Reekers tot voorzitter der Katholieke
Eerste Kamerfractie gekozen de heer Van der
Does de Willebois, tot dusver onder-voorzitter
Tot secretaris is herkozen de heer Haffmans en
gekozen Lot onder-voorzitter mr. Verheyen.
Beëediging van de ministers.
Gisterochtend 10 u. 16 min. zijn alle ministers
ook minister Van Ivarnebeek, die eergisteravond
van de Scandinavische reis in Den Haag is
teruggekeerd, naar Het Loo vertr9kken, ten ein
de door de Koningin te worden beëedigd.
De conducteur, die juist door een anderen
reiziger werd aangesproken, had nauwelijks
acht geslagen op hetgeen zij zeide. Barnes ech
ter was geheel oor en hij wist, dat de trein van
elf uur twintig een gewone was, die niet vóór
den volgenden dag laat in den morgen te Lyon
zoude aankomen. Hij zoude het meisje eigenlijk
hebben moeten waarschuwen, maar hij bracht
met echt filosofische drogredenen zijn geweten
tot zwijgen.
Nu ging hij naar het bureau en liet zich zes
kaartjes geven voor de zes onbezette plaatsen in
zijne afdeeling van den wagon, waarna hij op
tien conducteur toetrad en hem een twintig-
frankstuk in de hand stopte, wel zorgende, dat
juffrouw Anstruther er niets van bespeurde.
De beambte glimlachte, stak het geld in den
zak en zeide
„Wat kan ik voor u doen, mijnheer
„Draag zorg, dat er niemand in dezen coupé
komt. Hier zijn de zes andeie kaartjes. Te Lyon
zal er een diner gereed staan. Indien de jonge
dame wenscht uit te stappen, hetzij in die
plaats hetzij te Macon zeg haar, dat er geen tijd
voor is."
„Maar zoo zij toch wil uitstappen
„Bied haar aan, haar te brengen, hetgeen zij
verlangt. Zij is alleen en zal het aannemen. Gij
geeft hdar echter niets en wanneer zij zegt, hon
ger te nebben, bezorgt gij mij mijn diner. Ik wil,
dat zij het met mij deelen zal."
(Wordt vervolgd)
