DAGBLAD WD OU SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
45ste Jaargang.
Donderdag 5 October 1922.
No. 13457.
Gaat en onderwijst alle volkeren.
O edele sport
Buitenlandseïi Nieuws.
Staten-Generaal.
Binnenland.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 eent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
Zomertijd geëindigd.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen bij deze ter openbare kennis, dat de
stadsuurwerken in den nacht van Zaterdag 7
op Zondag 8 October a.s. te 3 uur, een uur zullen
worden teruggezet en noodigen alle beheerders
van openbare uurwerken uit, op dezelfde wijze
die uurwerken overeenkomstig de wet weder
den Amsterdamschen tijd te doen aangeven.
Schicda m, 5 October 1922.
9
Dit woord van Christus is wel oud, maar
niet verouderd. Nog altijd leeft Christus in
Zijn Kerk en iederen dag moet de Kerk en hare
ledematen zich inspannen om dat bevel te ol-
brengen.
Binnenkort zal hier in Schiedam een Missie-
week gehouden worden, zooals reeds op zoovele
andere plaatsen van ons vaderland en er is geen
twijfel, of katholiek Schiedam zal zich waardig
toonen onder zoovele andere steden door hare
liefde en belangstelling in het werk der missie
en der missionarissen, dat is de bekeering van
de heidenzielen.
Die verwachte liefde en belangstelling van
Schiedam's katholieken vindt haar grond in
het zoo-degelijk katholiek zijn van de Schiedam
mers, die immers in November 1.1. uit den mond
van Haarlem's bisschop die lofprijzing mochten
hooren.
Dat de Schiedammers ruim denkende en edele
katholieken zijn, diep van godsdienstzin, vol van
offergeest, dat is een erfenis der vaderen, die
ondanks benarde tijden, ondanks vervolging,
toch het ware katholieke geloof hebben bewaard.
'L Is nu immers reeds meer dan drie eeuwen
dat de zonen van Sint Dominicus het geloof in
onze veste kwamen prediken. Nu nog wonen er
in onze stad nazaten van juffrouw Anna Arents
van der Burg, die in 1616 den eerstenDominikaan
naar Schiedam riep en in haar huis z.g. verboden
godsdienstoefeningen houden en de H. Mis liet le
zen. Trouw bleven de Schiedammers aan het
katholiek geloof en nog staat aan den Dam liet
eene huis Ter Poort, waar de steeds slinkende
kudde onzer dwalende broeders hun geheimen
vieren, maar aan Haven, Singel en Frankeland
hebben wij zwoegend en zwectend onze groote
kerken gebouwd, en ze zijn reeds te klein voor
denwassenden vloed; de plannen zijn geteekend
en den grond is uitgemeten, die een vierde nieuwe
Roomsche tempel zal dragen. Toen de Paus zijn
Roomsche jongens opriep om zijn Staten te ver
dedigen,-bleven ook de Schiedammers niet ach
ter. Onze Volksbondeis maken een goed figuur
in onze Roomsche gelederen. Ons patronaats
wezen, onze katholieke vakvereenigingen, onze
Sint Willebrördusvereeniging voor Katholieke
scholen, en een Sint Vincentiusveréeniging, die
reeds meer dan 75 jaar bestaat, getuigen, dat
het hart der katholieken in Schiedam warm
klopt, om het Rijk Gods in huis en stad te be
waren en uit te breiden.
Maar niet alleen in huis en stad, ook ver
naar buiten gingen de katholieke Schiedammers
het geloof van Christus prediken in de persoon
van de ontelbare vele priesters, die uit een be
trekkelijk gering aantal katholieken families
zijn voortgekomen. Het beste bewijs, dat een
stad vurige katholieken heeft, is als vele vaders
en moeders hunne zonen zien heentrekken om
het geloof te gaan bewaren en verkondigen, en
er 'n eer instellen, dat ook zij een zoon hebben,
verheven tot de priesterwaardigheid. En dat
mogen wij de katholieken van Schiedam ter
eere zeggen Er is geen stad in Holland, die
zooveel waardige priesters en kloosterlingen
heeft voortgebracht als Schiedam. Toen schrijver
dezes in 1905 in Huissen het ordekleed van Sint
Dominicus 'ontving, droegen reeds 30 Schiedam
mers datzelfde kleed, waarvan de glorievaan-
drages was onze, nu helaas ontslapen, eerste
priesterprofessor aan een Nederlandsche Uni
versiteit, pater J. V. de Groot. En dan nog
Franciscanen, Capucijnen, Conventueelen, Je-
suiten, Carmelieten, Norbertijnen, Trappisten
en Bcrnardijnen, en de nieuwere congregaties
toebehoorende Paters van het IT. Hart, Priesters
van het H. Hart, paters van de H.H. Harten,
enz. enz., en „last not least" de groep van
seculiere geestelijken, die als 't ware de eere-
kroon uit maken van ons bisdom en onze stad.
En onder die priesters zijn velen de eer waar
dig gekeurd, om werkelijke apostolische mis
sionarissen te worden en de blijde boodschap van
Jezus Christus te mogen prediken aan de heide
nen.
Bijna elke Roomsche familie van Schiedam
mag zich de eer toerekenen een zoon, of broeder
of neef of misschien verder familielid, maar dan
toch een familielid, als priestermissionaris te
hebben onder elke hemelstreek. Dat is de glorie
van Schiedam en wanneer gij een missieboekje
koopt van onze missietentoonstelling, dan zult
gij daar de gezichten zien en de namen lezen,
van onze geloofshelden, die den naam en faam
van Schiedam's ruim en groot katholiek geloof
uitdragen tot de eindpalen der aarde.(
II.
Maar, omdat gij zulk een schitterende ge
schiedenis hebt in het katholiek historieboek,
meent nu niet, dat gij reeds op uwe lauweren,
kunt gaan rusten. Neen, dat gij, Schiedammers
als staatsburgers van Christus Kerk een hof-
felijken staat van dienst hebt, moet u een aan
sporing zijn, om door te gaan op het eervolle,
maar moeizame pad van voormannen in de
katholieke kerk. De roep des Pausen heeft
weerklonken, nu niet om soldateü, die goed
en bloed veil moeten hebben, om 's Pausen erf
deel in Italië te verdedigen. Neen, nu schalt de
krijgsklaroen, en roept de strijders te samen onder
Christus'vaan, het kruis, om een wereldkruis
tocht te helpen winnen.Er zijn nu na 2000 jaar,
të velen nog, die Christus en zijn zaligende leer
niet kennen. Slechts 38.5 der geheele wereld
bevolking kent Jezus Christus en aanbidden hem,
maar daarvan behooren slechts 17.7 tot de
katholieke kerk. 1000 millioen is het getal der
heidenen hoevele millioenen kinderen worden
onder hen geboren en sterven zonder Doopsel
Hebben ook zij geen ziel, die vrij gekocht is door
Christus'bloed Hebben ook zij geen recht op
dien losprijs geen recht op den hemel Maar
Jezus onzen Verlosser te erkennen en aanbidden,
is een zuivere genade en goedgunstigheid, die
God hun wel wil geven, maar daartoe is noodig,
gebed. En God is zoo goed, dat Hij het gebed
van den eenen broeder, voor den anderen aan
neemt.
Onze eerste en voornaamste actie, ons meest
machtig wapen moet dan zijn ons innig gebed.
En wanneer een algemeene H. Communie van
onze kinderen den hemel zal bestormen en het
IT. Hart van Jezus zal dringen om zijn zaligend
bloed ook tot de heidenkinderzielen te laten
vloeien, dan mogen de grooten, de volwassenen,
de vaders en moeders niet ontbreken, want wie
weet, misschien zullen zij vader en moeder zijn
van missionarissen.
Dan mogen er ook geen huisgezinnen meer zijn,
waar de missietijdschriften, noch missiekalenders
ontbreken. Vroeger werden die vrome boekjes
goed genoeg geacht om tot Zondaglektqur in de
keuken te dienen. Die tijd is voorbij. Zij ontslui
ten voor ons nieuwe werelden, zij vertellen van
zeden en gewoonten onder Maoris in Nieuw-Zee-
land en van Eskimo's in Alaska .Wij leven, mede
met de gevaren, die menig priester in de vreemde
onbeschaafde landen door moet maken wij
treuren om het diepgeworteld vooroordeel der
natuurvolken tegen al wat blank is, omdat blank
beteekende voor die stakkers, wreed, en die nu
gewonnen moeten worden voor Jezus Christus,
wij verheugen ons om zoovele zielen wederom
bekeerd, gewonnen door gestagen arbeid en
offer. En onze missiekalenders, die bijna iederen
dag onzen aandacht boeien door hun pakkende
platen. Er bestaan koninklijke Geografische
genootschappen, waar ontdekkingsreizigers, be
zoldigd door de regeering, hunne ondervindingen
enkele malen per jaar kunnen vertellen en
waar alleen ecnige ingewijden worden toegela
ten, maar wij hebben in die Missiekalendeis onze
ontdekkingsreizigers vertellend en vertoonend
in onze huiskamers en de kinderen, zij hooren
het zoo graag.
Daarom dan, opdat Jezus'Rijk meer en meer
zich moge uitbreiden op de aarde, onder alle
volkeren, daarom moeten allen, naar de Missie
tentoonstelling. Allen moeten bezield worden,
door het Pinkstervuur, dat de Apostelen deed
trekken tot Spanje en tot Indië, om zielen te
winnen voor Christus. Daar moet gij belang
stelling opdoen voor het leven en streven van
die arme heidenen, die nog worstelen, als 't ware,
tegen den schuimenden stroom van oude ge
woonten in dienst van goden en van verruwde en
ontaarde zeden, om toch ook te komen, tot het
lichtend Kruis, dat altijd straalt van den top
der rots, die Christus en Petrus heet, om toch oök
te rusten en vree te vinden voor hun harten, die
ook roepen om geluk, geluk, het eeuwig geluk,
dat alleen kan verkregen worden door ITem,
die gezegd heeft: „Ik ben de Weg, de Waarheid,
en het Leven.
Schiedammersop naar de missietentoon
stelling
fr, W. A. de Mol O. P.
Siki heeft Carpentier te Parijs knock-out
geslagen of beLer gezegd afgeslacht, en 60.000
dwaze Parijzenaars hebben hem met krankzinnig
enthousiasme toegejuicht, terwijl het be
bloed en machteloos lichaam van den Fransch-
man werd weggedragen.
Daar komt de beroemde Siki naar Rotterdam
want hij heeft de eer van zijn land en ook de
roem van Rotterdam (hij woont in Rotterdam)
hooggehouden als mensc.henslachter bij uitne
mendheid.
Als een onbekende had de neger al zoo dikwerf
door Rotterdams straten gewandeld en thans nu
hij Carpentier, als een vod in elkaar geslagen
heeft, nu is hij eensklaps beroemd geworden.
En honderden en honderden stroomen naar
het station, door bereden politie in bedwang
gehouden.
Daar treedt het wereldwonder te voorschijn
en een oorverdoovend gejuich gaat op, hoeden
en petten worden gezwaaid en den modernen
Caesar wordt heil en jubel toegeschreeuwd.
De muziek valt in, terwijl de glunderende neger
het met 4 paarden bespannen rijtuig instapt en
gevolgd door verschillende auto's met verdwaas
de bewonderaars gevuld, volbrengt den held der
wereld zijn triomftocht door Rotterdams straten.
Welk een verdwaasde heidensche wereld,
want dit onwaardig gedoe toont ons het moderne
heidendom onzer dagen op sprekende wijze.
Hoe belachelijk en droevig.
Voorwaar in onze slachthuizen maakt men
de beesten menschelijker af.
W.
aanvaarding van het presidentschap der Com
missie door Barthou geen verdere wijziging in
het ministerie aanbrengen, doch de portefeuille
van justitie aan een vooraanstaand lid dei-
meerderheid in de kamer aanbieden.
DE CONFERENTIE TE MOEDANIA.
In het gister te Constantinopel uitgegeven
geallieerde officieele communiqué over de con
ferentie te Moedania wordt verklaard De con
ferentie te Moedania ving gistermiddag om 3
uur aan en had een bevredigend verloop. Gene
raal Ismed pasja heeft opnieuw aan de nationalis
tische troepen instructie gegeven in de neutrale
zone ieder contact met de Britsche troepen te
vermijden. De Turksche nationalisten hebben in
beginsel de geallieerde nota aanvaard. De Griek-
sche generaal wordt morgen verwacht.
Het Britsche communiqué luidt, dat de con
ferentie te Moedania Dinsdag bevredigenden
voortgang heeft gemaakt.
De Nationalisten hebben de geallieerde nota
in principe aanvaard. Ismed Pasja heeft her
nieuwde orders aan de troepen gegeven, om
elke botsing te vermijden.
Het Fransche communiqué luidt dat er een
protocol is opgesteld, en omtrent de meeste
artikels daarvan overeenstemming is bereikt.
De conferentie is hedenochtend hervat ten
einde eenige Turksche bezwaren van niet-funda-
menteelen aard te behandelen.
Volgens een Reuterbericht werden de geal
lieerde generaals met alle-teekenen van achting
door de Turksche troepen te Moedania ontvan
gen. Generaal Harington opende de conferentie
met een réde, waarin hij haar doel als volgt
omschreef
lo. De vijandelijkheden te doen staken.
2o. In Thracië een linie vast te stellen, tot
welke de Grieksche troepen zullen terugtrek
ken. De regeling van de bijzonderheden der ont
ruiming en van dc overdracht van het ontruimde
gebied aan de Turksche autoriteiten, waarvan
het plan aan de geallieerde mogendheden zal
worden voorgelegd.
3o. Het banen van een weg naar een alge
meene vredesconferentie.
Generaal Ismed Pasja wordt ter conferentie
vergezeld door Asiin Pasja, den chef van den
Kemalistischen staf, en ITamid Bey, den natio-
nalistischcn vertegenwoordiger te Constantino
pel.
Uit Londen verluidt nog, dat uit Constanti
nopel drie intergoallieerde commissies zijn ver
trokken, één naar Adrianopel één naar Rodosto
en één naar Loeloe Boergas, ten einde een kal-
meerende invloed op de bevolking van 1 hracië
uit te oefenen en incidenten te voorkomen.
EEN BRIEF VAN VENIZELOS.
Venizelos verzet zich in een ingezonden stuk
in de „Times" tegen dc geallieerde voorwaarden.
Hij betoogt, dat de Turken in Thracië niet moe
ten toegelaten worden voor het sluiten van den
vrede, maar stelt voor, dat de geallieerde troepen
in Thracië in garnizoen zullen gaan liggen. An
ders, zoo zegt hij, worden een millioen Grieken
en Armeniërs in Oost-Thracië met vernietiging
bedreigd.
In zijn brief aan de „Times" drukt Venizelos
nog de vrees uit, dat de geallieerde officieren
niet bij machte zullen zijn de uitroeiing der
christelijke bevolking in Thracië tegen te gaan,
wanneer dit gebied aan de Turken afgestaan
wordt. Hij stelt daarom voor, dat Oost-Thracië
door de geallieerde troepen bezet zal worden,
totdat het vredesverdrag tot uitvoering zal
komen en zegt, dat de geallieerden dan in staat
zouden zijn een ordelijke ontruiming van 1 hracië
te verzekeren, vóór het begin van de Turksche
bezetting.
COMMISSIE VAN HERSTEL.
De „Echo de Paris" gelooft niet, dat de heer
Barthou zal blijven weigeren het voorzitterschap
van de Commissie van Herstel te aanvaarden.
Poincaré zal volgens het blad -bij een
DE VERREKENBÜREAUX.
Tegen het midden van deze maand zouden
besprekingen plaats vinden tusschcn de Duitsche
rijksregeering en de directeuren der verreken-
bureaux van Frankrijk en Engeland. Deze di
recteuren zouden tot dat doel naar Berlijn ko
men. De „Deutsche Allgemeipe Zeitung" ver
neemt daaromtrent echter, dat het waarschijn
lijk is, dat de Duitsche regeering om redenen
van technischer! aard zal verzoeken de bespre
kingen tot aan het einde van "deze maand op te
schorten. De oude overeenkomst in zake de
betalingen aan de verrekenbureaux is niet meer
van kracht en de bespiekingen moeten er toe
dienen tot een nieuwe overeenkomst te geroken.
POLEN EN RUSLAND.
Aan de Berlijnsche bladen wordt uitWarschau
gemeld, dat Tsjitsjerin in de Poolsche hoofdstad
verschillende conferenties heeft met de regee
ring over de vernieuwing van het handelsver
drag en zeer tevreden is over den loop der onder
handelingen. Bij deze onderhandelingen is ook
de Oosterschc kwestie ter sprake gekomen.
AMERIKA EN EUROPA.
De Amerikaansche gezant te Parijs Ilerrick,
heeft in een openbare bijeenkomst te Londen
voorspeld, dat de Ver. Staten, binnen het jaar
een program zullen formuleeren, dat leiden zal
tot de verjonging van Europa.
IERLAND.
De Iersc.he regeering biedt in een proclamatie
algeheele'amnestie aan alle opstandelingen aan,
die hun wapens vóór 15-October inleveren.
JOEGOSLAVIË.
Minister-president Pasjitsj verklaarde in een
conferentie der radicalen, dat hij in de gister te
houden zitting van den ministerraad de ontslag
aanvrage van het geheele kabinet zou voorstel
len.
ALLERLEI.
Uit nadere berichten in de Italiaansche pers
blijkt, dat D'Anüunzio's voornemen om tot een
geestelijke orde toe te treden niet beteekent
dat hij in een klooster gaat. Hij kan tertiair
monnik worden en enkele geloften der Trap
pisten afleggen. Leeken-trappisten mogen aan
't openbaar leven deelnemen enkelen van hen
zijn zelfs senators. Zij behoeven slechts bij
religieuze plechtigheden de pij te dragen.
Herriot, de geestkrachtige burgemeester
van Lyon en Kamerlid, die, zooals men weet
in Rusland vertoeft denkt den 15n October
weer in Frankrijk terug te zijn. Zoo heeft hij
althans aan het bestuur van de Lyonsche jaar
beurs gemeld in een telegram uit Moskou, waarin
hij tevens zegt, dat hij in Rusland aan het werk
is om de handelsbetrekkingen te herstellen.
Het Engelsche ministerie van Arbeid
rapporteert dat er op 25 September 1,300,000
personen als werkloos ingeschreven waren bij de
arbeidsbeurzen in Engeland. Dat is een vermin
dering met ruim een half millioen in vergelij
king met Januari 1.1.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Woensdag, 4 Oclober.
De heer K. ter La a n (S. D.) vraagt verlof
tot het houden van een interpellatie over het
nieuwe reglement op de krijgstucht, en de heer
Troelstra (S.D.) tot het houden van een inter
pellatie over den pensioenaftrek bij de ambtena
ren. Over deze verzoeken zal in een volgende ver
gadering worden beslist.
De v o o r z i 11 e r deelt mede, dat de centra
le sectie besloten heeft in de afdeelingen te laten
onderzoeken de wijziging van het invoerrecht
op sigaren en de wijziging van de wetten, die
den-minister van landbouw met name noemen.
De vergadering wordt daarop gesloten.
Nijmegen R. K. Universiteitsrad.
Nu een desbetreffend bericht in een katho
liek blad tot onjuiste conclusie aanleiding zou
kunnen geven, heeft het nut mede te deelen,
dat het comité tot voorbereiding der stichting
van een R.K. Universiteit zich tot het gemeen
tebestuur van Nijmegen heeft gewend om te
vernemen, in hoeverre van deze gemeente steun
kan worden verwacht bij de vestiging eenei
katholieke hoogeschool in genoemde stad. Uit
den aard der zaak kunnen aanbiedingen van
het gemeentebestuur nog niet bindend worden
geacht, aangezien zij de goedkeuring van het
Provinciale Bestuur behoeven.
(„Tijd.")
