DE AMERIKAAN.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
^VeuilletonT
45ste Jaargang.
Donderdag 12 Oetober 1922.
No. 13463.
Bureau KOEMARKT 4.]— Telefoon Iutercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën: 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandsch Nieuws.
GEALLIEERDEN EN TURKEN.
De wapenstilstand is thans .gesloten.
De officieele bevestiging van de onderteeke-
ning der overeenkomst te Moedania door de
geallieerde generaals en Ismed Pasja is te Londen
ontvangen.
De Grieksche vertegenwoordigers hebben
evenwel de overeenkomst nog niet geteekend
en men neemt aan, dat de reden hiervan is, dat
zij nog geen volledige instructies uit Athene
hebben ontvangen.
De geallieerde generaals zijn gistermorgen
uit Moedania, waar zij het protocol hadden on
dertekend, te Constantinopel teruggekeerd.
Naar wordt vernomen werd de Grieksche
gedelegeerde te Moedania gemachtigd, het pro
tocol van de conventie te teekenen op de volgen
de voorwaarden.
1. dat de Grieken de lijn van de Turksch-
Bulgaarsche grens in Thracië van het jaar 1915
zouden mogen bezetten, zoodat het gebied van
Didimotica totGriekenland zou blijven behooren.
2. dat de Turksche civiele autoriteiten eerst
in Thracië zouden komen, zoodra de Grieksche
civiele autoriteiten zouden zijn heengegaan.
De Grieksche regeering droeg aan haren ge
delegeerde eveneens op, te trachten amnestie te
verkrijgen voor de Grieken in Thracië en Klein-
Azië met inbegrip van hem, die in het Griek
sche leger hadden gediend, alsmede stappen te
doen voor een uitwisseling van krijgsgevan
genen.
Zaimis heeft getelegrafeerd, dat hij het pre
mierschap wil aanvaarden. Hij wordt binnen
tien dagen te Athene verwacht.
Generaal Hadjanestis, de vroegere Grieksche
opperbevelhebber in Klein-Azië is gearresteerd.
Wat de beteekenis van Moedania betreft, door
de onderteekening van het accoord van Moedania
verplichten de Turken zich, de neutrale zone te
eerbiedigen, de zeestraten niet over te steken en
geen leger in Thracië te onderhouden vóór de
ratificatie van het vredesverdrag.
Daaruit volgt volgens de Temps", dat alle
vóorwaarden, die men onontbeerlijk achtte, op
dat de vredesconferentie in een atmosfeer van
kalmte en zekerheid kan bijeenkomen, ver
vuld zijn en daarbij de noodige garanties ver
kregen zijn, dat gedurende de onderhandelin
gen geen coup de force kan worden onderno
men, die de conferentie voor een fait accompli
zou plaatsen en daardoor het karakter en de
draagwijdte van het te verrichten werk zou
vertroebelen.
De Temps" meent verder, dat het gisteren te
Moedania verkregen resultaat aantoont, dat de
diplomatieke middelen, die Frankrijk steeds
voorgestaan heeft, doelmatig geweest zijn en
ook beter dan alle militaire maatregelen en ande
re middelen van intimidatie, een duurzamen
en rechtvaardigen vrede in het Oosten zullen
brengen.
Uit Constantinopel verluidt nog, dat de gealli
eerde gezanten te Constantinopel vernomen
hebben, dat de Angora-regeering voornemens
is, alle Mohammedaansche Grieken, Armeni
ërs en anderen, die sedert 1919 in Thracië en
Klein-Azië in het Grieksche leger hebben ge
diend, voor een krijgsraad te laten terecht
staan. Hiertegen is reeds krachtig geprotesteerd.
ENGELAND EN RUSLAND.
Naar het „Berliner Tageblatt" verneemt, zou
Litwinol zijn terugreis hebben uitgesteld op
grond van nieuwe instructies uit Moskou, die
met nieuwe onderhandelingen over de over
eenkomst Urquhart-Krassin samenhangen.
Het „Berliner Tageblatt" voegt hieraan toe,
dat het niet is uitgesloten dat Litwinof zich
in de eerstkomende dagen naar Londen begeeft.
FRANKRIJK EN RUSLAND.
De Kamer van Koophandel te Marseille heeft
besloten aan de andere Fransche Kamers van
Koophandel de benoeming van een officieelen
vertegenwoordiger in Rusland voor alle Kamers
van Koophandel te zamen voor te stellen. Deze
vertegenwoordiger zal te Moskou zijn bureau
hebben. Hij zal de Fransche Kamers van Koop
handel inlichten en haar rapporten zenden om
trent alle kwesties, die handel en industrie van
Frankrijk belang inboezemen.
HET RATHENAU PROCES.
In het proces tegen de moordenaars van Ra-
thenau eischte gister de Oberreichsanwalt dr.
Ebermayër na een requisitoir, dat 21/1 uur in
beslag nam, de volgende straffen
Tegen Ernst Werner Techow wegens mede
daderschap de doodstraf en blijvend verlies
der burgerrechten.
Tegen Hans Gerd Techow wegens medeplich
tigheid vier jaar gevangenisstraf, wegens be
gunstiging zes maanden, te zamen vier jaar en
drie maanden.
Tegen Günther wegens medeplichtigheid zes
jaar tuchthuisstraf, wegens begunstiging ne
gen maanden, te zamen zes jaar en drie maan
den tuchthuisstraf en tien jaar lang verlies der
burgerrechten.
Tegen Salomon wegens medeplichtigheid vijf
jaar tuchthuisstraf tegen Warnecke vier jaar
tuchthuisstraf tegen Niedrig vijf jaar tucht
huisstraf en tegen alle drie vijf jaar lang^Ver
lies der burgerrechten.
Tegen Useman wegens medeplichtigheid vier
jaar tuchthuisstraf wegens begunstiging negen
maanden gevangenisstrafgelijkstaande met
zes maanden tuchthuisstraf wegens het onbe
voegd in het bezit hebben van wapens zes maan
den gevangenisstraf te zamen vier jaar en ne
gen maanden tuchthuisstraf en vijf jaar verlies
der burgerrechten.
Tegen Schütt en Diestel voor de beschuldiging
van medeplichtigheid vrijspraakwegens be
gunstiging elk zes maanden gevangenisstraf.
Tegen Steinbeck wegens begunstiging en me
deplichtigheid drie jaar tuchthuisstraf en vijf
jaar verlies der burgerrechten.
Tegen Tillessen en Plaas drie jaar gevangenis
straf.
Ten slotte vroeg hij voor Voss vrijspraak.
OOSTENRIJK.
Het Oostenrijksche parlement is Dinsdag be
gonnen met de besprekingen over de houding,
aan te nemen tegenover de overeenkomst van
Genève.
De pan-Germanistische partij heeft haar hou
ding ten opzichte van de buitenlandsche controle
op de Oostenrijksche financiën vastgesteld. Vol
gens de „Neue Freie Presse" zouden de pan-
Germanisten de aan de regeering toe te kennen
volmacht nauwkeurig wenschen te doen afba
kenen.
IERLAND.
De eerste besliste uitspraak van de Iersche
bisschoppen, sinds de rebellie tegen de regeering
van den vrijstaat ontstond, is gister gepubliceerd
en kan een belangrijken invloed op den toe
stand hebben.
De bisschoppen hebben een herderlijken brief
uitgevaardigd, waarin in de krachtigste bewoor
dingen de guerilla-oorlog tegen de vrijstaatsche
regeering wordt veroordeeld, en verklaard, dat
het dooden van nationalistische soldaten een
39
Zij had deze laatste woorden uitgesproken
als onder den invloed van een macht, welke
haar geheel beheerschte. Ziende, dat Barnes
haar geen antwoord gaf, haalde zij een aan-
teekenboek hetwelk met de nauwkeurigheid
van een politiebeambte was bijgehouden en
waarin elke nasporing, elke inlichting waren
opgeschreven met een stelselmatige orde, die
bewees, dat een bekwaam man zich van den
beginne af met de leiding der zaak belast had.
Barnes twijfelde er geen oogenblik aan; dat
het Musso Danella was.
„Ziehier dit stuk", hernam Marina. „Ik heb
het weten te verkrijgen van het bureau der
Engelsche Admiraliteit. Het is een officieel
verslag en dus volkomen vertrouwbaar."
Barnes maakte gretig gebruik van de gele
genheid om zich rekenschap te geven van Ma
rina's nasporingen en te oordeelen, of de broe
der van Enid onmiddellijk gevaar liep ontdekt
te worden.
Lijst der Officieren.
LI.M.S. de Gier 1882.
John Lennoc Ward, commandantHenry
moord voor God is, en de beroovingen en ver
nielingen van wegen en spoorwegen worden ver
oordeeld.
Het schrijven zegt, dat aan personen, die
zich schuldig maken aan dergelijke misdrijven,
geen absolutie zal worden gegeven en dat zij
niet tot de communie zullen worden toegela
ten, als zij in een dergelijk zondig leven blij
ven volharden.
AMERIKA EN ENGELAND.
Naar gemeld wordt heeft Sir Robert Llorne,
die den 18den Oetober naar de Vereenigde Staten
zou vertrekken om de fundeering der oorlogs
schulden te beperken, besloten, dit vertrek uit
te stellen tot het einde van de maand. Aan deze
wijziging van zijn voornemen wordt echter
weinig beteekenis gehecht, daar de eerste week
van November in Amerika voornamelijk gewijd
zal zijn aan de verkiezingen en daarom minder
geschikt zal zijn dan de thans bepaalde week
voor het bespreken van financieele aangelegen
heden.
ALLERLEI.
In Hamburg heeft een bespreking plaats ge
had tusschen Hamburgsche en Noord-Duitsche
industrieelen met het doel, tot de oprichting te
komen van een nieuwe Duitsch-Fransche groep
voor den wederopbouw.
Naar de „Vossische Zeitung" meldt, is er
reeds te Parijs onderhandeld met Fransche be
langhebbenden, en men overweegt thans de
oprichting van een maatschappij met een kapi
taal van 600 millioenïmark.
Naar de „Daily Express" meldt, zouden
talrijke revolutionairen in Griekenland de ter
dood veroordeeling van den premier Gounaris
eischen.
In de Tsjechische metaalindustrie dreigt een
nieuwe staking, daar de werkgevers een loons
verlaging van 30 percent eischen, nadat eerst
in April de loonen met 7è 10 percent zijn ver
laagd. Deze eisch omvat ongeveer 32.000 arbei
ders in de grootste machinefabrieken in Tsjecho-
Slowakije, die den eisch onaannemelijk verklaren.
Uit Marseille
De dokwerkers en het personeel van de steen-
kolenvoorziening hebben tot een nieuwe alge-
meene staking besloten.
inotnhnd.
Oawson, tweede officier Walter Montrose
Philips, Nelson Townbridhe, Mathew Lennon
Haye luitenants Georges Hotspur, le luite
nant Thomas F. Fearing, le ingenieur
Mortimer N. Douglas, officier van administra
tie Wllinglon Ellen wood, officier van ge-
zondhv id arthur William Herroch, 2e inge
nieur. Vervolgens kwamen de namen van acht
of tien adelborsten enz.
Deze lijst doorloopende, herinnerde hij zich,
dat Edwin Anstruther te Gibraltar op de Gier
was gekomen als passagier en dat zijn naam
dus niet onder bovenstaande kon opgeno
men zijn. Dit verklaarde hem, waarom Marina
hem nog niet had ontdekt.
In de tweede plaats liet zij hem een nauw
keurige beschrijving zien van ieder der offi
cieren en benevens hun-portret.
„Hoe hebt gij dat gekregen riep Barnes
uit, die zijn verbazing niet meester was.
„Met Lijd en geld kan men zich alles ver
schaffen. Maar waartoe heeft het gediend Ie
der verstandig mensch zoude zeggen, dat één
dier mannen de moordenaar moet zijn. Welnu,
bezie ze eens met mij. Gij herinnert u zeker
nog wel zijn uiterlijk van dien noodlottigen
dag en gij zult u overtuigen, dat hij zich hier niet
bij bevindt."
„Ho e weet gij dat.
"„Ik heb alle mannen gezien, die op deze lijst
R. K. Universiteit.
Door het bestuur der St. Radboud-Stichting
zijn benoemd tot leden van het Diocesaan
Universiteits-comité in het Bisdom Haarlem
(afdeeling Noord-Holland) Mevr. S. C. G.
Bronsveld-Vitringa, Hoorn H. T. M. v.d.
Bosch, Alkmaar Mej. M. Bonnike, Amster
dam J. B. van Dijk, Amsterdam N. Dekker,
Obdam J. G. M. Erftemeijer, Amsterdam
mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, Haarlem
J. P. Huibers, pastoor, Amsterdam H. Kit-
selaar S.J., Amsterdam A. Laudy, Hilver
sum L. J. Lintjes, Amsterdam J. W. Smit,
Amsterdam.
Op de dezer dagen gehouden vergadering
van dit comité zijn gekozen, tot voorzitter J.
B. van Dijk te Amsterdam, tot secretaris J.
E. M. Erftemeijer, te Amsterdam, Haarlem
merstraat 141; tot penningmeester, pastoor J.
P. Huibers, Chasséstraat te Amsterdam.
Conferenties.
Zooals gemeld is, houdt de minister van Ar
beid sinds de vorige week, des Woensdagsmid
dags, in het gebouw van het departement van
landbouw, nijverheid en handel conferenties,
om zich op de hoogte te stellen van den toestand
voorkomen, alle, behalve den ingenieur, die
onverwachts naar China gezonden is. Deze hier
is nu op de Afrikansche kustReede is op de
Robijn geplaatst in de Stille Zuidzee. Ik heb
met hen gesproken, gelijk ik op dit oogenblik
tot u spreek en allen hebben mij gezegd, dat
zij op den dag van hun vertrek uit Ajaccio door
hun dienst waren gebonden en de Gier dus
niet konden verlaten. Toén heb ik mij tot den
kapitein gewend, een Schot, die mij zonder
aarzelen ten antwoord gaf, dat geen enkele
officier dien dag het schip verlaten had.
„Wel ja; Ik zoude niemand verlof gegeven heb
ben op den dag van ons vertrek Zelfs niet
aan een prins van den bloede, mevrouw !"Daar
toch heb ik wel gemerkt, dat men er op uit
was iets te verbergen. Die lieden helpen el
kander in alles. Zij zijn bang, dat hun kame
raad voor een krijgsraad zoude moeten ver
schijnen. Wanneer het in de Fransche marine
was voorgevallen, zoude ik alles reeds ontdekt
hebben, omdat het duel er niet strafbaan is.
Doch met die Engelschen, die zich zoo aan
een gesloten houden en steeds schouder aan
schouder strijden, kon ik niets beginnen."
„En toen hebt gij het opgegeven
„OpgegevenGij spreekt aldus, omdat gij
mij niet kent. Ik heb een ander middel te baat
genomen de hospilalen. De zieken, de ge
wonden zijn in dat heete klimaat van Egypte
in verschillende takken van de nijverheid. Tot
deze conferenties worden vertegenwoordigers
uitgenoodigd van de meest in aanmerking ko
mende werkgevers- en arbeidersorganisaties in
den betrokken bedrijfstak.
Voor gister waren vertegenwoordigers van
den scheepsbouw en de machinefabrieken uit
genoodigd. De volgende week zal het overige deel
der metaalnijverheid aan de beurt komen.
De pauselijke gezant.
De Pauselijke Internuntius bij ons Hof, Zijn
Exc. Mgr. Orsenigo is eergister van zijn Itali-
aansche reis te 's-Gravenhage teruggekeerd.
De staking in de sigarennijverlieid.
De commissari der Koningin in Noord-Bra
bant heeft aan de bij het conflict in de sigaren-
nijverheid betrokken partijen zijn bemiddeling
aangeboden. Hij denkt zich de bemiddeling
zoodanig, dat de organisatie hem alle noodige
gegevens zullen verstrekken ter beoordeeling
van het geschil, waarna uiterlijk aan het eind
van deze maand een bemiddelingsadvies zal
volgen. De commissaris neemt aan, dat bij aan
vaarding van zijn bemiddelingsvoorstel de strijd
wordt opgeschort en op de thans geldende ar
beidsvoorwaarden tot 30 dezer zal worden voort-
gewerkt.
De commissaris heeft het plan tot bemiddeling
opgevat, omdat hij het uitbreken van economi
sche conflicten in dezen tijd ten zeerste betreurt
en de strijd in de sigarennijverheid, welke tak
van industrie een zoo belangrijke plaats in
Noord-Brabant inneemt, zijn bijzondere aan
dacht heeft.
Bezuiniging in O.-Indie.
De bezuinigingscommissie stelt voor f 7.3
millioen op het onderwijs te bezuinigen o.a. door
ingrijpende besnoeiing van alle onderwijs, waar
voor de leerkrachten een buitengewone toelage
genieten. Dientengevolge zouden verschillende
aanvullende cursussen vervallen. Voorts wordt
voorgesteld opheffing van den Onderwijsraad,
uiterste versobering wat de internaten betreft,
aanzienlijke beperking van subsidies en het stop
zetten van uitbreidingen.
Corps diplomatique.
De heer Feitosa, de nieuwe Braziliaansche
gezant bij ons Hof, heeft gisteren zijn opwachting
gemaakt bij den minister van buitenlandsche
zaken.
Bezuiniging.
In een vergadering te Den Bosch van verte
genwoordigers van 36 gemeenten in Noord-Bra
bant is uitvoerig de vraag besproken, hoe er
bezuinigd moet worden op de uitgaven voor ge-
meentepersoneel
Onze Industrie.
In de algemeene vergadering der thans circa
350 leden tellende R. K. Werkgeversvereeni-
ging in het Diocees Den Bosch werd onder
staande motie met algemeene stemmen aan
genomen en besloten ze ter kennis te brengen
van Regeering en Pers.
„De R. K. Werkgeversvereeniging in het
Diocees Den Bosch, in vergadering bijeen te
Tilburg op 10 Oetober 1922, gezien de steeds
grootere moeilijkheden, waarin een zeer groot
deel onzer nijverheid zich tengevolge der steeds
toenemende valuta-concurrentie bevindt be
treurt de passieve houding der Regeering ten
aanzien van de met zooveel aandrang en zoo
herhaaldelijk gevraagde hulpverleening aan de
industrie, wijst op de noodlottige onzekerheid,
die hieruit is ontstaan, en verzoekt de Regeering
dikwijls ijlhoofdig en dan zeggen zij soms de
waarheid. Ik heb bij verscheiden hunner aan
bed gestaan. Eén is er in mijn armen gestor
ven. Ik heb niets kunnen ontdekken.
'i'. Barnes zag haar aan. Hij was geheel ver
slagen.
Het meisje ging voort.
„Hoewel ik hem, dien ik zocht, niet kon
vinden, heb ik meer dan een hunner het le
ven gered. Ik heb de arme slachtoffers van den
oorlog en de koorts opgepast en dus een wei
nig goed kunnen doen. Men zeide, dat ik mede
lijdend was en moedig, men noemde mij „de
Engel van het Hospitaal." Eén vooral, een
saksische reus met gouden lokken wiens bleek
gelaat een kinderlijke zachtaardige uitdrukking
droe gen die, naar men mij zeide, even dapper
als goedhartig was. Hij had het kruis op de borst.
O, er sterven er zoo veel om dat te verdienen
Toen men hem gewond had binnengebracht,
dacht ik Hij zal naar huis, naar Engeland
terugkeeren. Misschien heeft hij een zuster, ge
lijk ik een broeder had, die hem daar ginds in
zijn land wacht, en ik.'men zegt, dat ik
hem het leven heb gered.en hij.hij noem
de mij altijd zijnezijne.
Zij hervatte na een poos van stilzwijgen met
eenige inspanning
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCNE COURANT