-ïervefil-Dltstoomerii De Phoenix;
ÉpÉjll
SllliC'
A. BOSCH, Boterstraat 63, Tel. 580
L BOSOM, Beterstraat @3, Tel. 580
de minister van Arbeid naar soepele uitvoering
gestreefd door veel overwerk toe te staap.
Het vraagstuk der landverhuizing is in behan
deling en overweging. Reeds zijn Nederlandsche
werklieden in Noord-Frankrijk te werk gesteld.
Een tijdelijk invoerverbod zou de regeering
niet dan in het uiteeete geval willen aanvaarden.
In zake de algemeene politiek moet men zich
vasthouden aan den uitslag der stembus. De
regeering heeft zich niet te mengen in de daden
der geestelijkheid ten opzichte van de kiezers.
Ten aanzien van de bezuinigingen zegt spr.,
dat het Kabinet er ieder van wil doordringen
dat ieder spaarzaamheid heeft te betrachten.
Wat de Kabinetsformatie betieft, stelt spr.
zich op het standpunt, dat de Kroon het recht
heeft deze te leiden gelijk zij wil. Spr. ontkent,
dat opzettelijke geheimzinnigheid is betracht.
In niets verschilde deze wijze van handelen van
die bij vroegere gelegenheden.
Avondvergadering.
Aan de orde is het hoofdstuk Arbeid.
De heer S m e e n k (A. R.) bespreekt de in
voering van de regeling der dienst- en rust
tijden van winkel- en kantoorpersoneel en be
treurt het, dat deze pas zal plaats hebben als
blijkt, dat geen nieuw personeel voor de contröle
zal noodig zijn. Spr. acht invoering dringend
noodig, omdat in deze vakken veel overwerk
wordt verricht dat ongemotiveerd is en leidt tot
uitbreiding van de werkeloosheid. Hij hoopt,
dat de minister de invoering nog eens ernstig zal
overwegen.
De heer Schaper (S. D.) betoogt, dat
deze minister in de dalende lijn is met zijn
wetgeving, speciaal ten aanzien van de Arbeids
wet. De werkgevers grijpen den toestand aan
om de loonen te drukken en de Arbeidswet te
vermoorden.
Minister Aalberse meent, dat men, wat
het kantoorpersoneel betreft, een onjuiste voor
stelling van de kwestie gaf. Verleden jaar heeft
men uitdrukkelijk gewenscht stopzetting van
aanstelling van nieuwe ambtenaren.
Wat de uitvoering der Arbeidswet betreft,
betoogt spr., dat de werkgevers veel te pessi
mistisch zijn en dat zij er den moed maar in
moeten houden.
Overwerk-vergunningen moet de minister wel^
geven, als de malaise dit eischt.
De vergadering wordt verdaagd tot heden.
Binnenland.
Eerste Kamer.
De leden van de Eerste Kamer der Staten-
Generaal zijn ter vergadering bijeengeroepen
tegen Woensdag 22 dezer, des namiddags te
twee uur.
De textielindustrie.
Het aantal uitgeslotenen van de spinnerij
Twente te Almelo bedraagt ongeveer 200. Het
zijn meest vrouwen en ongeorganiseerden, die
dus geen steun zullen ontvangen.
De uitsluiting aan de fabriek van de firma
Spanjaard te Borne omvat ongeveer 3000 per
sonen.
Communisten en socialisten.
De „Tel." meent te weten, dat van socialisti
sche zijde het aanbod van den heer Wijnkoop,
om samen te werken, gedaan in de Kamer
zitting van gister, geen ernstige overweging
wordt waardig gekeurd.
Corps diplomatique.
In aansluiting aan een vroeger bericht kan
thans worden gemeld, dat eerstdaags de benoe
ming verwacht kan worden van jhr. mr. A. D.
C. de Graeff. thans Nederlandsche gezant in
Japan, tot gezant van Nederland te Washing-
on en tevens voor Cuba.
De Tromp te Smyrna.
Blijkens door het departement van marine
ontvangen telegram is Hr. Ms. pantserschip
Tromp, onder bevel van kapitein ter- zee jhr.
H. K. B. Rendorp, Zaterdag te Smyrna aange
komen.
Fabriek en Kantoor Telef. No. 15.
A. BARIS, Manuf. Broersvest 17.
Telef. 849.
Gratis AFHALEN en BEZORGEN.
De herziening van de Onderwijswet.
Het liberale Vad. schrijft
Wij hebben in ons artikel van 7 Sept. 11.
direct positie genomen tegen het standpunt
van den Hr. Ketelaar, dat er op onderwijs
alleen niet zou mogen en moeten bezuinigd
worden. Wij hebben tevens gewezen op het
onbillijke van den Minister voor te houden,
Wat hij nu twee jaar geleden sprak, en hem
den raad te geven te blozen. Wij allen zonder
eenige uitzondering spreken thans
anders dan twee jaar geleden wij allen komen
noodgedwongen tot de goedkeuring van, wil
men liever tot 't zich neerleggen bij maatregelen
die men in gewone tijden absoluutzouverwerpen.
Gemeenschappelijk overleg over de onderwijs
zaak is o.i. thans danookalleenmogelijk tusschen
hen die zich, zij het dan ook met een bloedend
hart, niet ontveinzen dat het onderwijs niet aan
de algemeene versobering ontkomen kan.
Bezuinigingsmaatregelen.
Bij beschikking van den minister van oorlog
is ter kennis gebracht, dat voorloopig de volgende
bezuinigingsmaatregelen worden getroffen
I. van 1 Januari 1923 af mogen bij ambtsju
bilea geen gratificatiën meer worden verleend.
II. Voor de waarneming van hoogere func
ties worden, eveneens te rekenen van 1 Januari
1923, geen toelagen meer verleend, tenzij uit
dë waarneming direct aanwijsbare en in geld
waardeerbare schade voor den waarnemer voort-
vloei d.
III. Het personeel, voor hetwelk thans de
45-urige arbeidsweek is voorgeschreven, zal van
1 Januari 1923 af per week 48 uren arbeid moeten
verrichten. Een evenredige werktijdverlenging
zal als regel ook moeten worden ingevoerd voor
personen, die op het oogenblik korter of langer
dan 45 uren per week arbeiden.
Invoerrechten en accijnzen.
Een wijziging der wet in zake het recht van
voorrang in zaken van invoerrechten en accijn
zen is bij de Tweede Kameri ngekomen. Ze strek
vooreerst om den minister van financiën t,
machtigen de spoorwegmaatschappijen hier te
lande vrij te stellen van zekerheidstelling voor
Wat zij den Staat schuldig zijn. In de tweede
plaats heeft de wijziging een hetere regeling van
het recht van privilege van den Staat op accijns
pliehtige goederen.
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Parochie Ö.L. Vrouw Rozenkrans.
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem heeft
blijkens een in dit blad opgenomen kerkbericht,
den weleerw. pater fr. P. C; Biesta O.P., tot nu
toe assistent aan de H.Hart-Kerk te Rotterdam,
benoemd tot kapelaan aan de SingelparoGhie,
alhier.
Naar we vernemen gaat daarom de weleerw.
kapelaan Wolterbeek onze stad verlaten, om te
Tiel zijn priesterlijk ambt verder waar te nemen.
Pater Wolterbeek, die 3 jaar hier werkzaam is
geweest,heeft zich in dien tijd zeerverdienstelijk
en bemind gemaakt. O.m. was hij--, de ijverige
leider van het patronaat voor H.B.S. scholieren
en directeur der mannen-congregatie.
Allen zullen hem noode zien vertrekken, maar
zij kunnen er ook zeker van zijn, dat de bisschop
in den persoon van pater Biesta een waardigen
opvolger van kapelaan Wolterbeek heeft aange
wezen.-
Het Streeknet.
We herinneren er belangstellenden nog eens
aan, dat morgenavond half negen in Musis de
vergadering plaats heeft, waarop de kwestie
van het streeknet nog eens in den breede ter spra
ke zal worden gebracht.
Men zie ook de advertentie in dit blad.
Rijkskieskring Dordrecht.
Naar wij vernemen heeft het bestuur van de
R. K. Kiesvereeniging „Recht en Plicht" te
Delft besloten haar voorzitter, den heer J. J. M.
Douwes, candidaat te stellen voor het voorzit
terschap van den Bond van R. K. Kiesvere
nigingen in den Rijkskieskring Dordrecht, vaca
ture P. J. Lagerweij.
„Örphcus "-concert. -
Den 29sten November a.s. hoopt Orpheus"
zijn eerste concert in dit seizoen te geven.Bij dezéJ
u tvoering zullen uitsluitend cappella werken
ten gehoore Worden gebracht. Reeds meerdere
malen voerde het koor gröötere werken met be
geleiding uit. Maar gebleken is; dat het publiek
zeer veel prijs stelt op de voordracht van liederen
zooals die vroeger door onze Liedertafels werdén
gezongen. Juist uit die kleinere werken is nu een-
keuze gedaan. Zulk een liederenavond eischt
heel veel van de zangers, maar daarbij 'kan blij
ken, hoe ver een koor het in de zangkunst heeft
gebracht en hoe het is geoefend.
Het is Orpheus" gelukt, zich voor dien avond
de medewerking te verzekeren van onze vroegere
stadgenoote Mevr. Lena Kruithof-van Digge
len, die enkele jaren in Indië verbleef.
Nadere bijzonderheden zullen spoedig worden
bekend gemaakt.
V.P.N.
Belanghebbenden verwijzen we naar achter-
•taande kleine advertentie der V.P.N., voor een
vergadering op morgenavond in het gebouw der
Spoelingvereeniging
B. A. J. WITTKAMPF,
MOUTWIJNJENEVER
„Absoluut spiritusvrij"
Zacht Vol Smakelijk.
Verkrijgbaar per glas en per maat en
op kruiken en flesschen voorzien van
Stedelijk Etiket van Echtheid, bij
Herwonnen Levenskracht.
Gisteravond hëeft bovengenoemde vereeni-
ging een welgeslaagden propaganda-avond ge-:
houden.
De groote zaal van den Volksbond Was geheel
bezet. De heer A. y. d. Tol opende de vergadering
en gaf zijn voldoening over de groote opkomst te
kennen, terwijl hij de hoop uitsprak, dat ook
na deze bijeenkomst het heerlijke werk van Her
wonnen Levenskracht op aller steun zou kunnep
blijven rekenen. t
Daarna hield de heer Verzeu zijn helangrijkè
lezing over het ontstaan en de bestrijding der
tuberculose.
Sinds prof. Koch in 1882 de tubercul-bac.il
ontdekte is het mogelijk geworden de vreeselijke
ziekte, de z.g. „Witte dood", die alleen in 1920
nog aan 10.000 jonge menschen in Nederland
het leven kostte, met vrucht te bestrijden.
Met talrijke lichtbeelden verduidelijkte spr.
zijn woorden en kregen de aanwezigen een helder
overzicht van den strijd, die hét lichaam voort
durend moet voeren tegen de bacillen, die lang;
luchtwegen, spijsverteringskanalen en huid bin
nendringen.
De twee voornaamste besmettingsbronnen
zijn de tuberculose-menschen en dieren.
De bacillen, die ondanks hun oneindige klein
heid een uiterst groote levenskracht hebben, zijn
slechts door 't zonlicht en kookhitte te vernie
tigen, deze wapens moeten wij dan ook voort
durend hanteeren temeer daar 93 der menschen
z.g. bacillendragers zijn en ook vele dieren door
deze ziekte zijn aangetast
Wat een invloed of de behzing op ideze ziekt
heeft, toont de statistiek, die uitwijst, dat het
grootste deel der T.B.C.lijders in wijken en
woningen zijn te vinden, waar licht en lucht
niet voldoende binnendringen. De waarschuwing
„kookt de melk" verscheen eveneens op het doek
In het tweede gedeelte behandelde de spr. de
verpleging, welk onderwerp in drie deelen werd
gesplitst, n.l. Huisverpleging, lighal- en sana-
toriumverpleging.
In 225 plaatsen van ons land zijn comité's
voor de eerste vorm, 2 comité's beschikken over
lighallen, terwijl9 sanatoria 900 lijders opnemen.
Toch is er in de sanatoria altijd ruimte te
kort, wat spr. vooral wijt aan de mobilisatie-
jaren waarin het aantal lijders onrustbarend is
toegenomen. Daarom is steun aan Herwonnen
Levenskracht een eisch van de Christelijke naas
tenliefde; al is door de Invaliditeitswet, de
taak van de vereeniging verlicht, de uitzending
van mannen, vrouwen en kinderen, die op rijks-
steun geen aanspraak kunnen maken, eischt nog
groote geldelijke offers150 personen worden op
kosten van H. L. dagelijks verpleegd.
Ook bij dit gedeelte kregen wij fraaie platen te
bewonderen, die van de inrichting der sanatoria
en de levenswijze der verpleegden interessante
bijzonderheden gaven.
De lezing van den heer Verzeu zal ongetwijfeld
er veel toe hebben bijgedragen om alle aanwezi
gen tot ijverige propagandisten voor die zoo
nuttige vereeniging te vormen.
Het langdurige applaus dat de heer Verzeu
ontving wees er tenminste op, dat zijn woorden
hadden ingeslagen.
De collecte voor „Herwonnen Levenskracht"
gedurende de pauze gehouden, bracht ruim 42
op;
Na de pauze gaven eenige leden van „Alb.
Thijm" een zestal voordrachten ten beste.
Als genoemde vereeniging haar goeden naam
behouden wil, raden wij-haar aan; voortaan wat
voorzichtiger zijn te in het samenstellen van haar
program over de kieschh'eid van haar keuze viel
mi niet te roemen.
acht, hoe gaarne men onder de leiding van mevr.
Poortman zijn functie vervulde.
Om reden van al dat goede, dat zij zoo lange
jaren voor de Ver. heeft gedaan had spr. dan
thans ook de opdracht gekregen, Mevr. Poortman
tot eere-voorzitster te benoemen, zoo zou ook
haar wensch worden vervuld, dat zij thans bij
haar afscheid niet werd buitengesloten, maar nog
steeds met den gang van zaken kon medeleven.
Spr. overhandigde hierop een prachtig uitgevoer
de oorkonde, waarop bovenaan de jaartallen
1 Aug. 19001. Nov. 1922, in 't midden een
warme afscheidsgroet en onderteekend door alle
leden van het bestuur de heeren van Harder
wijk (president) v.d. Schalk en Lluyskes, en de
dames Kasteleyn-v.Eyseren, BoddeüsBrand,
Pleyte-Dishoek en v.d. Schalk.
Namens het bestuur bood vervolgens mej. v.d.
Schalk met eenige hartelijke woorden een photo
van het huidige schoolgebouw aan.
De directrice, mej. v.d.Ven sprak namens alle
leeraren en leeraressen en roemde de prettige
samenwerking met Mevr. Poortman, die zij zelf
ook 22 jaar tot grooten bloei der school had mo-
gep ondervinden. Gaarne bekent spr. hier
openlijk, dat ce Ver. buitengewoon veel aan haar
oud-voorzitster heeft te danken, steeds was zij tot
hulp en raad en ook materieelen bijstand bereid.
Een prachtige vaas met bloemen overhandigde
spr.als blijk van welgemeende hooge waardeering.
De achting der leerlingen vertolkte mej. Mien
vanLëeuwen,die dé scheidende presidente in kor
te woorden hartelijk huldigde en haar een mooien
palm aanbood.
Als laatste spr. voerde nogmaals de weleerw.heer
v. Harderwijk 't woord en vroeg toestemming
voor het stichten van een Poortman-Vaillant-
fonds, waaruit ieder jaar eenige prijzen voor de
meisjes kunnen worden beschikbaar gesteld
reeds was veler medewerking toegezegd.
Mevr. Poortman gaf die toestemming welwil
lend en dankte verder voor de haar gebrachte
hulde, die haar wel wat te grootsch dunkte. Zij
wist niet, waaraan ze dit had verdiend, daar ze
haar taak altijd heel gewoon had opgevattoch
stelde ze die waardeering op hoogen prijs en
ook voor het eere-voorzitsterschap en de geschen
ken was ze zeer dankbaar.
Eigenlijk achtte ze een herinnering niet noo
dig, want nooit zou ze de school vergeten, waar
voor ze steeds met veel liefde had willen werken.
Een gezellig bijeenblijven onder een smakelijk
kopje thee met gebak besloot deze afscheids-
plechtigheid.
'n Af scheidshuldiging.
Gistermiddag heeft in de Huishoud- en Indus
trieschool, a.d. Prins Mauritsstraat, de huldi
ging plaats gehad van Mevr. Poortman-Vaillant,
die na een 22 jarig presidente-schap over genoem
de inrichting, thans die functie heeft neergelegd.
Te ruim 4 uur kwam de scheidende presidente
methaar echtgenoot en eenige familieleden inden
kring van bestuur,directrice,leeraren en leerares
sen en leerlingen, allen in een tweetal aaneen
sluitende lokalen verzameld.
De voorzitter der Ver. voor Huishoud- en
Industrie-Onderwijs,alhier, de weleerw. heer van
Harderwijk nam allereerst de gelegenheid waar
om 't Woord te voeren. Spr. heette allen, in 't
bijzonder mevr. Poortman hartelijk welkom en
zeide, dat 't voor haar wel een vreemd oogenblik
-zou zijn immers zoo dikwijls had mevr. in dit
gebouw zelf gesproken,terwijl anderen luisterden,
thans echter moest ze zelf toehoordster zijn, om
dat de school haar als voorzitster had verloren.
Zeer veel goeds had ze steeds gedaan, waarom
spr. haar namens allen oprechte hulde en dank
wilde brengen.
Spr. gaat dan een menschenleeftijd in de ge
schiedenis terug en herinnert er aan, dat toen
een nicht van mevr. Poortman, Mej. Betsy Maas,
alhier begon met lessen te geven in koken, strij
ken, wasschen, het z.g. Toinbee-werk. Eerst viel
dit bij overheid en burgerij niet in den smaak,
waarom dus veel vooroordeelen moesten worden
weggenomen en veel bezwaren overwonnen.
Spoedig echter ontwikkelden zich die lessen tot
een Nijverheidsonderwijssysteem, waaraan mej.
Maas en met haar eenige leeraressen haar beste
krachten wijdden.
In 1900 werd vervolgens de Ver. voor Huis
houd- en Industrie-onderwijs opgericht,waarvan
Mevr. Poortman het presidente-schap aanvaard
de. Eerst werd begonnen in het pand, waar thans
de fa. Kerkhof zich vestigde,daarna in 't gebouw,
nu de Openbare Leeszaal en Bibliotheekkaarde
ver. nog wel over een primitieve inrichting be
schikte maar toch ruim was gehuisvest, totdat
eindelijk de tegenwoordige school in gebruikkon
worden genomen. Deze is nu al weer te klein
en reeds heeft Mevr .Poortman plannen geteekend
voor een tweemaal zoo groote inrichting. Nog
steeds wordt echter geen voldoende medewerking
der overheid ondervonden, zoo geven de Prov.
Staten de Ambachtsschool 30 subsidie, ter
wijl zij het Nijverheidsonderwijs voor meisjes
slechts 20 waardig keuren.
Tot nu toe, gaat spr. dan voort,is er geen en
kel bestuurslid afgetreden, tenzij door vertrek
naar elders, wat wel een bewijs kan worden ge-
Gister promoveerde te Amster
dam tot doctor in de letteren, de heer J. Bauwens
doctor van de Sorbonne, leeraar aan het gymna
sium en aan de R. H. B. S. alhier.
UIT ROTTERDAM.
Naar aanleiding van de aanhouding
van den lossen werkman G. P. en den stoker K.
van der G„ zich noemende kooplieden en ver
dacht van den diefstal met braak in het kleeding-
magazijn van den heer J. J. Hakkaart op den
Coolsingel alhier, was der politie ter oore geko
men, dat de beide aangehoudenen een pakhuis
zouden hebben in de omgeving van de Vliet-
kade alhier. Dat pakhuis is gevonden, en een
zeer groote voorraad goederen is er in beslag ge
nomen. Deze goederen, afkomstig van acht in
braken in verschillende wijken van de stad ge
pleegd, vertegenwoordigden een groote waarde
ze bestaan uit heeren-modeartikelen, alpacca-
lepels en vorken, kleeding, ondergoed, bonten,
"dweilen, kapstokken, bontjassen, huishoudelijke
artikelen, een kist met goudbrons, enz. Er zullen
nog eenige huiszoekingen gedaan worden, omdat
vermoed wordt, dat sommige goederen uit dit
pakhuis herkomstig, aan derden verkocht of in
bewaring gegeven zijn.
UIT DELFT.
De Nederl. Gist- en Spiritusfabriek te Delft is
voornemens op reeds enkele jaren geleden daar
voor aangekochten grond, 150 arbeiders- en mid
denstandswoningen voor haar personeel te laten
bouwen, waarvoor zij 250.000 beschikbaar heeft
gesteld, terwijl zij bovendien een leening van
f 750.000 voor dat doel zal aangaan.
In verband met hoog accijnsbedrag is
kwaliteit en sterkte nu Hoofdzaak.
Deze eigenschappen bezit in hooge
mate de heerlijke
Citroen jenever
der firma A. DAALMÉIJER, per glas
en per maat en verpakt verkrijgbaar bij
INGEZONDEN.
Propaganda-avond. Herwonnen
Levenskracht.
Ingevolge den oproep van „Herwonnen Le
venskracht" Zondag 1.1. aan de verschillende
it
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie)
Van ingezonden stukken ook al worden ze
niet geplaatst wordt de kopy niet ter ugge geven
