van don heer Gerretson, dat het ministerie
te geheimzinnig werkte.
Spr. herinnert o.a. aan de bespreking over de
conferentie van Genua in zake het reconstruc
tie vraagstuk. Ook is uitvoerig gesproken over
Nederlands standpunt in zake de Zuidzee, én
aar aanleiding van de Vlootwet, én naar aan
leiding van de conferentie van Washington.
Spr. doet, met inachtneming van de noodige
discretie, alles om zooveel mogelijk met het
parlement officieel in ganraking te komen en
voor te lichten.
De Minister deelde nog mede, dat het
departement ook rekening met de mogelijkheid
van het herstel der handelsbetrekkingen met
Rusland houdt.
Door de heeren Dressclhuys (V. B.) en Ker-
stc (Ger. St.) werd een aanval op het gezantschap
bij het Vaticaan gedaan, hun motieven werden
ontzenuwd door de heeren Marchant (V. D.)
Colijn (A. R.) en Nolens (R.K.)
1 en slotte trok de heer Dresselhuys zijn voor
stel in.
De vergadering werd verdaagd tot heden 1 uur.
Bücneslafid,
Overtollig kasgeld.
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland heb
ben de volgende circulaire aan de gemeente
besturen verzonden
Bij enkele gemeentebesturen is de vraag gere
zen op welke wijze overtollig kasgeld solide
belegd zou kunnen worden, wanneer geen bank
instelling bereid is tegen onderpand het geld
op te nemen en er tegen belegging op de Rijks
postspaarbank practische bezwaren bestaan in
verband met de grootte van het te beleggen be
drag.
Wij meenen, dat alsdan de belegging zou kun
nen geschieden bij den postchéqm - en girodienst.
Voor zoover echter de kasgelden het bedrag
der zekerheidstelling van den ontvanger over
treffen, zullen maatregelen moeten genomen wor
den, dat de vrije beschikking door den ontvanger
over het saldo der rekening niet alleen per
cheque, maar ook per giro uitgesloten is.
Tc dien einde ware naast de gewone post
rekening der gemeente een tweede rekening bij
den postcheque- en girodienst te openen voor de
belegging van de kasgelden, waarmede het be
drog der zekerheidstelling van den ontvanger
wordt overschreden.
Aan de instructie zal dan een bepaling moeten
worden toegevoegd, volgens een door Gedep.
Staten aangegeven redactie.
Het Twentschc kanaalplan.
De heer Walrave Boissevain, lid van den Am-
stcrdamschcn gemeenteraad en voorzitter van
de centrale bezuinigingscommissie van de Nederl.
Maatschappij van Nijverheid en Handel, heeft
gisteravond te, Deventer meegedeeld, van be
trouwbare zijde tc hebben vernomen, dat de
uitvoering van het Twentsche kanaalplan op
den achtergrond is geschoven.
Mr. Zimmerman.
Mr. Zimmerman is gistermiddag naar Weenen
vertrokken ter waarneming van het commissa
riaat-generaal van Oostenrijk.
De Amsterdamsehe Burgerwacht.
Naar het Hbld. verneemt zal binnenkort
door het hoofdbestuur der Amsterdamsehe
Burgerwacht aan de algemeene vergadering
worden voorgesteld, tot liquidatie en ophef
fing over te gaan. Het is zoo goed als zeker
dat deze opheffing de ontbinding van den Ne-
derlandschen Bond van Vrijwillige Burger
wachten zal ten gevolge hebben.
Het voornemen tot opheffing moet in ver
band staan met het standpunt van den minis
ter van oorlog, gebleken uit de Memorie van
Antwoord, dat er geen sprake van kan zijn dat
de Vrijwillige Burgerwachten een aandeel kun
nen hebben in de kader-vooropleiding
Stads- en Gewestelijk Nieuws.
Gemeenteraad.
De raad heeft gister met de behandeling der
begrooting flinke vorderingen gemaakt. Tot en
met het Grondbedrijf is ze reeds afgehandeld en
Waarschijnlijk zullen Maandagavond, wanneer
de eerstvolgende zitting weer plaats heeft, de
besprekingen wel afloopen.
Kerk-Concert.
Men schrijft ons
Het concert gisteravond gegeven door het
Dubbel Gemengd Kwartet ,,Con Amore" met
medewerking van Mej. A. Hammes, mezzo so
praan en de heeren Dr. A. D. de Leeuw, orgel,
C. IT. Bakkes, tenor en M. Jurgens Azn. viool,
mag als bijzonder geslaagd worden beschouwd.
Daar de kerk uitstekend was bezet, blijkt
het wel dat dergelijke concerten zeer in den
smaak vallen van het muziek-ininnend publiek.
Dr. A. D. de Leeuw, die het programma opende
met de „Pastorale" van J. S. Bach en sloot met de
„Fuga G. Moll" van dien meester, gaf blijk een
organist te zijn met bijzondere kwaliteiten. Jam
mer dat hij met het orgel dat hem ter beschikking
stond, niet ten volle zijn kunst kon ontplooien.
Dat orgel toch van eenvoudige dispositie met
slechts enkele registers, gaf hem niet voldoende
gelegenheid tot registratie, terwijl juist door zijn
bijzondere registratie, de klassieke Bach werk. n
gaan hchooren tot die, welke de meest moderne
orgeltechniek vereischen. Die techniek past Dr.
de Leeuw Op volmaakte wijze toe, getuige het
door hem 1.1. zomer in samenwerking met den
heer Tv xtor gegeven concert. Het is een voor
recht, dat Schiedam, naast den heer Textor een
organist als Dr. de Leeuw onder hare inwoners
tellen mag. In plaats van no. 6 van het program
ma „Andante van G uilman t? meenden we een
koraal met variatie's van Bach te mogen beluiste
ren.
Mej. Hammes toonde ons, vooral in Uber
Nacht van Wolf en Die Könige van Peter
Cornelius, dat zij een bijzonder goed geschoolde
stem bezit,zuiver van toonhoogte,met zeer mooie
voordracht en belooft zeer zeker veel voor de
toekomst.
De heer Jurgens bewees in het Andante Religio
se van Mendelsohn-Barty en Sarabanda van
Bach, welk laatste werk in de plaats kwam van
Traiimcrei van Schumann, een goed violist te zijn
De heer Bakkes hoorden wij liever in het midden-
register dan in de hoogere tonen, waar zijn stem
te hard klonk. Beiden droegen echter zeer veel
bij tot het Welslagen van het concert.
In de begeleiding der solisten toonde Dr. de
Leeuw op bijzondere wijze zijn uitstekend volgen,
vooral in Die Könige van Peter Cornelius.
Ten slotte en niet het minst moet het kwartet
„Con Amore" geroemd worden. Wat mooie stem
men en wat vertolkten zij onze Nederlandsche
liederen schitterend Het was werkelijk heel,
heel mooi
„Utile Dulei."
Bovengenoemde tooneelvereeniging die he
denavond in Musis" met Tilly voor het voet
licht komt,zal de traditie getrouw, morgenavond
hetzelfde stuk, eveneens in „Musis", voor de
burgerwacht opvoeren.
Landstorm.
In de afgeloopen maand is door onderstaande
vrijwilligers examen gedaan om bij den landstorm
het bewijs van voorgeoefendheid te behalen, dit
zijn voor Schiedam dc volgende P. van Rijn,
A. C. M. Erftemeyer, H. van Bokhoven, A.
Wocnsdrecht, W. Melchcrs, J. Rebers, A. v.d.
Tempel, J. Knock, W. v.d. Schrier, J. v.d.
Schalk, C. Middendorp, K. Jager.
Deze jongelieden zijn allen geslaagd, dit wil
dus voor hen zeggen, dat zij aanstonds bij de
infanterie ingedeeld, slechts 6 weken behoeven
te dienen, terwijl anderen, die onverschillig
bleven toezien of deze jongens soms hebben uit
gelachen, kans loopen later bij de bereden wapen
te worden ingedeeld en dan 13 of 18 maanden
moeten dienen.
Zij die zich nog willen aangeven kunnen bij
de instructeurs ter plaatse terecht, en worden
dan eveneens opgeleid.
Leeftijd vanaf 16 jaar.
Winkelsluiting.
In verband met de a.s. feestdagen zullen
de winkels vanaf 17 tot en met 31 December
des avonds tot 11 uur geopend mogen zijn.
Van de Werf Gusto der firma
A. F. Smulders te Schiedam werd gister met goed
gevolg te water gelaten het stalen schroefstoorq-
schip „Schouwen" in aanbouw voor de Stoom
vaart Maatschappij „Triton" te Rotterdam.
De „Schouwen" is een tweedekker met lange
brug, bestemd voor de algemeene vrachtvaart,
gebouwd volgens de hoogste klasse onder speci
aal toezicht van Bureau Veritas en voldoet aan
de eischen der Scheepvaart- en Haven-Inspectie
en voor de houtvaart. Het schip heeft de volgen
de hoofdafmetingen
Lengte tusschen de loodlijnen 375' 6" breed
te op grootspant 51' 6" holte tot hoofddek
27' 6". Het draagvermogen op zomervrijboord
bedraagt ongeveer 7200 ton.
Gistermiddag kwamen de gebr.
v.S. met hun auto van den kant der Beursbrug.
Bij de St. Pietersteeg moesten zij uitwijkenvoor
een man, die plotseling den weg wilde oversteken,
waardoor het spatbord van de auto in aanraking
kwam met een wielrijder, den heer P.V., die
tegen den grond werd geslagen en zijn beek brak.
Onmiddellijk werd hij met de auto naar het zie
kenhuis vervoerd.
UIT ROTTERDAM.
B. en W. van Rotterdam hebben den gemeente
raad in overweging gegeven aan de voorgenomen
onteigening ten^behoeve van het havenplan Per-
nis geen uitvoering te geven.
Tram-ongeluk.
Hedenmorgen is nabij het Roode Hek een
dijklocomotief gederailleerd, waardoor de tram-
verbinding met Schiedam werd verbroken.
De van Rotterdam komende tram moest nu
zijn passagiers hij het Roode Hek afzetten en
kon slechts achteruitrijdende de Hooge Boomen
bereiken, waar dan, de uit beide richtingen
komende passagiers, moesten overstappen.
Een Rotterdamsche heer die de rails wilde
oversteken,niet verdacht op de achteruitrijdende-
tram, werd nu, voordat de bestuurder van den
motorwagen gewaarschuwd kon worden, door
de bijwagen gegrepen en overreden de dood
trad onmiddellijk in.
De naam van den ongelukkige konden wij nog
niet achterhalen.
Brand.
Een brand, uitgebroken op het terrein van de
N.V. Burgerhout's Machinefabriek en Scheeps
werf aan den Varkenoordschendijk alhier, en die
zich ernstig liet aanzien, trok de bewoners van
Hillesluis gisteravond in dichte drommen daar
naar toe.
De brand was omstreeks half zes door den
portier ontdekt in de machinefabriek.
Een gedeelte cr van is verhuurd aan de Nationa
le Vliegtuig Industrie. In een kantoortje dat
bij deze industrie in gebruik is, is de brand, vol
gens mededceling van den portier, die hem ont
dekte, ontstaan en vandaar heeft hij zich snel
8457 6
over het gedeelte van de galerij, aangewezen
voor de vliegtuigindustrie, uitgebreid. Weldra
werd een rosse gloed boven het gebouw zichtvaar
en sloegen de vlammen naar buiten.
Hoewel de brandschade in de fabriek ten slotte
beperkt bleef tot de vliegtuigafdeeling en de kap
daarboven, is de schade, door het blusschings-
water aan de machinerieën toegebracht die in
de daaronder gelegen bankwerkerij en draaierij
staan zeer aanzienlijk. Ook een magazijn van
staalwaren is, naar men vreest, niet van water
schade vrij gebleven. Overigens is er in aangren
zende gebouwen, waarin administratieve en
technische bureaux zijn ondergebracht, van den
brand weinig te bespeuren. De teekenkamer
maakt daarop een uitzondering, daar deze bijna
op gelijke hoogte gelegen is, met het gedeelte
van de fabriek, waar de brand is uitgebroken.
De brand is gebluscht, met zes stralen op
de waterleiding en 2 stralen van de stoombrand-
spuit no. 4.
Een vat met carbid, in de vliegtuigafdeeling
opgeslagen, weerstond langs de pogingen tot
blussching, tot men op de gedachte kwam dit
met zand te doen. Te half acht was de brand
gebluscht.
Het vliegtuig van den bekenden vlieger F.
Koolhoven, dat er gebouwd is, bleef van schade
gevrijwaard.
Arnold Gilissen Co.
Men deelt mede, dat gisteren definitief het
acoord tusschen de firma Arnold Gilissen Co.,
en hare crediteuren is tot stand gekomen. Hier
uit vloeil voort, dat de surséance-aanvraag bij de-
Arrondissementsrechtbank te Rotterdam zal
worden ingetrokken.
Aan de crediteuren zal een circulaire met na
dere bijzonderheden worden toegezonden.
Gemeenteraad.
Gcnieentebegrooting 1023.
Algemeene beschouwingen.
De heer H ij m a n brengt als zijn meening
naar voren, dat de begrooting een ongunstigen
indruk op hem maakt, want hij acht de op te
brengen 8V2 t°n aan belasting een te zwaren
druk. Gaarne had spr. gezien, dat de transactie
met Rotterdam in deze begrooting was verwerkt
geworden, dan hadden van de rente van dezen
grondverkoop de lasten der burgerij verlicht
kunnen worden. Die rente voor 't grondbedrijf
aanwenden, zooals B. en W. het willen, acht spr.
niet goed, evenmin als thans improductief werk
te laten verrichten.
De voorzitter beantwoordt de vraag van
den heer Dinkelaar, naar aanleiding van diens
vermoeden, als zou de verbetering van het
St. Jacobs-Gasthuis B. en W. niet urgent voor
komen. Dit moet echter zoo worden verstaan,dat
de Gasthuis-kwestie nog slechts in haar eerste
stadium is en dus langzamerhand moet worden
afgehandeld.
Wat betreft den post van 50.000 voor toe
slagen aan het gemeente-personeel, vindt spr. het
beter, dat deze zaak in de C. v. G. O. wordt
besproken, in welke commissie deze aangelegen
heid van begin af aan is behandeld en geregeld.
Weth. Houtman heeft met genoegen ge
luisterd naar den heer Dinkelaar, met minder
genoegen naar den heer Collé.
In de loonkwestie, zegt weth., heeft hij steeds
tot voorzichtigheid aangeraden, omdat 't een
maal vastgestelde loon niet zoo gemakkelijk is te
veranderen. De kwestie van den toeslag moet
nu echter weer aan de orde komen, wat moet ge
beuren in overleg met de C. v. G. O., waarom
'weth. dan ook meent, dat in dezen door B. en
W. een juist advies is gegeven.
Weth. ziet den toestand zwart in.
't Gemeente-personeel werkt 45 uur per week,
wat hem te kort voorkomt, ze zijn echter thans
in de. gelegenheid om overwerk te verrichten.
En ook verdienen ze zulke slechte loonen niet.
Bij Gemeentewerken is het gemiddelde loon 39,
waarbij nog 45 bij komt voor pensioen,
dat de gemeente ook voor haar rekening neemt.
Weth. is echter overtuigd, dat om de mailaise
de loonen omlaag moeten en er langer gewerkt
moet worden, anders gaat de gulden naar bene
den. We moeten den concurrentie-strijd met 't
buitenland aandurven, en dan zal de toestand wel
heter worden.
't Ergste is, dat er hier 3000 menschen op
straat staan, maar slechts door offers brengen-
kunnen de arbeiders zelf hierin verbetering bren
gen en het offer, dat weth. vordert van arbeiders
in andere bedrijven, vordert hij ook van het
Gemeente-personeel. De C. v. G. O. zal hierover
moeten heslissen, en tot dan is er nog wel een
voorloopige regeling te treffen.
't Is waar, dat de directeur van gemeentewer
ken heeft voorgesteld, om voor 15000 aan de
Koemarktbrug verbeteringen aan te brengen.
Dit deed hij omdat de meeste raadsleden nu nog
tegen het groote plan van verandering zijn.
Wordt de toestand echter beter, en dat zal zijn,
wanneer de groote fabrieken hier weer in werking
zijn, dan zal weth. de eerste zijn, die aanraadt, om
het groote werk zoo gauw mogelijk aan te pak
ken. Hij hoopt, dat het nog onder zijn wethou
derschap zoo ver moge komen.
Weth. erkent, dat het grondbedrijf niet in de
misère zit, vanwege de transactie met Rotter
dam, maar men moet hierin toch voorzichtig
zijn en misschien blijft er nog wel wat over,
maar dit kan niet eerder worden vastgesteld dan
in den loop van 1923, als de gronden opnieuw zijn
getaxeerd. Schiet er nog wat over, dan zou dat
het Koemarkt plan ook weer ten goede komen.
Sprekend over werkverschaffing en werkver
ruiming, geeft weth. eerst eenige cijfers, die
in den loop der laatste jaren voor deze doelein
den te Schiedam zijn besteed. Dit loopt in de
millioenen. Alleen reeds bij grondbedrijf zijn voor
werken en loon 't laatste jaar 981.000 gespan-
deerd, voor stadsonderhoud 400.000. Hoofd
zakelijk om werk te verschaffen werden van
1920'22 terreinen opgehoogd en havens onder
houden voor een bedrag van meerdere honderd
duizenden, terwijl Rotterdam hier bijna niets
voor uitgeeft. Schiedam heeft ook ongetwijfeld
boven zijn krachten gewerkt, waa om het voor-
loopig niet verder kan gaan.
De kwestie van een nieuwe a'gem. begra f-
plaats is niet zoo eenvoudig, b'nnen 3 jaar moet
ze er komen (B. en W. denken die zich in den
Babbcrtspolder), maar weth. is er niet van over
tuigd, dat dit werk veel werkeloozen van de
straat af zou halen. Om moreele motieven zou
er aan gedacht kunnen worden, maar ongetwij
feld zal het de gemeente nog tonnen gouds kos
ten.
't Dempen van grachten zou 80.000 kosten,
waarvan slechts 15.000 aan loon zou betaald
kunnen worden.
Voor sportparken en een hertenkamp kan weth
thans niet warm loopen, de tijd is er niet naar,
al zijn de plannen dan ook nog zoo sympathiek.
Liever zag hij, dat 't Sterrebosch aan de industrie
werd verkocht, dan waren tenminste de werldoo-
zen er mee geholpen.
Den heer Collé antwoordt weth. alleen, dat hij
de te werk gestelde arbeiders niet den noodigen
ernst voor den arbeid is, ze werken niet genoeg
en zijn bovendien nog-ontevreden met hun loon.
Weth. B o d d e ii s begint met op te merken,
dat ook hij voorstander is van een tijdige in
zending der begrooting, maar 't is moeilijk om in
deze zaak een vaste regeling te treffen.
Van wege de commercieele boekhouding, die in
het gemeente-beheer wordt toegepast, is nu
reeds te zien, dat de reëele uitgaven voor 1923
2.098.221 zullen bedragen, vorig jaar was het
2.164.286; dus voor 1923 66.000 minder, mits
de belasting echter 81/2 ton opbrengt, waarover
weth. nu nog een zwaar ïioofd heeft. Wanneer nu
de toeslag voor gemeentepersoneel blijft gehand
haafd, wat de gemeente 50 000 +-/ 18.000 (on
voorziene uitgaven) zal kosten, zal het gunstig
verschil tusschen 1922 en 1923 ook al weer ver
dwenen zijn.
Deze zaak laat weth. aan de C. v. G. O. over.
Verder wijst hij er nog even op, dat de loonen
der gemeente-werklieden meer verhoogd zijn dan
die der gemeente-ambtenaren, waarom 't zeker
waard is, na te gaan, of eventueel alle loonen
met 't zelfde bedrag moeten worden verlaagd.
Weth. eindigt met de minder aangename
woorden, dat hij nog geen antwoord kan geven
op de vraag, of in den loop van dit jaar 't ver-
menigvuldigingscijfer niet verhoogd behoeft te
worden.
Weth. de Bruin behandelt ook het vraag
stuk der werkloosheid. Eerst beschouwde men de
malaise als een patroonstruc, om de loonen aan
te vallen, thans echter hebben we de werkelijk
heid, dat er hier nl. reeds 3000 menschen op
straat staan. Dit kan niet huiten B. en W. om
gaan en dat gebeurt ook niet. Alleen 't mensche-
lijke gevoel zegt reeds, dat men zooveel mogelijk
de getroffenen te gemoet moet komen, 't Staat
echter vast, dat het gemeente-bestuur de werk
loosheid niet kan wegnemen. Beterschap is
volgens weth. alleen te verwachten, wanneei
industrieelen en banken hun pessimisme laten
varen, wat mogelijk wordt, als de regeering die
bedrijven steunt, die er weer boven op kunnen
komen. Ook de gemeente kan hierbij behulpzaam
zijn.
B. en W. hebben weinig gedaan, maar ze kon
den helaas niet meer doen, uit geldgebrek en
ook om de houding der regeering. Toch is er ge
daan, wat kon gedaan worden, wat weth.
hieruit bewijst, dat de gemeente thans per maand
meer dan 100.000 ten bate der werkloozen
uitgeeft. Meer kan ze echter niet doen. Werke-
loozenzorg acht weth. ook eigenlijk rijkszorg.
Wat de levensmiddelenpolitiek betreft, zegt
weth., dat B. en W. niet anders kunnen handelen,
dan in de M. v. A. staat aangegeven. Amsterdam
ook heeft nooit meel beschikbaar kunnen stellen
tegen lageren prijs dan tegen den dagprijs.
Schoolvoeding en -kleeding gaat weth. voort,
heeft niet het doel, om armoede te verhelpen,
maar alleen om het schoolbezoek te bevorderen.
Werd er om melk gevraagd, dan is die steeds ver
strekt.
Samenwerking onder de verschillende politieke
partijen acht spr. in 't bestuur der gemeente
heel goed mogelijk, de S.D.A.P. wil de groote
oeconomische kwesties oplossen over alle gods
dienstige scheidingsmuren heen.
Ten slotte meent weth. aan te kunnen toonen,
dat er wel een roode draad door de practische
gemeente-politiek loopt, behandelt de citaat
kwestie (gister reeds besproken), en houdt een
philippica tegen den heer Collé, die volgens hem
niets praesteert en zich niet eens voldoende in de
zaken kan inwerken. Uit feiten toont weth. nog
aan, dat B. en W. tegenover uitkeeringen aan
werkloozen der onafhankel. vakvereenigingen
wel eenige reserve moeten in acht nemen.
De vergadering wordt hierop te ruim 6 uur
gesloten.
Wordi vervolgd).
Nieuws,
De brand te Elsloo. Het bericht om
trent den kerkbrand te Elsloo berust op een
misverstand. Niet de kerk, maar een huis in de
nabijheid der kerk is afgebrand.
Ongelukken. In de schaatsenfabriek van
firma Ruiter te Akkrum is gisteren een 18-jarige
werkman door een machine gegrepen en gedood.
