DE AMERIKAAN.
DAGBLAD WO DB SCHIEDAM OMSTREKEN.
FEUILLETON.
45ste Jaargang.
Zaterdag 16 December 1932.
No. 13518.
Bur...KOEMARKT 4. T.,«...u I— - plMttn - l JÜ
Abonnementen per 3 maanden 2. per week lo cent, franco per Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
EERSTE BLAD.
V Ze slikken alles.
Dit is de klacht van het roode Schiedamsche
orgaan. Die christelijken hier ter stede, die
weigerden het adres van het comité van actie
tegen de onderwijs verslechtering te steunen,
slikken alles. Zij weten, dat er een aanslag be
raamd wordt op het onderwijs van het volkskind
en toch gedoogen zij zulks om het christelijk
ministerie niet in moeilijkheden te brengen en
zoo offert men het welzijn van zijn kinderen op
aan het politiek standje.
En dan Worden de christelijke arbeiders een
voudig uitgemaakt voor kerels zonder ruggegraat
Net, of de roode arbeiders met hunne voorman
nen ook niet door dik en dun gaan en of de le
zers van het roode orgaan ook niet alles te slik
ken krijgen
W.
St. Nicolaas surprise.
Ter gelegenheid van St. Nicolaas heeft de
„Voorwaarts" jaar lezers een surprise bereid in
den vorm van een extra nummer, dat benevens
St. Nicolaas-gepeinzen ook veelpropagandistische
artikelen bevat, zoodat het meer een verkiezings
nummer dan een St. Nicolaas-nummcr was. De
mooiste supprise geeft zij echter in een artikel
onder het opschrift Beter duur dan niets.
Dat stuk gaat over de woningen, door Hey-
koop gebouwd, maar door de arbeiders niet be
trokken, omdat zij te duur zijn. Wat heb je aan
zulke woningen, als zij te duur zijn zegt dan maar
beter duur dan niets dan zou men verstandiger
zijn door te zeggen beter niets dan duurEn
waarom zijn die woningen zoo duur Nu komt
de surprisfe
Eerstens, dat Heykoop maar niet kon bouwen,
wat hij wilde. De regeering stelde ook haar
eischen. En die verlangde, dat elke woning min
stens drie slaapkamers moest hebben. Van wonin
gen voor kleine gezinnen, zooalsHeykoop wensch-
te, wilde zij niets weten. Zoo werden onnoodig
te grpote en dus te dure woningen gebouwd.
Tweedens was het niet Heykoop, die de wonin
gen duur maakte maar dat deden de geweldige
prijzen van bouwmaterialen en do hooge ar-
beidsloonen.
Degene, die de verslagen uit de Rotterdamsche
gemeenteraad trouw hebben gevolgd, weten Wel
beter en de lezers van de „Voorwaarts 'slikken
gewillig alles, wat hun wordt voorgezet.
De bewuste.
Het slagwoord „Niemand heeft verstand dan
wij alleen" is van de liberalen overgegaan op de
socialisten.
Zij zijn de ontwikkelden, verlichten, zelf-
bewusten enz.
Nu heeft men dezer dagen allerwege het eeuw
feest gevierd der geboorte van Louis Pasteur. Het
is een door en door katholiek man geweest, en
thans is hij beroemd om zijn ontdekkingen, en
uitvindingen en vooral daardoor, dat hij proef
ondervindelijk bewezen heeft tegen alle onge-
loovige geleerden, dat geen leven uit zich zelf
ontstaat en het leven zich nimmer uit het nict-
leven kan ontwikkelen.
Nu komt de zelfbewuste Jood Kleerekooper,
de oproerige krabbelaar in Het Volk vertellen,
dat hij niets anders van Pasteur wist alsdat het
een man was, die een middel uitgevonden had
om de beet van een dollen hond onschadelijk te
maken. Maar verder wist hij niets van den groo-
ten geleerde. Het was een sprookje voor hem zoo
88
„Nutteloos De man is reeds tien minuten
dood. Het is, gelijk ik vermoedde. Het lot is
rechtvaardig geweest. Uw vijand is in den put
gevallen, dien hij u had gegraven."
„Mijn vijand Beleedig zijn nagedachtenis
niet. 1 Hij heeft mij Marina tot vrouw gege
ven."
„Ondervraag haar en gij zult gewaar wor
den, of gij hem daarvoor te danken hebt," ant
woordde Barnes droogjes.
„O, zie Zij weent 1" zeide Edwin op haar toe
tredende.
„Ja, ik ween 1" riep de. jonge vrouw, die thans
haar bewustzijn terug had gekregen en dacht
aan den wijden afgrond, welke haar nu van
Edwin scheidde. „Niet om dien ellendige, maar
wijl gij voor mij verloren zijt, mijn dierbare echt
genoot, op den avond zeiven van ons huwelijk.
O, mijn vriend ging zij, zich tot Barnes
wendende, voort„gij zoudt beter gedaan heb
ben, met mij in den toestand te laten, waarin
ik was. Krankzinnig zoude ik gelukkiger zijn
geweest."
„Lieveling 1 Dat is een krankzinnigheid,
schrijft hij dat hij zoo'n groote geleerde was.
En ik, die alle scholen genoten heb en hetmeeste
van wat daar te leeren valt, onthouden heb, Werd
een man met grijze haren zonder ooit althans iets
van dat alles te hebben vernomen. Aldus de veel
wetende Kleerekooper.
Wat volgt hieruit Dat zelfs een opperbewuste
socialist, die voortdurend op een geniepige wijze
het geloof tracht te ondermijnen, niet eens bekend
is met de ontdekkingen van den grooten katho
lieken Pasteur.
Of die heeren daar ook bijzonder „bewust"
W.
Duiteiiiandseii Nieuws.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
In de gister gehouden zitting der sub-com
missie voor de kwestie der minderheden is een
program van tien punten opgesteld, waarover
de besprekingen in de volgende zitting zullen
aanvangen. Deze tien punten zullen in het ver
drag in zake de minderheden worden opgeno
men en zoowel door de Turken als door de Grie
ken moeten worden aanvaard De inhoud van
dit program is als volgt
lo. Algemeene amnestie voor alle politieke
en militaire misdaden sedert 1914.
2e. Algemeene garantie voor de vrijheid en
bescherming der religieuze taal- en rassenmin-
derheden.
3e. Teruggave van de sedert 1914 aan de
vluchtelingen ontnomen bezittingen en zoo mo
gelijk hereeniging met hun gezinnen.
4e. Verlof om vrijelijk te emigreeren en vol
ledige straffeloosheid.
5e. Gelijkstelling der minderheden in religieus
en politiek opzicht met de meerderheid.
6e. Vrijstelling van den militairen dienstplicht
voor de minderheden in Griekenland en Turkije.
7e. Vrijheid van opvoeding en onderwijs, als
mede het recht om philantropische instellingen
op te richten.
8e. Bepalingen in zake onderwijs- en kerkelijke
instellingen, welke in de wetten van het land
moeten worden opgenomen.
9e. Samenwerking met den volkenbond ter
garandeering van de uitvoering van alle bepalin
gen betreffende bescherming der minderheden.
lOe, Nationaal tehuis voor Ameniërs.
De Turken verklaarden alle punten in be
ginsel volkomen te aanvaarden, behalve het
nationale tehuis voor Armenië. Eerst weigerden
zij zelfs, dit in de subcommissie te bespreken,doch
Montagna beoogde, dat de discussie in de vol
tallige commissie hierover geenszins uitgeput
was. Toen stemden de Turken toe in een nadere
discussie. Ten aanzien van de geheele amnestie
heerschte er een meeningsverschil, of dit ook
voor gewone misdrijven moet geiden.
Ten aanzien van de vrijstelling van den mili
tairen dienst verklaarden de Turken zich voor
nemens, den militairen dienstplicht in te voeren,
doch met het recht om vrijstelling te ltoopen zoo
wel voor Christenen als voor Mohammedanen.
De algemeene indruk was hoogst bevredigend.
IIET HERSTEL.
Reuter bericht
Gemeld wordt, dat de Amerikaansche gezant
te Londen Harvey naar de Ver. Staten terug
keert, klaarblijkelijk in verband met de ziekte
zijner echtgenoote.
Men gelooft, dat Harvey zal confereeren
met Harding, Hughes en andere persoonlijk
heden, in het bijzonder over onderwerpen aan
gaande de betrekkingen tusschen Amerika met
Engeland en Europa. Waarschijnlijk keert Har
vey begin Januari naar Europa terug.
even erg als de andere. Gij voor mij verloren
Ik ben de uwe altoos Gij zijt mijn vrouw,
mijn teerbeminde vrouw 1"
Edwin wilde haar omhelzen. Zij ontsnapte
hem echter en riep met een stem, welke hen
allen deed sidderen:
„Ik ben uw vrouw; maar gij zijt de moor
denaar van mijn broeder
XII.
Deze woorden troffen Edwin met verbazing.
Barnes en Enid waren er eenigszins op voorbe
reid, maar voor hem was het, of hij een don
derslag bij helderen hemel hoorde. Een poos lang
bleeg hij vernietigd staan. Toen wendde hij
zich tot den Amerikaan en sprak op smarte-
lijken toon
„Gij hebt mijn geliefde van haar zinsbe
goocheling genezen neem thans ook deze af
schuwelijke gedachten van haar weg en red mij
van de wanhoop."
„Ik heb haar van een dwaze verbeelding
genezen door een schok," antwoordde Barnes
„nu moet gij door redmrecren een ware over
tuiging bij haar zien weg te nemen."
„Waar zoude ik de moordenaar zijn van
haar broeder
„Ja. Met de bewijzen, welke Danella haar
gegeven heeft, ontwijfelbaar."
Indien de regeering van Washington onder
de huidige omstandigheden een weg zou vin
den waardoor men zou kunnen geraken uit de
moeilijkheden in verband met de kwestie der
schadeloosstelling, zal aan Ilarvey waarschijn
lijk opdracht worden gegeven om de opinie van
Europa te polsen, voordat Amerika eenig for
meel voorstel aan de hand doet.
In sommige kringen gelooft men dat het be
zoek van Ilarvey een belangrijke stap zal blijken
te zijn naar de oplossing van de kwestie der scha
deloosstelling.
De Washingtonsche correspondent van de
„World" meldt, dat algemeen wordt geloofd,
ofschoon officieele bevestiging ontbreekt, dat
Morgan's bezoek van Woensdag aan Hughes iets
te maken heeft met de mogelijkheid eener uit
gebreide internationale leening aan Duitschland,
vooropgesteld dat Frankrijk toestemt in bepaal
de vereffening der schadevergoedingen. De cor
respondent voegt erbij, dat het bedrag der lee
ning volgens regeeringskringen 11/i milliard dol
lar beloopt.
De „New-York Herald" meldt eveneens, dat
de leening 11/i milliard bedraagt, dat ze door de
internationale bankiers wordt overwogen, en
dat de bankiers en de regeering van Amerika
eraan meedoen.
POLEN.
De „Frankfurter Zeitung" verneemt uit War
schau dat de voorzitter van den Landdag
in dat Huis meegedeeld heeft, dat de regeering
is afgetreden.
REDE POINCARE.
De Fransche premier Poincaré heeft gister
in de Kamer zijn rede gehouden over de schade
vergoedingskwestie, waaraan 't volgende is ont
leend.
Poincaré drong aan op de noodzakelijkheid
eener controle op de Duitsehe financien. Na er
aan herinnerd te hebben, dat de bezittingen der
schuldenaren steeds het onderpand zijnderschuld-
eischers, verklaarde hij, dat Frankrijk nimmer het
plan heeft gekoesterd tot een militaire expeditie
of het opleggen van een straf aan Duitschland.
Het wil slechts alle mogelijke maatregelen ne
men om betaling zijner vordering te verkrijgen,
en het is slechts bedacht op de bescherming van
de gemeenschappelijke belangen der geallieerden.
Wij zullen er vriendschappelijk op aandrin
gen, hun medewerking te verkrijgen, zeide
Poincaré. Wanneer wij tot ons groot leedwezen
verplicht zouden worden, tot een afzonderlijk
optreden tten einde de noodige waarborgen te
krijgen, zouden wij dit slechts doen ten bate van
alle geallieerden.
Frankrijk zou in dat geval spontaan de con
trole zijner vrienden inroepen op de maatrege
len, Welke het eventueel zou nemen, en het is
bereid, hun te bewijzen, dat het niet zou han
delen in een militairistischen geest of met het
voornemen, de hand te leggen op vreemd grond
gebied.
De gedachtenwisseling te Londen was zeer
kalm en bevestigde de overtuiging, dat aan de
Entente Cordiale geenerlei afbreuk zal worden
gedaan. Het zou de voorkeur verdienen, im,
gelijk Bonar Lwa verklaarde, tot een gemeen-'
schappelijk oplossing te komen. Het was met
de algemeene instemming der geallieerden, dat
het Duitsehe voorstel werd verworpen.
Het zou niet raadzaam zijn, zeide Poincaré
thans reeds mede te deelen, wat er besproken
is het zou geen nut hebben, onzen schulde
naar, Duitschland, reeds thans in kennis te
stellen met de plannen zijner onbetaalde schuld-
eischers.
„Bewijzen Dat is onzinnig I"
„Ondervraag haar en gij zult zien. Maar
herinner u, wat zij dezen nacht geleden heeft.
Neem in aanmerking, hoe zwak zij Is," zeide
Barnes, op Marina wijzende, die, door Enid on
dersteun, tegen den rug van een stoel leunde.
„En wat zij zeggen moge of doen, wees toe
geeflijk jegens haar en twijfel niet aan haar
liefde."
Aldus gewaarschuwd, naderde Anstrutlier
zijn vrouwdoch deze hief de hand op als
ten teeken, dat hij niet dichter bij moest ko
men en voegde hem toe
„Blijf waar gij zijt. Gij kunt zoo wel tot mij
spreken, O, hernam zij op zachter toon: „Mar
tel mij niet langer."
Uw omhelzingen zouden mij doen vergeten,
dat gij de moordenaar zijt van Antonio."
„Gij zegt, dat ik uw broeder vermoord heb,"
antwoorde Edwin, die zich inspande om zijn
bedaardheid niet te verliezen. „Mag ik vragen
hoe ik hem gedood zoude hebben
„In een duel. Gij wist het, dat hij sterven
zoude. Gij dacht, dat hij slechts gewond was
en toen zijt gij gevlucht om aan boord van de
Gier te gaan, die naar Egypte vertrok."
„Ah Dat duel te Ajaccio riep Ednin met.
een vreemden glans in de oogen.
„O, gij herinnert het u. Gij bekent dus Zeg
mij dan vaarwel voor altijd. Ik bemin u meer
ALLERLEI.
De „Petit Parisien" meent te kunnen mede-
deelen, dat Duitschland een nieuw voorstel
betreffende de waarborgen zal doen. Duitsch
land zou als zoodanig niet alleen zijn douane
ontvangsten, doch ook de opbrengst van zijn
staatsmonopolies aanbieden (hout, lucifers en
alcohol.)
De beide beklaagden in het proces-Harden
zijn tot gevangenisstraffen van 2 jaar 9 maan
den en 4 jaar maanden veroordeeld.
Volgens de „Daily Mail" zouden dc dwang
maatregelen der Fransche regeering tegen
Duitschland bestaan in het oprichten van een
tolgrens tusschen het Rijn- en het Roergebied.
De Amerikaansche marincbegrooting wordt
op 331 millioen dollar geraamd.
Staatssecretaris Bergmann te Berlijn is
aangekomen. Hij had gisterochtend zijn eerste
onderhoud met den rijkskanselier en den minis
ter van Buitenlandsche Zaken, Von Rosenberg.
Binnenland.
Domcla Niomvenhuis en..Pater Donders I
De anarchist en de heilige
De rumoerige onruststoker onder de Neder-
landsche arbeiders en de vreedzame apostel on
der de arme melaatschén van Suriname
De eerste, wiens gevangenisstraf nog aan
ontelbaar velen heugt uit hetgeen zij vroeger op
straat hoorden zingen
Nieuwenhuis moet zakjes plakken, Hi, ha, ho
de tweede, wiens faam van heiligheids sinds
zijn zalig verscheiden steeds is toegenomen, zoo
dat met recht zijne zalig- en heiligverklaring
mag worden tegemoet gezien
Hoe, zoo hooren wij reeds vragen, hoe komen
deze twee duisternis en licht, ondeugd en deugd,
hier te zamen
Ziehier de rede, belangstellende Lezers en
Lezeres. Voor beiden wil men in Nederland een
standbeeld gaan oprichten.
De anarchisten maken zich druk voor hun
„held." Al aanstonds, zoo meldde onlangs
„De Vrije Socialist." stelde een Rotterdamsche
kameraad 100.voor dat doel beschikbaar
en de bedrogen massa der arbeiders, vereerders
van zulk een meester, werden uitgenoodigd ieder
één honderdste van dat bedrag te geven om
tot de benoodigde som te komen. „Groepen en
vakvereenigingen," zoo luidt het dan, „pakt
die zaak aan. Laat 't nu eens vlug gaan. Het leven
is zoo kort en wij hebben zooveel te doen."
Zóó treden de vijanden der Kerk, van God
en godsdienst op, om een man te eeren, dien zij
in hun dwaling groot achten.
En wij, Katholieken
„Ja, wij gaan nu ook," zoo lezen wij in
„Sint Bavo" (19 Nov. 1.1.) „door een standbeeld
een onzer grootste mannen eeren, waarop de Kerk
van Nederland trotsch gaat, den Apostel der
melaatschen van Suriname, den Eerbiedwaardi-
gen Petrus Donders."
„Doch," zoo wordt er bijgevoegd, „is er onder
ons, Katholieken, een gelijke begeestering voor
onzen Roomschon Held Zijn er bij ons, die
voorgaan met een grootere gil't? En volgen dan
de duizenden en duizenden met hun gulden of
zelfs kwartje
Laten wij ons niet beschamen door de vijanden
der Kerk in de huldiging onzer grooten Wij
hebben voor onze actie de aanmoediging en den
steun van het Kerkelijk en Burgerlijk Gezag
Z.D.H. Mgr. Diepen is beschermheer en de Com
missaris der Koningin in Noord-Brabant is Eere-
Voorzitter van ons Eere-Comité.
Daarom in heilig enthousiasme voor ware
Rooinsche grootheid de hand in de beurs gesto
ken en nog dezen dag met de woorden „Voor het
dan mijn leven, maar ik ben evengoed uw
weduwe, alsof gij daar dood achter die gor
dijnen laagt. Ik smeek u, laat mij vertrek
ken."
Edwin had haar hand gevatl
„Ga niet heen Den hemel zij dank, ik bén niet
schuldig aan den dood uw broeders 1"
„Niet schuldig? En die ellendige Danella
heeft mij bewijzen genoeg gegeven om mij te
doen besluiten, u te dooden
„Mij dooden Mij. Uw echtgenoot
stamelde Edwin, haar hand loslatende.
Barnes merkte op, dat hij van dat oogen-
blik af niet meer trachtte zijn vrouw te na
deren.
Zonder acht te slaan op hetgeen Edwin deed,
riep Marina uit, terwijl zij, zwak als zij was naar
de tafel ging en de voorwerpen op nam, welke
Danella haar getoond had
„Zie. Hier zit de kogel van mijn broeder
nog tegen het geldstuk, dat u het leven heeft
gered daar stat uw naam op het pistool,
hetwelk hem gedood heeft. Ontken nu nog, als
gij kunt. Hier is ook nog het verhaal van het
duel door u zelf opgesteld, toen gij dacht te zul
len sterven, om uw getuige vrij te pleiten. Het
is door uw hand geschreven. Zeg dus de waar
heid Uit medelijden met mij bedrieg mij
niet
(Wordt vervolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE
i
zijn.
