DMGBLMD VOOR SCHIEDAM EN
DITJES EN DATJES.
45ste Jaargang.
Zaterdag 16 December 1922.
No. 13518
Bureau
Ab
post 2.
KO
o n n e
,50 per
EMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85.
meuten per 3 maanden 2.per week 15
kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Postbus
cent, franco
39.
per
Advertentien|: 1—5 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maa1
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel-
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer toestaat uit twee bladen
en een Geïllustreerd Zondagsblad.
TWEEDE BLAD.
Binnenland.
De Indische dienst.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een wets
ontwerp tot voorziening in het kastekort van den
Indischen dienst hier te lande gedurende het jaar
1923, op denzelfden voet als de regeling, welke
voor het loopende jaar werd vastgesteld. Blij
kens de Memorie van Toelichting betreffende
de Indische begrooting over 1923, zal op het
einde van dat jaar een bedrag van rond
600.000.000 gedekt moeten worden, w.o.
400.000.000 in Nederland, in verband waar
mede de regeering de voor het kastekort be
schikbaar te stellen som op laatstgenoemd
bedrag meenen te moeten ramen.
Het crediet aan Duitschland.
In antwoord op de vragen van den heer
Fleskens betreffende het bedrag van het aan
Duitschland verstrekte Nederlandsche crediet,
waarvan tot 3 December 1922 is gebruik ge
maakt, en het verstrekken van genoemd cre
diet aan industrieën, welke als concurrenten
van onze toinnenlandsche industrie moeten
worden beschouwd, heeft de Minister van Fi
nanciën het volgende medegedeeld
Van het Nederlandsche crediet aan Duitsch
land voor den aankoop van grondstoffen, toe
gestaan tot een bedrag van 150.000.000, be
droeg het op 1 December 1922 uitstaande saldo
ruim ƒ39.000.000.
Bij de desbetreffende credietovereenkomst
is aan de Nederlandsche Regeering geen be
voegdheid toegekend om bepaalde industrieën
van deze credieten uit te sluiten. Wel wordt
in den laatsten tijd van Duitsclie zijde zooveel
mogelijk toegezien, dat met Nederlandsche
industrieën concurreerendc Duilsche bedrij
ven niet voor een deel van het crediet worden
voorgedragen. Zoo werden met name voor
Duitsche sigarenfabrieken geen credieten meer
aangevraagd, na de door den Nederlandschcn
Regeeringscommissaris gemaakte operking, dat
Veel Duitsche sigaren in ons land werden in
gevoerd, terwijl hier de sigarenfabrieken moe
ten sluiten wegens gebrek aan werk.
De man, dte de klappen krijgt.
Het socialistisch vredescongres in Den Haag
heeft voor nir. Troelstra een vrij onaangenaam
Verloop, schrijft de „Tijd."
De heer Von Gerlach, de ultra-radicale pacifist
van het Duitsche blad „Die Welt am Montag
Vertelde, dat hij dezer dagen een rondreis door
Zwitserland, het „ideale land der pacifistische
beweging", had gemaakt. Iedereen is overtuigd,
Tijdens het debat over de woningpolitiek in
de Tweede Kamer heeft minister Aalberse heel
oolijk de snoeverij der sociaal-democraten in t
zonnetje gezet
't Debat verliep als volgt
De heer Aalberse, Minister van Arbeid Het
viel mij op, dat ditmaal de critiek van den heer
Schaper, die elk jaar dit onderwerp ter sprake
brengt, minder-scherp was dan gewoonlijk. Mis
schien is dit een gevolg van het 25-jarig feest,
dat de S.D.A.P.te Amsterdam heeft gevierd. Toen
heeft de heer Troelstra een zeer mooie rede
voering gehouden, waarin hij uiteenzette, dat zoo
ongeveer alles, wat in den loop van een kwart
eeuw ten gunste van de arbeiders verricht was,
toe te schrijven was aan de S.D.A.P. begrijpe
lijk maar vooral was hij zoo ingenomen met
het buitengewoon groot aantal woningen, dat in
ons land was gebouwd.
Dat was ook te danken aan de S.D.A.P. Als ik
mii herinner de critiek, die ik in de laatste jaren
van den heer Schaper te hooren heb gekregen,
dan viel het mij nogal mee, dat de heer Troelstra
blijkbaar tamelijk tevreden was met hetgeen de
S.D.A.P. in die richting in de laatste vier, vijf
jaar had bereikt.
De heer Schaper Van de laatste vier of vijf
jaar was geen sprake. Het feest werd gehouden
ter viering van het 25-jarige jubileum der partij
het liep dus over een kwarteeuw.
De heer Aalberse, Minister van Arbeid Wij
hebben toch allemaal geconstateerd, dat hetgeen
vóór 1914 aan woningbouw is gedaan, buitenge
woon miniem is geweest en absoluut in hetniet
zinkt bij hetgeen na 1914 op dit gebied is ver
toond.
De Kamer had pret en Schaper droop af.
Maarom op dat25-jarig feest der S:D.A.P.terug
te komen Daar is het toch zoo lief en knusjes
toe gegaanja begrijp eens er heerschte een
tevreden stemming. En die vinnige niets en
niemand ontziende vechtjas van een Troelstra
liepen de oogen over van dankbaarheid. Wel een
bur lang is hij aan 't opsommen geweest, wat de
ijverige leiders voor hun schaapjes hebben inge
zameld of van de maatschappij hebben afge
dwongen. Als er een van de toehoorders helder
zeide hij, dat Zwitserland Wel nooit een aanvals
oorlog zal beginnen. Toch denkt het Zwitsersehe
volk er niet aan nu reeds het leger af te schaffen'
Hiertoe kan het slechts komen, wanneer de
Volkenbond over een internationale politiemacht
beschikt, om de vredelievende volken tegen
mogelijke aanvallen te beschermen.
Hiermede is de heer Von Gerlach het volkomen
eens. En onder de congressisten was geen spoor
van eenige afkeurende beweging te bemerken.
Toch zal het den aanwezigen Nederlandschen
sociaal-democraten niet zijn ontgaan, dat de
zelfde argumenten ook voor Nederland gelden
en dat de ontwapeningstheorie der S.D.A.P.
hier door een radicale pacifist geheel omver
wordt gestooten.
Doch het ergste kwam nog. In een volgende
zitting sprak de heer Em. Vander Velde, namens
al de Belgische socialisten en verklaarde, de
resolutie van het I.V.V. slechts te kunnen aan
vaarden op voorwaarde, dat het recht op gewa
pende verdediging van de volken wordt erkend.
De leider der S.D.A.P. zal deze verklaring
wel als een gevoeligen klap om de ooren hebben
gevoeld.
Men mag benieuwd zijn of en zoo ja, hoe mr.
Troelstra hierop zal reageeren.
Gemengd Nieuws.
M e 1 k o o r 1 og. In de stad Groningen werd
den geheelen zomer de melk geleverd tegen 12
cent den liter. Tegen den staltijd, ofschoon de
boterprijzen maar weinig stegen, kwam de melk
op 14 cent en 't publiek nam er genoegen mee, in
de overtuiging dat door de veehouders de stal-
periode duurder uitkomt dan de wijdetijd, schrijft
het Hbld. Maar toen 't zoo gemakkelijk scheen
te gaan, kwamen de melkboeren een paar dagen
later 16 cent den liter vragen, en dat werd de
huismoeders toch te machtig. Een verhooging
in totaal van 25 pet. In de plaatselijke bladen
werd aangeraden om de melkboeren te dwingen
tot lagere prijzen door zoo weinig mogelijk te
koopen. Enkele veehouders'van buiten, die an
ders niet in de stad leverden, kwamen daar hun
melk aanbieden tegen 12 cent en 't gevolg is
geweest dat de huismoeders het pleit hebben
gewonnen voor een paar dagen al in enkele
buurten en sinds Dinsdagmorgen vrijwel in de
geheele stad, hebben de melkboeren hun prijs
teruggebracht tot 14 cent en, tenzij de boter
prijzen sterk gaan oploopen, zal die in den
komenden winter wel niet opnieuw worden ver
hoogd.
Ter waarschuwi ng. De onderofficiers-
vereeniging „Ons Belang" te Amersfoort, heeft
een aantal handelsinstellingen opgericht, waar
voor het benoodigde kapitaal grootendeels werd
geleverd door de leden der vereeniging.
Bedoelde leden, die in den regel slechts met
genoeg was geweest om eens te vragen, wat of
de S.D.A.P. zelf had gegeven, dan had er wel
eens een bedenkelijke stilte kunnen ontstaan.
Maar enfin, alles was vergeven geweest, als die
blij tevreden stemming hun maar bij had geble
ven.
Wat zou het hun en ons goed hebben gedaan,
zoo rustig tezamen, elkaar waardeerende en
verdragende.
Maar neen 't was te mooi.
Veertien dagen later was 't alweer heelemaal
mis.
Toen toch kwam Jan. E. W. Duys aan de
Rotterdammers vertellen, wat kan de wind toch
vlug omslaan, dat het nog een rommeltje in
Nederland was.
Duys hield die donder-rede in het circus, ja
begrijp eens Duys, de grappenmaker het humo
ristisch Kamerlid trad op in het circus, het kon
al niet mooier.
Denk hu niet dat hij voor 't voetlicht kwam in
tricot, met roode stippen op zijn wangen en een
sliknat kuifje.
Neen hij verscheen in rok, keek boos en wist
heel leelijke dingen te vertellen.
De heer Duys is niet tevreden over ons en
onze daden; dat behoeven, wij ons nu juist niet zoo
zwaar aan te trekken, want goed beschouwt is
het juist een complimentje.
I-lét wordt erger als hij ons uitscheldt voor fa-
rizeërs.
Waaraan of we die titel hebben te danken
Wélalleen aan het feit dat de burgerwacht
aan 't oefenen is met „christelijke subsidie".
Maar weet de heer Duys dan niet, hoe of de
burgerwacht ontstond Is hij dan alweer ver
geten, dat niet de christenen, maar de socialisten
de onmiddellijke oorzaak zijn geweest van het
ontstaan van de burgerwacht
Indien die instelling hen dan zoo vreeselijk
ergert, waarom verklaart de S.D.A.Pdan niet
ruiterlijk dat zij van een „greep naar de macht"
afziet
Even later was het weer de domheidsmacht,
die het ontgelden moest, naar het beproefde re
cept van
„Als je 'rood wordt, ben je wijs."
Dit diploma is echter nog' niet door den Staat
erkend.
•moeite enkele honderden guldens hadden be
spaard, en meestal in de meening verkeerden hun
geld op de wijze op uiterst soliede en voordcelige
wijze te hebben belegd, zullen nu wel langzamer
hand tot een ander inzicht zijn gekomen, daar
verschillende handelsinstellingen het niet heb-
heb kunnen bolwerken. Het levensmiddelenbe-
drijf is het eerste slachtoffer geweest en thans
hebben, zoo lezen we in de „Tijd.", de aandeel
houders van de „Voorwaarts." kleermakerij te
Amersfoort, bericht ontvangen, dat de Vennoot
schap zich volgens art. 47 van het Wetboek van
Koophandel failliet zal moeten laten verklaren,
tenzij op de een of andere wijze wordt geholpen.
De Amerfoortsche coöperaties zijn niet de
eenige, die herinneren dat een schoenmaker zich
bij z'n leest moet houden en dat winkelen en het
drijven van zaken geen allemanskunsten zijn.
Bij dergelijke coöperaties is nu eens geen sprake
van „woekerwinsten" zelfs niet meer van win
sten, waaruit rente kan worden betaald voor het
uitgeschoten kapitaal. Ze gaan als doodgewone
ondernemingen volgens de regelen der wet op
de flesch.
(„Resb.")
De K u K 1 u x Klan. De Ku Klux Klan,
die een ijverige campagne voert om in den staat
New-York een millioen aanhangers te krijgen,
loopt thans groote kans, in staat van beschuldi
ging te worden gesteld. Naar de „Chicago Tribu
ne" uit New-York" verneemt, heeft rechter
Mancuso verklaard, dat het bij de wet verboden
is, vermomd in het publiek te verschijnen, en
het valt niet te betwijfelen, zeide hij, dat groote
aantallen leden van de Klan in hun gebruikelijke
vermomming vergaderingen in de stad hebben
gehouden.
„Het gaat niet aan," verklaarde rechter
Mancuso vervolgens, „de Ku Klux Klan te
vergelijken met de Italiaansche fascisten, daar
deze laatsten niet in het geheim en niet vermomd
optreden." De rechter wees er op, dat de Klan
er op uit is, als een onzichtbare regeering op te
treden, klassen- en godsdiensthaat te vermeer
deren, 'en de onverdraagzaamheid te doen toe
nemen, hetgeen in strijd is met de Amerikaan-
sche beginselen.
„In de Vereenigde Staten zijn wij allen ge
lijk," verklaarde de rechter, „en voor ieder
een, onverschillig van welk ras of geloof, staat
dezelfde gelegenheid open om iets te bereiken.
Niemand kan het bestaan dezer heilzame en
heilige beginselen met meer i'echt bevestigen dan
ik, die hier 25 jaar geleden zonder geld of vrien
den uit Italië ben aangekomen, en mijn tegen
woordige positie heb verworven, dank zij de
Amerikaansche instellingen."
De doopsgezinde geestelijke Oscar Haywood
die voor de Ku Klux Klan lezingen in de Ver
eenigde Staten houdt, heeft verklaard, dat hij
bereid is, voor de Grand Jury te betuigen, dat
De domheidsmacht is blijkbaar niet zoo drei
gend, want even later wist de spreker te vertel
len, dat de Staat veel te veel aan het hooger
onderwijs besteed. Hoe of dat nu samen te
rijmen is, begrijp ik niet goed.
Of komt het misschien hier vandaan, dat de
Zaansche burgers een stokje hebben gestoken
voor de studie-reisjes, die de heer Duys op kosten
van de gemeente maakte
Vervolgens kreeg de Kerk een beurt.
Het kerkgezag belemmert de vrijheid, je mag
niet eens doen wat je wilt, en dat is de bij de
S.D.A.P. geheel anders.
Reken maar.
Zij hebben net zoo goed hun regelementen en
het is nog niet zoo heel lang geleden, dat Troel
stra de roode wethouders, wel van hun zetels
wilde trappen. Dat de Kerk optreedt tegen hen
die een gemengd huwelijk aangaan vindt Duys
ook afschuwelijk. Laat zij liever de diplomaten
en de militairisten verdrijven, riep hij uit.
Om echter iemand uit de Kerk te jagen moet
hij er eerst in zijn en diplomaten, militairisten
of financiers, die een oorlog uitlokken, zullen
sterker in de Loge dan in de Roomschc Kerk zijn
vertegenwoordigd.
En wat of de kerk voor den vrede en legen
zulke lieden heeft gedaan kan ieder in de ge
schiedenisboeken vinden. Maar van geschiedenis
houden de heeren niet.
Al wat vroeger voor de armen werd gedaan,
gasthuizen, en andere liefdadigheidsinstellingen
dat was maar een beetje „verbandgaas."
Duys heeft echter niet verteld, wat of de S.D.
A.P. in haar 25-jarig bestaan voor de armen deed,
uit eigen middelen.
Dat zou ook geen reclame zijn geweest,want dat
isniets.
De verdubbelde toelagen van het vorstelijk
Huis kwamen natuurlijk ook op de proppen en
zooals gewoonlijk werd dit voor schandelijk
gescholden als dit echter zoo is, dan is het dub
bel schande,dat de roode Kamerleden hun eigen
vergoedingen nog meer als verdubbeld hebben.
De geheele roode pers bespot en beschimpt de
Koningin daarom op de laagste wijze, doch toen
onlangsMr.Fockema de volksvertegenwoordiging
een lesje gaf, toen schreef de „Voorwaarts"
verontwaardigd „Men sabbelt weer aan de
de Klan niet kan worden beschouwd als een on
wettige samenzwering, doch slechts ten doel
heeft, het Americanisme te bevorderen en ge
rechtigheid te helpen uitoefenen. Het is echter
twijfelachtig of de Jury hem zal willen verhoo-
ren.
Te Montreal is een telegram ontvangen van
kolonel Simmons te Atlanta, Georgia, die in
de Ku Klux Klan een hooggeplaatste positie
bekleedt hij draagt den titel van Imperial
Wizard" waarin deze verklaart, dat de Klu
Klux Klan geen schuld, draagt aan de branden,
welke kort geleden in Canada en elders zijn voor
gekomen.
Naar aanleiding der verklaring van den bur
gemeester van Montreal, dat hij een brief ont
vangen heeft, onderteekend „K. K. K.", waarin
wordt gedreigd, dat er nog meer katholieke ge
bouwen zouden verdwijnen, hecht men in Canada
nu geloof aan de geruchten, dat de Klan ver
antwoordelijk zou zijn voor den brand in 't St.
Boniface College nabij Winnipeg.
Fascistisch relletje. Signor Ar-
turo Toscanini, de bekende componist, heeft,
volgens de „Evening News", zijn betrekking
als dirigent van het Scala-Theater te Milaan
neergelegd, ten gevolge van een fascistische
demonstratie in het Operagebouw, toen Vrijdag
avond j.l. een gala-uitvoering werd gegeven
van de „Falstaff".
Het orkest herhaalde op verzoek van vele
fascisten en het publiek het volkslied, maar
toen te kennen werd gegeven, dat de orkest
leden niet bereid waren om fascistische lie
deren te' spelen, veroorzaakten de fascisten
een relletje. De dirigent wierp zijn dirigeer
stok weg en verliet de zaal. Men overreedde
hem om terug te kceren, ten einde de voorstel
ling te kunnen voortzetten, maar toen het gor
dijn na het slot van het bedrijf viel, beklom
men fascisten het tooneel en zongen er hun
liederen.
Signor Toscanini is geen anti-fascist, maar
hij Is van oordeel dat het inc;dent van arti
stiek standpunt ontoelaatbaar was.
Gevaarlijk speelgoed. Een jongen,
Frederick Arthur Lee genaamd, vond in een
kuil bij het Belton Park te Grantham, waar
tijdens den oorlog een militair kamp was, een
granaat. Hij nam deze als een souvenir mede
naar huis en ze kreeg en plaatsje in de keuken.
Eenige dagen geleden vond een negenjarig
broertje van Frederick de granaat. Frederick,
die dit zag, nam hem de granaat af en plaat
ste deze weder op haar oude plaats op de plank
in de keuken. Twee uur later had er een hevige
ontploffing plaats, die de keuken verwoestte en
waarbij het negenjarig jongentje door 'n stuk
van de bom zoo ernstig werd gewond, dat het
stierf.
verhoogde vergoedingen der Kamerleden."
Het wordt van die zijde graag voorgesteld of
hun mannetjes zich geheel voor het welzijn der
natie opofferen.
Dr. Poels, die de zaak eens heeft onderzocht,
kwam tot de bevinding dat Duys met andere
bijbaantjes minstens 7000 per jaar boven zijn
inkomen als Kamerlid binnenpalmt.
Vanaf 1901 zijn we 131/a jaar christelijk ge
regeerd, galmde het even later door het
circus, en waar blijven de christelijke wetten
Achmijnheer Duys, een oud spreekwoord
zegt „de wet is voor de boozen" wat wel aan den
dag kwam, toen zeker groepje een heidensch
spektafel maakten tegen het revolutiewetje
en wie waren de ridders, die de vuilnishoopen
verdedigde, welke Regout en Deckers hebben
opgeruimd
Het toppunt van grootmoedigheid bereikte
de spr. toen hij welwillend de aanwezigen ver
klaarde, dat hij niet meer de rijken, hun villa's
en auto's benijdt.
Toevallig is die inschrikkelijkheid juist ont
staan sinds de leiders zelfs villa's betrokken en
auto's aanschaften.
Enfin, het publiek klapte evengoed in de
handen en de voorstelling was afgeloopen.
Het program was vol afwisseling geweest,
toch waren er een paar succes-nummers van af
gevoerd. Noodde miste ik het anders zoo druk
bereden socialisatie-stokpaard, is dat wonder-
beestje nu al aftandsch
Ook werd de „doode hand" met rust gelaten.
Sedert dan ook is gebleken, dat de opbrengst
der kerkgoederen in Frankrijk in de verkeerde
portemonnaie kwam, is het eenigzins gevaarlijk
geworden deze kwestie aan te roeren.
Zelfs het militairisme werd niet meer met de
ijzeren vuist bewerkthet is dan ook wel ver
drietig, dat de broertjes in België en -Frankrijk
zoo graag soldaatje spelen.
Met belangstelling wacht ik weer op een nieu
we voorstelling van den man die gelooft, dat de
weg naar het beloofde land, nog altijd door de
Roode'.Zee voert.
Maaslandus.
