DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEU ILLETON.
46ste Jaargang.
Woensdag 3 Januari 1923;
No. 13530.
m m
A Hvort.Ant.ifin! 15 rebels f 1.75elke regel d
Bureau KOEMARKT 4. l/Teleïoon Intercommunaal, 85.^— Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.—, per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertent iëm 1—5 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeehngen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ©p aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend. M.nnnr—
Bij of krachtens wetten of verordeningen voo
geschreven en andere offieieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
UITVOERING LEERPLICHTWET EN
ARBEIDSWET - 1919.
De Burgemeester van Schiedam
Gelet op de bepalingen van de Leerplichtwet en
van de Arbeidswet - 1919
Overwegende, dat in de Gemeente herhaaldelijk
door leerplichtige, zelfs zeer jeugdige kinderen in
strijd met de wettelijke bepalingen arbeid wordt
verricht
WAARSCHUWT ouders, voogden en andere
personen, wien zulks aangaat, bovengenoemde
voorschriften stipt op te volgen, daar door de
Politie aan de op dit punt bestaande wettelijke
bepalingen gestreng de hand wordt gehouden.
HINDERWET.
Ingekomen zijn verzoeken van
lo de N.V. WILTON'S MACHINEFABRIEK
EN SCHEEPSWERF te Rotterdam om ver
gunning tot oprichting van een machinefabriek
en scheepswerf op het Buitenland van Klcin-
Babberspolder, kadaster Sectie N. No. 354 en
2o. P. C. SLIEKER om vergunning tot uit
breiding van de inrichting tot het rooken en
bereiden van vleeschwaren in het pand Lange
Haven 8, kadaster Sectie C. No. 1278, met een
slachtplaats van varkens
Deze verzoeken zijn met de. bijlagen op de
Secretarie ter visie gelegd.
Op Woensdag 17 Januari a.s., des v.m. 11
uur, zal ten Raadhuize gelegenheid worden ge
geven om bezwaren tegen het toestaan van die
verzoeken in te brengen en die mondeling of
schriftelijk toe te lichten.
Gedurende drie dagen voor het tijdstip hier-
bovengenoemd, kan op de Secretarie der Gemeen
te van de schrifturen, die ter zake zijn ingekomen,
kennis worden genomen.
Volgens de jurisprudentie zijn niet tot beroep
op een beslissing ingevolge de Hinderwet gerech
tigd zij, die niet overeenkomstig art. 7. dier wet
voor het Gemeentebestuur of een of meer zijner
leden zijn verschenen, teneinde hun bezwaren
mondeling toe te lichten.
Schiedam, 3 Januari 1923.
Buitenlandsch Nieuws.
DE PARIJSCHE CONFERENTIE
De inter-geallieerde conferentie is gistermiddag
om 2 uur in den Salon de la Rotonde op de
Quai d'Orsay geopend. Poincaré zat voor, bijge
staan door De Lasteurie, minister van Financiën
en de Peretti della Rocca, directeur der afdeeling
politieke zaken van het ministerie van buiten-
landsche zaken.
Nadat Poincaré de delegaties welkom had
gcheeten, gaf hij in groote trekken een over
zicht van het Franschc plan, dat in hoofdzaak
reeds bekend is en gisteravond aan de pers
is rondgedeeld. Poincaré deed vervolgens mede
ding van het verzoek van den Duitschen
rijkskanselier aan de conferentie om dr. Berg-
mann te hooren, die de voorstellen van het
Duitsche rijk zou uiteenzetten.
Vervolgens verkreeg Bonar Law het woord
om het Engelsche standpunt toe te lichten en
daarna sprak della Torretta aangaande het
Italiaansche standpunt. Men besloot de be
sprekingen hierbij te laten om den deskundigen
tijd te geven de verschillende plannen der Engel
sche, Fransche en Italiaansche delegaties t- be-
studeeren.
Wat het Duitsche verzoek betreft, bi loot
men, dit voorloopig ter zijde te leggen.
Na vieren werd de eerste zitting van de
Parijsche conferentie gesloten. Hedenmiddag
om 3 uur zou men weder bijeenkomen.
De Britsciie voorstellen, welke door B«nar
Law te Parijs aan de conferentie zijn uiteengezet,
komen op het volgende neer
Het plan regelt de Duitsche betalingen', als
volgt I
Gedurende de eerste vier jaar betaalt Duihch-
land niets, behalve bepaalde leveringen in mtu-
ra, waarvan de waarde aan Duitschland zal bor
den gecrediteerd. Daarna 2 milliard goudntark
per jaar in de vier jaren volgende op de over
gangsperiode 27z milliard goudmark 's jjars
in de daarop volgende twee jaar na deze periode
van tien jaar 3 1/3 milliard per jaar of een gerin
ger bedrag met een minimum van 21/2 miHhrd,
als door een onafhankelijke tribunaal zal wofien
vastgesteld. Als de toeziende autoriteit, hierna
omschreven, eenparig van oordeel is, dat voorjiet
einde der overgangsperiode van vier jaar de Duit
sche financiën betaling der schuld mogelijk ma
ken, zal deze autoriteit bevoegd zijn, het bugin
van de eerste jaarlijksche betaling van 2 milliard
te vervroegen met ten hoogste 2 jaar en dan de
verdere betaling te regelen op een wijze, w<lke
billijk wordt geacht, zonder dat de totale fhan-
cieele verplichtingen ven Duitschland daan0or
worden verhoogd.
Ingeval de andere geallieerde mogendheden
bovenstaand voorstel tot regeling der Duitfche
schadeloosstelling aanvaarden, biedt de Brit
sciie regeering de volgende voorstellen aan ter
regeling der kwestie van de intergeallienrde
schulden
lo. het goud, dat in Groot-Brittannië is ge
deponeerd als onderpand voor de intergeal-
lieerde schulden, zal worden aangewend \>or
vermindering dier schulden
2o. de eerste serie Duitsche obligaties, oor
Frankrijk te ontvangen in verband met de
Belgische oorlogsschuld en lx/2 milliard va de
eerste serie obligaties door Italië als zijn leel
van de schadeloosstelling te ontvangen, zuilen
worden overgedragen aan Groot-Brittan.ijg
30. het saldo der netto-schuld tusschen de
Europeesche geallieerden ten opzicht* Van
voorschotten, voor het voeren van den oorlog
gedaan, zal geheel worden geannuleerd en alle
tegen-eischen zullen worden opgegeven, op
voorwaarde, dat de debiteuren hun rente van
de tweede serie obligaties overdragen aan een
fonds (pool) ter verdeeling onder die mogend
heden, welke schulden hebben aan Amerika
en in verhouding tot die schuld.
De leidende beginselen van het Britsche plan
zijn als volgt
lo. Vaststelling van een minimum-bedrag
door Duitschland te betalen, welk bedrag ]jgt
binnen de jongste raming van Duifschlunds
vermogen, door financieele experts gedaan,
behoudens een aanvullende verplichting, die
niet bijzonder drukkend is, maar die hetzij ge.
wijzigd of ingetrokken kan worden, naar het
oordeel van een onpartijdig tribunaal.
2o. Vervanging van de huidige vaste Ver
plichtingen der Europeesche geallieerden aan
Groot-Brittannië door een regeling, waarhij
het grootste gedeelte van die schulden Zal
worden geannuleerd, met uitzondering van ften
klein percentage, dat aanvaard zal worden in
den vorm van overdracht van Duitsche obliga
ties en waarbij de Duitsche betalingen boven
het vastgestelde minimum beschikbaar tal
komen voor afdoening der Europeesche schul
den aan Amerika.
3o. Het geven van aantrekkelijke voorwaar
den aan Duitschland voor een vervroegde af
doening der jaarlijksche betalingen.
j| Het plan heeft de verdienste, dat het het
herstel van Duitschlands crediet mogelijk maakt,
terwijl het zal leiden tot het ontvangen van be
langrijke bedragen voor de schadeloosstelling.
De diplomatiek medewerker van Havas meldt,
dat de Engelsche voorstellen, in 't bijzonder die
met betrekking tot de kwestie der intergeallieer-
de schulden een zeer gunstigen indruk in diplo
matieke kringen heeft gemaakt.
'Het Italiaansch ontwerp schijnt vrijwel met
het Fransche program overeen te stemmen.
Onmiddellijk na de eerste zitting begonnen
de delegaties met de bestudeering van den
tekst der verschillende voorstellen, die in den
namiddag 'waren ingediend.
De klok op de hooge console tegenover mij
wees één uur aan, het uur waarop men toen mid
dagmaalde de lange wandeling had mijn
eetlust gescherpt en de geur van gebraad
uit de aangrenzende keuken verscherpte dien
nog meer.
Ik nam met graagte aan, wat mij zoo gul en
eenvoudig werd aangeboden, en zette mij tegen
over haar.
,,Op de nagedachtenis van den Vrijheer van
Sturmfels," zeide ik, mijn volgeschonken glas
opheffende.
Zij stootte aan en dronk met trillende lip
pen.
Na een pauze bracht zij nogmaals het gesprek
op mij en mijne praktijk.
„Zooals gij straks hebt kunnen opmerken,
zijt gij geen vreemde voor mij. Ik hel veel van
u gehoord en was juist van zins u doormijn
notaris te laten polsen omtrent een voorstel,
dat ik u nu zelve kan doen. Wilt gij, wanneer
ik er niet meer zal zijn, de giften uitdeelen, die
aan de Sturmfels onderhoorigen uit naam van
den Vrijheer worden uitgereikt? De renten van
het daarvoor te storten kapitaal zullen u elke drie
AMERIKA EN HET HERSTEL.
De aandacht van Amerika is op het oogenblik
op de Europeesche aangelegenheden gericht en
men wacht de beslissing van de Parijsche confe
rentie af. Men is er van overtuigd, dat het Ameri-
kaansche voorstel voor het bijeenroepen van
een internationale economische conferentie, die
da betalingscapaciteit van Duitschland zal
k#feben te onderzoeken, in de verschillende lan
ds*, vooral bij de geallieerden, een gunstig ont
haal zal vinden voor het geval de op het oogen
blik aan den gang zijnde diplomatieke bespre
kingen zouden mislukken. In ieder geval zou
Amerika niet aan een dusdanige conferentie
deelnemen, als Frankrijk haar officieel niet zou
goedkeuren.
President Harding en staatssecretaris Hughes
blijven streng vasthouden aan hnn standpunt,
dat de kwestie der geallieerde oorlogsschulden
aan Amerika van die der schadevergoeding
dient te worden gescheiden. Het progrom der
Amerikaansche regeering is overigens nooit
uitgegaan boven het bijeenroepen van een con
ferentie van economische experts om de Duit
sche betalingscapaciteit vast te stellen.
Voor het geval dit plan op niets zou uitloo-
pen, is reeds een ander voorstel gereed.
Van groot belang acht men voorts de uitla
ting van president Harding, dat aan de com
missie voor de consolideering der geallieerde
schulden aan Amerika grooter vrijheid moet
worden toegestaan. Men is er van overtuigd,
dat dit plan van president Harding een alge-
meene bespreking van de schuldenkwestie in
het congres ten gevolge zal hebben.
Naar verluidt heeft Frankrijk het verzoek ge
daan om een verlenging van 25 jaar van den
termijn, binnen welken de schulden moeten zijn
betaald.
Men zegt dat senator Borah de schulden daar
om zoo gaarne op een economische conferentie
zou willen zien behandeld, omdat hij er van
overtuigd is, dat anders de eerstvolgende gene
ratie in Amerika van die schulden geen dollar
meer zal binnen krijgen. Hij is evenwel tevens
overtuigd van de onmogelijkheid, waarin de
meeste schuldenaarsstaten zich bevinden, om
reeds dadelijk de schulden terug te betalen.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Gisterochtend heeft de subcommissie voor de
minderheden vergaderd. In deze zitting is over
eenstemming bereikt ten aanzien van het per
soonlijk statuut. De Turksche delegatie verklaar
de zich bereid, de clausules en de-toepassing van
het individueele- en familie-statuut voor de min
derheden te respecteeren. Deze kwestie, die
als opgelost kan worden beschouwd, zal in de
thans overeengekomen redactie in het vredes
verdrag worden opgenomen.
Na inwerkingtreding van den vredestoestand
met Turkije zal een commissie worden inge
steld, welke uit vertegenwoordigers der min
derheden en uit Turksche functionarissen zal
bestaan en die toezicht zal hebben uit te oefenen
op de nauwkeurige uitvoering van de-bepalingen
van het persoonlijk statuut. Ingeval van geschil
len, zal er een scheidsgerecht worden benoemd.
De Volkenbond zal de zaak dan verder behande
len.
De kwestie der amnestie heeft echter nog geen
voortgang gehad, daar Turkije weigert de amnes
tie ook van toepassing te verklaren op de 'lurk-
sche onderdanen. De kwestie Mosoel en capitu
laties zijn ook nog niet van de baan.
ALLERLEI.
Uit Berlijn De bladen melden omtrent een
uitgebroken staking van de kooplieden, die een
3tand bezitten in de Berlijnsche centrale hallen,
dat voorloopig geen schaarschte aan levensmid
delen te Berlijn is te vreezen. In alle deelen der
stad zullen groote opslagplaatsen worden inge
richt waar goederen ter verzorging der bevol
king worden verstrekt.
Naar een Exchange-telegram uit Constan-
tinopel meldt, hebben de volkscommissarissen
besloten, dat Angora de hoofdstad van Turkije
zal zijn.
Binnenland.
maanden worden uitbetaald."
Ik verklaarde mij bereid.
Na het middagmaal wees zij mij een gemakke-
lijken stoel aan, om de komst van den slotbe
waarder af te wachten.
Een kleine wenk om haar het gewone middag
dutje te vergunnen, meende ik, zette mij neet-
en ik begon het vertrek rond te kijken. Mijn
oog viel op een teekening in krijt, een jon&
meisjeskopje, waarschijnlijk mijn gastvrouw
of haar moeder een schrander, vriendelijk gelaat
met heldere oogen.
„Mijn moeder", zeide mijn gastvrouw.
„lk slaap niet", vervolgde zij lachend, toen ik
mij verrast tot haar keerde, „ik ben de moeheid
van straks weer te boven, maar zal het toch maar
liever aan den slotbewaarder overlaten om u
het slot verder te laten zien. Door Sturmfels'
geschiedenis wil ik u wel rondleiden, zoo die u be
lang inboezemt
„Verhaal mij van de bestorming van Sturmfels
en van zijn heldhaftige Verdedigster," bad ik
„wellicht hebt gij haar zelve gekend."
„Moeder was op het slot toen het bestormd
werd," zeide zij na een lichte aarzeling.
Volgens Oom's beschrijving moet Aurora
van Wisburg veel ouder dan gij zijn geweest,
maar het kon zijn
„Ik heb haar gekend," en haar stem was
hard, „van jongsaf gekend. - Twintig jaar
een lange tijd."
EERSTE KAMER.
Blijkens haar memorie van antwoord nopens
de ontwerpen van wet tot
lo. goedkeuring van het ontwerp-verdrag van
Genua tot vaststelling van den minimum leeftijd
van toelating van kinderen tot arbeid op zee
2o. voorbehoud van de bevoegdheid tot toe
treding tot het ontwerp-verdrag van Genua
betreffende plaatsing van zeelieden
3o. voorbehoud van de bevoegdheid tot toe
treding tot hetontwerp-verdrag van Genua be
treffende schadeloosstelling voor werkloosheid
in geval van verlies van het schip door schip
breuk
is de regeering van oordeel, dat er in het onder
havige geval geen bezwaar tegen bestaat, het be
ginsel van het eerstgenoemde ontwerpverdrag
verbod van arbeid van kinderen beneden 14 jaren
aan boord van schepen voor den duur van ten
minste elf jaren te aanvaarden.
Het is de regeering niet duidelijk, in hoeverre
de omstandigheden, dat in eenige der ontwerp
verdragen van Washington enkele afwijkingen
zijn toegestaan, o.m. voor Japan, een bezwaar
oplevert tegen de toetreding tot de aanhangige
ontwerverdragen van Genua, waarin zoodanige
afwijkingen niet voorkomen.
Het drukkersbedrijf.
Het Haagsche „Vaderland" een der bladen
die door de staking den meesten hinder onder
vinden schrijft dat deze staking een organisato
rische fout, en tevens immoreel is.
De organisatorische fout is, dat de arbeiders
het advies van hun leiders om het nieuwe col
lectieve contract te aanvaarden, niet opvolgende,
toch die leiders handhaven. Het mooie van liet
collctieve contract is, dat de vertegenwoordiging
van werkgevers en werknemers beiden m onder
ling overleg het eens worden over de ai ei s
voorwaarden, en dat is ook thans geschied En
als een van de beide partijen nu vindt, dat naar
IV.
Er volgde een lange pauze.
„Zoo gaat het in de wereld," hervatte zij,
„Freule Aurora leeft voort in het geheugen der
menschen als de kloeke verdedigster van Sturm
fels. Die ééne daad heeft al de anderen uitge-
wischt.
Zij haalde de schouders op en poosde weer.
);Nu, zij was kloek en schranderHaar
moeder was haar vroeg ontvallen en „de doch
ter van een krijgsman kan vroeg alleen staan
en moet dan voorzichzelve kunnen oordeelen
en handelen," was haars vaders stelregel ge
weest. Freule Aurora wist te oordeelen en te
handelen, toen zij als wees voor het eerst op
Sturmfels kwam, waar de oude Vrijheer zijn
nicht als een dochter had verwelkomd en
naar men zeide bestemde voor zijn eenigen
zoon. Ongelukkig had Baron Siegfried al gekozen:
een bruidje, dat weinig in den smaak van den
ouden Vrijheer viel. „Zulk een bleek, tenger
poppetje was nog nooit als Vrij vrouwe van
Sturmfels ingehaald," placht hij misnoegd tot
irootvader te zeggen; hoe was het mogelijk,
dat zijn zoon ongevoelig was gebleven voor zu- -
een schoonheid als Aurora, die in alle zaken
thuis en hem bij alles behulpzaam was, en wier
kennis en beleid hij hoogschatte
Wat Freule Aurora voor haar knappen ne
gevoelde, had zij niet laten blijken. Na Baron
Siegfried'» verloving was zij naar het afg
Wisburg vertrokken, zeer tegen den zin van den
ouden Vrijheer, die Wisburg geen geschik
verblijf voor een jong meisje vond. De He
van Wisburg, haar oom, leefde er^ s vfe
in een zonderlinge omgeving. Hij was een ruw
weinig beschaafd man, die zdden zijn goederen
had verlaten, en in zijn jongen tijd veel van
zich had doen spreken. Maar Aurora had h
niet laten gezeggen. Zy was mee.
ETwil'bóveTden'hte.ij"beschouwde de
menschen als lejJeP°PP^ ^or ^heen-Rit
zij voor haar gebleven
"'Gaandeweg'waThaar stem weer scherper ge-
W Langen tijd verroerde zij zich niet. Haar
wasbleeke handen lagen gevoeWen m haar schoot
en een pijnlijke trek speelde om haar mond.
Eindelijk sloeg zij de oogen weer op.
Arm menschenhart, dat nooit tot rust komt
en'tegen ons opstaat, juist als wij meenen daar
over gezegevierd te hebben. Na zooveel strijd
opnieuw een nederlaag," en zij streek zich met de
vlakke hand over het voorhoofd.
„Ik ben afgedwaald ik had u de bestorming
van Stormfels willen verhalen.
(Wordt vervolgd)
i