Het oude Kasteel. DAGBLJmWOOR SCHIEDAM FEUILLETON. 46ste Jaargang. Donderdag 11 Januari 1923. No. 13536. Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39. Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent. Advertentiëni 15 regelB 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel. Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag toegezonden. Incassokosten worden berekend. Buitenlandsch Nieuws. IN HET ROERGEBIED De Franschen hebben nog Essen niet bezet en gister werd bericht, dat de bezetting was op geschort, misschien wel afgelast. Thans is er echter meer klaarheid in deze kwestie gekomen. Gister namiddag heeft n.l. de Fransche gezant de Margerie, een bezoek gebracht aan den minis ter van Buitenlandsche Zaken, Dr. von Rosen berg, ten einde deze namens de Fransche regee- ring officieel van de actie van Frankrijk in het Roergebied op de hoogte te stellen. De Margerie overhandigde aan Dr. von Ro senberg een omvangrijke nota van zijn regee ring, met tal van annexen. Op het oogenblik is de Duitsche regeering bezig met het bestudee- ren van deze nota. Wanneer zij hiermede ge reed is, zal zij de nota publiceeren. Over den inhoud van de nota wordt gemeld, dat de Fransche regeering aan de Duitsche regeering mededeelt, dat Frankrijk een com missie van ingenieurs naar het Roergebied heeft gezonden om over de door Duitschland te verrichten kolenleveringen controle uit te oefenen. Voorts Wordt nog medegedeeld, dat de com missie door troepen zal worden begeleid, die met de bewaking en bescherming van de inge nieurs zal worden belast. De Belgische regeering heeft zich met de actie der Fransche regeering solidair verklaard en een soortgelijke mededeeling' aan de Duitsche regeering doen geworden. Tot de commissie van ingenieurs zullen ook nog twee Italianen worden gevoegd. Naar verluidt zou de verdere opmarscli der Franschen dezen morgen beginnen, de meeste troepen zullen echter Essen niet binnentrekken, maar om de stad blijven legeren. In Essen is de toestand tamelijk rustig, pro test-vergaderingen hebben er plaats gehad, maar van directe actie zal geen sprake zijn, misschien, dat de mijnwerkers bij aankomst der Franschen en Belgen een half uur staken. Verder besloot men de gordijnen te laten zakken en de troepen demonstratief uit den weg te gaan. Het Kolen- syndicaat, een lichaam, dat bij de kolenleveran- ties samen met de regeering alle macht heeft, heeft gister Essen verlaten en is naar Hamburg vertrokken. De Duitsche rijksregeering heeft den Duitschen gezant te Parijs, dr. Mayer, telegrafisch opdracht gegeven, de loopende aangelegenheden aan den gezantschapsraad over te dragen, en Parijs te verlaten. De Duitsche gezant te Brussel, dr. Lands berg, heeft dezelfde instructie ontvangen. Voorts heeft de regeering aan de Duitsche vertegenwoordigers in het buitenland opgedra gen, bij de verschillende regeeringen, na een uitvoerige uiteenzetting der rechtspositie, tegen de politiek van Frankrijk en België, welke vol gens de Duitsche opvatting indruischt tegen het volkenrecht, te protesteeren. A.s. Zondg zal in Duitschland een treur dag zijn. Er is besloten, groote offici- eele protestvergaderingen, waaraan alle par tijen gemeenschappelijk zullen deelnemen, te organiseeren. De Pruisische regeering zal a.s. Zaterdag in alle scholen nationale rouwplech- tigheden doen houden. De kanselier verklaarde, dat de betalingen en leveringen op rekening van de schadeloos stelling aan de landen, welke aan de actie deel nemen, zullen worden, gestaakt. Een actief ver zet is voor het Duitsche volk niet mogelijk. Het zal zich echter niet willoos buigen. 10 X. Wilbrant was te beklagen. Van zijn jeugd af was hij met recht afgericht geworden om van alles en allen voordeel te trek ken. Als kind was het hem gelukt op het slot te Wisburg te komen, wanneer daar geen gasten waren later had hij zich daar blijvend weten te nestelen. De dienstboden, die zijn betrekking tot hun meester kenden, hadden hem gevreesd en ontzien om zich heftig karakter en hem bij al les den Voorrang gelaten. Wilbrant had zich daarop hoe langer hoe meer laten voorstaan. Gaandeweg waren hebzucht en inbeelding bij hem grooter geworden. De heer van Wisburg had hem altijd dezelfde achtelooze toegevend heid betoond, waarmede hij zijn geliefkoosde rijpaarden en jachthonden behandelde, zonder te bedenken, dat die toegevendheid Wilbrant'^ stoute verwachtingen zou versterken. Het testament had alle droomen van groot heid bij Wilbrant vernietigd. Onherroepelijk bleef hij, weinig meer dan een lijfeigene van het landgoed, waartoe hij behoorde, en volgens de toenmaals heerlijke rechten, tot aan zijn vijf- Wat Engeland en Italië zullen doen, staat nog niet vast, maar Amerika wil er blijkbaar totaal buiten blijven, daar president Harding de Amerikaansche troepen in Rijnland bevolen heeft, naar Amerika terug te keeren. Het persbureau, dat dit bericht verspreidt, voegt eraan toe, dat het troepentransportschip „Saint Mihiel" opdracht heeft gekregen, heden van New-York naar Europa te vertrekken om de Amerikaansche troepen naar de Vereenigdè Staten terug te brengen. Naar verluidt, is de Amerikaansche troepenmacht aan den Rijn on geveer vijftienhonderd man sterk. DE CONFERENTIE TE LAUSANNE. Naar uit Lausanne wordt gemeld, heeft de conferentie gister belangrijke vorderingen ge maakt. Volgens de ontvangen berichten Werd na een langdurig debat een overeenstemming be reikt, volgens welke het Grieksche patriar chaat te Constantinopel zal blijven. Lord Curzon wees op de algemeen'e belang stelling, welke door dit netelige vraagstuk is gaande gemaakt. De Turken, zoo zeide hij, beweren, dat het patriarchaat een centrum is van politieke activiteit te Constantinopel. Wan neer dat waar is, ziet spreker niet in, waarom de rechten van dit patriarchaat niet zouden worden beperkt, waarbij wordt overeengeko men, dat hij zich voortaan van elke activiteit op politiek gebied zal onthouden, doch de patriarch mag niet ontzet worden uit zijn gees telijke en kerkelijke functie. Daarop stelde lord Curzon in naam van de geallieerden voor, dat het patriarchaat te Con stantinopel zou blijven een zuiver geeste lijke en religieuze instelling, waarmede Ismet pasja ten slotte instemde. De debatten over het patriarchaat hebben niet minder dan twintig zittingen der sub commissie in beslag genomen. Voorts is men thans in beginsel tot over eenstemming- gekomen in zake de uitwisseling der bevolking. Flierbij zijn in totaal een millioén personen betrokken, met inbegrip van 600.000 Grieken uit Klein-Azië en Oost-Thracië. De Tur ken zullen in West-Thracië en de Grieken te Constantinopel blijven Bovendien is men, volgens een Exchange- telegram, overeengekomen, dat de gijzelaars met de minst mogelijke vertraging naar hun land zullen mogen terugkeeren, en wel vol gens een door beide partijen opgestelde lijst. Besloten werd, dat de krijgsgevangenen zoo spoedig mogelijk in gelijk aantal zullen worden uitgewisseld. Van beide zijden zijn er concessies gedaan met betrekking tot de minderheden, en op verschillende punten is men tot overeenstem ming gekomen. Ismet pasja heeft echter cate gorisch geweigerd, in te stemmen met het verleenen van een nationaal tehuis aan de Armeniërs of aan eenige andere minderheid, hetgeen door lord Curzon zoo volhardend en krachtig is geëischt. Door hun herhaalde ver klaringen, dat zij wenschen en voornemens zijn, dit ongelukkige volk voortaan rechtvaar dig te behandelen, hebben de Turken zich tegenover de geheele wereld verplicht, dien overeenkomstig te handelen, zoodat elke afwij king daarvan den Turken elk recht zou ont zeggen op een gelijke behandeling als de andere beschaafde volken. IN HET OOSTEN. De „Messagero" verneemt nit Parijs, dat het sluiten van een Italiaansch-Fransche Oricnt- en-twint,igste jaar geheel afhankelijk van de overheid van Wisburg. Een legaat van vijfhon derd kronen werd hem toegezegd, uit te betalen bij zijn meerderjarigheid, zoo hij in de drie daar tusschen liggende jaren geen reden tot misnoegen gegeven, noch zich zonder verlof van Wisburg verwijderd had. Het was niet te verwonderen, dat woede en wanhoop Wilbrant in het eerste oogenblik had den overmeesterd en vVurora's medelijden was opgewekt. XI. Alle maatregelen waren genomen om den vij and af te weren de buitenramen gesloten en versperd en de luiken van schietgaten voor zien, de wapens onder de landlieden verdeeld, een cordon van posten door de omringende bosscben getrokken maar geen vijand vertoon de zich. Twee etmalen gingen zonder stoornis voorbij Aurora liet strenge wacht houden, de pos ten geregeld aflossen en den landlieden on derricht in het gebruik van de wapens geven. Op het midden van den tweeden dag kondigde' de torenwachter een ruiter aan. Wilbrant Aurora's ontvangst was niet vriendelijk. „Ik had je bevolen naar Wisburg terug te keeren," zeide zij gestreng. „De Vrijheer heeft mij met dezen-brief belast," luidde zijn verschooning. overeenkomst spoedig te verwachten is. Volgens deze overeenkomst verplichten beide partijen zich, bij ieder te nemen initiatief in het Nabije Oosten gemeenschappelijk op te treden, en bij de exploitatie von bestaande en nog op te richten ondernemingen een gemeenschappelijke politiek te volgen. De Turksche souvereiniteit zal in ieder geval geëerbiedigd worden. Italië zal aan eenige reeds in bedrijf zijnde Fransche ondernemin gen deelnemen, terwijl Frankrijk ook op finan cieel gebied bij zijn Oostersche plannen op steun van Italië zal kunnen rekenen. Tot En geland zal de uitnoodiging worden gericht, zich hij de overeenkomst aan te sluiten. DE IERSCHE VRIJSTAAT. Telegrammen uit Belfast melden de verove ring door de Vrijstaters van het Quakers-eiland, gelegen in Loughrea in het graafschap Long ford, hetwelk de rebellen in een fort hadden veranderd, dat bijkans onneembaar scheen. De aanval had plaats door middel van pantserboo ten, gesteund door vliegtuigen, welke de v=rde- digers bombardeerden. Viei man werden ge dood, waarop de bezetting zich overgaf. CHINA. De chaos in China neemt steeds grootere af metingen aan. Het nieuwe kabinet in Peking heeft zich thans vrijwel geheel weten vrij te maken van den nog betrekkelijk kort geleden zeer grooten invloed van generaal Woe-pei-foe. Daarentegen wast de invloed van Tsao-koen. Het is mag men een beschouwing in de Londen- sclic „Daily Telegraph" gelooven niet onwaar schijnlijk, dat Tsao-Koen binnenkort president van de Chineesche Republiek zal zijn.Men schrijft hem het oogmerk toe, op een verzoening te wil len aansturen tusschen de regeering te Peking en den dictator van Mantsjocrije, Tsjangtsolin. ALLERLEI. Uit Rome Volgens de „Epoca" omvat het legerprogram voor de luchtstrijdkrachten dat onmiddellijk moet worden uitgevoerd, het vor men van een luchtvloot van duizend vliegtuigen. Volgens bericht uit Praag zou minister Rasin, tegen wi< n een aanslag gepleegd is, thans builen levensgevaar zijn. Uil Washington Senator Reed heeft in den Senaat gezegd, dat Boyden, de niet-offi- cieele waarnemer bij de commissie van herstel, moet worden teruggeroepen, en de regeering ge- Iukgewenscht met de terugroeping van de Ame rikaansche troepen uit het Rijnland. Volgens berichten uit Washington, werd een Amerikaansche nota aan alle staten gezon den, die schulden aan de Vereenigde Staten van Amerika hebben. Aan deze staten werd gevraagd, of zij hun schulden kunnen consolideeren volgens de bepalingen van het Congres. -De Commissie van Herstel zal Vrijdag middag beginnen met haar beraadslagingen ovei de kwestie van het door Duitschland verlangde moratorium voor zijn betalingen in contanten en leveringen in natura, te beginnen met 1923. De Grieksche legatie te Parijs heeft daar een nota doen toekomen, waarin Griekenland een formeel dementi geeft van het telegram uit Constantinopel, volgens hetwelk het Grieksche leger de bedoeling zou hebben, Oost-Thracië te bezetten. Binnenland. Economische statistieken. Gistermorgen heeft in Den Haag de eerste vergadering plaats gehad van een internationale „Dank voor uwe zorgen. Houd goeden moed. Ik vraag verlof om te helpen, een verlof, dat niet geweigerd zal worden," las Aurora. „Van den Vrijheeer," zeide Aurora luid en hief den brief in de hoogte, opdat allen hem zouden zien. „Hij komt Moed gehouden en het gevaar rustig onder de oogen gekeken." „Ik had eerder hier kunnen zijn, maar ik heb den Bermenschenweg moeten vermijden," berichtte Wilbrant, die zich zweet van hetgelaat wischte. Een uur later achtte Aurora het geraden de houten zijbruggen te laten afbreken en de voor brug op te halen. De zware slagboomen werden voor de poort geschoven, balken en met zand gevulde vaten daartegen gestapeld en de hamei neergelaten. De posten op torens en omgangen werden verdubbeld, de vrouwen en kinderen in een bovenzaal van het achtergebouw opgesloten en de mannen onder bevel van den slotvoogd, den schout en Grootvader in de beide vleugels en het poortgebouw verdeeld. Voordat zij zich naar de hun aangewezen plaat sen begaven, sprak Aurora hun toe. „Doet allen uw plicht," zeide zij „Sturmfcls is sterk genoeg om weken lang den vijand bui ten de muren te houden. De Vrijheer rekent op uwe trouw. Uit onze handen moet hij Sturm fels, vrouw en zoon ongedeerd terug ontvangen.' Zij had het woordje onze gebruikt. Dat zij daarbij hoofdzakelijk aan zichzelve, eigen ver antwoordelijkheid, eigen wil en geestkracht had commissie van 14 leden, Welkte tot taak heeft, de economische commissie van den Volkenbond voor te lichten, omtrent de wijze, waarop meer eenvormigheid en dus meer vergelijkbaarheid verkregen zou kunnen worden in de economische statistieken van de verschillende landen. De ministers van binnenlandsche zaken en landbouw en van arbeid, handel en nijverheid en de burgemeester van 's-Gravenhage woonden de opening bij., Minister Ruys de Becrenbrouck hield een rede, welke de heer Albert Delatour, voorzitter der internationale commissie, heeft beantwoord. Achtste Nederlandsche jaarbeurs. Voor de bezoekers van de van 13 tot 22 Maart te houden achtste Nederlandsche Jaarbeurs heeft de directie der Nederlandsche Spoorwegen aan houders zoowel van driedaagsche als van één- daagsche toegangskaarten voor de terugreis een reductie van 50 pet. op de reizigers tarieven toe gekend. Bezuiniging. De Minister van Oorlog heeft elke verhooging van jaarwedde of traktement van 1 Jan. af inge trokken. Zijn de looncn te hoog In het jongste maandbericht der Rotter damsche Bankvereeniging komt een belang wekkende beschouwing voor over den econo- mischen toestand van Nederland in het afge- loopen jaar.ln tegenstelling tot de pessimistische geruchten van den laatsten tijd worden vele lichtpunten aangewezen, aldus samen te vatten, dat de productieve krachten (fabrieken, handels vloot, banken, enz.) in en na den oorlog een groote uitbreiding hebben ondergaan, waardoor, zoo dra de algemeene toestand verbetert, gunstige l'inancieele resultaten verkregen kunnen worden. Na dan gewezen te hebben op de liooge belas tingen, die het bedrijfsleven drukken, vervolgt het maandbericht met dit belangrijk betoog Het zou verkeerd zijn, te trachten deze kos ten te dekken en nieuw kapitaal te vormen door het verlagen van het niveau (peil) van het levensonderhoud der groote massa, dat slechts in enkele gevallen, b.v. voor ongeschoolde ar beiders en voor bouwvakarbeiders, boven het niveau van den voor oorlogs-tijd is gestegen. Evenals de wisselkoersen vereischt ook het niveau van het levensonderhoud stabiliteit (bestendigheid), wil het economisch leven van een land gezond blijven. Een groote verminde ring van de koopkracht der massa zou tot gevolg hebben, dat de binnenlandsche consumptie (verbruik) aanmerkelijk inkromp, waardoor een afzetgebied der Nederlandsche industrie ver loren zou gaan. De loonen in Nederland zijn niet te hoog, maar die in landen met lage valuta zijn te laag. De genezing moet derhalve van el ders komen. Besluit van liet I.V.V. Het bureau van het I.V.V. heeft in een ver gadering te Amsterdam, na grondige bespreking van de houding der Fransche regeering en van de gevolgen, die een militaire bezetting van het Roergebied na zich zal sleepen, een motie aan genomen, waai in het bureau uiting gevende aan de overtuiging der georganiseerde arbeiders klasse van alle landen ten sterkste protesteert tegen een dergelijke reactionnaire en oorlogs zuchtige handelwijze. Het bureau roept de aangesloten organisa ties aller landen op, te eischcn, dat de scha devergoedingskwestie ter arbitrage zal woiden gedacht, had haar fier gelaat verraden. Niemand had baar woorden gretiger opge vangen dan Wilbrant. Het naderend gevaar scheen hem dronken te maken. XII. Wilbrant, die het dak had beklommen en achter een hoektoren op den uitkijk stond, gal het sein dat de vijand naderde. I-Iet stille bosch werd levendig. Spoedig daar na viel een schot, gevolgd door een verward geschreeuw en meerdere schoten.De buitenstaan de hadden op nachtverblijf teSturmfels gerekend en de afgebroken bruggen stelden hen te leur. Een tweede sommatie volgde in den vorm van een dreigender geroep en meerdere schoten op poort en vensters. Het getal der aanvallers groeide met elke minuut aan. De muren van den slottuin werden beklommen de tuin was vol soldaten. Een uur later was de gracht aan de westzijde voor de helft gedempt door alles wat in den tuin daarvoor dienstig was de bestorming was aan gevangen ladders werden aangehaaktbijl slagen vielen neer op de luiken. Het geweervuur der belegerden schrikte de bestormers niet af. Sturmfel's rijkdom was vermaard en het voor uitzicht op een grooten buit moedigde hen aan. Toen de eerste versperring krakend week en doorgang verleende, aan den vijand, toen de boeren terugdeinsden en wilden vluchten, was Aurora daar. (Wordt vervolgd) NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1923 | | pagina 1