Hei cude
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Vrijdag 19 Januari 1923,
No. 13543.
Bureau KOEMARKT 4. jTelefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Buiten!andseh Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
Volgens de laatste berichten zegt de „Tel."
zijn krachtens bevel van de Intergeallieerde
Rijnlandcommissie met ingang van gister de
volgende maatregelen getroffen Inbeslagne
ming van
lo. Alle bescheiden en de opbrengst der
douanegelden, zoowel als de toekomstige op
brengst daarvan.
2o. Alle bescheiden en de opbrengst van
staats- en gemeentekassen, alsook de toekom
stige opbrengst daarvan, zoomede het gevel
de en nog te vellen hout, alsmede datgene,
wat in voorraad is.
3o. De opbrengst van den „Kohlensteuer."
Overtreders worden voor den krijgsraad
gebracht.
Geen enkele beambte der betrokken be
drijven mag zonder toestemming van de ge
delegeerden der Rijnlandcommissie zijn post
verlaten.
Aan de zitting, waarop deze besluiten ge
nomen werden, namen ook dc Italiaanschc
vertegenwoordiger en de Britsche Hooge Com
missaris deel. Laatstgenoemde onthield zich
van stemming, volgens instructies van zijn
regeering.
Naar verluidt, beraamt de Fransche re
geering met het oog op de uitdagende hou
ding van Duitschland het nemen van verdere
sancties. Sommige daarvan werden reeds ge-
meldyzooals de arrestatie van eenige mijneige
naars wegens ongehoorzaamheid, de omsin
geling van het Roergebied door een douane
cordon en de bewaking van alle toegangen en
uitgangen van het Roergebied.
Ook is het mogelijk, dat eenige mijnen ge-
confisceerd zullen worden, en dat men ook
nog tot andere maatregelen zal overgaan.
Naar wordt gemeld, zijn de operaties in het
Roergebied zoo omvangrijk geworden, dat
er sprake is, een Hooge Commissaris te benoe
men, die het gezag in handen zal hebben en
verantwoordelijk zal zijn voor alle maatregelen
op militair en civiel gebied. Thans moeten alle
bevelen nog te Parijs worden bekrachtigd,
hetgeen groote vertraging veroorzaakt.
Volgens te Brussel ontvangen officieele be
richten hebben de Franschen en Belgen op
de gehouden bijeenkomst met afgevaardig
den der vakvereehigingen van spoorwegarbei
ders en beambten in het Roergebied mede
gedeeld, dat met ingang van gister dc treinen
met kolen en cokes naar Frankrijk en België
moesten worden gezonden. Hij deed een beroep
op het personeel om mede te werken.
Gistermorgen is een trein met cokes naar
België gezonden. Duitsch personeel heeft aan
de inlading en verzending medegewerkt, naar
het heet, maar hier tegenover staat het bericht
uit Berlijn, dat aan de beambten en arbeiders
der rijksspoorwegen, op grond van de bepalin
gen, uitgevaardigd door den rijkskolencommis-
saris, verboden is, behulpzaam te zijn bij het
vervoer van steenkool voor Frankrijk of België
of ertoe mede te werken, de Duitsche kolen-
treinen in de richting van deze landen te doen
loopen.
't Staat dus nog te bezien, hoe de arbeiders
zich verder zullen gedragen.
Uit alles blijkt thans duidelijk, dat de veiwar-
ring in 't bezette gebied groot is. Duitschland
protesteerden verbiedt, maar 't schijnt er niet
veel mee te winnen, want Frankrijk zet door,
17
XXII.
Het waren de laatste woorden van de een
zame, op Sturmfels als levend begraven tachtig
jarige.
Een dokter maakt vroeg kennis met sombere,
schrille toestanden. Hoeveel lijden, weeklachten,
verwenschingen en morrend zwijgen had ik al
bijgewoond
„Een weldaad
Opgevangen van deze lippen, hadden die
woorden voor mij beteekenis.
Nog dienzelfden avond sloeg ik het dagboek
open. Welk een onderscheid tusschen het ronde,
wilde, maar ferme kinderhande der eerste blad
zijden en het nog altijd vaste, breede schrift
der laatste regels
„Laat uw dagboek getuigen voor uw levens
leuze in deze eeuw van pessimisme, van grom
men en morren, van ondank en zelfzucht," dacht
ik na de lezing.
Margaretha's dagboek.
1 Juni 1774.
Grootvader is dood.
over 't hoofd ziende, dat het hiermee groote ver
bittering veroorzaakt. De houding der mijnwer
kers schijnt nog niet bepaald te zijn, maar
zouden ze eventueel tot staking besluiten, de
ellende zou niet te overzien zijn.
Ook met de levensmiddelen voorziening komt
Duitschland in een benarde positie, 't behoeft
daarom niet te verwonderen, dat de „Times"
weet te melden, dat thans een vertrouwelijke
Duitsche missie naar Londen is vertrokken, om
de Britsche interventie in de crisis betreffende
het Roergebied te verzoeken. Kalme bespreking
schijnt ook de eenigste oplossing.
DE COMMISSIE VAN HERSTEL.
De Commissie van Herstel begint aan het
einde dezer week haar beraadslagingen over
de voorwaarden voor een moratorium aan
Duitschland. De Franschen hebben hun plan
zoo goed als gereed.
Poincaré had op de Quai d'Orsay bespre
kingen met de Lasteyrie, Le Troquer, Reibel
en anderen.
Hoewel de Franschen niet veel gevoelen
voor de inmenging van een derde mogend
heid, kan de spanning tusschen Parijs en Lon
den een punt bereiken, dat het vinden van
een uitweg noodzakelijk zal maken.
Het is niet onmogelijk, dat de besprekingen
tusschen alle geallieerde regeeringen en de
Duitsche regeering door tusschenkomst van
dc Commissie van Herstel zullen, worden her
vat.
Wanneer de „Times" goed is ingelicht, zal
aan Duitschland gelegenheid worden gegeten,
opmerkingen te maken en voorstellen aan de
Commissie van Herstel te doen. Op deze wijze
zou een oplossing kunnen worden gevonden.
Te Parijs hecht men geen waarde aan ge
ruchten omtrent een bemiddeling van den
Volkenbond.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Naar uit Lausanne wordt gemeld, verklaarde
de Britsche gedelegeerde in den loop der dis
cussie in de subcommissie over het onderhoud
der graven nadrukkelijk, dat in Groot-Brit-
tannië en in de Dominions groote beteeke
nis wordt g' hecht aan de graven der uit die
landen afkomstige soldaten op Gallipoli en
elders. Dit scheen grooten indruk op de Turk-
sche gedelegeerden te maken, doch zij verzoch
ten om tijd, ten einde over de kwestie te kun
nen beraadslagen. Zij gaven toe, dat aan de
Engelschen het recht dient te worden toege
kend, een onderzoek in te stellen naar hun
vierduizend vermisten, zoodat zoo mogelijk
zou worden vastgesteld, welk lot hun ten deel
is gevallen. De lurken zouden natuurlijk het
zelfde recht hebben.
De geallieerden verlangen, dat hun defini
tief al het gebied zal worden afgestaan, waar
zich de graven hunner gesneuvelden bevin
den.
In het ontwerp der geallieerden met be
trekking tot de uitwisseling der krijgsgevan
genen, dat door de lurken is aanvaard, wordt
bepaald, dat er geen vergoeding zal worden
gevorderd voor het levensonderhoud der krijgs
gevangenen en dat al hun eigendommen hun
zullen worden teruggegeven. Deze overeen
komst geldt voor beide partijen, evenals voor
de geallieerden en de I urken.
ZWEDEN.
Op 29 Januari zal de uitsluiting ingaan voor de
arbeiders der ijzergieterijen en houtpulpl'abrieken
en voor die in het bouwmaterialenbedrijf. Hier
door zullen respectievelijk 20.000, 17.000 en 4000
Eergisteren is hij gestorven. Hij is niet ziek
geweest, alleen maar een beetje slaperig de laat
ste dagen.
„Ik heb zwaar gedroomd," zei hij aan het
ontbijt, „wil je mij den „Nieuwsbode" doorlezen,
Margreet Mijne oogen schemeren vandaag."
Onder het voorlezen sliep hij weer in.
Ik riep Moeder. Zijne handen waren zoo wit
en zoo koud, en er was iets in zijn gezicht, dat
mij deed opspringen.
„Hij zal nooit weer wakker worden," zeide
Moeder 's middags, toen-zij, steunende op Vader,
uit Grootvader's slaapkamer kwam en bitter
schreide „ga naar binnen, kind, en zeg Groot
vader voor het laatst vaarwel
Dit deed ik,maar toen ik mij over Grootvader
boog om hem te kussen en mijn lippen zijn koud,
zijn ijskoud voorhoofd aanraakten, verschrikte
ik en liep de kamer uit.
Het is heel akelig om dood te gaan.
's Avonds kwam mijn peetvader, en gisteren en
vandaag weer
Toen was ik juist: in den tuin. Ik had rechter
Mastel aan onzen Toni hooren vragen, hoe laat
de begrafenis den volgenden dag zou zijn zijne
vrouw wilde dan een krans op de kist komen
leggen. Dat wilde ik ook, een heel mooien
en daarvoor was ik in den tuin gegaan. „Alleen de
witte," had Toni mij nageroepen, maar Toni
wist niet, dat Grootvader veel meer van gekleur
de bloemen hield. Er waren er zoovele rozen,
[IdCfjA dvertentiëni 15 regels f 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
arbeiders worden getroffen. Bovendien is tegen
1 Februari een uitsluiting afgekondigd voor
de werklieden in de houtzagerijen, waardoor
24.000 man broodeloos zullen worden. In totaal
zullen dus door deze uitsluitingen 65.000 werk
lieden op straat komen, als voor den fatalen
datum van 29 Januari geen overeenstemming
tusschen de organisatie van werkgevers en
werknemers is verkregen.
De minister van Arbeid heeft verklaard, dat
hij nog heden voorbereidende maatregelen
zal nemen voor een bemiddelend optreden
van de regeering.
RUSLAND.
Voor het gerechtshof te Petrograd is dezer
dagen het proces begonnen tegen den bisschop
Ciëplak en nog 15 andere katholieke priesters,
die worden beschuldigd van contra-revolution-
naire handelwijzen. In verband hiermede,spreekt
men van een verscherpte anti-katholieke actie
in Rusland. Te Petrograd en Moskou zijn de
Poolsche katholieke kerken gesloten. De Fran
sche katholieke kerk te Petrograd heeft even
wel nog geen hinder van de Sovjet-autori
teiten ondervonden.
IN HET MEMELGEBIED.
Uit Koningsbergen wordt gemeld, dat de
hoofdmacht der Litauers Memel weder heeft
verlaten. Slechts enkele Litausche comman
do's zijn achtergebleven. Daar eenige troe-
pen-afdeelingen reeds de grens hebben over
schreden, neemt men aan dat de Litausche
benden naar Litauen zullen terugkeeren.
Te Londen wordt erkend, dat de houding
van Polen tegenover de gebeurtenissen in het
Menjelgebied geheel correct is. De berichten
omtrent Poolsche troepenconcentraties in de
buurt van Memel of elders kloppen ook niet
met de informaties die te Londen ontvan
gen zijn.
S OOSTENRIJK.
De commissaris-generaal, mr. Zimmerman,
stond gister een intervieuw toe aan de ver
tegenwoordigers der pers. Mr. Zimmerman
constateerde hierbij o.a., dat de gebeurtenis
sen in het Roergebied geen storenden invloed
uitoefenen op de crediet-actie ten behoeve
van Oostenrijk. Integendeel, zoo verklaar
de de geintervieuwde er zijn reeds onder
handelingen aangeknoopt met internationale
financieele kringen ter verkrijging van de be-
noodigde credieten.
De Fransche regeering heeft er in toege
stemd, dat het resteerend gedeelte van het
door Frankrijk verleende crediet, dat als on
derpand voor een voorloopige leening zou
dienen, aan de Oostenrijksche regeering wordt
verstrekt. Hetzelfde wordt binnen enkele da
gen verwacht ten aanzien van het Tsjechi
sche credietsaldo ten bedrage van 81 millioen
Tsjechische kronen.
CHINA EN JAPAN.
Het Huis van Afgevaardigden te Peking heeft
een resolutie aangenomen, waarin verklaard
wordt, dat de 21 eischen van Japan van nul
en geener waarde zijn en waarin er verder bij
de regeering op aan wordt gedrongen, de terug
gave van Dalny en Port Arthur tegen 26 Maart
te verzekeren.
ALLERLEI.
Uit Brussel De liberale senator voor Luik,
Magnette, heeft gistermiddag bij het bureau van
den Senaat een nieuw wetsontwerp in zake de
Vlaamsche Hoogcschool ingediend. Dit ontwerp
goudenregens, seringen, paarse lussen, eglan-
tier, meidoorn de tuin was nog nooit zoo mooi
geweest, juist nu Grootvader hem niet meer
kon zien. Arme Grootvader, hij zou alles hebben
voor het laatst
Ik plukte af, waar ik bij kon, zette mij op het
gras tusschen den hoop in en was druk bezig
aan mijn krans, toen de Vrijheer voor mij stond.
„Gij kunt hem niet meer zien," zeide ik zonder
op te kijken, daar ik moeite had om mijne tranen
te bedwingen, „nooit meer: de kist is al dicht.
Moeder is o zoo bedroefd. Wilt gij niet binnen
gaan, Baron Siegfried?"
„Baron Siegfried Goed dat Vrouwe Aurora
mij niet hoorde „Laat dat kind die dwaze ge
woonte afleeren zij is twaalf jaar oud genoeg
om te weten wat zij zeggen moet," had zij verle
gen halfluid aangemerkt. Maar mijn peetvader
had mij glimlachend toegeknikt en geantwoord,
dat hij het graag hoorde. Het aantal van hen, die
hem zoo genoemd hadden bij het leven van zijn
vader, werd met elk jaar kleiner.
Het was weer kleiner geworden nu Grootvader
or niet meer was.
Dacht hij daaraan Hij had een tros gouden
regens opgenomen en plukte al de kelkjes af,
zonder het te weten zijn oogen keken alsof ze
heel in de verte iets zagen.
„Wilt gij niet binnengaan?" vroeg ik weer.
„Neen, ik kom morgenochtend vroeg terug.
Zeg dat aan uwe ouders." Hij legde mij even de
vraagt de oprichting te Gent van een volledige
Vlaamsche universiteit, geheel afgescheiden van
oe Fransche universiteit. Het voorstel is mede
dnderteekend door senatoren van drD partijen.
Uit Berlijn De FYansche overste, op wiens
last op de Duitsche chauvenistische demonstran
ten te Bochum is gevuurd is overgeplaatst.
Ook het regiment, aan het hoofd waarvan hij
stond, zal worden vervangen.
De Duitsche regeering zal in verband met
dit incident een protest indienen bij de Fran
sche regeering.
Verschillende Engelsche bladen beschul
digen de Duitsche mijneigenaren in het Roerge
bied van zware belastingontduiking, die een
som van 41.000 millioen mark zou bedragen.
Uit Riga Het hoofdbestuur van de Derde
Internationale heeft aan het bestuur van het
I. V. V. te Amsterdam voorgesteld, te zamen
een comité van actie te vormen tot bestrijding
van het wereldfascisme.
Naar het „Berliner Tageblat" verneemt,
kan er met zekerheid op gerekend worden,
dat de Duitsche regeering formeel protestee
ren zal tegen het in beslag nemen der doma-
niale bosschen op den linker Rijnoever door
Frankrijk, België en Italië.
Uit Delhi Er loopen hier hardnekkige
geruchten, dat lord Reading, de onderkoning
van Britsch-Indië, in het voorjaar zal aftreden.
Binnenland.
Gedep. Staten,
Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland hebben
aan de besturen van polders en waterschappen in
deze provincie een circulaire gericht, betreffende
het stellen van zekerheid door het opnemen van
kas en boeken van de penningmeester van pol
ders en waterschappen.
In deze circulaire wordt gezegd, dat ten gevol
ge van gepleegde onregelmatigheden door den
penningmeester van een der polders in deze
provincie in de kas van die instelling een aan
zienlijk tekort is ontstaan deze schade zal, door
dat de betrokkenen inmiddels in staat van fail
lissement is verklaard,vermoedelijk grootendeels
door den polder gedragen moeten worden. Deze
voor dien polder zoo nadeelige stand van zaken
is mede mogelijk geworden, doordat indertijd
verzuimd is, voor het stellen van de bij het re
glement gevorderde zekerheid door den penning
meester zorg te dragen tevens is het bestuur
in gebreke gebleven, zijn verplichtingen met
betrekking tot het opnemen van kas en boeken
van dien beambte na te komen.
Gedep. Staten vinden in het bovenstaande
aanleiding, den besturen van polders en water
schappen, voor zooveel noodig, met nadruk te
verzoeken, voor het stellen van zekerheid door
den penningmeester en het nazien van diens
kas en boeken, nauwkeurig zorg te dragen.
Gedeputeerde Staten hebben aan de directie
der Maatschappij tot Exploitatie van Tramwegen
te Haarlem, vergunning verleend tot het aan
leggen en in stand houden van een gedeelte
van den electrischen spoorweg van 's-Gravenha-
ge over Voorburg naar Leiden.
Nederland en België.
Naar uit Brussel wordt gemeld, worden, met
ingang van 1 Februari a.s., de paspoorten voor
het verkeer tusschen Nederland en België
afgeschaft.
De Nederlanders kunnen van genoemden da
tum af voor een reis naar België volstaan met een
nationatiliteitsbewijs met portret, en de Belgen
voor een reis naar Nedeiland met een identiteits
kaart met portret.
hand op het hoofd, keek van mij naar den krans,
scheen iets te willen zeggen, maar glimlachte even
en ging langzaam den tuin uit.
24 Juni.
Om negen uur waren ze al in huis, de zwarte
mannen, die Grootvader zouden wegbrengen.
Vader was met hen naar de sterfkamer ge
gaan. Ik zat naast Moeder in het voorhuis, waar
wij 's zomers wonen, en hield haar hand vast.
Baron Siegfried was binnengekomen en sprak
haar fluisterend toe. Alles fluisterde, alles was
gedempt, alles was zwart en treurig geweest
om en in ons, en al die dagen waren de luiken
gesloten gebleven. Wat kwam het er voor ons op
aan of de zon al scheen, nu Grootvader daar niets
meer van genieten zou
Zoo zaten wij met ons drieënBaron Sieg
fried tusschen Moeder en de voordeur, opzette
lijk zóó, geloof ik, om haar te besparen wat
komen moest. Grootvader's deur was openge
gaan. Er volgde een geschuifel, een fluisteren
Daar kwam de kist aan Een verblindend licht
viel door de wijd geopende voordeur. Buiten
stonden wel honderd menschen. Een laatste
bemoedigende handdruk van Baron Siegfried en
hij ging.
Wordt vervolgd
