Het oude Kasteel
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM
Waaioin teea lid van de S.D.ÏLP.
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Zaterdag 20 Januari 1923.
No. 13544
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus
Abonnementen per 3 maanden ƒ2.per week 15 cent, franco
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Dit nummer bestaat uit twee bladen
EERSTE BLAD.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
DRANKWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat bij hen is in
gekomen een verzoek van FRANCISCUS VAN
HARMELEN, alhier, om verlof voor den verkoop
van alcoholvrije drank voor gebruik ter plaatse
van verkoop in de consumptietent op het ter
rein van de Schiedamsche Voetbal Veieeniging
,,S.V.V." aan den West-Frankelandschen dijk;en
herinneren, dat binnen 2 weken na deze bekend
making tegen het verleenen van verlof schrifte
lijk bij hun College bezwaren kunnen worden
ingediend.
Schiedam, 20 Januari 1923.
In de laatste dagen werd er deur aan deur een
circulaire uitgereikt, getiteld „Waarom lid van
de S.D.A.P.," waarin de nog onbewuste ar
beiders en arbeidsters worden aangespoord zich
bij het bewuste deel der arbeiders! lasse aan
te sluiten, indien men zijn eigen belang en
het welzijn der maatschappij wi de bevorderen.
Het is natuurlijk weer een geschrift vol leugens
en bedrog, hetwelk dienen moet om de goed-
geloovige gemeente zand in de oogen te strooien,
ten einde de roode partij te versterken. Het
is mij onbegrijpelijk, hoe de S.D.A.P. zich nog
maar altijd aan kan dienen als een arbeiderspar-
tij.
Immers niet alleen voor de arbeiders, maar
ook voor de bourgeoisie en de kapitalisten is er
plaats in de S.D.A.P.
De Sociaal-democraten schetteren altijd hard
tegen de kapitalisten, tegen de couponknippers,
maar vinden die brandkastbezitters blijk
baar nog zoo kwaad niet, wanneer zij maar
lid van de S.D.A.P. willen worden.
Zij achten het de taak der sociaal-democratie
de kapitalisten te bestrijden^ Laten zij in hun
eigen partij er dan aanstonds mee beginnen.
Immers hun voormannen, die hen in de ver
schillende publieke lichamen, zooals gemeente
raden, 2e Kamer, Provinciale Staten, vertegen
woordigen, of die als employé of directeur van
een of andere bankinstelling of naamlooze ven
nootschap een pracht-positie bekleeden, kan
men geiust onder de bou geoisie of kapitalisten
rangschikken.
De Sociaal Democraten ageeren steeds hevig
tegen de Communisten, die feitelijk niets anders
doen dan de leer van de S.D.A.P. consequent
doorvoeren. Ik geloof echter, dat de commu
nisten meer recht van spreken hebben, wan
neer zij de socialisten verwijten, dat hun partij
aardig aan het verwateren of verburgeren is.
Immers, dat degene, die over de ruggen der
roode arbeiders omhoog geklommen zijn en
thans een flinke positie bekleeden, het er goed
van nemen, dikwerf beter dan menig burgerman,
is meer dan eens waargenomen en aangetoond.
En dat zij, die wat hooger staan op de maat
schappelijke ladder, met heel wat meer égards
behande.d worden, bleek o.a. zeer duidelijk
uit de begrafenis van hun partijgenoot Spiek
man te Rotterdam, toen de heeren met hooge
hoeden op het kerkhof werden toegelaten en de
18
Nu was het tijd om mijn krans te halen. Met
moeite drong ik door. Hij lag eindelijk op de
baar. .tusschen al die witte, bleeke bloemen.
Niet lang. Een der dragers nam er hem weer
even gauw af.
Ik kreeg een gevoel of Grootvader zelf hem
afweerdeik had hem zoo dikwijls verdriet
gedaan door mijn onoplettendheid en onbe
suisdheidGoddank, hij lag er weer mijn
krans bedoel ik. Baron Siegfried had den drager
een wenk gegeven.
Dominee Kerner uit Birkenbach vroeg aan
allen, die Grootvader hadden liefgehad, om
hen op zijn laatsten tocht te vergezellen.
„Ga naar huis, Margreet", zeide Vader, toen
hij mij zag medegaan. „Allen, die hem liefhad
den Ik knikte van neen en liep mede, door
mijn tranen heen kijkende naar mijn krans,
die mij nu toch wel wat-heel vreemd voor
kwam, te midden van al dat stille, doodsche
Wit.
„Laat Margreet met mij mqdegaan, Albrecht,"
zeide Baron Siegfried bij het terugkeeren. „Dan
mannen met petten netjes voor het hek konden
blijven staan.
Ziedaar weer een der schitterende voorbeelden
van hun hooggeprezen gelijkheid.
Arbeiders, laat u niet misleiden door het
schelden tegen het kapitalisme, Geloof mij
de mannen der S.D.A.P. gaan even gretig als
de begeerigste kapitalist achter de blinkende rijks
daalders aan.
In de verspreide circulaire hamert men weer
op het oude aambeeld. Er wordt n.l. in beweerd,
dat het kapitaal de wereld regeert, dat het wel
en wee der arbeidersklasse in de handen der
kapitalisten berust en dat wij dientengevolge in
een maatschappij leven vol schrijnende tegen
stellingen, waarin naast de tartende weelde
de bitterste armoede heerscht.
Tegen zulk een maatschappij heeft het bewus
te deel der arbeidersklasse den strijd aan
gebonden om een nieuwe en betere maatschap
pij te stichten n.l. de socialistische. Hieruit moet
men dan besluiten, dat er alleen van een socialis-
ische maatschappij heil te verwachten is.
Nu als men eens heenblikt in de wereld en gade
slaat, hoe het er in landen en steden uitziet,
die leven onder socialistisch regime, dan komt
men wel tot een andere conclusie. Veel beloven
en weinig geven, dat is hun leuze.
Het zou een geringe moeite zijn eens uit het
verledene aan te toonen, dat de sociaal-democra
ten in plaats van het volk gelukkig te maken,
heel dikwerf een zee van ellende over het volk
hebben uitgestort door de verschillende stakin
gen, die zij ongemotiveerd geproclameerd heb
ben en die het proletariaat een groote schade
berokkend hebben.
En is het in de landen, waar zij de lakens
uitdeelen, zoo'n dorado voor het volk'? Gij weet
wel beter, lezer. Laat u maar niets wijs maken.
ITet is eenvoudig een utopie van de roode
heeren, om armoede, ellende en rampen uit
de wereld weg te nemen. Armèn zult gij altijd
bij u hebben, sprak Christus en daarmede gaf
Hij te kennen, dat er immer in de wereld een
stands-verschil zou heerschen en in zijn Alwijs-
heid wist Hij het beter dan de socialistische
bedriegers, die hun kracht zoeken in holle
phrasen en meermalen getoond hebben, hoe
onbetrouwbaar zij zijn.
Niemand zal het ooit tegen het kapitalisme
kunnen bolwerken. Wel kan men de wereld
ten onderste boven keeren door anarchie en
revolutie zooals in Rusland, zoodat de prole
tariërs de bezitters worden van 't kapitaal en de
kapitalisten van weleer met den bedelnap moeten
rondloopen. Maar dan verkies ik toch altijd nog
liever te leven onder Christelijk bewind, dan
onder het socialistisch of communistische régime.
En daarom, wilt gij verbetering bfengen in
de schrijnende tegenstellingen der maatschappij
en de heerschende wanverhoudingen zooveel
mogelijk zien te beperken, dan hebt gij uw katho
lieke vereenigingen, die u den weg wijzen en
uw waarachtige belangen behartigen, zoodat
gij om tot lotsverbetering te komen u niet bij
de S.D.A.Pbehoeft aan te sluiten. In bovenge
noemde circulaire klinkt u ook het zoet gefluit
van den vogelaar tegen, wanneer beweerd wordt,
dat bet een grove leugen is, als zou het socialisme
gericht zijn tegen de beginselen en instellingen
van het christendom en de kerk. Het is of wij
hier het woord vernemen van 'n bekend socialist
die eenmaal schreef„Onze partij die zich
van haar eigen wezen wel bewust en oprecht is
moet noodzakelijk godsdienstloos wezen. Wij kun
nen echter dat, zoo noodig, wat verbergen. zij
het alleen maar om aan het woord te kunnen ko
men."
Het socialisme niet tegen den godsdienst
kan zij met Bodo spelen. Vanavond om acht uur
bezorg ik haar weer thuis."
„Ik ben toch blij, dat ik de mooiste bloe
men voor Grootvader heb afgeplukt," zei-
de ik, nog altijd snikkend, op het slot tot Bodo.
Bodo antwoordde niet. Hij hield een groot
boek met platen onder den arm en was vol ver
langen om mij dat te laten zien.
Het was mooide lotgevallen van Robinson
Crusoë, en het was nog mooier om op zolder
Robinson Crusoë te spelen. Wij bouwden, een
hut van kisten en planken. Bodo was Robinson
en ik Vrijdag. Als de klok sloeg en de zware ge
wichten in den toren naar beneden ratelden,
kwamen de wilden. Bodo's gouverneur was de
koning van de wilden. Als die naar ons kwam
kijken, scholen wij weg en hielden ons dood
stil en luisterden en beefden. .Alles heel prettig
en natuurlijk. Bodo houdt niet van zijn gouver
neur. Bodo is wild en de gouverneur heel stijf
en heel streng. Wij aten op de leerkamer. Na
het eten speelden wij verder in den tuin onder
en in de boomen. 's Avonds bracht Martijn,
Baron Siegfried's kamerdienaar, mij thuis'.
Eerst toen bedacht ik, dat ik niets aan Groot
vader zou kunnen vertellen en schaamde ik
mij, dat ik zooveel pleizier had gehad.
1 September.
„Dat gaat niet zoo langer. De Vrijheer heeft
tot nog toe het benoemen van een nieuwen
houtvester uitgesteld om onzentwil, om ons
Hoe dikwerf is deze leugen niet weerlegd?
De godsdienst, zegt Karl Marx, de leidei
van het socialisme, is een hersenschim en de
opium des volks.
Bebel beweert, dat christendom en socialisme
tegenover elkaar staan als water en vuur. En
heeft Troelstra eenmaal niet gezegd, dat het
geloof aan God een hinderpaal is om sociaal
democraat te worden. Zoo ziet men, hoe de S.D.
A.P. krachtens haar beginsel de vijandin van
den godsdienst moet zijn en welke pharizeesehe
huichelaars degenen zijn, die het tegendeel
beweren.
En in de praktijk is het dan andersis
daar een socialist tegelijk een godsdienstig man
Neem dan eens een lantaarn en ga zoeken
naar zoo'n exemplaar van een godsdienstig
sociaal-democraat. En als gev er een gevon
den hebt, ga er dan mede rond om hem aan het
volk te toonen als een curiositeit of als een groot
wereld-wonder.
Ja maar wij bemoeien ons niet met den
godsdienst, zeggen de socialisten. Deze is pri
vaatzaak en ieder moet vrijblijven in zijn ge
loof.
Welk een schandelijk boerenbedrog.
Zij weten wel, die huichelaars, dat, als een
maal de mannetjes bij de S.D.A.P. zijn inge
lijfd, de godsdienst zal verdwijnen, als sneeuw
voor de zon eerst wordt die week, ze mindert en
mindert en eindelijk blijft er niets anders over
dan een plasje en ook dat verdroogt.
„Laten wij aan honderdduizenden van katho
lieke arbeiders, die thans nog achter de vanen
van het Centrum marcheeren, hun OnzenDieven
Heer en hun geloof. Als we ze maar eerst over
tuigd hebben, dat ze dezelfde belangen hebben
als wij, en dat hun belangen anders zijn dan die
van katholieke, protestantsche en joodsche
patroons dan komt het andere ook wel te recht.
Ik weet dat aan mijn eigen geschiedenis „Zoo
sprak eenmaal de sociaal democraat Fischer op
den partijdag te Stuttgart.
Erg vleiend was de laatste bekentenis voor
den spreker nu juist niet, Toch werd hij aan het
slot van zijn rede minuten lang toegejuicht. Of
ze het ook allen daarmee eens waren
„Toen onze partij grooter .werd, heeft ze
met het oog op het beletsel, dat ze ondervond
door de godsdienstige gezindheid der boeren,
als punt van het program aangenomen Gods
dienst is piivaatzaak. Dus slechts om taktische
redenen, vooral om stemmen te winnen, is dit
punt in ons program opgenomen. Dat is niet
alleen tegenspraak, maar zelfs huichelarij
Aldus Bernstein in een sociaal-democratische
vergadering te Berlijn. En de sociaal-democraat
Erdmann schreef in de „Sozialistische Monats-
hefte"
„Als ik van een sociaal-democraat de erkenning
verlang van onze wetenschappelijke grondslagen
dan moet ik op de vraag, of een katholiek sociaal
democraat- kan zijn, neen zeggen. Het bijbelsch
Godsgeloof of de kerkelijke plicht van gehoor
zaamheid is niet te vereenigen met een weten
schappelijke wereldbeschouwing. Van dit stand
punt uit is ook de Kerk in haar recht, als zij zegt,
dat een katholiek geen sociaal-democraat kan zijn."
Kan het duidelijker Dit zijn geen katholieke
voormannen, die u deze waarheid verkondigen,
maar de leiders zelf der S.D.A.P. en nog eens,
die het tegendeel beweren, zijn volksbedriegers
en groote huichelaars.
Wie het dus goed meent met het mensch-
dom, wie het waarachtig geluk van den werk
man nastreeft, wie geen bloedige revolutie in
ons vaderland wenscht, hij wachte zich voor de
wolven in schapenvacht.
En daarom, R.K. arbeiders, waakt over uw
niet uit ons huis te verdrijven maar de bosch
wachters en jagers missen toezicht en de wild- en
houtdieven gaan hun gang."
Zoo sprekende kwam Vader verleden week
thuis en vertelde wat de laatsten hadden uit
gevoerd.
Den daarop volgenden nacht werden wij op
geschrikt. Vader had, een der vensters ge
opend en in het wilde Grootvader's buks afge
schoten, alleem om ze te leeren, dat ze niet
geheel onopgemerkt waren.
Ook de Vrijheer had ingezien, dat een langer
uitstel onmogelijk was. Oproepingen in den
Nieuwsbode, aanplakbiljetten in de omliggende
steden en dorpen vermeldden op welke dagen
de zich aanbiedenden moesten opkomen.
Vader had het druk dien eersten daartoe
aangewezen dag. Hij had moeder 's morgens
laten zeggen, dat hij voor het eten niet thuis
zou komen. Eerst veel later, veel later.
Hoeveel later wist de man, die de boodschap
overbracht, niet te zeggen.
„En ik heb zijn lievelingsgerecht klaarge
maakt," zeide Moeder, toen de man vertrokken
was. „Weet je wat, Margreet, je moest Vader
opzoeken en zeggen, dat ik het avondmaal tot
acht uur zal uitstellen. Het zou jammer zijn
als hij de lekkere forellen moest missen, en
tot morgen kan ik ze niet bewaren.'
Naar Vader gaanHet ambtshuis, waar bij
zijn bezigheden had, besloeg met zijn wacht-,
belangen. Begrijpt het en zegt het voort
Omdat de S.D.A.P. geen eigenlijke arbei
ders partij is, omdat zij veel belooft en weinig
geeft, omdat zij haar eigenbelang zoekt en niet
het belang van de arbeiders, omdat hare begin
selen strijden met den godsdienst, met het
vaderland en het gezag, met de zedelijkheid met
de lotsverbetering van den werkman, wordt
daarom qeen lid van de S.D.A.P.
W.
Builenlandsch Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
't Spant er nog steeds.
Gistermorgen is begonnen met de inbeslag
neming der staatsmijnen in de streek van Buer
en Horst-Emscher. Fransche troepen omsingel
den de mijnen en namen de directeuren in hech
tenis. Te Westerhold zijn volgens ontvangen
berichten ook de kolen-expediteurs door de
troepen gearresteerd. De Fransche officieren
hebben zich met de bedrijfsraden in verbin
ding gesteld. Deze antwoordden onmiddellijk
met een protest en stelden de volgende eischen
°P
lo. Onmiddellijke vrijlating der directeuren
en employé's.
2o. Verwijdering van de militairen uit de
mijnen.
Deze eischen zijn niet geheel van de hand
gewezen. De Franschen trachten veeleer door
onderhandelingen de bedrijfsraden voor zich
te winnen, uit enkele mijnen trokken ze zich
reeds weer terug.
Volgens de gister te Brussel uit het Roerge
bied ontvangen officieele berichten zijn de
Fransche en Belgische troepen gistermorgen
begonnen met het requirceren der producten
van de cokesfabrieken van vier fiscale mijnen.
Zooals gemeld, heeft het personeel geprotesteerd
tegen de militaire interventie en tegen de ar
restatie van den directeur der fiscale mijnen.
Het weigerde de wagons te laden, deze buiten
de mijn-te brengen en naar de stations te zenden.
De arbeid wordt bijna overal voortgezet,
doch gistermiddag zou het personeel een ver
gadering beleggen, welke er over zal beslissen,
of het al dan niet in staking zal gaan. Het be
sluit der arbeiders is nog niet bekend. Wan
neer in de vier in beslag genomen mijnen het
werk is gestaakt, zijn er 16.000 arbeiders werk
loos. In dat geval zou men de mijnen geheel
onbeheerd laten, hetgeen voor de eigenaars
een ramp zou zijn, daar de mijnen vermoede
lijk na verloop van een maand niet meer in
exploitatie zouden kunnen worden genomen.
De Franschen zijn gister ook begonnen nmt
de inbeslagneming van de gelden bij het filiaal
der Rijksbank te Dusseldorp. De intergeallieer-
de Rijnlandcommissie liet ook te Wiesbaden
Mainz, Worms, Bingen en Bonn de gelden der
filialen van de Rijksbank in beslag nemen en
verbood alle betalingen. Later evenwel werd da
inbeslagneming beperkt tot de saldi der douane-
bureaux en Finanzamter.
Gistermorgen half elf Werd het filiaal der
Duitsche Rijksbank te Dusseldorp door Fran
sche soldaten bezet. Een auto, die een geld
zending van 150 millioen mark naar een der
groote banken wilde overbrengen, Werd in
beslag genomen. Daarop besloten de banken
haar bureaux te sluiten.
Reuter verneemt, dat de Italiaansche regee
ring stappen heeft gedaan, om met nadruk
aan de Britsche en Fransche kabinetten te
verklaren, dat Italië den toestand in het Roer
gebied zeer gevaarlijk acht- Hoewel Italië geen
verhoor-, schrijvers- en rentmeesterskamers de
geheele benedenverdieping van den linkervleu
gel van het slot en keek uit op de binnenplaats.
Wat al ramen, waardoor ik Baron Siegfried kon
zien Dan volgde er gewoonlijkeen uitnoodiging
om binnen te komen en met Bodo te spelen.
In minder dan een halfuur was ik op het slot.
De wachtkamer was vol en ik kon vader in
het eerste uur niet spreken, werd mij gezegd.
Zoo zette ik mij in een vensterbank en verdeelde
mijn aandacht tusschen wachtkamer en binnen-
1 Geen Bode en geen Baron Siegfried. Ik keek
de wachtenden rond. Velen daarvan kende ik,
meest lieden uit den omtrek. Eén niet een reus.
Zoo moesten de wilden van Bodo's boek er uit
zien.
Ik kon mijn oogen niet van hem afhouden.
Hij merkte het, lachte en kwam op mij af,
„Wil je ook houtvester worden vroeg hij,
terwijl hij mij naar zich toe wilde trekken.
Ik geloof niet, dat hij mij pijn wilde doen of
schrik aanjagen, maar hij deed beide.
Met een kreet stoof ik naar buiten
Daar stond Bodo.
„Wat is er heeft iemand je kwaad gedaan?
vroeg hij driftig.
Hij trok mij mede naar de boekerij, waar
nieuwe schrik de Vrijvrouwe zat te schrijven.
3ij sloeg geen acht op ons en ik vertelde van
den reus en mijn angst. (Wordt vervolgd)
