Het oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
FEUILLETOAL
46ste Jaargang.
Maandag 22 Januari 1923.
No. 13545
Bureau KOEMARKT 4 Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiën 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of kraehtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere offieieele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van den 18 Januari 1923
het verzoek van W. DE GEUS en A. VAN
WAART om vergunning tot oprichting van een
kalkmalerij in het pand Westvest 1, kadaster
Sectie C. No. 1181, met een electromotor van
2. P.K., drijvende een kalkmolen,VERDAAGD,
aangezien het desbetreffend onderzoek nog
niet is geëindigd.
Schiedam, 22 Januari 1923.
Buitenlsmdseh Nieuws.
IN HET ROERGEBIED.
Stakingen.
't Begint er in het Roergebied hoe langer hoe
hachelijker uit te zien.
De arrestaties van verschillende mijneige
naren hebben tot gevolg gehad, dat reeds in
verschillende mijnen door de arbeiders het werk
is neergelegd en zoolang de directeuren niet in
vrijheid zijn gesteld, schijnt men lijdelijk verzet
te willen plegen, d.i. slechts zooveel te doen, dat
de mijnen niet in verwaarloosden toestand zul
len komen.
Het spoorwegpersoneel is ook niet meer van
plan gewoon aan den arbeid te blijven, het ver
klaarde zich met de mijnarbeiders solidair.
Gister zijn in het Roergebied de eerste spoor
wegstakingen uitgebroken. Het waren nog slechts
stakingen op zeer kleine schaal. De spoorweg
beambten en arbeiders hebben besloten het werk
neer te leggen, zoodra de bezettingstroepen
hen dwingen zouden tot het verrichten van
werk, dat door den rijksverkeerminister is ver
boden. Op een vijftal stations achtten de ar
beiders dit oogcnblik gister gekomen.
Gistermorgen in de vroegte om vijf uur, nadat
een klein meeningsverschil tusschen de spoor
wegbeambten en de Fransche soldaten een
woordenwisseling had doen ontstaan, legde het
geheele personeel van het centraalstation te
Dortmund het werk neer, welk voorbeeld tien
minuten later werd gevolgd door het personeel
op het station Dortmund-Süd. De stationschefs
te Dortmund werden door de Franschen ge
arresteerd.
Later op den dag werd .het werk eveneens
neergelegd op de stations Langendreer, Horde,
Bochum en in den avond te Dusseldorp.
Met het oog op deze staking zijn de Fran
schen overgegaan tot het laten rijden van en
kele treinen met Fransch personeel. Tot nu
toe zijn slechts dertig Fransche conducteurs
en machinisten overgekomen, doch er zijn maat
regelen genomen om het internationaal ver
keer in stand te houden, alsmede voor hét ver
voer van steenkool en levensmiddelen.
Zes gearresteerde mijneigenaren, o.w. Thijssen,
bij wien 65000 arbeiders werken, bevinden zich
thans in de strafgevangenis te Mainz, waar zij op
denzelfden voet worden behandeld als de overige
gevangenen. Dinsdagmiddag om half twee zullen
zij voor den krijgsraad worden gebracht. De ge
zinnen van de beklaagden ontvangen duizenden
telegrammen, vooral uit Zuid-Duitschland en
Hamburg. De familie Thyssen ontving o.a.
een' telegram van den rijkskanselier, waarin
deze verklaarde „Des te brutaler het geweld
is, dat tegen ons wordt gebruikt, des te krach
tiger zullen wij ons verzetten."
19
Toch had zij geluisterd Ik moest mijn ver
haal nog eens doen.'
„Vraag naar de naamlijst van hen, die zich
Voor den post van houtvester hebben aangemeld
gelastte zij.
Zij bleef lang op het papier turen. Het trilde
in haar vingers.
„Ga den man roepen, die u straks heeft toe
gesproken," gebood zij, zonder op te kijken, „en
breng hem hier. Bodo, blijf op de gang, totdat
ik je roep."
Wat een reus," zeide Bodo zacht en op be
schermenden toon, toen de onbekende in de
boekerij was verdwenen. „Ik begrijp, dat meisjes
bang voor hem zijn."
„Jongens ook, als hij op hen toeschiet."
Bodo lachte.
„Gij ook," hield ik vol.
„Als ik een meisje was.
„Uwe moeder is niet bang voor hem
„Hij krijgt troef," zeide Bodo, een en al
nieuwsgierigheid en voldoening. „Mama is bang
Ook zijn reeds eenige hooggeplaatste Duitsche
ambtenaren uit het Roergebied verbannen.
Leggen alle mijnarbeiders het werk neer, waar
wel kans toe is,dan zullen bij deze staking300.000
man zijn betrokken, 't Zal dan inderdaad Frank
rijk niet meevallen, om evenwicht in den toe
stand te houden en zich de benoodigde kolen te
verschaffen, temeer daar Duitschland nu ook
in Engeland reeds de meeste voorraden kolen
heeft opgekocht.
De minister van Financiën, dr. Hermes, heeft
een verordening uitgevaardigd, waarin erop
wordt aangedrongen, geen douanegelden en
bedragen afkomstig van de geinde Kohlensteuer
aan de Franschen en Belgen af te staan.
Duitsche ambtenaren mogen de bevelen der
Rijnlandcommissie, waarbij hun wordt gelast,
Duitsche gelden aan vreemde mogendheden af
te staan, niet opvolgen.
Het Rijksverkeersministerie heeft aan —de
Rijnscheepvaart verboden, de inlading, de over
lading en het transport van reparatiekolen naar
Frankrijk en België, alsook het transport van
die kolen naar andere landen. Dit ver
bod zal meebrengen dat in het vervoer van re
paratiekolen over Rotterdam en Antwerpen een
stilstand komt. Daar het overgroote deel der
reparatiekolcn uit het Rijngebied komt, zal de
Rijnscheepvaart van dit verbod groote nadeelen
ondervinden. Verschillende sleepkanen zijn reeds
door de Fransche controle tegengehouden.
DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
De delegaties van Nederland, Spanje en Dene
marken hebben aan den voorzitter der confe
rentie een nota gericht, waarin zij verzoeken
om hun mede te deelen, of men voornemens is
hen toe te laten tot mede-onderteekening van
dat deel van het vredesverdrag, dat betrekking
heeft op de economische en juridische bepalingen
ter vervanging van de bestaande capitulaties.
Eenzelfde nota hebben de drie delegaties ook
aan Ismet Pasja gezonden.
In de kringen der conferentie is men van
oordeel, dat de Turksche delegatie waarschijn
lijk niet accoord zal gaan met de onderteeke-
ning door niet-geallieerde mogendheden, welke
vroeger de capitulaties hebben ónderteekend.
Zweden en Noorwegen hebben aan deze nota
niet medegedaan, omdat zij reeds desbetref
fende verdragen met Turkije hebben gesloten
of binnenkort zullen sluiten.
In Turksche kringen te Lausanne wordt met
betrekking tot de gisteren door Nederland,
Spanje en Denemarken ingediende nota opge
merkt, dat de Turksche delegatie reeds vroeger
naar aanleiding van een dergelijken stap van
Belgische zijde als haar standpunt te kennen
heeft gegeven, dat het vredesverdrag slechts
onderteekend kan worden door de mogendhe
den, die officieel aan de conferentie deelnemen.
Ismet Pasja verklaarde, dat de Turken echter
gaarne bereid zijn, met alle mogendheden, die
dit wenschen, onderhandelingen te openen over
afzonderlijke verdragen.
De leider der Russische delegatie, Tsjitsjerin,
heeft den voorzitter der conferentie een nota
overhandigd, waarin hij eischt dan nogmaals in
de nota mededeeling van den tekst der ontwerp-
conventie in zake de zeeëngten en er op wijst,
dat zijn delegatie minstens drie dagen noodig
zal hebben om het ontwerp te bestudeeren,
zoodat de laatste zitting der commissie voor de
zeeëngten niet eerder kan worden gehouden
dan drie dagen na ontvangst van het document
door de Russische delegatie.
voor niemand. Afgemarcheerd," besloot hij,
den vreemdeling nakijkend, die zich langzaam
en verdrietig door de poortgang verwijderde.
„Kom je terug, Margreet
Ik knikte van ja, kon Vader te spreken krijgen
en draafde naar Bodo terug.
De gouverneur gaf vacantie.
Twee uur later werden wij door een groot
rumoer op de binnenplaats gelokt.
„Vader, die tciugkomtHij is van middag uit
gereden," riep Bodo, en sprong vooruit
Ja, de Vrijheer kwam terug, langzaam, bleek,
steunende op de schouders van zijn rijknecht.
Een opgewonden menigte volgde hem.
„Zijne Genade is stroopers op het spoor ge
komen zij hebben zich geweerd, zijn hem aan
gevallen en zouden hem gedood hebben, zoo
er geen hulp ware opgedaagd," riepen twintig
monden tegelijk.
„Niets dan een schampschot, Aurora," zeide
de Vrijheer luid tot zijn vrouw, die uit het hee
renhuis toesnelde. „Mórgen zal ik weer beter
zijn. Het had anders kunnen afloopen zonder
mijn redder. Ik hoop, dat hij zich morgen zal
aanmelden. Ik ben hem grooten dank schuldig."
Wie de redder was vertelde ons de rijknecht.
„Mijn reus," zeide ik teleurgesteld tot Bader.
Moeder schudde het hoofd, toen Vader het
haar vertelde.
„Wilbrant, uit Wisburg," herhaalde zij. „Wil
DE VOLKENBOND.
De Zweedsche premier Branting heeft ant
woord gegeven op een vraag, of hij eenige ver
klaring wilde afleggen met betrekking tot zijn
plan in zake de schadeloosstelling. Branting
zeide, dat hij als lid van den Raad van den Vol
kenbond zijn plan niet in het openbaar kon uit
eenzetten, voordat door den Volkenbond tot
eenige actie was besloten. Hij constateerde
evenwel, dat de algemeene opinie in de wereld is,
dat deze zaak voor den Raad van den Volken
bond moet worden gebracht. Met het oog op den
huidigen toestand en de bestaande gevaren voor
den vrede wenscht men algemeen een interven
tie van den Volkenbond.
De Volkenbondsraad komt 31 Jan. te Genéve
bijeen.
MEMEL.
De Britsche consul te Danzig Fry gaat naar
Memel, om daar als Britsch lid der buitengewone
intergeallieerde commissie op te treden. Hij zal
Dinsdag van Danzig vertrekken met het Fran
sche adviesjacht in gezelschap van den Fran
schen gedelegeerde Clinchant en den Italiaan-
schen consul te Danzig. Het doel van deze
buitengewone commissie is, om een perma
nente oplossing van dc moeilijkheden te Memel
te bereiken in overeenstemming met de wen
schen der bevolking.
HONGARIJE EN ROEMENIE.
De intergeallieerde militaire contröle-commis-
sie heeft aan den Hongaarschen minister van
Oorlog Belitska een memorandum doen toe
komen, waarin gezegd wordt, dat de leden
der commissie het geheele gebied langs de Roe-
meensche grens bij Debrecen, Bekescsaba, Me-
zoehegyes en Szeged bezocht hebben, en con
stateerden, dat daar nergens bewegingen en
concentraties van Hongaarsche troepen zijn
voorgekomen.
IERLAND.
In de gevangenis te Tralee zijn vier mannen
terechtgesteld wegens het in bezit hebben van
vuurwapenen. Twee andere zijn te Limerick
geëxecuteerd, wegens medeplichtigheid aan de
vernieling van een spoorlijn. Te Athlone wer
den vijf personen terechtgesteld.
ITALIË.
Mussolini heeft een bezoek ontvangen van
de centrale commissie van de Katholieke Actie
in Italië, welke verschillende vraagstukken
inzake de verhouding van de katholieke in
stellingen tot den staat met hem heeft bespro
ken, vooral wat het godsdienstonderwijs betreft.
Voorts heeft de commissie er Mussolini's aan
dacht op gevestigd, dat in verschillende plaat
sen weer uitspattingen tegen katholieke ver-
eenigingen en geestelijken zijn voorgevallen.
AMERIKA EN HET HERSTEL.
Uit New-York verneemt de „Tel." De
„onverzoenlijken" en ook de democraten eischen
volledige inzage en kennisgeving van alle cor
respondentie en onderhandelingen tusschen
Hughes, Poincaré en Boyden. Borah en John
son leiden het onderzoek van een en ander.
Er heerscht hier stijgende ontevredenheid
over de geheime diplomatie.
Jat Sen waren uitgezonden. De ongerustheid
te Canton is groot.
CHINA.
Wei Poe Ping is tot bevelhebber van de
troepen te Canton gekozen in afwachting van
de aankomst van Soen Jat Sen uit Sjanghai.
De constitutionalistische troepen ontwapenen
de afdeelingen, die tot bestraffing van Soen
die hier houtvester worden Daartegen zal de
Vrij vrouwe opkomen."
's Avonds kwam de schout bij ons en vertelde,
dat hij last had alle verdere sollicitanten af
te wijzen. De Vrijheer had zijn woord aan zijn
redder gegeven. „Gij blijft uw huis tot het voor
jaar bewonen, Albrecht," eindigde de schout
het gezin komt eerst na den winter.
De houtvester zal zoolang bij den slotvoogd
inwonen.
Moeder bleef in gedachten voor zich staren.
Zij scheen nog niet van haar verbazing be
komen.
30 September.
Het is vier Weken geleden, dat Bodo's gou
verneur door familieomstandigheden plotseling
werd weggeroepen. Vader heeft hem op ver
zoek van den Vrijheer les gegeven, niet op het
slot, maar bij ons aan huis. Eiken morgen ver
schijnt Bodo om half negen, deftig geleid door
een bediende; 's namiddags om vijf uur Wordt
hij weder afgehaald.
Van morgen kwam hij bijzonder vroeg. Ik
was nog bezig met het opruimen van het ont
bijt.
„Ik blijf tot van avond zeven uur I" nep hij
op den meesterachtigen toon die hem in oogen-
blikken van ontroering eigen is.
En tot den bediende die zijn boeken had
ALLERLEI.
In verband met een in Siberië ontdekte samen
zwering vinden daar talrijke arrestaties plaats.
Bij de arrestatie van een fabriekseigenaar te
Orenburg verzetten de arbeiders zich daartegen.
Zij verwondden een aantal politieke agenten
der regeering. Later werden 40 arbeiders terecht
gesteld.
Uit Parijs Marcel Cachin is na door den
rechter van instructie Jousselin te zijn gehoord,
naar de Santé gebracht en daar opgesloten.
Hij heeft een protest ingediend tegen de be
schuldiging, de buitenlandsche veiligheid van
den staat in gevaar gebracht te hebben.
De Grieksche regeering heeft een decreet
uitgevaardigd, waarbij de bezittingen van wijlen
ex-koning Constantijn aan den staat vervallen
worden verklaard.
Uit New-York De Britsche fundeerings-
commissie en de Amerikaansche gezant Harvey
zijn Zaterdag naar Engeland vertrokken.
Uit Weenen De metaalarbeiders in ver
schillende groote bedrijven hebben 't werk
neergelegd, als gevolg van een loongeschil.
Uit Belgrado De bladen melden, dat Bul-
gaarsche comitadja's in het Zuidelijk deel van
Joegoslavië de grens hebben overschreden. Na
een dorp in brand te hebben gestoken en een
aantal inwoners te hebben vermoord, trokken
zij zich weer terug. Het aantal dooden en gewon
den bedraagt twintig. De regeering heeft geld, le
vensmiddelen en kleederen naar de inwoners van
het verbrandde dorp gezonden. Voortaan zal in
ieder dorp van dit gebied een militaire post wor
den geinstalleerd.
Tegen den Pauselijken legaat in Mexico
Mgr. Filippi werd onlangs een uitzettingsbesluit
genomen Mgr. heeft nu het eigenlijke bevel
niet afgewacht en is voorloopig naar de Ameri
kaansche grensplaats Laredo vertrokken.
Volgens de „Echo de Paris" is het ontslag
van Sir John Bradbury als Engelsch gedelegeerde
in de Commissie van Herstel Zaterdag ingegaan.
Binnenland.
Rembourszendingcn naar Duitschland.
De daling van de mark neemt thans zoodanige
afmetingen aan, en de kans op koersherstel
schijnt zoo gering, dat de Nederlandsche Spoor
wegen, in verband met het feit, dat de afrekening
met de Duitsche spoorwegen in marken plaats
heeft, en tusschen de betaling door het publiek
en bedoelde afrekening noodwendig geruime
tijd verloopt, gemeend hebben maatregelen te
moeten nemen om het ontstaan van vorderingen
op de Duitsche spoorwegeh zooveel mogelijk
te voorkomen. Dekten de Nederlandsche Spoor
wegen zich tot dusverre tegen koersverlies door
herleidingskoersen met een zekere marge te
hunnen gunste, bij het tegenwoordige verloop
van den markenkoers kan dit middel niet meer
baten. De Nederlandsche Spoorwegen hebben
er daarom tot hun leedwezen toe moeten be
sluiten, met ingang van 22 dezer op zendingen
naar Duitschland, alsmede naar andere landen
via Duitschland, geen remboursementen of
voorschotten meer toe te laten.
Ook ten opzichte van de wijze van betaling
van de vrachten zullen maatregelen moeten
worden genomen. Hoe deze zullen uitvallen
staat thans nog niet vast.
Nederland en Tsjeeho-Slowakije.
Naar het departement van buitenlandsche
zaken mededeelt, heeft Zaterdagavond in Den
Haag de onderteekening plaats gehad van een
gedragen
„Kom mij geen minuut vroeger halen.
Meteen ontrukte hij hem het pak, wierp het
op tafel, gooide de muts van het hoofd en plof
te met een knorrige uitdrukking in Vader's
sfcocl neer.
„Dat is een mooie manier om bij de lieden
in huis te vallen." zeide ik boos.
„Bah," antwoordde hij, „gij zult nog wel
wat anders ondervinden. Gij moet het huis
uit 1" t„
„En op het Slot komt gij ook niet, ging hij
voort, toen ik zweeg. „Moeder wil ulieden niet
hebben."
„Zoo," zeide ik schijnbaar onverschillig, hoe
wel even boos en bedroefd om de manier,
waarop hij alles had gezegd, als om de zaak
zelve „het is heel vriendelijk van u om ons
dit alLs t vertellen. Jammeer maar. .dat.
wij alles wisten."
Hij sprong op.
„Gijwist het,Margreet," en zijn oogen glinster
den „je liegt."
Ik had mijn oogen al neergeslagen en mij af
gewend, Bodo's ongewoon gedrag, de gedach
te aan het oude, lieve huis, aan Moeder's ver-
criét om het te verlaten
Ik kon mij niet langer goedhouden.
In het volgend oogenblik waren Bodo's armen
om mijn hals geslagen. (Wordt vsrvolgd)
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
