iet oude Kasteel.
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN
feuilleton.
46ste Jaargang.
Dinsdag 6 Februari 1923.
No. 13558.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden f 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Ad vertentiêni 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
De toestand in het bezette gebied bleef tot
nu toe ongeveer dezelfde. Beide partijen schijnen
bijna op 't doode punt te zijn gekomen en toch
wil men nog niet van eenige toenadering weten
en blijft men den ellendigen toestand rekken.
Daar de Fransche kolencommissaris Coste,
bericht Wolff, buitenlandsche journalisten mis
leidende mededeelingen heeft gedaan over het
kolenvraagstuk, heeft de rijkskolencommissaris
Stutz aan het „Berk Tagebl." de volgende op
helderingen gegeven Het Roergebied is zelf
de grootste verbruiker van zijn steenkool
slechts 43 pet. gaan naar het onbezette Duitsch-
land. Zelfs als het Roergebied volslagen wordt
afgesnoerd, zal het overige Duitschland uit zijn
andere kolenbekkens nog de helft van zijn ver
bruik kunnen dekken. Ook van cokes is het Roer
gebied de voornaamste verbruiker.
De kolenbekkens in het onbezette Duitsch
land zullen eerlang door overwerk hun productie
aanmerkelijk opvoeren, en wel met 1/2 millioen
ton per maand De invoer uit Poolsch Opper-
Silezië en Tsjecho-Slowakije is bevredigend en
de invoer uit Engeland zal vermoedelijk binnen
kort ook zijn vroegeren omvang herkrijgen. Bo
vendien hebben alle groote verbruikers den
laatsten tijd grootevoorraden kunnen opstapelen,
de spoorwegen voor 40 dagen, de gasfabrieken
en electrisehe centrales voor een maand. Zui
nigheid bij het verbruik van het zachte weer
bevorderen het uithoudingsvermogen.
De afsnoering van het Roergebied zal natuur
lijk tot een buitengewone vermindering der pro
ductie en tot stagnatie in het verkeer leiden.
Voor Frankrijk is de economische uitkomst der
bezetting gelijk nul. In drié weken heeftFrankrijk
zich nog niet zooveel kolen kunnen verzekeren
a's Duitschland vrijwillig in een halven dag le
verde. Tengevolge van gebrek- aan cokes zijn
reeds 13 Fransche hoogovens gedoofd.
De arbeid in de mijnen van het Roergebied
schijnt gewonen voortgang te hebben, met 't
spoorwegverkeer blijft het echter sukkelen.
De Fransche minister van Openbare Wer
ken, Le Trocquer, en generaal Weygand, ver
trokken gisteravond uit Parijs naar het Roer
gebied, vergezeld van vele spoorwegtechnici.
Het doel van hun reis is de reorganisatie van
het spoorwegverkeer in het bezette gebied,
hetzij met of zonder hulp van het Duitzche
personeel.
Telkens komen thans reeds onder het Fransche
heheer ontsporingen en botsingen voor, zelfs de
Duitsche rijkskanselier is er gister de dupe van
geworden.
De rijkskanselier die, zooals gemeld, aan het
Roergebied een bezoek heeft gebracht, begaf
zich gisteren van Bochum naar Elberfeld. In
den namiddag wilde de rijkskanselier zijn reis
naar Munster voortzetten, waar de Westfaal-
sche Provinciale Landdag bijeen was. Op Weg
naar Munster, tusschen Hagen en Westhoven
hotste de trein, waarin dr. Guno zich bevond,
tegen een goederentrein. De botsing waü echtei
met van ernstigen aard. Het bleek evenwel,
dat, de lijn op tal van plaatsen gestoord was.
Dm deze reden reed dr. Cuno op een loco
motief naar Westhoven terug. Vanuit deze
plaats zette hij in een automobiel den tocht naar
Munster voort.
De Franschen hebben gister hun bezettings
zone ook weer uitgebreid en zijn zelfs tot in
Raden voortgerukt, waar zij o.m. reeds Offcn-
hurg en Appenweier bezetten. Misschien komt
Mannheim ook nog aan de beurt. Telkens en
overal laten de Duitschers dezelfde protesten
30
Beiden, Bodo zoowel als Wolfram, doen er
hun uiterste best -aan.
Rij he', doorbladeren van Wolfram's werk
kwam er ditmaal een trek van misnoegen op
Vader's gezicht.
„Ik neem zulk werk niet aan," zeide hij.
'Dij zult het morgen in uw vrijen tijd overmaken.
Hebt
gen
gij niets ter verontschuldiging te zeg-
Wolfram's antwoord was ontkennend. Hij
kad zijn boeken al bijeen en maakte zich gereed
uie weg te brengen, toen Bodo, die oogenschijn-
l)k onverschillig had toegekeken, tusschen hem
en de deur sprong.
"Ik ben die lamme goedgunstigheid eindelijk
®oe," barstte hij uit. „Waarom zeg je niet, dat
Je prullenboel in een vlaag van drift heb ver
scheurd en je daarna geen tijd hebt gehad alles
ehoorlijk over te maken Hier dat schrift
k ben de schuldige en ik zal overschrijven,"
nik geloof, dat gij gelijk hebt, Jonker Bodo,"
kerkte Vader koeltjes aan en liet hen alleen
achter
jiMaar spreek dan toch een krachtig woord-
hooren, maar deze worden voor kennisgeving
aangenomen.
Uit Rome verluidt, dat Z.H. de Paus zich gister
tegenover den nieuwen Engelschen gezant bij
het Vaticaan ze-er pessimistisch over den toe
stand in Europa heeft uitgelaten.
De Paus zou ook verzocht hebben, dat openba
re biddagen zullen worden gehouden in verband
met den gespannen toestand in Europa.
NA DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Kans op hervatting.
De Engelsche bladen drukken openlijk hun
teleurstelling uit over het mislukken van de
conferentie en hun verbolgenheid, dat dit een
gevolg is van de alle perken te buiten gaande
aanspraken van de Turken.
De „Times" schrijft dezen uitslag, Welke zij be
treurenswaardig noemt, toe aan de Turksche ver
wachting, ongetwijfeld gegrond op de verslagen
van hun agenten in de geallieerde landen, dat de
geallieerde regeeringen en volken toe zouden ge
ven, als Angora maar voet bij stuk hield. Het
blad zegt verder „Zij hebben de openbare mee
ning in Engeland in ieder geval totaal misver
staan. Wij hebben ons verlangen naar een rege
ling getoond en kunnen niet verder gaan. De
krachtige wensch van de geallieerde mogendhe
den om het Naburige Oosten te verlossen van een
oorlog, welke de laatste acht jaar ongekende
ellende over de bewoners gebracht heeft, en om
de wereld te bevrijden van het ernstig gevaar, dat
onvermijdelijk aan zijn voortduren verbonden is,
heeft hen er toe gebracht om ten opzichte van de
eischen van Angora tot de uiterste grens van toe
gefelijkheid te gaan. Zij hebben zelfs, volgens ve
le tot oordeelen bevoegden deze grens'overschre
den. Door hun halsstarrigheid hebben de Turken
verbazingwekkend gunstige voorwaarden op
geofferd. Zij hebben zichzelf echter een nog ern
stiger en blijvender nadeel toegebracht. Zij heb
ben aangetoond, dat zij ten eenenmale niet in
staat zijn de eerste beginselen van de beschaving,
waarop zij aanspraak maken, te beseffen en zoo
de diepte getoond van de kloof, die hen scheidt
van alle volken, die deze wel bezitten."
De Fransche bladen werpen op de onverzette
lijkheid van de Turken de verantwoordelijkheid
voor het mislukken van de conferentie te Lau
sanne. Zij betreuren het., dat de Kemalistcn niet
van de gelegenheid wisten te profiteeren om een
verdrag te teekenen, dat veel voordeeliger was
dan zij bij het begin der onderhandelingen kon
den verwachten. De bladen verheugen zich er
over, dat de Fransche gedelegeerden tot op het
laatste oogenblik de grootste moeite gedaan
hebben om een breuk te vermijden en dat de
vertegenwoordigers der bondgenooten Lausanne
in volkomen overeenstemming verlaten.
De meeste bladen gelooven, dat de gebeurte
nissen van gisteren niet onmiddellijk een crisis in
het Oosten zullen uitlokken.
De „Petit. Parisien" acht, na de verklaring van
Ismet pasja, de hoop niet vervlogen dat de on
derhandelingen binnenkort ergens anders hervat
worden.
Nader verluidt echter nog, dat na een on
derhoud tusschen Ismet Pasja en Garroni men
reeds minder spreekt van het vertrek der Turken
doch meer van de mogelijkheid, dat de vrede
toch nog te Lausanne tot stand zal komen.
Ismet Pasja zou zich gister in dien geest heb
ben uitgelaten, dat hij de economische eischen
der geallieerden verkeerd had uitgelegd en dat
hij die eischen nogmaals in overweging zal ne
men. Daar men anderzijds ook een gedeeltelijk
toegeven van de Fransche regeering verwacht,
je met hem," bad ik ong duldig.
Vader schudde het hoofd en liep peinzend
den tuin in.
Binnen waren ze slaags, de twee kameraden
„Laat het voor het laatst zijnj schreeuwde
Bodo. „Ik duld die beschermende goedheid
niet langer. Je kunt als dank voortaan op
een paar striemen met mijn rijzweep rekenen
Het scheen wel, dat Wolfram nu voor de deur
stond en Bodo verhinderde om weg te gaan.
Zijn stem, diep en geschokt door ontroering,
klonk vlak bij.
„Zoo ik u door mijn gedrag in dien waan heb
gebracht, Jonker, sta ik als een schuldige voor
u. Ik werd gedreven door een heel ander'gevoel.
Na deze verzekering zal uw dwaling op
houden Ik zal trachten u zooveel mogelijk
uit den weg te gaan Verlangt gij nog verdere
ophelderingen
„Neen. Ja riep Bodo aarzelend en be
velend tegelijk.
Er volgde een pauze.
„Waarom heb je mij met ongevraagde dien
sten achtervolgd Je weet, dat ik je niet lijden
mag en dat ik wel de vrijheid zal nemen te be
velen, als ik je hulp verlang. Je weet, dat mijn
vader je aan mij heeft opgedrongen, heeft, op
gelegd Ik kan je niet afschudden ik moet
je dragen zoolang hij dat verkiest. Vóór
dat je hier kwam, was Dr. Albrecht's huis mij
alles nu is het een hel
is het geenszins uitgesloten, dat de vrede toch
nog in den loop van deze week of in ieder geval
op zijn laatst na twee of drie weken te Lausanne
of elders zal worden geteekend. Hiertoe worden
zoowel door de Japansche als door de Italiaan-
sche delegatie ernstige pogingen in het werk ge
steld, terwijl ook door de Turken zelf en vooral
de Amerikaansche toehoorder tot dat doel po
gingen worden gedaan.
MEMEL.
De buitengewone geallieerde commissie te
Memel heeft gister een proclamatie uitgevaardigd
waarin wordt te kennen gegeven, dat het gebied
van Memel nog steeds onder gezag der gealli
eerden staat. De regeering van Litauen wordt
verantwoordelijk gesteld voor de jongste gebeur
tenissen en wordtverzocht,alle mogelijke stappen
te nemen ter voorkoming van nieuwe troebelen.
Zij mag evenwel geen nieuwe troepen meer naar
Memel zenden. In het gebied van Memel moeten
voorts binnen een week alle dezer dagen uit
Litauen gekomen elementen worden verwijderd.
De door de opstandelingen ingestelde regeering
en hun comité voor openbare veiligheid moeten
worden ontbonden.
Er zal een voorloopige regeering worden in
gesteld, waarin evenwel geen leden van de door
de opstandelingen ingestelde bestuurslichamen
zitting mogen hebben.
Ten slotte herhaalt de commissie de bedoeling
der geallieerden om over het lot van Menrel over
eenkomstig het vredesverdrag te beslissen. Naar
wordt verklaard, zou deze beslissing reeds zijn
gevallen, zoo Litauen niet had ingegrepen.
BEIEREN.
De Beiersche regeering heeft met ingang van
heden den uitzonderingstoestand, die over Beie
ren was afgekondigd, opgeheven.
IERLAND.
De correspondent van de „Times" te Dublin
meldt dat twee onderzeesche kabels tusschen
Engeland en Ierland gekapt zijn. natuurlijk door
rebellen. Een van de twee kabels verbond Dublin
met Glasgow en is te ITowth gekapt.
TRIPOLI.
De „Giornale d'ltalia" verneemt, dat Homs,
de hoofdstad van de streek Mosellata in Tripoli,
Welke al acht jaar een soort politieke en oecono-
mische blokkade van de opstandelingen door
stond, ontzet is tengevolge van het schitterende
werk van de colonne Pizarri, gepaard aan een
uitval van het garnizoen der stad.
CHINA.
Bijna alle handelshuizen te Canton zijn ge
sloten en gebarricadeerd. Er heerscht een chao
tische toestand, daar het bekend is geworden, dat
40000 man troepen onder bevel van generaal
Flsjoe Tjoeng Tsji naar de stad oprukken, ten
einde de Zuidelijke hoofdstad voor Soen Yat Sen
terug te eischen.
ALLERLEI.
Te Bernaldo in de provincie Napels heeft weer
eens een botsing plaats gehad tusschen fascisten
en nationalisten, waarbij twee lieden gedood en
20 ernstig gewond zijn. De fascisten droegen de
zege weg. Zij namen stormenderhand den zetel
van de nationalistische vereeniging in, waar zij
den boel kort en klein loegen.
Gisterochtend zijn de mijnwerkers in het
Saarbekken in staking gegaan, omdat zij de aan
geboden Inonsverhoóging van 3 francs per dag in
verband met de geduchte prijsstijgingen onvol
doende vinden.
„Met ongevraagde diensten achtervolgen
Als de Jonker van Sturmfels zonder iijknecht
komt, begrijp ik, dat ik hier aan huis dc p rsoon
ben, waarop hij heeft gerekend, en dat hij dat
heeft gedaan, hebben zijn eerste woorden, zijn
eerste optr den bewezen."
„Z\^ijg over dien eersten dag
„Ik moet nog verder teruggaan. Zoodra
ik had gehoord wie Dr. Albrecht's leerling zou
zijn, heb ik gevraagd om naar huis t<' mogen
gaan. Mijn verzoek werd echter geweigerd Toen
bleef mij maar één ding over tegenover Dr. Al-
brecht mijn weldoener en den Vrijheer mijn be
schermer geduldig te zijn. Ik ben het geweest,"
besloot Wolfram, en zijn toon verried hoe groot
de kwelling was.
„Geduldig herhaalde Bodo sarrend „iets
anders zou je kwalijk passen. Houd nog een goede
dosis gereed. Je zult die noodig hebben.
„Daarop ben ik voorbereid," antwoordde
Wolfram dof „mijn geduld zal niet onderdoen
voor mijn dankbaarheid."
„Dankbaarheid jegens mij W as dat het gevoc
om mij te dienen en Bodo lachte smadelijk.
„Dankbaarheid jegens hen, die mij hebben
welgedaan, maakt mij weerloos tcg nover u.
Ik erken dit alleen om verdere dwaling te
voo, komen."
„Weerloos Ik zag je liever tegenover mij
staan en eiken stoot beantwoorden," mompelde
Bodo,
IJ t Egyptische ministerie heeft zijn ont
slag ingediend. De koning weigerde echter, aan
dit verzoek te voldoen.
Uit Rome. Naar wordt medegedeeld, heeft
prinses Jolanda, de oudste dochter van den
koning van Italië, zich officieel verloofd met
graaf Calvi di Bergolo, kapitein bij de cavalerie,
De graaf werd tijdens den oorlog gewond en ont
ving later een decoratie.
Het Bulgaarsche gezantschap te Berlijn
deelt mede, dat gisteravond in het nationale
theater te Sofia een aanslag op minister-president
Stamboeliuski is gepleegd. Een. bom werd naar
de loge waar Stamboelinski en enkele andere
ministers zaten geslingerd. Hoewel de bom ont
plofte werd niemand gewond. De dader kon
ontkomen. De politie is hem echter op het spoor.
Volgens het gezantschap is het bericht, dat er
1 Februari ook een aanslag op den minister
president zou zijn gepleegd onjuist.
De Oostenrijksche minister van Financiën
en de president van de nieuwe Oostenrijksche
emissiebank zijn te Londen uit Parijs aangeko
men in verband met het plan tot plaatsing van
een leening voor Oostenrijk te Londen en in
andere hoofdsteden van Europa.
Innenlsnd,
Burgemeester Zimmerman.
Burgemeester Zimmerman is hedenochtend
reeds vroeg dit Rotterdam vertrokken.
Vanavond begeeft gij zich wederom naar
Weenen, waar hij Woensdagavond hoopt aan
te komen.
De „Times" schrijft het verbazingwekkende
succes van het Oostenrijksche financieele her
vormingsplan in niet geringe mate toe aan het
werk van mr. Zimmerman, den Nederlandschen
commissaris-generaal, die, zegt zij, bijzondere
talenten voor deze moeilijke taak heeft getoond.
Nederland en het Vaticaan,
Het lid van de Eerste Kamer baron Witteit
van Hoogland, die zich voor besprekingen te
Rome bevindt, is Zaterdag door den Paus in
particuliere audiëntie ontvangen en daarna door
den Italiaanschen minister-president Mussolini.
Telegraafkantoren.
Naar men verneemt, bestaat liet plan enkele
telegraafkantoren, die nu tot 10 uur des avonds
geopend zijn, met ingang van 15 Februari te 9
uur te sluiten.
Dr. Willem Royaards.
Naar wij vernemen heeft de president van de
Fransche republiek aan dr. Willem Royaardshet
eerekruis van het Legioen van Eer verleend.
Nicuwjaarstelegrammen.
Minister van Swaay heeft op de vragen van
den heer Ter Hall, betreffende dc Nieuwjaars
telegrammen, geantwoord, dat, daar voor we
derinvoering der stadstelegrammen op Nieuw
jaarsdag geen sociaal belang pleit, de wedertoe-
lating dient te worden vermeden.
Uit het bouwvak.
De Haagsche afdeeling van den Algemeenen
Nederlandschen Bouwarbeidersbond heeft Zon
dag, naar Het Volk meldt in huishoudelijke ver
gadering de voorstellen van den R.K. bond van
bouwpatroons met groote meerderheid van
men en de voorstellen van den Algemeenen Ne
derlandschen Bond van Patroonsvereenigingen
met vrijwel algemeene stemmen verworpen.
„Ik zal ze nu alleen opvangen. Gij zijl gewend
om ze ongestraft uit te deelen.
Weer af; verdedig je," riep Bodo stampvoetend
"Er volgde een oogenblik van stilte.
„Gij kunt tevreden zijn," Jonker Bodo, Ge
duld is een schild, dat veel afweert.
„Bah, visschenvloed 1" riep Bodo en sloo
de kamer uit.
„Ik bid u, laat mij gaan," zeide Wolfram half
luid tot Vader na het middagmaal. „Ik kan zijn
tegenzin niet overwinnen; ik ver r er e
slechts meer," maar Vader wilde er me
h°Dien middftg was de geschiedenis der Middel
eeuwen aan de beurt. De stichting van de
orde van Sint Jan Werd behandeld.
Vroom en vroed moesten de Ridders zijn
degelijk en duchtig, groot van hart en nederig
van geest, elkaar's eere doelende en elkaar s
lasten dragende. Zij waren gehouden voor
recht en billijkheid op te treden, weerloozen te
eerbiedigen en te beschermen.las Bodo.
„Een fraai Ridder van Sint Jan zoudt gij
geweest zijn," riep ik hem bij zijn vertrek toe.
Bodo kleurde en wendde het hoofd af. Hij
bracht Myra in galop en rende het bosch in.
Een groot half uur later was hij terug
Hoe nu Nog niet naar huis Je verlangt
toch niet naar een derde les?" vroeg ik spol-
tend' (Wordt vervolgd)