Het oude Kasteel.
DAGBLAD WOOD SCHIEDAM OMSTREKEN*
FEUILLETON.
46ste Jaargang.
Woensdag 7 Februari 1923.
No. 13559.
Buiean KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus 39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiëni 15 regels 1.75 elke regel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden ©p aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Buitenlandseh Nieuws.
IN HET BEZETTE GEBIED.
Gister is de bezettingsoverheid in het Wupper-
dal binnengedrongen. Hedenmiddag om 12
uur verschenen er Fransche troepen met 30
vrachtauto's uit Opladen, dat in de door de
Engelsche bezette zone ligt, in de richting van
de plaatsen Bergisch Born, Lennep en Kubsoege.
Sinds gisteren hebben de Franschen getracht,
troepen per spoor naar Bergisch Born over te
brengen wat echter misluktisdooi den tegenstand
van het Duitsche spoorwegpersoneel. Het schijnt
dat ook het Wupper-dal zal worden afgesloten.
Men meent, dat de Franschen uit het Zuiden de
lijn Elberfeld-Hagen willen bezetten.
In het geheele Duitsche gebied aan den linker-
Rijnoever, van de Nederlandsche grens in het N.
tot aan het Saar-gebied in het Z. staat thans op
alle hoofdtrajecten het spoorwegverkeer stil,
behalve op de trajecten, die binnen de door de
Engelschen bezette zone liggen. In het district
Keulen, dat zich van de Nederlandsche grens tot
aan de Eifel uitstrekt, ligt het verkeer in de door
de Belgen en Franschen bezette districten vol
komen stil. In het directiedistrict Trier dat zich
ten Z. daarvan uitstrekt, rijden alleen nog een
paar lokaalspoorwegen. Wegens den Franschen
inval in Baden liggen thans de stations Mainz,
Frankfort en Darmstadt stil. Het reizigers
verkeer heeft op dit traject nog plaats. De trei
nen over Appenweier en Offenburg worden door
de Franschen niet meer doorgelaten, behalve de
internationale Zwitsersche treinen.
Ook de Rijnscheepvaart is zoo goed als stil
gelegd. Alleen schepen onder Nederlandsche,
Belgische of Fransche vlag varen nog. Van Mann
heim zijn Zondag en Maandag de laatste twee
sleepbooten vertrokken. Daarvan is er een tot
Bohn gekomen en de andere tot Kaub, waar zij
door de Fransche autoriteiten werden aangehou
den. De reederijen hebben daarop besloten, geen
sleepbooten meer te laten uitvaren.
NA DE CONFERENTIE TE LAUSANNE.
Onverwachte wending.
Plots ling is er gister een gunstige wending in
den toestand gekomen.
Naar Havas verneemt, heeft Bompard tele
grafisch aan Poincaré verslag uitgebracht van
het onderhoud, dat hij voor zijn vertrek uit
Lausanne nog met Ismet Pasja had. Deze hand
haafde zijn intransigen' e houding niet, en aan
vaardde den tekst, welke hem tevoren voor het
regime der capitulaties was voorgelegd.
Poincaré stelde de Britsche regeering onmid
dellijk met deze tijding in kennis.
Naar Reuter nog verneemt, heeft Bompard
verklaard, dat de mogelijkheid niet is uitgesloten,
dat de Turken zeer binnenkort het verdrag zul
len teekenen.
De Britsche regeering heeft de Fransche re
geering ermede in kennis gesteld, dat zij bereid is
alle nauwkeurig omlijnde voorstellen, welke door
Ismet Pasja mochten worden gedaan, in ernstige
en hoffelijke overweging te nemen.
Poincaré heeft zich bij dit besluit der En
gelsche regeering aangesloten, en onverwijld
telegrafisch tot Ismet Pasja de uitnoodiging
gericht, met den meesten spoed nauwkeurig
mede te deelen, welke definitieve voorwaar
den hij bereid is te onderteekenen.
Volgens de laatste berichten schijnt het
roogelijk, dat Ismet Pasja zich naar Angora
zal begeven om de regeering te raadplegen.
Ismet Pasja heeft gister met den Nederland-
schen gezant te Bern, Van Panhuys, een onder
houd gehad. De besprekingen liepen alleen over
de Nederlandsche belangen bij de kwestie der
capitulaties.
31
»Ik heb wat vergeteneen schrift
nik zal het wel halen blijf zitten," riep ik
haastig.
Vermoedelijk had hij het in Vader's kamer
laten liggen, en ik wist, dat Wolfram juist met
Vader had gesproken en daar was achtergeble
ven. Ik wilde niet, dat Bodo Wolfram's ontroe-
rrog zou zien.
Maar hij was al afgesprongen en mij voorbij.
Myra rekte den kop naar de glinsterende klim-
°phladeren, Bodo had haar de teugels over den
nek geworpen bij den minsten schrik zou zij de
Cappe beenen uitslaan en wegrennen. Bodo ver
diende wel, dat hij haar moest naloopen, maar
och greep ik de nu afhangende leidsels en hield
<he vast.
Het duurde tamelijk lang voordat hij terug
kwam. Niet alleen. -In de eene hand hield hij
het schriftde andere lag in Wolf
ram's hand
hal5 morSerlna kerktijd kom ik je af-
MEMEL.
Uit Memel wordt gemeld, dat de Litausche
opstandelingcn-regeering een weigerend ant
woord heeft gegeven op den oproep van de inter-
geallieerde commissie om de opstandelingen te
ontwapenen. Zij motiveert haar weigering met te
wijzen op de overeenkomst gesloten met den
commissaris Pestina.
- VSAKSEN.
Dertegeip gister uitgeschreven verkiezing in
den Landdag van een nieuwen Saksischen mi
nister-president is op niets uitgeloopen, daar alle
partijen eigen candidaten hadden gesteld, waar
door het onmogelijk was een nieuwe regeering
te vormen.
CHINA.
Uit Peking verluidt: In verband met den
ongunstigen financieelen toestand der Chinee-
sche regeering heeft het leger van generaal
Feng Joe Sjang, dat zich ter sterkte van 30.000
man in de hoofdstad bevindt, in 17 maanden
geen soldij meer ontvangen. De troepen worden
zeer slecht gekleed en gevoed, terwijl rooken,
drinken en dobbelen voor de soldaten verboden
is. Dank zij de uitstekende discipline, die onder
hen heerscht, zijn tot dusverre nog geen wanor
delijkheden voorgekomen.
ALLERLEI.
Uit BoekarestVanuit Braila wordt gemeld,
dat op den dag, dat koningin Maria van Roeme<
nië aan de kazerne van het 4e regiment infante'
rie te Rosjioii (Walachije) een bezoek bracht
men op de exercitieplaats der kazerne een ver
dacht indiyidu heeft gearresteerd.
Het onderzoek stelde vast, dat het zekere
Popof was, oud-onderofficier van het 5e Bul-
gaarsche infanterie-regiment te Roetsjoek, en
dat het in zijn bedoeling had gelegen, een aan
slag op het leven der koningin te plegen.
In de laatste dagen zijn in Italië een aantal
communisten gearresteerd, beschuldigd van sa
menzwering tegen de veiligheid van den staat.
Zij hebben in hun organen een proclamatie van
Moskou gepubliceerd, waarin de fascistische re
geering wordt beschuldigd van moord, plunde
ring en brandstichting.
De communist Vordiza was bij zijn arrestatie
in het bezit van een bedrag van 1500 Engelsche
ponden, welk geld blijkbaar uit Moskou afkom
stig was.
Uit Constantinopel. De regeering van An
gora heeft last gegeven dat alle buitenlandsche
oor ogsschepen van meer dan 1000 ton de haven
van Smyrna voor 7 Februari middernacht moeten
verlaten hebben. De geallieerde Hooge Co rnis-
sarissen hebben hiertegen geprotesteerd. Het
Britsche oorlogsschip Curacao heeft last gekregen
naar Smyrna te vertrekken.
Naar de bladen uit Saarbrücken vernemen,
heeft in het Saargebied de stop etting van het
werk in de mijnen op kalme wijze en onder vol
strekte eensgezindheid plaats gevonden. Ook
de mijnwerkersbonden in Lotharingen hebben
besloten, de staking te proclameeren, als heden
hun looneischen niet zijn ingewilligd.
Uit Berlijn. De Rijksbank zal heden een
aanvang maken met de uitgifte van bankbiljet
ten van 50.000 mark, ten einde te voorzien in
de behoefte aan betaalmiddelen.
Uit Rome De „Tribuna" meldt, dat in
den afgeloopen nacht 42 socialisten, commu
nisten en anarchisten te Ascoli gearresteerd zijn
en 180 in Fermo.
Uit Berlijn. De Rijkspostminister deelt
mede, dat voor het komende rekeningsjaar 1923
op een deficit van ongeveer 500 milliard Mark
gerekend moet worden.
Naar uit Berlijn wordt gemeld, heeft Cuno
Graag," zei Wolfram met een stevigen hand
druk.
Dank je, Margreet," en Bodo wipte in den
zadel.
„Dag Ridder," zei ik zacht.
„Niet ik, hij is de Ridder hij heeft overwon
nen riep Bodo met schitterende oogen. „Vertel
het haar Wolfram. Margreet mag daar niet bui
ten zijn."
En ondanks het late uur en den kouden, voch-
tigen avondmist, drentelden Wolfram en ik den
tuin in, arm in arm, en vertelde hij alles Bodo's
binnenstuiven om Wolfram's schrift voor het
overschrijven te halen, zijn onthutst stilstaan bij
hei zien vanWolfram's ontroerd ge'aat,zijn hape
rend uitgebracht bevel, zijn kampen met eigen
ontroering, zijn hartstochtelijke u t arsting in
het eind van spijt en berouw, zijne bekentenis van
slecht en onrechtvaardig gehandeld te hebben
„Alles door elkaar, maar alles zoo warm en
diep gevoeld," zeide Wolfram. „Ik was door dien
plotselingen overgang overstelpt en bracht geen
woord uit na zijn smeekend „Ik heb meer spijt
dan ik in weinige woorden kan zeggen. Kunt gij
e ergeven en wilt gij mij de hand geven
Hij had de zijne niet uitgestoken en wachtte
als een boeteling. En daarna, na mijn handdruk,
zijn blik Het schrift moest ik hem laten hij
stond er op, het mislukte zelf te herstellen."
de laatste dagen een aantal dreigbrieven ont
vangen, uitgaande van de „rechts-radicalen"
waarin hem eenzelfde lot als Rathenau wordt
voorspeld als hij het mocht wagen in eenig
opzicht aan de Franschen toe te geven.
Uit Dublin. De kantoren van de firma Pathé
wier film van de Iersche luchtstrijdkrachten
onlangs hier werd vertoond, zijn gister in
brand gestoken. Vier meisjes en drie mannen
werden gewond bij de ontploffing. Het gebouw
werd in brand gestoken door vier mannen, die
benzine gebruikten en een mijn of een loom.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Dinsdag6 Februari.
Na trekking van de afdeelingen, waarvan mo r-
gen de voorzitters en ondervoorzitters zullen wor
den benoemd, worden o.a. op de agenda ge
plaatst de Wetsontwerpen inzake regeling van
middelbaar en lager landbouwonderwijs, wijzi
ging van de Ongevallenwet, bestrijding van het
bioscoopgevaar, intrekking van de Schepenuit
voerwet, bepalingen betreffende de jacht en de
Middelb&ar onderwijswet.
Bij de behandeling van het bouwfonds voor
binnenlandsche zaken en onderwijs, dringt de
heer van Voorst tot Voorst (R. K.)
aan op spoedigen afbouw van het nieuwe gouver
nementsgebouw te Arnhem.
De heeren B o m a n s (R, K.) en Ketelaar
(V. D.) achten het onjuist, dat de tengevolge van
het uitstel van den bouw van een nieuw gouver
nementsgebouw te Haarlem door grondaankoop
geleden schade alleen door de gemeente Haarlem
moet worden gedragen.
Minister Ruys de Beerenbrouck
zegt den afbouw van het gebouw te Arnhem zoo
veel mogelijk te zullen bespoedigen.
Wat den bouw te Haarlem betreft, zegt spr. de
zaak nog eens te zullen overwegen, hoewel hij niet
kan zeggen, dat hij daardoor van inzicht zal ver
anderen.
Bij artikel 15 bespreekt de heer van de
Bilt (R. K.) den bouw van een nieuwe IT. B. S.
te Purmerend, die op ongeveer een half millioen
komt. De minister is voor het middelbaar onder
wijs in vergelijking met het lager onderwijs, naar
spr. meent, wel erg royaal. Met 100,000 kan er
zoo worden verbouwd, dat een voldoend inge
richte school kan worden gesticht.
Minister de Visser noemt de bewering van
den heer van de Bilt, als zou het middelbaar
onderwijs ten koste van het lager worden be
voordeeld, onjuist. De bouw van hoogere burger
scholen is stop gezet. De minister kan den post
voor de school te Purmerend thans niet terug
nemen, maar hij zal gaarne met de adviezen van
den heer van de Bilt zijn voordeel doen en de
bouwkosten zoo laag mogelijk houden.
Het wetsontwerp wordt daarna artikelsgewijs
en in zijn geheel aangenomen.
Begrooting voor Suriname
De heer IJ z e r m a n (S. D.) betoogt dat men
in Suriname niets gevoelt voor afscheiding van
Nederland of voor verkoop van deze kolonie.
Suriname is al sinds jaren een schadepost
voor ons land. Ons land is daaraan zelf in niet
geringe mate schuldig.
De heer F eb er (R.K.) keurt ook een ver
koop van de kolonie af. Hij is het met den vo
lgen spreker eens dat de hygiënische toestand
m de kolonie te wenschen overlaat, maar
hij gelooft niet dat het plan van den heer IJzer
man in de goede richting gaat.
Vervolgens vraagt spr. inlichtingen over de
mechanische grondbewerking.
Ten aanzien van het onderwijs bepleit spr.
gelijkstelling van openbaar en bijzonder on
derwijs. Al lang is deze toegezegd, maar er
„Hoezee! Een vriend gewonnen!"
„Een vriend," herhaalde Wolfram stilstaande
en diep ademhalend, „een vriend, Margreet
Dat is een veelzeggend woord voor iemand,
die nog kortelings de geschiedenis van Orestes
en Pylades heeft gelezen."
„Wat gaat mij die geschiedenis aan Ik heb
lang genoeg tweestrijd bij Bodo opgemerkt, en
wat u betreftgij z udt hem niet zoo spoedig
de hand hebben gereikt, indien u niet iets in
hem had aangetrokken, ondanks al zijn hoogheid
en opvliegendheid."
Ik liet Wolfram alleen met zijn gelukkigen
glimlach en zocht Vader en Moeder op om alles
te vertellen.
Februari.
Klokslag elf uur was de kerk uit, klokslag elf
stond Bodo voor ons.
„Ik heb een boodschap van Vader voor je,
..mrgreet," zeide hij, „de arend is thuis gekomen,
heel mooi, met uitgespreide vlerken. Hij staat
in de bibliotheek. Als je hem zien wilt, moet je
maar komen.
Hij stak zijn arm door dien van Wolfram. Daar
gingen zij, het bosch in! Bodo heeft meests!
met ouderen omgegaan ik benzijneenigespeel-
genoot geweest Wolfram werd altijd aan den
arbeid gezet.Ik weet niet wie van beiden er
komt nog n'et veel van.
De Minister van Koloniën, de heer D e
G r a a f f, zegt ook, dat hij voor overdracht
van de kolonie niets gevoelt. Hij zou dat in
strijd achten met den geest van den tijd.
Ter zake van de bevordering van den gezond
heidstoestand betoogt spr., dat het gemis van
medewerking der bevolking nog steeds alle ver
betering zeer moeilijk maakt. Juist op dit punt
is medewerking der industrieën vóór alles drin
gend noodig. In het verloop der bestrijding der
mijnwormziekte stelt spr zeer veel belang. Tot
og toe kunnen de pogingen der regeering nog
niet vruchtdragend zijn. Noodig is een plaatse
lijke regeling ter bestrijding van deze ziekte.
De noodige gelden wil spr. op andereposten uit
sparen, zoodat de amendementen-IJzerman niet
noodig zijn.
Inzake de gelijkstel'in^ van het openbaar en
bijzonder onderwijs zegt spr. ernstige overwe
ging toe.
De vergadering 'wordt verdaagd tot heden
één uur.
Binnenlsni!,
De R. K. Universiteit.
Zooals men weet, komt vandaag het subsidie-
voorstel ad 100.000 ten behoeve van de R. K.
Universiteit in den Nijmeegschen Raad in be
handeling. Verwacht wordt, dat het voorstel van
B. en W. met een kleine meerderheid, waarschijn
lijk met 16 (n.l. v. d. R. K.) tegen 15 stem
men zal worden angeromen.
De brief van Wilton.
In de g ster te Rotterdam gehouden vergade
ring, van de Kamer van Koophandel bracht de
heer Veder, als voorzitter van de commissie voor
de algemeene zaken, rapport uit naar aanlei
ding van het geruchtmakende schrijven dei-
firma Wilton betreffende de arbeidsschuwheid
van werkloozen.
Zooals bekend, werd orfangs dit schrijven, het
welk even te voren was binnengekomen, in de
openbare vergadering voorgelezen en daarna in
handen gesteld van de commissie voor de al
gemeene zaken, voor e Nijverheidsbelangen en
van den heer Mees.
Intusschen hebben rijk en gemeente een on
derzoek ingesteld en is door het gemeentebe
stuur een uitvoerig rapport uitgebracht, dat
ter kennis van de Kamer is gebracht en in de
bladen is gepubliceerd.
Verschillende leden der K. v. K. betreurden
het, dat de Kamer den brief gepubliceerd heeft,
zonder te voren de feiten te hebben onderzocht,
't Moet erkend worden, dat hiermee een fout is
begaan.
Hierop werd het rapport der commissies goed
gekeurd, waarvan de conclusie luidt „dat onder
deze omstandigheden genoemde commissies van
oordeel zijn, dat de Kamer, zonder zich uit te
spreken over de juisthe' en de appreciatie dei-
feiten in de gepubliceerde brieven van Wilton
en de arbeidersorganisaties, deze zaak voor haar
als geëindigd kan beschouwen."
Vliegdicnst.
De Nederlandsche Handelskamer heeft in
aansluiting met he' voo nemen m eventueel
een vliegdienst AmsterdamKeulen in het leven
te roepen, pogingen aangewend om een lucht-
verbinding FrankfortAmsterdam in te richten
m aldus een verbinding per vliegtuig tusschen
Zuid-Beveland en Nederland tot stand te bren
gen. De Kon. Ned. Luchtvaartmaatschappij
zou evenwel een desbetreffend verzoek hebben
afgewezen.
De Nederlandsche Handelskamer te Essen
zal daarom in Nederland nieuwe stappen onder-
het gelukkigst uitzag.
De arend is een vogel, door Baron bieglrieci
in het voorjaar geschoten en later naar Göttmgen
gezonden om opgezet te worden. Ik was bij
het schieten tegenwoordig geweest, had den
grooten, statigen vogel bewonderd en kreeg nu
een uitnoodiging om hem in zijn nieuwen staat
te komen bezien.
Ik ging maar dadelijk op weg.
Frans, de baardige portier van Sturmfels,
stond aan het einde van de poortgang en tuurde
naar het binnenplein, als zag hij het voor het
eerst.
Hij draaide zich niet om bij mijn komst, maar
greep zwijgend het touw van de groote klok
en gaf het sein, dat er bezoek was.
'Ik volgde zijne oogen
De houtvester liep langzaam het binnenplein
op en neer. Bij de voordeur van het Heerenhuis
vertraagde hij zijn stap nog meer en
Hij was binnen
Holariep de portier en snelde hem
na'.'Een oogenbiik later kwam hij hijgend terug.
„Drommelsche vent," zeide hij, „hij is mij te
vlug geweest."
(Wordt vervolgd)