DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN
46ste Jaargang.
Vrijdag 9 Februari 1923.
No. 13561.
Bureau KOEMARKT 4. Telefoon Intercommunaal 85. Postbus39.
Abonnementen per 3 maanden 2.per week 15 cent, franco per
post 2.50 per kwartaal. Afzonderlijke nummers 3 cent.
Advertentiëni 15 regels 1.75 elke r6gel daarboven 35 cent, 3 maal
plaatsen wordt 2 maal berekend. Ingezonden mededeelingen 75 ct. per regel.
Speciale conditiën voor herhaaldelijk adverteeren. Tarieven worden op aanvraag
toegezonden. Incassokosten worden berekend.
Bij of krachtens wetten of verordeningen voor
geschreven en andere officicele af- en aan
kondigingen van het Gemeentebestuur.
HINDERWET.
Burgemeester èn Wethouders van Schiedam
hebben bij hun besluit van 8 Februari 1923 ver
gunning verleend aan
lo. de FIRMA DANIEL VISSER ZOO-
NEN tot uitbreiding der distilleerderij met een
likeurstokerij in het pand Hoogstraat no. 31,
kadaster Sectie C. no. 41, waarin wordt geplaats
1 electromotor van 1 P.K., drijvende een advo
caatmachine
2o. W. DE GEUS EN A. VAN WAART tot
oprichting van een kalkmalerij in het pand West-
vest 1, kadaster Sectie C. no. 1181, met een elec
tromotor van 2 P.K., drijvende een kalkmolen
3o. de NEDERLANDSCHE GIST- en SPI
RITUSFABRIEK, DEPOT SCHIEDAM, tot
oprichting van een inrichting tot het bewaren en
bottelen van brandspiritus in het pand Groen-
weegje 8, kadaster Sectie A. no. 1574 (ged.)
met een electromotor van 1 P.K. drijvende een
roteerende pomp.
4o. D. GELDERBLOM te Rotterdam tot
oprichting van een wageninakerij in het pand
Vcllevest. 12, kadaster Sectie A no. 1624 (ged.)
met een electromotor van 3 P.K., drijvende di
verse werktuigen
5o. J. F. OSTERMEIER tot uitbreiding van
de slachtplaats van vee en van de kokerij en
rookerij van vleeschwaren in het pandSommels-
dijkschestraat 6, kadaster Sectie M. no. 626,
met een electromotor van 1 P.K., drijvende een
worstmachine.
S c h i e d a m, 9 Februari 1923.
BuiÊenlandsch Nieuws.
IN IIET BEZETTE GEBIED.
I-lavas meldt, dat de algemeene toestand in het
Roerbekken onveranderd is. De spoorwegsta
king in het door de Franse hen en Belgen be
zette gebied is algemeen, behalve in de Palts. De
Franschen onderhouden het militaire verkeer,
het internationale verkeer en kunnen genoeg trei
nen laten loopen voor het plaatselijk verkeer. Er
zijn verscheidene wagons kolen naar Frankrijk
gedirigeerd, met name 400 op het station Weddau
bij Duisburg. Woensdag zijn er drie kolentreinen
vertrokken naar Zwitserland en,één haar Neder
land. De rijksrcgecring gaat voort de ambtenaren
tot verzet aan te sporen. Zoo heeft de.Duitsche
regeering 14 dagen vacantie en een gratificatie
toegezegd aan de agenten van politie, die uitge
zet zullen worden. Ook zendt zij een soort sta
kingsopzichters uit onder de spoorwegambtena
ren. Om de onzijdigen te overtuigen, dat de
bezetting van het Roerbekken ook voor hun be
langen schadelijk is, heeft zij een Duitsch doua
nekantoor ingesteïfl naast het Fransche, zoodat
de douanerechten dubbel worden geheven. De
voedselvoorziening van de bezettingstroepen
geschiedt zonder moeite, met Fransche voort
brengselen.
De directie voor de verkeersmiddelen en de
voedselvoorziening van' het leger heeft gezorgd
voor de verzending van wagons voor de levens
middelenvoorziening van de bevolking, met name
wagons melk.
De „Sozialistischc Republik" verneemt uil
Metz, dat de staking in Lotharingen, waartoe de
mijnwerkers gisteren besloten hadden, algemeen
is geworden, nadat de laatste onderhandelingen
van de Christelijke vakvereenigingen vergeefsch
waren gebleken. Het werk ligt geheel stil. De
mijnen uit het Saar-gebiod en in Lotharingen
zijn militair bezet.
De toestand in de mijnwerkersstaking in het
Saargebied is onveranderd, behoudens een ver
scherping tengevolge van de militaite bezet
ting der mijnen. Op enkele plaatsen is het van de
zijde de. militairen tot ingrijpen gekomen.
In v rband ook met de voorgenomen staking
in de Fransche mijnen, wordt vermoed, dat
Moskou hier achtei zit en een algemeene mijn
werkersstaking wil doen uitbreken.
De „Cologne Post," het blad van dc Engelsche
bezetting aan den Rijn bericht
Volgens een draadloos telegrafisch bericht uit
Londen is uit Dusseldoip gemeld, dat de Fran
schen aangeboden hebben zich uit het Roer-ge
bied terug te trekken en een moratorium van
twee jaar in overweging te nemen onder voor
waarde, dat Duitschland een leening van 325
millioen pond sluit en daarvan 125 millioen pond
aan Frankrijk betaalt als vergoeding. Er wordt
gemeld, dat Duitschland deze aanbieding afge
wezen heeft en als reden daarvoor heeft opgege
ven, dat het wegens den chaos in het Roer-gebied
onmogelijk is het geld te krijgen.
pen de haven moeten verlaten, met vier en
twintig uur heeft verlengd in afwachting van
instructies uit Angora.
De Fransche en Britsche regeeringen zijn over
eengekomen zich te verzetten tegen den Turk-
schen eisch in zake het vertrek der oorlogs
schepen uit Smyrna. De schepen hebben bevel
gekregen om te schieten, indien zij worden aan
gevallen.
Dc „Daily Telegraph" publiceert een verkla
ring van Adnan Bey, waarin hij verzekert, dat,
het Smyrna-incident binnenkort zal worden
bijgelegd.
Reuter verneemt nog, dat er voorloopig geen
stappen zijn genomen om de Engelsche onder
danen, ten getale van twaalf, uit Smyrna weg te
voeren, ondanks de Turksche bedreiging. Men
acht het steeds mogelijk hen in veiligheid te
brengen als de nood aan den man komt. De Ame-1
rikaansche vertegenwoordiger te Smyrna,
heeft de meedecling aan de overheid te Smyrna,
waarin deze verantwoordelijk wordt gesteld
voor elke vijandelijke daad, hangende de onder
handelingen tusschen de hooge commissarissen te
Constantinopel en Angora, mede onderteekend.
De superdreadnoughts Resolution en Emperor
of India liggen te Mytilene en zijn dus dicht bij de
hand. Behalve de Engelsche kruisers Curacao en
Calypso, bevinden zich te Angora de Fransche
kruiser Ernest Renau en de torpedobootjagers
Somali, terwijl Nederland vertegenwoordigd is
door het pantserschip Tromp en Amerika door
vier torpedobootjagers.
MEMEL.
De Raad van Ambassadeurs te Parijs heeft
gister wederom de kwestie Memel behandeld,
nadat het ultimatum met een looptijd van zeven
dagen aan de regeering te Kowno, waarin de
terugtrekking van de troepen uit Memel ge-
ëischt werd, was verloopen. Naar verluidt, zal
nogmaals een kort uitstel aan Litauen worden
verleend, waarna scherpere maatregelen getrof
fen zullen worden.
IERLAND EN ENGELAND.
James McNeill is te Londen aangekomen, ten
einde de positie van Hoogen Commissaris van
den Ierschen, Vrijstaat te aanvaarden. De betrek
kingen tusschen den Vrijstaat en Groot-Brittan-
nië zijn voldoende in overeenstemming gebracht
met die, welke bestaan tusschen de overzeesche
dominions en de Britsche regeering.
IERLAND.
Men dec.lt officieel mede, dat Deasy, dc onder
bevelhebber van de opstandelingen, die 18 Janu
ari gevangen is genomen en ter dood is veroor
deeld, een verklaring heeft geteekend, waarin hij
op zich neemt mee te werken tot een onmiddel
lijke en onvoorwaardelijke overgave van wapens
en mannen, en aan de leiders van de opstande
lingen, met inbegrip van de Valera, verzocht
heeft dezelfde verplichting op zich te nemen.
Alle executies zijn dientengevolge geschorst,
in afwachting van den loop, dien de zaken zullen
nemen.
TURKSCHE ACTIE.
Naar verluidt, heeft de gouverneur van Smyr
na den Franschen consul medegedeeld, dat hij het
tijdsverloop, binnen hetwelk de oorlogssche-
DE GENTSCIIE HOOGESCHOOL.
De Belgische senaatscommissie voor Kunsten
en Wetenschappen heeft gister gestemd over
art. 1 van het door de Kamer aangenomen wets
ontwerp in zake de vervlaamsching der Gcntsche
hoogeschool. De door de Kamer goedgekeurde
tekst is met 8 tegen 7 stemmen verworpen.
De stemming over de andere artikelen is tot
Dinsdag uitgesteld.
DE VER. STATEN EN DE
VOLKENBOND.
In antwoord op een informeele vraag van een
Zuid-Amerikaanschen staat, die lid is van den
Volkenbond, in zake de houding der Ver. Staten
ten opzichte van een eventueele vertegenwoor
diging van den Bond op de as. bijeenkomst van
het Pan-Amerikaansche congres te Santiago de
Chile, heeft de Ameriltaansche regeering ver-
klaaid, dat de Ver. Staten de samenwerking
wenschten der Pan-Amerikaansche staten met
den Volkenbond of eenig ander lichaam, dat ten
doel heeft de internationale samenwerking te
bevorderen, maar dat een officicele vertegen
woordiging van den Bond op het a.s. congres
niet in overeenstemming schijnt te zijn met het
doel, waarvoor het congres is georganiseerd.
ALLERLEI.
Terwijl de regeering van Belgrado de Ka
tholieke scholen onderdrukt, worden zelfs in
streken, waar nauwelijks eenige orthodoxen
wonen, GriekschOostersclie theologische aca-
demieën gesticht. Aldus meldt Kipa. Wekte
de oprichting van een dergelijke academie in
een zuiver Katholieke stad als Agram niet
weinig bevreemding, deze is nog versterkt door
het feit, dat nu ook te Sebenico een Grieksch
Oostersche theologische academie wordt ge
vestigd. De rijksautoriteiten onderhandelen ijve
rig, om het instituut zoq. spoedig mogelijk te
kunnen openen.
Uit Washington Op de slotzitting van
het Centraal-Amerikaansche congres werden
behalve het verdrag van vrede en vriendschap
elf conventies en drie protocollen geteekend.
De zitting werd voorgezeten door staatssecre
taris Hughes, die namens president Harding de
gedelegeerden van Guatemala, San Salvador,
Honduras, Nicaragua en Costarica gelukwensch-
te, met het succes der onderhandelingen en wees
op de vriendschap der V. S. voor deze naties.
Uit Savannah (Georgia) Het transport
schip „St. Nihiel" is gister hier aangekomen met
de laatste Amerikaansche troepen uit Duitsch
land. De soldaten werden door duizenden men
schep begroet, terwijl de kanonnen bulderden en
de klokken luidden. Een delegatie van het Con
gres heette de soldaten welkom.
Uit Parijs. Onder leiding van Tardieu en
Briand heeft de kamercommissie voor buiten-
landsche zaken besloten, den wensch te uiten,
dat Poincaré zoo spoedig mogelijk in die com
missie zal verschijnen om mededeelingen te doen
over de stappen der regeering in het Roergebied
de gebeurtenissen in het Memeiland en die op de
conferentie te Lausanne.
Uit Sofia. De dader van den bomaanslag,
welke alhier Zondag in het operagebouw is ge
pleegd met het doel den premier Stamboeliiski
te vermoorden, werd in de omgeving van de stad
gearresteerd. Het is een anarchist, Daskalof
geheeten.
Uit Parijs. Officieel wordt medegedeeld,
dat de Bey van Tunis in Juni a.s., vergezeld van
zijn ministers en den Resident-Generaal, naar
Parijs zal komen om een tegenbezoek te brengen
aan president Millerand.
Naar de „Corriere d'Italia" meldt, heeft de
koning besloten, aan kapitein Calvi di Ber-
golo, den verloofde van prinses Yolanda, den
titel van hertog van Montemagna toe te ken
nen.
Staten-Generaal.
TWEEDE KAMER.
Vergadering van Donderdag.
Met 57 tegen 13 stemmen wordt verworpen een
amendement-IJzerman om dc Curacaosche be-
grooting om den post voor de volksfeesten met
ƒ3000 te verminderen.
Met 61 tegen 9 stemmen wordt verworpen een
amendement-Boon op de Curacaosche begroo
ting om den post voor leergangen in de stroo-
hoedenindustrie met 13,000 te verminderen.
De Curacaosche begrooting wordt zonder
stemming goedgekeurd.
In behandeling komt de middelbare c.n lagere
landbouwonderwijswet.
De heer Van den Heuvel (A. R.) be
treurt het, dat rijksonderwijs op landbouwwin-
terscholen regel blijft, en vraagt een betere
basis voor financieelen steun aan bijzondere
scholen.
De heer L o v i n k (C. H.) acht amendeering
van het ontwerp niet mogelijk en adviseert tot
terugneming en herziening.
De heer E b e I s (V. D.) juicht den opzet van
het ontwerp toe, maar acht het doel niet bereikt.
De heer Dekkers (R. K.) oordeelt de wet
voldoende soepel voor het jeugdig landbouwon
derwijs. Hij onderschrijft de bezwaren van den
heer v. d. Heuvel.
De heer Van R a p p a r d (V. B.) acht te
veel ter regeling overgelaten aan den Kroon en
den minister.
De heer Winter m a n s (R. K.) spreekt
sympathie voor het wetsontwerp uit.
De heer Ament (R. Kv) kan zich in hoofd
zaak met de kritiek vereenigen. Hij aanvaardt
echter het ontwerp, dat een verbetering kan
zijn.
De heer Braat (P. P.) vindt de wet te
grootsch opgezet en te duur, vooral door art. 44,
dat landbouwleeraren in grooten getale doet
optreden.
De minister van Landbouw, de heer R u y s
de Beerenbrouck, acht 't een gelukkig
verschijnsel, dat de overheid haar werk kan
taxeeren op hetgeen particulieren deden. Ook
in dit ontwerp heeft de Regeering zich aange
past bij het particuliere werk. Het landbouw
onderwijs is in ons land zonder eenige wette
lijke regeling tot een belangrijke hoogte ge
stegen en het kan de vergelijking met het bui
tenland best doorstaan.
Veel goeds heeft spr. over dit ontwerp van
daag niet gehoord. Er wordt te veel overge
laten aan de regeering, zegt men. Maar spr.
acht dit noodzakelijk, omdat meer vervorming
van het onderwijs indien het bedrijfsleven
deze noodig acht, mogelijk moet zijn. Het land
bouwonderwijs moet zich kunnen aanpassen
aan de eischen der practijk en nu is het een feit,
dat de practijk nog dikwijls wisselt. Het is daar
om niet gewenscht om een onderwijsprogram
in de wet vast te leggen.
Als alle sprekers hadden aangedrongen op
intrekking van dit ontwerp, dan zou spr. daar
aan gehoor hebben gegeven. Thans Iaat hij
aan de Kamer over de beslissing of het gewenscht
is dit ontwerp al dan niet aan te houden. Hij kan
echter niet toezeggen, dat hij eventueel een
ontwerp zal indienen, dat minder soepel is.
De heer Lo vink (G. II.) dient een motie
in tot schorsing van de beraadslaging in af
wachting van herziening en verduidelijking
van dit ontwerp.
De motie wordt aangenomen met 49 tegen 7
stemmen
Da vergadering wordt verdaagd tot Dinsdag
één uur.
11 q a n. e n d.
Het bouwbedrijf.
De samenwerkende bonden in de bouwbedrij
ven hebben vandaag aan den Nederl. R.K.
Bond van Bouwpatroons kennis gegeven, dat
zij de voorwaarden, waaronder de overeenkomst,
welke metl Maart afloopt, kan worden vernieuwd
hebben aanvaard.
Aan den Algemeenen Bond is bericht, dat
ook de voorwaarden, welke deze organisatie
30 October aan de betrokken werknemersbonden
heeft voorgesteld, worden aangenomen, doch dat
de door de patroons tijdens den duur van de
onderhandelingen voorgestelde klasse-v erschui-
vrig (verlaging) overeenstemming onmogelijk
maakt. Dc werknemersorganisaties verklaren
zich echter nogmaals bereid, deze aangelegen
heid nader met de patroons te bespréken.
De door de patroons voorgestelde klassever-
lading betreft verschillende plaatsen, waaronder
enkele groote steden, waardoor in deze plaatsen
de loonsverlaging aanmerkelijk meer zou bedra
gen dan in de andere steden. Bovendien meenen
de arbeidersorganisaties, dat er geen enkefe reden
is, b.v. plaatsen als. Rotterdam, en Den Haag in
een lagere klasse te plaatsen dan Haarlem.
R. K. Volkspartij.
Tc Eindhoven zou Woensdagavond een afd.
der R.K. Volkspartij worden opgericht. We
gens gebrek aan belangstelling is het echter
niet zoo ver gekomen, Mr. Pius Arts uit Tilburg
hield een rede voor omsteeks 50 aanwezigen,
van wie velen gekomen waren om de stichting
tegen te werken. Het bestuur besloot, dat de
offirieele oprichting op een latere vergadering
plaats zou hebben.
Ruitenlandsehe aangelegenheden.
De commissie voor de buitenlandsche aange
legenheden uit deTweedeKamer lieeftvanochtend
in het Kamergebouw een langdurige hijeen-
komst gehad met den minister van buitenland
sche zaken, jhr. mr. Van Karnebeek.
Het verkeer niet Duitschland.
Daar de scheepvaart op den Rijn stil ligt, wor
den groote transporten voor de Rijnstreek over
Noord-Duitsche havens geleid, waardoor de
Nederlandsche belangen in dit opzicht zeer ge
schaad worden. Wij vernemen, dat van Engelsche
en Nederlandschen kant pogingen in het werk
worden gesteld met Nederlandsch scheepsmateri
aal en Engelsche kolen de scheepvaart op den
Rijn weer op gang te brengen. Inbeslagneming
door de Franschen zou dan onmogelijk zijn.
Naar aan de ,,N. Rott" wordt meegedeeld,
zal het aantal steenkolentreinen naar Nederland
Maandag weer worden uitgebreid.
Het bezoek van den Koning van Zweden.
De Koning van Zweden zal volgens het Hdbl.
hij zijn bezoek aan ons land naar aan alle waai-
schijnlijkheid o.a. vergezeld worden door den
heer Hjalmar Granting, den Zweedschen minister
van buitenlandsche zaken.
llranting in Nederland.
De Zweedsche minister-president Branting,
die gistermiddag op zijn doorreis naar Zweden
eenige uren te 's-Gravenhage vertoefde, heeft
een bezoek gebracht aan den Minister van hui-
tenlandsche zaken en met dezen een onderhoud
gehad.
Tegen de R.K. Universiteit.
Te Nijmegen zullen van niet R.K. zijde groote
meetings op touw worden gezet tegen de R.K.
universiteit en tevens zal bij Gedep. Staten ge
tracht worden het raadsbesluidtot subsidieermg
met een ton jaarlijks vernietigd te krijgen, meldt
het Centr.
Oostenrijk en Nederland.
De „Neue Presse" meldtIn parlementaire
kringen te Weenen verluidt, dat de minister van
Financiën Kienböck morgenavond naar Amster
dam zal vertrekken.
Stads» en Gewestelijk Nieww§.
Hanzc-lustrum.
Gisteravond heeft dc afd. Schiedam van de
R.K. Middenstandsvereeniging „de Hanze",haar
3e lustrum op waardige en feestelijke wijze ge
vierd.
De groote zaal van het Bondsgebouw was
geheel gevuld met de talrijke leden van de
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
