een Reetor is aangesteld, op de gebruikelijke wij
ze worden voorgelezen.
Gegeven te Haarlem, den 27 Januari 1923.
t Augustinus Josephus,
Bisschop van Haarlem.
Op last van Z. D. Hoogwaardigheid,
J M. v. d. Tuyn, Secretaris.
zocht het ontwerp zoo spoedig mogelijk te doen
toekomen aan de regecringen van de staten,
die lid van den Volkenbond zijn, opdat deze
het zullen kunnen onderzoeken.
Buitenlandseli Nieuws,
IN HET BEZETTE GEBIED.
Tengevolge van de bespreking Zaterdagoch
tend op de Quai d'Orsay tusschen Poincaré,
Jaspar en verscheidene Fransche ministers is
aan het Duitsche gezantschap meegedeeld, dat
de Belgische en Fransche regeeringen, gezien
de gevaarlijke opwinding voornamelijk onder de
groote industrieelen en ambtenaren tengevolge
van het bezoek van den rijkskanselier in het
Roergebied, voortaan in het belang van de
bevolking zelf geen Duitsche rijks- of staatsmi
nisters meer in het Roergebied zullen toelaten.
Na de bijeenkomst is Jaspar naar Brussel
teruggekeerd.
De Temps" stelt vast, dat Frankrijk en
België het ten opzichte van de voorgenomen
maatregelen aan de Roer volkomen eens zijn.
Ten einde de eendracht nog nauwer temaken
zullen Parijs en Brussel voortdurend voeling
met elkaar blijven houden.
In verband met de bevelen, welke door de
Duitsche regeering aan haar ambtenaren in het
Roergebied zijn gegeven, en met de moeilijk
heden van allerlei aard, welke de Duitsche re
geering daar tracht te verwekken, hebben de
Belgische en Fransche regeeringen besloten,
van heden af den uitvoer van metaal- en andere
producten, vervaardigd in de bezette gebieden
naar het onbezette Duitschland niet meer toe
te staan.
De Franschen zijn Zaterdag onverwacht
wederom tot arrestatie van drie mijndirecteurcn
overgegaan, doch van anderen dan die reeds
voor den krijgsraad terecht hebben gestaan.
Zij werden in hun woning gearresteerd terwijl
Fransche officieren en soldaten dc toegangen
tot de mijnen bewaakten. De gearresteerden
zijn de beide leiders van de Krupp-mijnen „Kon-
stantin der Grosse" nabij Bochum en van de
mijn „Helena Amalia" nabij Essen, de heeren
Hoppstadter en Beissel, alsmede de directeur
van de eveneens particuliere Arenbergmijn, de
heer Reckmann. Zij werden naar den generalen
staf te Bredeney gevoerd en vervolgens uitgezet.
Voorts is hedenmiddag voor de tweede maal
gearresteerd de directeur van het post- cn
telegraafkantoor te Essen, de heer Jünger.
In de Krupp-mijnen is hierop een 24-uurs-
staking afgekondigd.
MEMEL.
In overleg met de geallieerde commissie is te
Memel een nieuwe regeering gevormd van vijf
ministers, die afkomstig zijn uit het gebied van
Memel en geen d el hebben genomen aan de
jongste beweging.
Een militaire overeenkomst i.opens de ont
ruiming van Memel door de Litausche indringers
is tot stand gekomen.
RUSLAND.
De „Soir" heeft gisterochtend te Antwerpen 8
Amerikaansche ingenieurs gesproken, die uit
Rusland kyamen. Zij verklaarden, dat de so-
wjet-overheid van betere bedoelingen vervult
schijnt, dat dank zij de nieuwe ©economische
politiek de uitvoer toeneemt en dat zij verwach
ten, dat er weldra een ernstige herleving van de
zaken met Rusland zal komen. De fabrikage van
landbouwwerktuigen is op groote schaal hervat.
De sowjets doen krapl^tig-e pogingen om te ko
men tot een herstel van het normale handels- en
bedrijfsleven.
9
DE TURKSCHE ACTIE.
Naar verluidt, hebben de Turken een nieuw
ultimatum gesteld, waarin zij eischen, dat de
geallieerde oorlogsschepen binnen drie dagen de
haven van Smyrna zullen verlaten.
De Turken hebben nieuwe mijnen gelegd aan
den ingang van de haven van Smyrna. In ver
band hiermede hebben de Britsche autoriteiten
de scheepsagenten gewaarschuwd de stoomboo-
ten Smyrna niet meer te dom aanloopen.
Gisteren werden door de Turksche autori
teiten van Heraclea en Zoungouldak Fransche
en Italiaaiische kolenschepen aangehouden.
Naderhand werden deze echter weder vrij
gelaten.
De gezagvoerder van een Britsch stoomschip
dat gisteren van Smyrna in den Piraeus aankwam
deelde mede, dat er voor de haven van Smyrna
11 Britsche, 4 Fransche, 4 Amerikaansche en 3
Italiaansche oorlogsschepen liggen. De kanon
nen van de geallieerde oorlogsschepen zijn ge-
rïéht op de stad, die 's nachts door .zoeklichten
wordt beschenen.
ONTWAPENING.
De Britsche vertegenwoordiger, Lord Cecil,
heeft Zaterdag voor de Ontwapenings-commissie
van den Volkenbond zijn ontwerp-verdrag
voor Wederkeerige waarborgen toegelicht. De
hoofdlijnen hiervan zijn de volgende
In het algemeen wordt vastgelegd de plicht
van de ondergeteekenden staten den aange
vallen staat te hulp te konjen,alsmede de
gelijktijdigheid van het gevm van waarborgen
en h t overgaan tot ontwapening overeenkom
stig d formule van de derde commissie van de
Volk nbondsvergadering. Voorts wordt uit
drukkelijk vastgelegd het recht van toezicht,
dat de Volkenbondsraad door zijn gedelegeer
den zal kunnen doen uitoefenen, opdat een
juiste naleving van de bepalingen verzekerd zij.
Voor Nederland, Zweden, Denemarken,
Noorwegen en soortgelijke staten is het van be
lang, dat de mogelijkheid wordt geschapen,
met toestemming van den Volkenbondsraad het
verdrag voorwaardelijk of gedeeltelijk te on
derschrijven, waardoor voor deze landen het
gevaar onverwachts in een ernstig conflict te
worden oewikkeld, tot een minimum wordt be
perkt. Echter bijft ook voor deze staten de
voorwaarde gehandhaafd, zich te verplichten
tot beperking der bewapening.
Het verdrag zal in werking treden zoodra het
geratificeerd is, in Europa door vier Van dc vijf
groote mogendheden (Groot-Brittannië, Frank
rijk, Italië, Duitschland en Rusland), in Azië
door Japan en nog een mogendheid en in Ame
rika door dc Vereenigde Staten en nog een mo
gendheid.
De Volkenbgndscommissie voor de beper
king der bewapeningen heeft hierop besloten in
den loop van haar eerstvolgende zitting de be
studeering van het ontwerp-verdrag voor we
derkeerige garantie voort te zetten en het ont
werp thans aan'het oordeel van de permanente
consultatieve commissie te onderwerpen, ter
wijl aan den Volkenbondsraad zal worden ver-
IF.RLAND.
De verklaring der Iersche republikeinen, dat
de vredesvoorstellen der regeering van den Vrij
staat niet in overweging kunnen worden genomen
is gevolgd door een weinig goeds belovende pro
clamatie von den chef van den generalen staf
van het republikeinsehe leger aan dat leger, waar
in wordt verklaard, dat de strijd zal worden voort
gezet totdat de onafhankelijkheid van Ierland
erkend zal zijn. Een compromis is niet mogelijk.
Het republikeinsehe'leger wordt in de proclama
tie aangespoord zijn actie krachtig voort te zetten
en geen acht- te slaan op de intriges van den
vijand om de moraal van het leger te breken.
Ongeveer tegelijk met het bekend worden
van deze proclamatie hebben gewapende man
nen de drukkerij te Dublin in de lucht doen
vliegen, waar het amnestie-aanbod van de
Vrijstaat-regeering aan de opstandelingen werd
gedrukt, waarbij deze laatsten werden uitgenoo-
digd de wapenen vóór 18 dezer in te leveren.
In republikeinsehe kringen te Dublin verklaart
men dat alle 'republikeinsehe leiders het eens zijn
met de verwerping van Deasy's verzoek om de
wapens neer te leggen. Zij zeiden dat het nooit
vrede kon zijn, vóór de Valera gepolst was als
„president der republiek." Niettemin gelooft men
dat de aangeboden amnestie een aanzienlijke
verzwakking van de republikeinsehe .gelederen
ten gevolge zal hebben.
Een boerenafgevaardigde heeft in een rede in
de Dail gezegd dat tal van rebellen dadelijk de
gelederen van hun legemzouden verlaten, indien
zij bij het ondernemen van zulk een stap niet met
den dood bedreigd werden.
ALLERLEI.
Op Martinique heerscht een staking onder de
suikerrietsnijders. Naar Belga uit Fort de France
meldt, heeft deze staking thans een ernstigen
vorm aangenomen. De-stakers zijn de plantages
binnengedrongen, waar 'zij plunderden en het
riet te velde in Brand staken. In de buurt van
Sassignac heeft de veldwacht, welke te hulp was
geroepen op de stakers geschoten, waarbij ver
scheidene dooden en gewonden zijn gevallen.
De gouverneur heeft dadelijk troepen ter hulp
gezonden,
Vertegenwoordigers der regeering van Ul
ster ontvingen volgens den correspondent van
Central News" te Belfast inlichtingen dat de
republikeinen toebereidselen treffen voor een
uitgebreide campagne van brandstichting in
Belfast en zes dér noordelijke graafschappen.
De bladen te Lemberg maken melding van
onlusten onder de Oekrainsche recruten in het
district Tarnopol, waarbij verschillende personen
gedood zouden zijn.
In een brief aan Georges Leygues heeft
Poincaré 't voornemen te kennen gegeven zich
toch in den loop van deze week uit te spreken
voor de commissie voor de buitenlandsche aan
gelegenheden.
Te Karlsruhe vreest men, dat ook deze
stad weldra door de Franschen zal worden be
zet. De regeering van Baden zou in dit geval
haar zetel toch niet naar elders overbrengen.
President Ebert zal heden een bezoek aan
Karlsruhe brengen en aldaar met de vertegen
woordigers van de regeering van Baden en der
bevolking over den toestand in het bezette Ba-
densche gebied beraadslagen.
Uit BoedapestBij verschillende bladen
te Boedapest zijn de zetters en het machine-
personeel Zaterdagavond ten gevolge van een
ioongeschil in staking gegaan. Waarschijnlijk
zal de staking zich lieden uitbreiden tot alle
dagbladbedrijven.
- Uit Sofia De Bulgaarsche ministers van
Binnenlandsche Zaken, Financiën, Oorlog en
Spoorwegen zijn uit het kabinet getreden.
straten de beslissing over het lot van de R. K.
universiteit in zijn handen zal gesteld zien.
Immens zooals bekend is, wordt de heer
de Visser (het liberale lid van Ged. Staten)
tengevolge van een ernstige ongesteldheid
verhinderd de vergaderingen van Gedeputeer
den bij te wonen.
En hoewel ons van bevoegde zijde is mede
gedeeld, dat de heer de Visser bij de aanstaande
verkiezingen zich voor een candidatuur beschik
baar blijft stellen, is het ons evenzeer bekend, dat
de toestand van den patiënt oja het oogenblik
niet van dien aard is, dat zijn aanwezigheid bij de
vergaderingen van Gedeputeerde Staten in de
eerste maanden kan tegemoet gezien worden.
De verhouding wordt dus 3 katholieken tegen
2 niet-katholieken.
Van het gemeentebestuur van Nijmegen
kan is deze omstandigheden verwacht wor
den, dat het voldoende voortvarendheid be
tracht om aan Gedeputeerden nog voor de
verkiezingen zijn besluit ter goedkeuring voor
te leggen.
Wy achten dus de tot standkoming van de
R. K. Universiteit te Nijmegen in tegenstelling
met „de Tijd vrijwel verzekerd, tenzij Nij
megen talmt.
En dit is al zeer onwaarschijnlijk."
liet Episcopaat en de Katk. Volkspartij.
Het „Centrum" schrijft
Naar aanleiding van vragen, welke tot het
Doorluchtig Episcopaat zijn gericht, of van die
zijde stappen zouden worden gedaan in verband
met de oprichting van een Katholieke Volks
partij, wordt ons door Z. D. H. den Aartsbisschop
opgedragen de volgende medcdeeling te doen.
„Plet Doorluchtig Episcopaat heeft te vorigen
jare met betrekking tot de Nieuwe Katholieke
Partij duidelijk verklaard, dat het is tegen een
scheuring in de katholieke Staatspartij. In dat
gevoelen is geen verandering gekomen. Het Door
luchtig Episcopaat acht het daarom overbodig
de toen afgelegde verklaring nog eens te herhalen
ten aanzien van de Katholieke Volkspartij."
Uit het mijnbedrijf.
De Algemeene Christ. Mijnwerkersbond en de
Protestantsch Christ. Mijnwerkersbond hadden
zich tot den minister van waterstaat gewendinet
het verzoek om bemiddeling in zake het gerezen
geschil.
Gisteren is van den minister bericht gekomen,
dat luj na inwinning van gegevens bij de direc
tie der Staatsmijnen het standpunt heeft in
genomen, dat hij in de gevraagde bemiddeling
niet kan treden.
Nieuw wetsontwerp.
Naar men verneemt, is de indiening van het
wetsontwerp tot regeling van de Evenredige
Vertegenwoordiging voor de Eerste Kamer in
het begin van de volgende week te verwachten.
Hypnotische voorstellingen.
I e Amsterdam heeft zich een comité gevormd
tot liet verkrijgen van een verbodsbepaling in ons
strafwetboek tegen hypnotische, demonstraties.
Het is voornemens in Maart een adres aan den
Minister van Justitie daaromtrent te doen toe
komen en hoopt op vele onderteekeningen daar
van.
B I r n e n 1 a a d.
Onze Universiteit.
De „Tijd" had een kansberekening gemaakt
naar aanleiding van de veronderstelling, dat
het bij de beslissing van Ged. Staten van Gel
derland over het besluit van den Nijmeeg-
schcn gemeenteraad zal komen tot een stem
ming van katholieken tegen niet-katholieken.
De verhouding van Ged. Staten is 3 katholie
ken tegen 3 niet-katholieken cn een niet-katho-
lieke vacature. Het buitengewoon lid dat bij
staking van stemmen den doorslag zou geven
is de a.r. J. S. F. van Hoogstraten te Arnhem.
Naar aanleiding van deze redeneering zegt
de „Nieuwe Arnh. Crt." het volgende
>,Wij gelooven niet dat de heer van Hoog-
Dat de wetgever met een verbod niet onnoodig
ingrijpt in de vrijheid van de samenleving, zal
ieder toegeven, die deze voorstellingen een- of
meermalen bijwoonde. Hij weet, dat ze niet be
zocht worden door een publiek, dat een ernstige
belangstelling gevoelt voor het wezen van hyp
nose en suggestie, maar door menschen, die ge
dreven worden door nieuwsgierigheid naar ver
schijnselen van geheimzinnigen aard, met den
uiterlijken kant waarvan zij zich op luidruchtige
wijze amuseeren. Aan deze zucht naar sensatie
wordt gaarne voldaan door hypnotiseurs, die hun
voordeel doen met dé onontwikkeldheid en den
slechten smaak van het publiek cn die hunne ex
perimenten ten beste geven, waarmede ze, in hun
onwetendheid, de gezondheid van hen, die zich
als proefpersonen aanbieden, ernstig kunnen
schaden.
Tegen het handelsregister.
Te Deventer is een zeer druk bezochte verga
dering gehouden van kooplieden en industrieelen
met het doel, te geraken tot een actie tegen het
Handelsregister, dat door vrijwel alle aanwezigen
in zijn huidigen vorm ongewenscht, onnoodig en
bovendien van groot financieel bezwaar voör
handel en industrie werd geheeten. Een commis
sie bestaande uit de heeren J. Brinkman, mr.
J. Ivens, P. Stoffel Pz. en R. Borst werd be
noemd, die dc verder te nemen ktappen zal voor
bereiden. Men zal zich eerst in verbinding stellen
met de Kamer van Koophandel en zich daarna
wenden tot de autoriteiten, die op het al of niet
voortbestaan van het Handelsregister invloed
kunnen uitoefenen.
Faillissementen in Nederland.
Volgens mededeeling van het Handelsinforma
tiebureau van Van der Graaf en Co.'s Bureaux
voor den Handel zijn over de afgeloopen week,
eindigende 9 Febr. in Nederland uitgesproken
106 faillissementen tegen 55 faillissementen in
dezelfde w, ek van het vorige jaar.
Van 1 Januari tot en met 9 Febr. 1923 508
faillissementen tegenover 267 over hetzelfde
tijdperk van het vorige jaar.
dtids- en Gewestelijk Nieuws.
Mgr. Gijlswijk.
In alle plechtigheid heeft gistermorgen half
'elf Mgr. Gijlswijk in de ITavenkerk de Pontifi
cale Hoogmis opgedragen, die door een overgroo-
te menigte geloovigen werd bijgewoond.
Met kleurrijke en frissche bloemen waren het
altaar en priesterkoor versierd, waar aan de
linker zijde de troon met den hemel in bruin-
roode stof was opgericht.
Nadat eerst de eerw. pater van Noord de
gewone Zondagsche aflezingen verricht en Epistel,
Evangelie e.i Dispensatie-brief had voorge
lezen, maakten zich de talrijke assisteerende
geestelijken gereed, om den kerkvorst binnen te
leiden, welke plechtigheid van uit de biecht-
kapel en onder 't zingen van de Leur's Sacerdos
et Pontifex plaats had.
Zegenend schreed Mgr., omgeven door zijn
priester-gevolg naar den troon,waar Hij de voor
bereidende gebeden verrichtte en met de vele
liturgische gewaden werd bekleed.
Direct hierop nam de H. Mis een aanvang,
waarbij Mgr. door de volgende eerw. heeren
geestelijken werd geassisteerd Deken A. Schraag
presbyter assistens, pastoor A. Ligtha'rt en pas
toor A. Jansen, diakens ad thronum, pastoor
H. Warnink, diaken in de Mis, pater A. v. Noord,
subdiaken in de Mis, pater D. van Gent, Cere-
moniarius, pater A. v. Dijk, ad candelam(kande-
laar), pater PCremer, ad gremiale (schootkleed),
pater N. Rijken, ad librum (boek), pater G.
Hoekstra, ad baculum (staf), pater E. Scheffers,
ad mitram (mijter), pater L. Verwilst, turifera-
rius (met' wierookvat), pater Th. v.d. Burg,
le ceroferarius (met kaars), pater B. Nauta,
2e ceroferarius, de paters A. Oonk en pater R.
v. Gent, cantores.
't Goed versterkt zangkoor voerde op voortref
felijke wijze de Triniteitsmis van Hub. Cuypers
uit, waarin de bekende tenor Jos.Holthaus soleer
de. Onder 't Offertorium zong Ilolthaus een
eigen compositie „Jesu Dulcis" in zoo'n schitte
renden trant, als we hem nog zelden hoorden.
Na de H. Mis begaf Mgr. zich wederom naar
den troon, om van de gewaden ontdaan te wor
den en de dankgebeden te verrichten. Wederom
zong nu de heer Ilolthaus een eigen werk
Deus, ego amo te en bracht het koor Gounod's
O Salutaris Ilostia ten gehoore.
De plechtige uittocht van Mgr. ging langs den
zelfden weg als de intocht wederom zegenend
begaf Hij zich naar de pastorie.
Mgr. heeft ongetwijfeld van Zijn persoonlijk
heid en handelwijze bij allen een blijvend aange-
namen indruk achter gelaten, 't Was Hem niet
mogelijk gister den geheelen dag hier te blijven,
daar Scheveningen Hem had verzocht, om aldaar
een Pontificaal Lof te celebreeren. Tegen 4 uur
heeft Mgr. dan ook onze stad weer verlaten.
Tijdens Zijn verblijf alhier bracht Mgr. ook
hier en daar bezoeken, waarvan we willen
releveeren het bezoek bij den heer Exler, waar
Mgr. Vrijdagavond langen tijd vertoefd heeft,
wijl Hij den heer Exler reeds als kerkmeester
gekend had, toen Hij 20 jaar geleden als assistent
alhier een half jaar werkzaam is geweest.
R. K. Vrouwenbond.
Nadat Zaterdagmorgen reeds de leden van
den R.K. Frouwenbond haar beschermfeest met
een algemeene H. Communie hadden herdacht,
had gisteravond in den R.K. Volksbond de verde
re viering plaats met een gezelligen en best ge
slaagden feestavond.
De geestelijke adviseur, kapelaan Paulussen
heette allereerst allen hartelijk welkom en memo
reerde vervolgens de groote verdiensten van de
nog pas afgetreden presidente, Mevr. Evers. Zes
jaar lang had z0 met allen ijver en lust voor haar
Ver. gewerkt, niettegenstaande haar drukken
werkkring, zoowel in huis a'ls in de zaak. Veel
heeft zij steeds voor den Vrouwenbond gedaan,
waarvoor spr. haar namens allen hartelijk dank
wilde brengen. Na een zesjarig bekleeden van
het presidenteschap had haar het reglement
tot tijdelijk aftreden gedwongen, maar spr. hoop
te, dat zij zich na dien korten tijd zeker weer
beschikbaar zou stellen en de Ver. met raad en
daad steeds zou blijven steunen.
Mevr. Evers verklaarde hierop in haar weder
woord, van groote verdiensten niet te willen
weten wat tot stand werd gebracht was het
werk van den eerw. adviseur met het geheele
bestuur. Zij wenschte tenslotte den R.K. Vrou
wenbond een schitterende toekomst.
Hierna kwam de tooneglver. „Alberdingk
Thym aan de beurt, die verder den geheelen
avond vulde met het blijspel in 3 bedrijven „De
MexicaanscheZilvermijn":een spel van een dorps
barbier, die zich waagt aan de verleidelijke, ge
vaarlijke speculaties, 't Stuk vond bijde talrijke
aanwezigen veel waardeering en bijval, waarvan
ongetwijfeld de barbier en zijn bediende 't groot
ste deel voor zich konden opeischen.
Bij Kon. Besluit is de heer L.
Offerhaus, ontvanger der registratie en domeinen
alhier, benoemd tot ontvanger der registratie
kantoor no. 3) te Rotterdam.
Vannacht omstreeks kwart voor
één, werd de heer II. v. a. II., wonende West-
Frankelandsche straat, toen hij zich naar huis
begaf,- in de Sint Liduinastraat door twee man
nen aangehouden die hem onder bedreigingen
geld wilden afpersen.
Daar H.. daartoe niet bereid was, werd hij
met vuiststompen bewerkt en tegen den grond
geslagen. Toen echter de boeven bemerkten dat
de bewoners der straat door het rumoer waren
gealarmeerd en er bovendien eenige voetgangers
naderden, kozen zij het hazenpad.
Gisteravond half acht kwam
B. Z. uit de Voornschestraat bij de politie aan
gifte doen, dat hij in de Tuinlaan een vrouwen
zak had gezonden, waarin zich een geldsom van
WI IIUII
